David censa al pueblo
(1 Cr 21.1-27)
1 Y el Señor volvió a enojarse con el pueblo de Israel, e indujo a David a levantar un censo de todo Israel y Judá.
2 Llamó a Joab, que era el general de su ejército, y le dijo:
«Ve y recorre todas las tribus de Israel, desde Dan hasta Berseba, y haz un censo del pueblo. Quiero saber cuántos son.»
3 Pero Joab le respondió al rey:
«¡Que el Señor multiplique al pueblo cien veces, y que Su Majestad llegue a verlo! ¿Por qué quiere Su Majestad hacer esto?»
4 Pero la orden del rey pudo más que Joab y que sus capitanes, así que Joab y sus capitanes salieron del palacio y se dispusieron a levantar el censo de Israel.
5 Cruzaron el Jordán y acamparon en Aroer, al sur de la ciudad que está en el valle de Gaad, junto a Jazer.
6 De allí fueron a Galaad y a la tierra baja de Jodsí, y luego a Dan Yaán y a los alrededores de Sidón.
7 Luego fueron a la fortaleza de Tiro, y recorrieron todas las ciudades de los jivitas y de los cananeos, hasta llegar al Néguev de Judá, en Berseba.
8 Después de nueve meses y veinte días de andar recorriendo todo el país, volvieron a Jerusalén.
9 Y Joab le presentó al rey el resultado del censo, y resultó que en Israel había ochocientos mil hombres aptos para la guerra, y en Judá había quinientos mil.
10 Pero después de haber censado al pueblo, David se sintió muy apesadumbrado y fue a decirle al Señor:
«He cometido un grave pecado. Te ruego, Señor, que perdones a este siervo tuyo por haber sido tan necio.»
11 Al día siguiente, cuando David se levantó, la palabra del Señor vino a Gad, el vidente de David, y le dijo:
12 «Ve y dile de mi parte a David: “Yo, el Señor, te doy a elegir una de tres cosas. Haré lo que tú elijas.”»
13 Gad fue a ver a David y le dio el mensaje del Señor. Le dijo:
«¿Quieres que haya siete años de hambre en tu tierra? ¿O prefieres huir de tus enemigos durante tres meses? ¿O prefieres que haya en tu pueblo tres días de peste? Piénsalo bien, pues debo llevar una respuesta a quien me envía.»
14 Entonces David le dijo a Gad:
«Estoy en un gran aprieto. Permíteme caer en las manos del Señor, pues su misericordia es grande en extremo. ¡No me dejes caer en las manos de ningún hombre!»
15 Entonces el Señor envió la peste sobre Israel desde la mañana y hasta el día señalado, y desde Dan hasta Berseba murieron setenta mil israelitas.
16 Pero cuando el ángel extendió su mano sobre Jerusalén para destruirla, el Señor se arrepintió y le dijo al ángel destructor:
«¡Basta ya! ¡Detente!»
El ángel estaba junto a la era de Arauna el jebuseo.
17 Y cuando David vio que el ángel destruía al pueblo, le dijo al Señor:
«Yo soy quien ha pecado; yo soy quien hizo mal. ¡Pero estas ovejas no han hecho nada malo! Te ruego que nos castigues a mí y a mi familia.»
18 Entonces Gad fue y le dijo:
«Ve y edifica un altar al Señor en la era de Arauna el jebuseo.»
19 David fue a cumplir lo que el Señor le había ordenado hacer por medio de Gad,
20 y cuando Arauna vio que el rey y sus servidores se acercaban a él, salió de su casa y se inclinó ante el rey hasta tocar el suelo,
21 y le preguntó:
«¿A qué debe este siervo la visita de Su Majestad?»
Y David le dijo:
«Quiero comprar tu era, para edificar allí un altar al Señor y se detenga la mortandad entre el pueblo.»
22 Arauna le respondió:
«Tome Su Majestad lo que le parezca mejor. Yo le ofrezco los toros para el sacrificio, y como leña puede usar los trillos y los yugos de las yuntas.
23 Todo lo que Su Majestad necesite, yo se lo doy.»
Todavía añadió Arauna:
«Que el Señor sea propicio a Su Majestad.»
24 Pero el rey le respondió:
«De ninguna manera. Yo te pagaré su precio. No voy a ofrecer al Señor mi Dios holocaustos que no me cuesten nada.»
Y David le compró la era y los toros por cincuenta monedas de plata,
25 y construyó allí un altar al Señor, en el que ofreció holocaustos y ofrendas de paz. Y el Señor escuchó las súplicas del país, y detuvo la plaga en Israel.
