Aflicción de los israelitas en Egipto
1 Estos son los nombres de los hijos de Israel que entraron con Jacob en Egipto. Cada uno de ellos entró con su familia:
2 Rubén, Simeón, Leví, Judá,
3 Isacar, Zabulón, Benjamín,
4 Dan, Neftalí, Gad y Aser.
5 Todos los hijos que le nacieron a Jacob fueron setenta. José ya estaba en Egipto.
6 Y murió José, y todos sus hermanos y toda aquella generación,
7 y los hijos de Israel se reprodujeron y se multiplicaron, y aumentaron bastante en número y en fuerza, y el país se saturó de ellos.
8 Mientras tanto, en Egipto surgió un nuevo rey que no había conocido a José, y le dijo a su pueblo:
9 «Como pueden ver, el pueblo de los hijos de Israel es más numeroso y más fuerte que nosotros.
10 Así que debemos tratarlos con mucha sabiduría para que no sigan multiplicándose. Puede suceder que, en caso de guerra, ellos también se alíen con nuestros enemigos y peleen contra nosotros, y se vayan del país.»
11 Entonces los egipcios pusieron sobre los israelitas a comisarios de tributos para que los afligieran con sus trabajos. Así los israelitas construyeron para el faraón Pitón y Ramesés, que eran ciudades de almacenaje.
12 Pero mientras más los oprimían, más se multiplicaban y crecían, de modo que los egipcios sentían temor de los hijos de Israel.
13 Por eso los egipcios sometieron a los hijos de Israel a una cruel servidumbre.
14 Les amargaron la vida y sin piedad los obligaron a hacer barro y ladrillos, y todas las labores del campo y toda clase de trabajos pesados.
15 Además, el rey de Egipto habló con Sifra y Fúa, que eran las parteras de las hebreas, y les dijo:
16 «Cuando ustedes ayuden a las hebreas en sus partos, fíjense en el sexo. Si es niño, mátenlo; si es niña, déjenla vivir.»
17 Pero las parteras temieron a Dios, y no hicieron lo que el rey de Egipto les mandó, sino que les salvaron la vida a los niños.
18 Entonces el rey de Egipto mandó a llamar a las parteras, y les dijo:
«¿Por qué han hecho esto de salvarles la vida a los niños?»
19 Y las parteras le respondieron:
«Es que las hebreas no son como las egipcias. Son mujeres robustas, y dan a luz antes de que la partera llegue a ayudarlas.»
20 Y Dios trató bien a las parteras, y el pueblo llegó a ser cada vez más numeroso y más fuerte.
21 Y como las parteras tuvieron temor de Dios, él hizo que sus familias prosperaran.
22 Pero el faraón ordenó a todo su pueblo: «Echen al río a todos los niños que nazcan, pero dejen con vida a todas las niñas.»
Israelitas apkellegeykegkoho yókxexma Egipto
1-2 Keso apkelwesey axta israelitas apkelwayam yetlo Jacob ma'a Egipto. Xama énxet axta chá'a ekyetlómo apnámakkok apagko': cham'a Rubén, Simeón, Leví, Judá 3 Isacar, Zabulón, Benjamín, 4 Dan, Neftalí, Gad, tén han ma'a Aser. 5 Setenta axta apyókxoho m'a Jacob aptawán'ák. Nanók axta eyke aphayam José m'a Egipto.
6 Apketsekkek axta m'a José tén han ma'a apkelpepma, tén han ma'a apyókxoho ektáha axta apkektegeykegkoho xamo'. 7 Apxámeykegkek apagko' axta nahan ma'a israelitas, hakte apxámok axta m'a apketchek. Apkelyennaqte axta nahan aptamheykegkok, apláneyók axta m'a apkelókxa apheykegkaxa axta.
