Informe de Pedro a la iglesia de Jerusalén
1 Los apóstoles y los hermanos que estaban en Judea supieron que también los no judíos habían recibido la palabra de Dios,
2 así que cuando Pedro subió a Jerusalén, los que practicaban la circuncisión comenzaron a discutir con él.
3 Le dijeron: «¿Por qué entraste en la casa de gente no judía, y comiste allí?»
4 Pedro comenzó entonces a contarles detalladamente lo que había sucedido. Les dijo:
5 «Mientras yo estaba orando en Jope, entré en éxtasis y tuve una visión. Vi que del cielo bajaba hacia mí un gran lienzo, atado por las cuatro puntas.
6 Me fijé bien, y vi que allí había cuadrúpedos, fieras, reptiles y aves.
7 Oí además una voz que me decía: “Pedro, levántate, mata y come.”
8 Yo respondí: “No, Señor, porque nunca he comido nada que sea común o impuro.”
9 Pero desde el cielo la voz me dijo la segunda vez: “Lo que Dios ha limpiado, no lo llames tú impuro.”
10 Esto se repitió tres veces, después de lo cual el lienzo fue llevado de nuevo al cielo.
11 En ese momento llegaron a la casa donde yo estaba, tres hombres que desde Cesarea habían venido por mí.
12 El Espíritu me dijo que no dudara y los acompañara, así que estos seis hermanos fueron conmigo, y entramos en casa de un varón
13 que nos contó que en su casa había visto un ángel, que le dijo: “Envía algunos de tus hombres a Jope, y haz que venga Simón, al que también se le conoce como Pedro.
14 Él te dirá cómo tú y todos los de tu casa pueden ser salvados.”
15 Apenas había comenzado a hablar cuando el Espíritu Santo se manifestó sobre ellos, como al principio se manifestó en nosotros.
16 Entonces me acordé de las palabras del Señor, cuando dijo: “Ciertamente, Juan bautizó con agua; pero ustedes serán bautizados con el Espíritu Santo.”
17 Pues si Dios les concedió a ellos el mismo don que a nosotros, que hemos creído en el Señor Jesucristo, ¿quién soy yo para oponerme a Dios?»
18 Al oír esto, ellos se callaron y glorificaron a Dios. Decían: «¡Así que Dios también les ha concedido a los no judíos la oportunidad de arrepentirse para que tengan vida!»
La iglesia en Antioquía
19 Mientras tanto, los que habían sido dispersados por la persecución que se desató por causa de Esteban, llegaron hasta Fenicia, Chipre y Antioquía, y hablaban de las buenas noticias solamente a los judíos.
20 Pero había allí unos varones de Chipre y de Cirene, que al entrar en Antioquía habían hablado también a los griegos acerca de las buenas noticias del Señor Jesús.
21 Y con la ayuda del Señor un gran número de personas creyó y se convirtió al Señor.
22 Como esto llegó a oídos de la iglesia en Jerusalén, enviaron a Bernabé hasta Antioquía.
23 Y cuando él llegó y constató la bondad de Dios, se alegró mucho y exhortó a todos a permanecer fieles al Señor, con todo el fervor de su corazón.
24 Bernabé era un hombre bueno, lleno de fe y del Espíritu Santo, así que una gran multitud se agregó para seguir al Señor.
25 Después de eso, Bernabé se fue a Tarso para buscar a Saulo, y cuando lo encontró lo llevó a Antioquía.
26 Durante todo un año se congregaron con la iglesia y enseñaron a mucha gente. Y fue allí en Antioquía en donde a los discípulos de Jesús se les llamó cristianos por primera vez.
27 Por aquellos días, unos profetas salieron de Jerusalén para visitar Antioquía.
28 Uno de ellos, llamado Agabo, se levantó para anunciar la hambruna que estaba por llegar a toda la tierra, y que el Espíritu le había dado a saber. Esto sucedió en los días del emperador Claudio.
29 Entonces los discípulos acordaron socorrer a los hermanos que vivían en Judea, según lo que cada uno tuviera,
30 y por medio de Bernabé y de Saulo enviaron ayuda a los ancianos.
