Reinado y derrocamiento de Joacaz
(2 R 23.31-35)
1 Entonces el pueblo de la tierra tomó a Joacaz hijo de Josías, y lo proclamó rey en lugar de su padre, en Jerusalén.
2 Joacaz tenía veintitrés años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén tres meses,
3 pues el rey de Egipto lo quitó del trono de Jerusalén y condenó al país a pagarle tres mil trescientos kilos de plata y treinta y tres kilos de oro,
4 e impuso como rey de Judá y Jerusalén a Eliaquín, hermano de Joacaz, a quien le cambió el nombre y lo llamó Joacín. A Joacaz mismo, Necao lo tomó cautivo y lo llevó a Egipto.
Reinado de Joacín
(2 R 23.36—24.7)
5 Joacín tenía veinticinco años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén once años. Pero hizo lo malo a los ojos del Señor su Dios.
6 Y el rey Nabucodonosor de Babilonia lo atacó y lo llevó a Babilonia cautivo y encadenado.
7 Nabucodonosor también se llevó a Babilonia los utensilios del templo del Señor, y los depositó en su templo, en Babilonia.
8 Los demás hechos de Joacín, y sus repugnantes prácticas, y otras cosas que en él se hallaron, se hallan escritos en el libro de los reyes de Israel y de Judá. En su lugar reinó Joaquín, su hijo.
Joaquín es llevado cautivo a Babilonia
(2 R 24.8-17)
9 Joaquín tenía dieciocho años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén tres meses y diez días. Pero hizo lo malo a los ojos del Señor,
10 así que un año después el rey Nabucodonosor mandó por él para que lo llevaran a Babilonia, juntamente con los objetos preciosos del templo del Señor, y como rey de Judá y Jerusalén impuso a Sedequías, hermano de Joaquín.
Reinado de Sedequías
(2 R 24.18-20Jer 52.1-3)
11 Sedequías tenía veintiún años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén once años.
12 Pero Sedequías hizo lo malo a los ojos del Señor su Dios, y no se humilló delante del profeta Jeremías, que le hablaba de parte del Señor.
13 Además, se rebeló contra Nabucodonosor, al cual había jurado servir, y se empecinó en no volverse de corazón al Señor, el Dios de Israel.
14 También, todos los principales sacerdotes y el pueblo aumentaron la iniquidad e imitaron todas las repugnantes prácticas de las naciones, y contaminaron el templo del Señor, que él había santificado en Jerusalén.
15 El Señor y Dios de sus padres no dejaba de enviarles su palabra por medio de sus mensajeros, pues amaba a su pueblo y el lugar donde habitaba.
16 Pero ellos se burlaban de los mensajeros de Dios y de sus profetas, y menospreciaban sus palabras. Finalmente, la ira del Señor se encendió contra su pueblo, y ya no hubo remedio.
Cautiverio de Judá
(2 R 25.8-21Jer 39.8-10Jer 52.12-30)
17 El Señor lanzó contra ellos al rey de los caldeos, que en el templo de su santuario mató a filo de espada a sus jóvenes, sin perdonar a jóvenes ni doncellas, ni a anciano ni decrépitos, sino que a todos los entregó en sus manos.
18 Así mismo, el rey de Babilonia se llevó a su país todos los utensilios del templo de Dios, grandes y chicos, y los tesoros del templo del Señor y los tesoros del palacio del rey y de sus príncipes.
19 Sus tropas quemaron el templo de Dios, derribaron la muralla de Jerusalén, prendieron fuego a todos sus palacios, y destruyeron todos sus objetos más preciados.
20 Los que escaparon de morir a filo de espada fueron llevados cautivos a Babilonia, y hasta el reinado de los persas fueron siervos del rey y de sus hijos,
21 hasta que la tierra disfrutó de reposo. En efecto, la tierra descansó todo el tiempo que estuvo desolada, hasta que se cumplieron los setenta años, en cumplimiento de la palabra del Señor pronunciada por Jeremías.