David apnaqtáxéséyak weykcha'áhak apkelwesey énxet'ák
(1 Cr 21.1-17)
1 Apkeltaqnaweygkokxeyk axta makham Wesse' egegkok ma'a israelitas, apkenmexchásekxeyk axta m'a David apkeltamho enaqtáxésagkok apkelwesey weykcha'áhak ma'a énxet'ák Israel, tén han Judá. 2 Keñe axta David aptáha apcháneya m'a Joab, apkemha apmonye' axta sẽlpextétamo apagkok, apteme axta chá'a apxegexma:
—Eweynchamha sa' ekyókxoho apheykegkaxa nak énxet'ák Israel, eyeynókxa m'a Dan, ekweykekxoho m'a Beerseba, enaqtáxésák sa' apkelwesey énxet'ák, yaqwayam sa' ko'o ay'asagkohok háxko apwánxa apyókxoho énxet apheykha.
3 Apchátegmowágkek axta Joab:
—Wesse' egegkok, Dios apagkok nak xép, wesse', sa' exámasagkok énxet'ák apagkok cien makham, eyeykhássamhok sa' se'e kaxwo' nak, emagkahagwomho annal'a exchep wesse' yaqwayam éta'; ¿yaqsa eyke ektáha apkeltamho nak kólnaqtáxésagkok weykcha'áhak apkelwesey énxet'ák xép, wesse'?
4 Appenchessek axta eyke apkeltamhókxa etnehek wesse' apwányam ma'a Joab, tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak sẽlpextétamo, yetlókok axta apteyapma Joab ma'a aphakxa nak wesse' apwányam, tén han ma'a apyókxoho apkelámha apmonye'e sẽlpextétamo, yaqwayam enaqtáxésagkok apkelwesey m'a énxet'ák Israel. 5 Apkeltámeyákxeyk axta wátsam Jordán, keñe apkelpakxenwokmo m'a Aroer, tegma apwányam apyetnama nak ma'a neyseksa ekyapwátegweykenxa xapop, ekmahéyak nak Gad tén han Jazer. 6 Keñe axta apkelmeyákxo m'a Galaad tén han Cadés, apchókxa nak ma'a hititas. Apkelwokmek axta m'a Dan, keñe apkeltaqhegwokmo apkelmeyákxo m'a Sidón. 7 Keñe apkelmeyákxo m'a apyetnamakxa nak tegma apyennaqte Tiro, tén han ma'a apyókxoho tegma apkelyawe apagkok nak heveos, keñe han cananeos, ekwokmoho apkelyephagweykxo m'a ekpayho nak nepyeyam ma'a Judá, cham'a Beerseba. 8 Nueve pelten axta weykmok tén han veinte ekhem apkelweynchámeykha m'a ekyókxoho apkelókxa nak, keñe apkeltaqháwo makham Jerusalén. 9 Apméssek axta Joab apnaqtáxéseyak apkelwesey énxet'ák ma'a wesse' apwányam, ochocientos mil énxet axta han apwetákpok Israel apmopwancha'a nak elempakha', keñe axta quinientos mil ma'a énxet'ák Judá.
10 Chaqhak axta apwáxok David eyesagko aptáhakxa apnaqtáxésagko apkelwesey weykcha'áhak, keñe axta aptáha apkeltennasa Wesse' egegkok se'e:
—Élanak ko'o ekyawe agko' may'assáxma sélana xa aqsok nak. Wesse' ahagkok, éltamhók eyke ko'o heyásekhekxohok makham neyseksa sélane xa aqsok ekmaso nak, ko'o sektáha nak xép apkeláneykha, asagkek ko'o sektáhakxa, máxa ektáhak ma'a énxet ekyeyháxmal'a.
11 Keñe axta mók ekhem, apxatakha'a m'a David, keñe Wesse' egegkok aptáha apcháneya m'a aplegasso axta appeywa Gad, apwetayo axta chá'a aqsok, apkeláneykha axta m'a David: 12 “Ey'ókxa sa' David, eltennés sa' peya ko'o altennaksek ántánxo aqsok, elyésha sa' ma'a apkeltamhókxa enxoho alának aqsok.” 13 Apxegkek axta Gad apya'aweykxo m'a David, keñe aptáha apkelmaxneyáncha'a:
—¿Yaqsa apkepmenyého exchep: siete apyeyam meyke nentóya s'e apchókxa nak, apqántánxo pelten enxeykel'a apmenyeyk apketcheykha apyaqmáseykha m'a katnaha nak apnámakkok, essenhan ántánxo ekhem yaqwayam katyapok negmasse ekmaso s'e apchókxa nak? Kalchetam sa' apwáxok se'e kaxwo' nak, keñe sa' héltennaksek apkeltamhókxa katnehek, yaqwayam enxoho ko'o altennássekxak ma'a ektáha nak seyápháseykha.
