Enfermedad de Ezequías
(2 Cr 32.24-26Is 38.1-22)
1 Por esos días Ezequías cayó gravemente enfermo. Entonces el profeta Isaías hijo de Amoz fue a visitarlo, y le dijo:
«Así dice el Señor: “Pon tu casa en orden, porque no vas a sanar, sino que morirás.”»
2 Ezequías volvió su rostro a la pared, y oró al Señor. Le dijo:
3 «Señor, te ruego que hagas memoria de que en verdad me he conducido delante de ti con integridad de corazón, y que he hecho todo lo que te agrada.»
Y Ezequías prorrumpió en llanto.
4 Pero antes de que Isaías llegara a la mitad del patio, la palabra del Señor vino a Isaías, y le dijo:
5 «Regresa y dile a Ezequías, príncipe de mi pueblo, que yo, el Señor, Dios de su antepasado David, he dicho: “He escuchado tu oración, y he visto tus lágrimas. Te voy a devolver la salud, y dentro de tres días vas a ir a mi templo.
6 Voy a darte quince años más de vida, y a ti y a esta ciudad los voy a librar del poder del rey de Asiria. Por mí mismo, y por mi siervo David, voy a proteger a esta ciudad.”»
7 Dicho esto, Isaías ordenó que se hiciera una masa de higos, y en cuanto la hicieron se la pusieron sobre la llaga, y Ezequías sanó.
8 Antes de eso, Ezequías le había preguntado a Isaías:
«¿Qué señal voy a tener de que el Señor me sanará, y de que dentro de tres días iré al templo del Señor?»
9 Isaías le respondió:
«¿Qué señal quieres recibir de que el Señor hará lo que te ha dicho? ¿Quieres que la sombra avance diez grados, o que los retroceda?»
10 Y Ezequías dijo:
«Que la sombra avance diez grados es fácil; lo difícil es que la sombra retroceda.»
11 Entonces el profeta Isaías oró al Señor, y el Señor hizo que la sombra retrocediera los diez grados que había avanzado en el reloj de Ajaz.
Ezequías y los emisarios de Babilonia
(2 Cr 32.27-31Is 39.1-8)
12 Por esos días Merodac Baladán hijo de Baladán, rey de Babilonia, envió cartas y presentes a Ezequías por conducto de unos mensajeros, pues se había enterado de que Ezequías había caído enfermo.
13 Cuando Ezequías lo supo, les mostró todo su palacio y sus tesoros, con la plata y el oro, y las especias y ungüentos preciosos. También les mostró su depósito de armas y todo lo que había en sus tesoros. No hubo nada que Ezequías no les mostrara, tanto de su palacio como de todos sus dominios.
14 Pero el profeta Isaías vino y le dijo al rey Ezequías:
«¿Qué te han dicho esos hombres? ¿De dónde vienen?»
Y Ezequías le respondió:
«Vienen de Babilonia, un país muy lejano.»
15 Isaías volvió a decir:
«¿Y qué es lo que vieron en tu palacio?»
Ezequías respondió:
«Vieron todo lo que tengo allí. No quedó nada de mis tesoros que yo no les haya mostrado.»
16 Entonces Isaías le dijo a Ezequías:
«Oye ahora la palabra del Señor:
17 “Vienen días en que todo lo que está en tu palacio, y todas las riquezas que tus antepasados acumularon hasta el día de hoy, será llevado a Babilonia, sin dejar nada.” El Señor lo ha dicho.
18 A tus hijos, a los que vas a engendrar, se los llevarán y los harán eunucos, para que sirvan en el palacio del rey de Babilonia.»
19 Entonces Ezequías le dijo a Isaías:
«Es buena la palabra del Señor que me has comunicado.»
Después añadió:
«Al menos habrá paz y seguridad mientras yo viva.»