El decreto de Ciro
(Esd 1.1-4)
22 Pero, para que se cumpliera también la palabra del Señor pronunciada por Jeremías, en el primer año del rey Ciro de Persia el Señor despertó el espíritu de Ciro para que por todo su reino pregonara, de palabra y por escrito, lo siguiente:
23 «Así dice Ciro, rey de los persas: El Señor, el Dios de los cielos, me ha dado todos los reinos de la tierra, y me ha ordenado edificarle un templo en Jerusalén, que está en Judá. Si hay entre ustedes alguien que sea de su pueblo, que el Señor su Dios lo acompañe, y vuelva a Jerusalén.»
Joacaz apteme wesse' apwányam
(2 Re 23.31-35)
1 Apmákxeyk axta énxet'ák ma'a Joacaz, Josías axta apketche, aptemessáseykxeyk axta wesse' apwányam Jerusalén, apyaqmagkasso m'a apyáp. 2 Veintitrés apyeyam apagkok axta apkeynamo apteme wesse' apwányam ma'a Joacaz, apqántánxo pelten axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. 3 Wesse' apwányam Egipto axta eyke aptekkessók apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén, apkelmomchek axta chá'a apyánmagkasso énxet'ák ma'a apchókxa nak, ekweykmoho tres mil trescientos kilos sawo ekmope ekmomnáwa, tén han treinta y tres kilos ma'a sawo ekyátekto ekmomnáwa. 4 Apteméssessek axta han wesse' apwányam Egipto, wesse' apwányam Judá tén han Jerusalén ma'a Eliaquim, apyáxeg axta m'a Joacaz, apyaqmagkassessek axta apwesey, Joaquim axta aptemessásak apwesey, tén axta apma m'a Joacaz apyentamákxo Egipto.
Joaquim apteme wesse' apwányam
(2 Re 23.36—24.7)
5 Veinticinco apyeyam apagkok axta m'a Joaquim, once apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Dios Wesse' apagkok. 6 Apketamokmek axta eyke apkenmexa m'a Nabucodonosor, wesse' apwányam nak Babilonia, apkelpextetchek axta cadena sawo ekyexwase peya eyentemekxak ma'a Babilonia. 7 Apkelsákxeyk axta Babilonia Nabucodonosor nekha aqsok kélmeykegkaxa axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, apxátawákxeyk axta m'a tegma apagkok nak Babilonia.
8 Ektémakxa axta apweynchámeykha Joaquim, yetlo m'a ektémakxa axta aqsok ekmaso agko' apkelane, tén han ektémakxa axta chá'a, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam axta m'a Israel, tén han Judá. Keñe axta apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam ma'a apketche Joaquín.
Joaquín apmomap kélyentameykekxa Babilonia
(2 Re 24.8-17)
9 Dieciocho apyeyam apagkok axta apkeynamo apteme wesse' apwányam ma'a Joaquín, apqántánxo pelten tén han diez ekhem axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok.
10 Apkeltémók axta kólyentemekxak Babilonia wesse' apwányam Nabucodonosor ma'a aphaxnagkok apyeyam nak, yetlo m'a aqsok kélmeykegkaxa élmomnáwa ekhéyak axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, apteméssessek axta han wesse' apwányam Judá tén han Jerusalén ma'a Sedequías, apnámakkok axta m'a Joaquín.
Sedequías apteme wesse' apwányam
11 Veintiún apyeyam apagkok axta weykmok Sedequías apkeynamo apteme wesse' apwányam, once apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. 12 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Dios apagkok. Axta eyke kaqheyk apwáxok aptémakxa nápaqtók ma'a Dios appeywa aplegasso Jeremías, apxeyenma axta amya'a eñama nak Wesse' egegkok. 13 Apkenmexeykekxeyk axta han ma'a wesse' apwányam Nabucodonosor, apxeyenma axta etnehek appasmeykekxa yetlo apxeyenma Dios apwesey, apyennaqtéssegkek axta apwáxok memáheyo ey'ókxak ma'a Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel.