14 Keñe axta David aptáha apcháneya m'a Gad:
—Asagkók agko' ko'o setnahakxa'. Wesse' egegkok akke tásek negko'o hẽllegássesagkoho', hakte awanhek ektémakxa apmopyósa henlanok ma'a, kaxnók hẽllegássesagkohok ma'a énxetók xamo' nak.
15 Keñe axta Wesse' egegkok apcháphasa negmasse ekmaso agko' ma'a Israel, axta cheynawok han xa axto'o nak, ekweykmoho m'a ekhem ekxénáxchexa axta néxa', setenta mil énxet axta apkeletsapak, eyeynmo m'a Dan, ekweykekxoho m'a Beerseba. 16 Xama axta apmako emasséssók Wesse' egegkok apchásenneykha m'a tegma apwányam Jerusalén, chaqhak axta apwáxok Wesse' egegkok xa aqsok ekmaso nak, keñe aptáha apcháneya m'a apchásenneykha apkellegassásegkoho axta énxet'ák: “¡Elwatés, wánxa etne!”
Axta han apkenmáha Wesse' egegkok apchásenneykha m'a nekha apkexakkassamakxa axta chá'a apyempe'ék hótáhap apaktek ma'a Arauna, apteme axta jebuseo. 17 Xama axta apwet'a David Wesse' egegkok apchásenneykha apkellegassásegkoho axta m'a énxet'ák, aptáhak axta apcháneya Wesse' egegkok se'e:
—¡Ko'o sélane may'assáxma! ¡Ko'o sélsexnenagko! ¿Yaqsa eyke aqsok ekmaso apkelánegko xa meyke nak apkeltémakxa'? ¡Ko'o eyke tásek heñássesagkoho', tén han ma'a énámakkok!
David apkelane xama aqsok ekwatnamáxchexa'
(1 Cr 21.18-27)
18 Apya'awekxeyk axta Gad ma'a David, cháxa ekhem nak, apkeltamhók axta elanaksek xama aqsok ekwatnamáxchexa apagkok ma'a Wesse' egegkok, cham'a apkexakkassamakxa axta chá'a apyempe'ék hótáhap apaktek ma'a Arauna, apteme nak jebuseo. 19 Apkelanak axta David ma'a apkeltamhókxa axta elának Gad, apkeltémo axta eltennaksek ma'a Wesse' egegkok. 20 Makhawók axta apkenmexók ma'a Arauna, apwet'ak axta wesse' apwányam apxegakmo yetlo apkeláneykha apkelmeyókmo m'a apkenmágkaxa axta. Keñe apkelanyexágko m'a Arauna, apháxegwokmek axta apmonye' wesse' apwányam, 21 aptáhak axta apcháneya:
—¿Yaqsa aptegyáncha'a wesse' apwányam aptáha meyk'a aphakxa apkeláneykha?
Apchátegmowágkek axta David:
—Peyk ko'o amok se'e xapop apkexakkassamakxa nak chá'a apyempe'ék hótáhap apaktek, yaqwayam enxoho alanaksek xama ekwatnamáxchexa aqsok ma'a Wesse' egegkok, yaqwayam enxoho kamaskok negmasse ekmaso agko' ma'a nepyeseksa nak énxet'ák.
22 Apchátegmowágkek axta Arauna:
—Ema sa' wesse' apmakókxa enxoho emok, elwet sa' nahan aqsok kélnaqtósso m'a. Keso weyke kelennay'awók se'e yaqwayam elwatnek, yántápak sa' etnéssesek se'e aqsok éxakkasso nak apwa' apák hótáhap, tén han yámet kélchexenchesso nak chá'a ayespa'ák weyke. 23 ¡Almések sa' ko'o ekyókxoho exchep se'e wesse'!
Axta aptáhak han Arauna s'e:
—¡Wesse', émenye' nak la'a ko'o exchep kataqmalmakha apwáxok elanok ma'a Dios Wesse' apagkok!
24 Apchátegmowágkek axta wesse' apwányam:
—Payhékxók ewáxok, émenyeyk eyke ko'o amok ekyókxoho ayánmagkasek ma'a ekwánxa enxoho ekyánmaga, hakte magkések sa' ko'o Dios Wesse' ahagkok aqsok élwatnamáxche', mayánmagkasso nak.
Apmeyk axta David xa yókxexma nak tén han weyke kelennay'awo, cincuenta sawók selyaqye élmope axta han ekyánmaga, 25 apkelánessek axta Wesse' egegkok ekwatnamáxchexa aqsok ma'a, apkelméssek axta aqsok apkelwatno, keñe han aqsok ektekyawa segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho. Tén axta apma takha' Wesse' egegkok kélmaxnagko m'a apchókxa nak, massék axta han negmasse m'a Israel.