Muerte de Ezequías
(2 Cr 32.32-33)
20 Los demás hechos de Ezequías, y todo su poder, y sus obras en el estanque y el acueducto para llevar agua a la ciudad, se hallan registrados en el libro de las crónicas de los reyes de Judá.
21 Y Ezequías fue a reunirse con sus padres, y en su lugar reinó su hijo Manasés.
Ezequías apháxamap tén han aptaqmelwayam
(2 Cr 32.24-26Isa 38.1-8)
1 Cháxa eyaqhémókxa axta han apháxamákpo ekyentaxno agko' Ezequías xa ekhem nak, tén axta apye'eykekxo m'a Dios appeywa aplegasso Isaías, Amós apketche. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—Aptáhak Wesse' egegkok se'e: ‘Elpaqhetchásekxoho sa' ma'a ekheykha nak apxagkok, hakte yetsapok sa'; metaqmelwome'.’
2 Appeynchákpek axta appayhékxoho nápakha tegma m'a Ezequías, tén axta aptáha apkelmaxneya Wesse' egegkok se'e: 3 “Wesse' ahagkok, éltamhók ko'o exchep kaxénwakxohok apwáxok ektémakxa nak mayenseyam sekyetleykha tén han sekteméssesso naqsók agko', séláneya m'a ekleklamókxa nak xép apwáxok.” Tén axta apkelekxagweyncha'a ekwányam agko'.
4 Amonye' apteyapma axta Isaías ma'a neyseksa eyáxñe nak ma'a tegma apyawe, keñe appaqhetchesa Wesse' egegkok ma'a Isaías, aptáhak axta apcháneya: 5 “Etaqhoho eltennássekxa makham Ezequías, apkemha apmonye' nak énxet'ák ahagkok: ‘Aptáhak Wesse' egegkok se'e, cham'a Dios apagkok nak ma'a apyáp nano' David: Ekleg'ak ko'o exchep apkelmaxnagko, ekwet'ak nahan ma'a apaqtégmenek. Eynnaqtéssók sa' makham, wokmek sa' agkok ántánxo ekhem, keñe sa' emyekxak makham ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. 6 Agkeyásekxak sa' ko'o makham xép quince apyeyam apweynchámeykha. Awagkasek sa' ko'o exchep teyp tén han Jerusalén, neyseksa apmáheyo emok ma'a wesse' apwányam Asiria. Amyók sa' ko'o s'e tegma apwányam nak, eñama seyásekhayo m'a David sekteme axta séláneykha, keñe han sekmeyámáxkoho ahagko' ko'óxa.’”
7 Apkeltamhók axta Isaías kóllanaksek higo ekyexna élyamaye, kéltekxekkessek axta, keñe kéltexnassásegko ekyetnakxa aplegeykegkoho m'a wesse' apwányam, tén axta aptaqmelwokmo. 8 Keñe axta Ezequías apkelmaxneyáncha'a m'a Isaías:
—¿Yaqsa sa' aqsok magkenatchesso awanchek ko'o hey'ássesagkohok Wesse' egegkok peya hetaqmelchessók, tén han ekwokmo enxoho ántánxo ekhem amyekxak makham ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok?
9 Apchátegmowágkek axta Isaías:
—Keso aqsok magkenatchesso yaqwayam sa' egkések Wesse' egegkok, elának ma'a aqsok apkeltennasso axta elána': ¿Apmenyéya kaxog ekhem pessesse agkok ekweykmoho diez kélchánteykegkaxa néten, essenhan kataqhohok natámen?
10 Apchátegmowágkek axta Ezequías:
—Yeskohok kaxog ma'a ekhem pessesse agkok. Askehek eyke kataqhegwók.
11 Keñe axta Dios appeywa aplegasso Isaías apwóneyncha'a Wesse' egegkok, keñe axta Wesse' egegkok aptaqhéssekmo pessesse ekweykekxoho diez kélchánteykegkaxa néten, cham'a ekxega axta Ahaz tektek apagkok élyetsáteyak ekhem.