Pedro apcháphássesso amya'a apchaqneykekxexa énxet Jerusalén
1 Apkellegágweykekxeyk axta amya'a énxet'ák kélápháseykha tén han énxet'ák melya'ásseyam apheykha nak Judea apkelmoma nahan takha' Dios appeywa m'a énxet'ák metnaha nak judíos. 2 Xama axta apweykekxo makham Pedro m'a Jerusalén, apxéneykha axta ekmaso nápakha énxet'ák apteme axta melya'ásseyam apkeleñama axta sekxók apkelyetleykekxa ektémakxa apkelpeykessamo Dios ma'a judíos. 3 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa ektéma aptéma nak meyk'a m'a énxet'ák metnaha nak judíos, tén han aptómo nak xamo' ma'a aptéyak?
4 Apkeltennáseykha axta sekxók Pedro eyeynókxa axta ekyókxoho ektémakxa. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
5 —Ekhegkek axta ko'o m'a tegma apwányam Jope, ekweteyak axta ko'o aqsok sélxekmóssamo neyseksa sélmaxnagko. Ekweteyak axta xama apáwa apyawe appayhe cuatro napwe'ék kélnaqtete, apwéweykenteyk axta sekhakxa apkeñama m'a néten. 6 Ektaqmelcháseykekxók axta sélányo séltémo ótak ekhéyak ma'a kañe', ekweteyak axta ko'o aqsok nawha'ák cuatro amagkok la'a, tén han aqsok nawha'ák éllo, tén han ma'a élpexyaweykegkohol'a kalxog, tén han ma'a náta. 7 Eklegayak axta anhan xama kélpeywa ektéma seyenagkama s'e: ‘Pedro, yempekxa néten; elnáhap, etwok sa'.’ 8 Axta ektemék ko'o seyátegmoweykegko s'e: ‘Wesse', matók ko'o makham xama enxoho m'a aqsok nawha'ák mantamakxa nak tén han ma'a ekmanyása nak.’ 9 Tén axta sepaqhetcháseykekxo makham ma'a kélpeywa eñama nak néten. Axta entemék makham seyenagkama s'e: ‘Ná eltemésses aqsa ekmanyása m'a aqsok apteméssesso nak negmowána antók ma'a Dios.’ 10 Ántánxo ekteme axta nahan temék xa ektáha nak, tén axta élmeyeykekxo makham néten ma'a ekyókxoho aqsok. 11 Chaqhémók axta anhan apkelweykmo apqántánxo énxet kélápháseykha apkeleñama Cesarea sektamsama ko'o m'a tegma negheykegkaxa axta. 12 Apkeltémók axta alyetlakxak Espíritu Santo meyke ektamheykha ewáxok. Élyetlamchek axta anhan se'e seis ẽlyáxeg'a nentémo xamo' nak magya'ásseyam. Negyókxoho axta nélántaxnegweykmok apxagkok ma'a énxet nak, cham'a Cornelio, 13 cham'a sẽltennáseykencha'a axta negko'o ektémakxa apweteya xama Dios apchásenneykha m'a apxagkok, apkenmeykencha'a aptéma exnek apkenagkama s'e: ‘Eláphés énxet ma'a tegma apwányam Jope yaqwayam enxoho yának exegmak ma'a Simón, kéltéma nak han Pedro; 14 sa' eltennaksek xép yaqwánxa etnehek ewagkasakpok teyp xép ma'a, tén han ma'a ekyókxoho ekheykha nak apxagkok.’ 15 Xama axta seyeynamo séltennáseykencha'a ko'o xa énxet'ák nak, apwéweykenteyk axta chá'a Espíritu Santo apyetseksa'ák, ekhawo ektémakxa axta nahan negko'óxa apwéweykento chá'a Espíritu Santo egyetseksa'ák ma'a sekxók axta. 16 Keñe ekxénweykekxoho ko'o ewáxok aptéma axta appeywa Wesse' egegkok se'e: ‘Naqsók axta apyaqpassáseykegko yegmen énxet'ák Juan, yetlo Espíritu Santo sa' eyke kéxegke kólyaqpássesagkok.’ 17 Apméssek sa' agkok nahan Espíritu Santo Dios xa énxet'ák nak ekhawo m'a segméssama axta anhan negko'óxa nenteme nak magya'ásseyam Wesse' egegkok Jesucristo, mowanchek ko'o amássesagkok yaqwánxa etnehek ma'a Dios.