8 Yáma néwomók axta anhan aptépeykxo makham pók wesse' apwányam ma'a Egipto, háwe axta nahan apyekpelchémókxa m'a José. Aptáhak axta nahan apkeláneya énxet'ák apagkok se'e: 9 “Kóllano, apxámok apagko' kaxwók israelitas, egyeykhásseykmok nahan ekwánxa apkelyennaqte negko'o. 10 Kéméxcheyk agya'asagkohok nenteméssesakxa antawássesha apxámeyák, hakte lapmaxcheyk kexa katnehek katyapok kempakhakma, epasmekxak ma'a sẽlenmexma nak yaqwayam hẽlnapakpok, tén elxog elántépok se'e negókxa nak.”
11 Axta keñamak apnegkenma chá'a apkelámha apmonye'e egipcios apxegkessesso apkeltamheykha yaqwayam egkések chá'a apkeltamheykha ekyentaxno agko' ma'a israelitas. Apkeltémók axta enaqxétekhasagkok tegma apkelyawe, cham'a Pitón tén han ma'a Ramsés, apxátamakxa chá'a nento m'a wesse' apwányam faraón. 12 Yágwokmók axta agkok chá'a kélhe apkeltamheykha m'a énxet'ák nak, exámagwomhok apagko' axta chá'a. Axta keñamak apkeláya ekwányam agko' ma'a egipcios.
13 Apkeltemessáseykha axta chá'a egipcios ma'a israelitas ekyetlómo apnaqtawáseykegkoho. 14 Apkelméssegkek axta élmáske agko' apyempe'ék apkeltemessáseykencha'a ekyentaxno agko' apyelpagkasso m'a yelpa', tén han apkelánéyák ma'a yátaphémekcha'ák apwetek, tén han ma'a ekyókxoho ektémakxa nak apkeltamheykha ekyentaxno m'a yókxexma. Kélnaqtawáseykegkók axta chá'a m'a israelitas. 15 Apkelpaqhetchessek axta nahan wesse' apwányam Egipto m'a Sifrá tén han ma'a Puá ekteme axta hebreo kelán'ák ektegkessesso chá'a mók étche. Aptáhak axta apkeláneya, s'e:
16 —Kélláneyha sa' agkok chá'a xama hebreo kelán'a kamáwho katnehek naqláwa, kóllano sa' chá'a m'a étche ektéyámxohol'a. Kelwána sa' agkok ma'a, kólho sa' aqsa kawana', apkenna sa' agkok ma'a, ¡kólaqha sa'! —axta aptáhak apkeláneya.
17 Maxta eyke katneheykegkok apkeltémókxa axta chá'a katnahagkok wesse' Egipto xa kelán'ák nak, hakte keláyak axta m'a Dios, chahayók axta aqsa chá'a aptéyeykmo m'a sakcha'a apkenna nak. 18 Tén axta m'a wesse' apwányam Egipto, apkeltamho kólnaqlósawakxa'. Aptáhak axta apkeláneya s'e:
¿Yaqsa ektéma kélhayo nak aqsa chá'a kéxegke aptéyeykmo m'a sakcha'a apkenna nak?
19 —Tén axta ektáha élátegmowágkokxo s'e: Eyke ñémekxa megkaxnémo nak hebreo kelán'a m'a Egipto kelán'a, kalyéha'awók agko'. Nanók han chá'a katnehek naqláwa m'a amonye' enxoho chá'a negko'o nélwayam yaqwayam anlanha.
20-21 Axta keñamak israelitas apxámeykegkoho apagko' ma'a; yágweykmók axta aqsa anhan aptamhéyak apkelyennaqte. Apméssegkek axta nahan apxámeykekxa námakkok Dios ma'a kelán'ák nak ektáha axta chá'a ektegkessesso mók étche, hakte axta ñémekxa éláyo. 22 Tén axta faraón aptáha apkeláneya apyókxoho apkeláneykha s'e: “Kólchexa sa' wátsam ma'a apyókxoho hebreo wokma'ák apketkók nak, keñe sa' ma'a kelwán'ák étkók nak, kólho sa' aqsa kalweynchamha.”