Ezequías apkelma takha' kélápháseykha apkeleñama Babilonia
(2 Cr 32.27-31Isa 39.1-8)
12 Aplegayak axta amya'a wesse' apwányam Babilonia Merodac-baladán, Baladán axta apketche, apháxamákpo Ezequías xa ekhem nak. Apcháphássessegkek axta weykcha'áhak tén han xama aqsok apmésso naqsa, axta eyke apsókasso m'a énxet'ák ektáha axta chá'a apkelápháseykha. 13 Apkelmeyk axta han takha' m'a Ezequías, apkelxekmóssek axta m'a aqsok élmomnáwa apagkok, sawo élmope élmomnáwa tén han ma'a sawo ekyátekto élmomnáwa, tén han ma'a sokmátsa, tén han pexmok égmenek ektaqmalma, tén han ma'a apxátamakxa nak chá'a apkelmeykha apkenchesso kempakhakma, tén han ma'a ekyókxoho aqsok ekhéyak axta m'a kañe' apxátamakxa axta chá'a aqsok apagkok. Méko axta xama aqsok enxoho mexekmósakxa m'a kañe' nak tegma apyawe apagkok, apwokmók axta apxekmósso m'a ekyókxoho aptémakxa nak chá'a wesse' apwányam. 14 Tén axta m'a Dios appeywa aplegasso Isaías apya'aweykxo m'a wesse' apwányam Ezequías. Aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Háxko apkeleñamakxa m'a énxet'ák nak? ¿Háxko aptáhakxa apcháneya?
Aptáhak axta Ezequías apchátegmowágkokxo s'e:
—Apkeleñamak ma'a apkelókxa makhawo' nak; cham'a Babilonia.
15 Apkelmaxneyáha axta makham Isaías:
—¿Yaqsa apkelwet'a m'a kañe' tegma apyawe apagkok nak?
Apchátegmowágkokxeyk axta Ezequías:
—Apkelwet'ak ekyókxoho aqsok ekhéyak nak ma'a kañe'. Méko maxekmósakxa enxoho m'a sekxátamakxa nak chá'a aqsok ahagkok.
16 Tén axta Isaías aptáha apcháneya Ezequías se'e:
—Yeyxho sa' Wesse' egegkok appeywa: 17 ‘Kammok sa' ekhem yaqwánxa kólsakxak Babilonia m'a ekyókxoho aqsok ekhéyak nak kañe' tegma apyawe apagkok, tén han ekyókxoho aqsok apcháncháseykekxa axta m'a apyapmeyk nano', ekweykmoho s'e negwánxa nak. Méko sa' xama aqsok keytnekxak se'e. 18 Kawomhok sa' kélnaqleykekxa Babilonia nápakha m'a aptawán'ák neptámen apancha'awo' nak, yágkelwán'ák sa' kóltamhagkok, keñe sa' kólteméssesagkok apkeltamheykha m'a kañe' nak wesse' apwányam apxagkok apyawe.’
19 Aptáhak axta Ezequías apchátegmowágkokxo Isaías se'e:
—Tásók agko' nak la'a Wesse' egegkok appeywa seseykentegkesso exchek. Hakte xeyenmeyk axta apwáxok keytek meyke ektáhakxa egwáxok tén han ektaqmalma negha neyseksók apha makham ma'a.
Ezequías apketsapma
(2 Cr 32.32-33)
20 Ektémakxa axta apweynchámeykha Ezequías, tén han megyésseykekxa axta chá'a apkelane aqsok, tén han ektémakxa axta apkeláneya kélyátamakxa yegmen, tén han ma'a yegmen atamnek yaqwayam ey'ásekxak yegmen ma'a tegma apwányam, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta apkelwesse'e apkelwányam nak Judá. 21 Xama axta apketsapma Ezequías, apyaqmagkassek axta apteme wesse' apwányam ma'a apketche Manasés.