18 Xama axta apkellegaya énxet'ák ekha melya'ásseyam apheykha Jerusalén xa, apkelwanmeyeykegkek axta, axta aptemék nahan apkelteméssessama apcheymákpoho Dios se'e:
—¡Apméssek neyke nahan Dios yaqwayam elyaqmagkasek apkelwáxok ma'a énxet'ák metnaha nak judíos, tén han peya elmésagkok ma'a ekyennaqte apnénya'ák megkatnégwayam néxa nak!
Apchaqneykekxexa énxet Antioquía
19 Keynamók axta kélnaqtawáseykegkoho énxet'ák melya'ásseyam natámen axta apketsapma m'a Esteban, axta keñamak apkelmaheykegko nápakha apkenyaheykegko m'a yókxexma Fenicia, Chipre, tén han ma'a Antioquía. Cha'a apkeltennáseykegkaxa axta nahan tásek amya'a wánxa apkelánamákpoho nak judíos, keñe háwe pók énxet'ák metnaha nak judíos. 20 Nápakha énxet'ák melya'ásseyam apkeleñama Chipre tén han Cirene axta apkelweykmok ma'a tegma apwányam Antioquía, apkelpaqhetchessegkek axta nahan ma'a énxet'ák metnaha nak judíos, apkeltennáseykencha'a m'a amya'a ektaqmela ekxeyenma nak Jesús Wesse' egegkok. 21 Yetnegkek axta Dios apmopwána nepyeseksa xa énxet'ák nak, axta keñamak apxámokma énxet'ák apkexakha m'a nano' apcháyókxa axta, aptamheykegkokxeyk axta melya'ásseyam ma'a Wesse' egegkok.
22 Xama axta eklegamaxko amya'a m'a apchaqneykekxexa nak énxet ma'a Jerusalén, kéláphássegkek axta Bernabé m'a Antioquía. 23 Xama axta apweykmo Bernabé m'a, apweteyak axta ektémakxa appasmo Dios ma'a énxet'ák nak, payheykekxók agko' axta apwáxok. Apméssegkek axta nahan appeywa énxet'ák apkeltémo elyennaqtéshok aptamhéyak melya'ásseyam Wesse' egegkok tén han meyke apkelyenseyam. 24 Énxet meyke aptémakxa axta m'a Bernabé, apláneyók axta apwáxok Espíritu Santo, tén han mey'ásseyam. Apxámók axta énxet apyepetcheykekxa m'a Wesse' egegkok.
25 Keñe axta Bernabé apmaheykegko Tarso natámen xa, apketamsama Saulo, 26 xama axta apwetágweykmo m'a, apyentameykekxeyk axta m'a Antioquía. Cha'a apkelheykekxexa axta xamo' énxet'ák melya'ásseyam xama apyeyam ma'a, apkelxekmóssama apxámokma apagko' énxet. Antioquía axta payhémók eyeynamókxa kélteméssesso apkelwesey “cristiano” m'a apkelyetlo nak Cristo.
27 Nápakha Dios appeywa apkellegasso apkeleñama Jerusalén axta anhan apkelmaheykegkok Antioquía xa ekhem nak. 28 Keñe axta xama xa Dios appeywa aplegasso nak, apwesey axta Agabo, apkempeykekxo néten apxeyenma katyapok meyk segaqhe ekyókxoho apkelókxa keso náxop, Espíritu Santo axta eyke aptamheykha apwáxok. Temegkek axta anhan xa, cham'a aptémakxa axta wesse' apwányam Roma m'a Claudio. 29 Keñe axta m'a énxet'ák melya'ásseyam apheykha axta Antioquía élxeyenma apkelwáxok eláphássesek aqsok yaqwayam epasmok ma'a énxet'ák melya'ásseyam apheykha axta m'a Judea, cham'a ekwánxa enxoho chá'a ekyetnakxa yaqwayam egkések. 30 Apkeláneykegkek axta nahan xa. Kélméssegkek axta Bernabé tén han Saulo aqsok kélmésso naqsa yaqwayam elsakxések ma'a apkelámha apmonye'e nak Judea.