14 Apyáncháseykegkók axta aqsa apyamasma Wesse' egegkok ma'a apyókxoho apkelámha apmonye'e nak Judá, tén han apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, ekweykekxoho m'a énxet'ák, aptamheykegkek axta m'a apkeltémakxa ekmaso agko' axta m'a énxet'ák melya'áseyak nak Dios, aptawáseykha axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, apkelyéseykegkaxa axta tegma appagkanamap apagkok ma'a Jerusalén. 15 Axta eyke eyétekkesseykmok chá'a apcháphássesso appeywa apchéssama Dios Wesse' apagkok axta m'a apyapmeyk nano', eñama axta apkellegasso chá'a apkelxeyenma axta chá'a appeywa, hakte apyósekak axta apkelányo m'a énxet'ák apagkok, tén han ma'a aphamakxa axta chá'a. 16 Apkelasméssegkek axta eyke aqsa chá'a m'a apkelseykha axta Dios appeywa, apwanyémók axta m'a amya'a apkelseykha, apkelasméssegkek axta aqsa chá'a m'a apkellegasso nak appeywa, ekwokmoho aplawa apagko' ma'a Wesse' egegkok, apkelenmexa m'a énxet'ák apagkok, massék axta kélewagko kélmássessekmo yaqwánxa etnehek.
Tegma appagkanamap kélmassésseyam tén han énxet'ák Judá apkelmomap
(2 Re 25.8-21Jer 39.8-10Jer 52.12-30)
17 Tén axta Wesse' egegkok apkeltamho ektamagkok ma'a wesse' apwányam apagkok nak caldeos apkelnapchek axta apketkók ma'a kañe' tegma appagkanamap nak, axta elepyósak apkelano m'a wokma'ák tén han kelán'a étkók, keñe han ma'a apkelwányam, tén han ma'a meyke aptapnák nak. Apméssek axta Wesse' egegkok yaqwayam elmok ma'a apyókxoho nak. 18 Apkelsákxeyk axta ekyókxoho wesse' apwányam caldeos Babilonia m'a ekyókxoho aqsok kélmeykegkaxa axta m'a Dios tegma appagkanamap apagkok, cham'a aqsok élyawe nak tén han ma'a keyetse nak, tén han ma'a aqsok élmomnáwa ekhéyak nak tegma appagkanamap, tén han apagkok nak ma'a wesse' apwányam, keñe han ma'a apkelásenneykha nak. 19 Apwatneykxeyk axta han ma'a Dios tegma appagkanamap apagkok, apkelyaqnegkásegkek axta m'a meteymog kélhaxtegkesso axta nepyáwa' m'a Jerusalén, apkelwatnéssek axta m'a apxanák apkeltaqmalma nak, apmasséssekmek axta ekyókxoho aqsok élmomnáwa ekhéyak axta m'a.
20 Tén axta kélnaqlákxo Babilonia m'a metekyawa axta, aptemegweykenxa axta apkelásenneykha naqsa m'a wesse' apwányam, tén han apkelásenneykha naqsa m'a apketchek, ekwokmoho ekxatakha'a m'a Persia, 21 yaqwayam katnehek ma'a apxeyenma axta Dios, eñama axta aplegasso m'a Jeremías, apteme axta Dios appeywa aplegasso. Cháxa ekwanmeyeykekxo axta apchókxa'; wanmeyeykekxeyk axta aqsa yókxoho ekhem ekmasagko, ekwokmoho eksawhéxko setenta apyeyam.
Ciro segánamakxa apagkok
(Esd 1.1-11)
22 Aptamháha axta apwáxok Wesse' egegkok ma'a Ciro, wesse' apwányam nak Persia, yaqwayam eñeksek ekyókxoho aptémakxa nak wesse' apwányam ma'a appeywa, tén han aptáxésso, keso segánamakxa apagkok nak, cham'a ekwokmo axta xama apyeyam apteme wesse' apwányam, yaqwayam enxoho katnehek ma'a Wesse' egegkok appeywa aplegassama axta m'a Jeremías: 23 “Axta aptáhak Ciro, wesse' apwányam nak Persia s'e: Egkéssek ko'o Wesse' egegkok, Dios apha nak néten, ekyókxoho yókxexma nak keso náxop, apkeltamhók han alanaksek tegma appagkanamap ma'a Jerusalén, ekpayho nak ma'a yókxexma Judá. Kélyókxoho kéltáha nak Wesse' egegkok énxet'ák apagkok, kólmohok sa' ma'a, epasmok sa' ma'a Dios Wesse' kélagkok.”