Reinado de Abías
(2 Cr 13.1-22)
1 Abías comenzó a reinar sobre Judá cuando Jeroboán hijo de Nabat llevaba dieciocho años de reinar sobre Israel,
2 y reinó en Jerusalén tres años. Su madre se llamaba Macá, y era hija de Abisalom.
3 Y Abías cometió todos los pecados en que incurrió su padre Roboán, y su corazón no le fue fiel al Señor, como lo había sido su antepasado David.
4 Pero Dios el Señor le concedió tener un sucesor en el trono de Jerusalén, ciudad a la que siguió sosteniendo por amor a su siervo David,
5 pues David vivió rectamente en la presencia del Señor y nunca en su vida desobedeció ninguno de sus mandatos, salvo lo que hizo con Urías el hitita.
6 Mientras Roboán y Jeroboán vivieron, estuvieron en constantes guerras,
7 y también Abías entró en guerra contra Jeroboán.
Todo los hechos de Abías se hallan registrados en el libro de las crónicas de los reyes de Judá.
8 Y Abías se reunió con sus antepasados y fue sepultado en la ciudad de David. En su lugar reinó su hijo Asa.
Reinado de Asa
(2 Cr 14.1-52 15.16-19)
9 Asa comenzó a reinar sobre Judá cuando Jeroboán llevaba veinte años de reinar sobre Israel,
10 y reinó en Jerusalén cuarenta y un años. Su madre se llamaba Macá, y era hija de Abisalom.
11 Asa hizo lo recto a los ojos del Señor, como su antepasado David.
12 Desterró del país a los que practicaban la prostitución entre hombres en los templos paganos, y derribó todos los ídolos que sus antepasados habían hecho.
13 A Macá, su madre, le quitó el título de reina madre porque había hecho un ídolo de Asera, al cual destruyó y le prendió fuego junto al torrente de Cedrón.
14 Y aunque no se quitaron todos los altares de los montes, durante toda su vida Asa amó al Señor con todo su corazón.
15 Hizo que se llevara de nuevo al templo del Señor lo que su padre había consagrado, además del oro, la plata y las alhajas que él mismo dedicó.
Alianza de Asa con Ben Adad
(2 Cr 16.1-10)
16 También hubo guerra entre Asa y Basá, el rey de Israel, mientras ambos vivieron.
17 Basá se enfrentó contra el pueblo de Judá, y mandó fortificar las murallas de Ramá para que nadie pudiera entrar ni salir del reino de Asa.
18 Al ver esto, Asa tomó el oro y la plata que aún quedaban en los tesoros del templo del Señor, junto con los tesoros del palacio real, y los entregó a sus siervos con la orden de que fueran a Damasco, donde estaba el rey Ben Adad de Siria, hijo de Tabrimón y nieto de Hezión, y le dieran este mensaje:
19 «Te propongo que tú y yo hagamos una alianza, como la que hicieron tu padre y el mío. Aquí tienes un presente de oro y plata. Da por terminado el pacto que tienes con Basá, rey de Israel. Quiero que me deje en paz.»
20 Ben Adad estuvo de acuerdo con Asa, y ordenó a los comandantes de sus ejércitos que atacaran las ciudades de Israel. Así conquistó Iyón, Dan, Abel Betmacá, y todo el territorio de Cineret y de Neftalí.
21 Y cuando Basá supo esto, dejó de edificar la muralla de Ramá y se quedó en Tirsa.
22 Entonces Asa convocó a todo el pueblo de Judá, sin excluir a nadie, y fueron a Ramá para quitar las piedras y la madera con las que Basá estaba construyendo, y con ese material el rey Asa reconstruyó Geba de Benjamín y Mispá.
Muerte de Asa
(2 Cr 16.11-14)
23 Los hechos de Asa, y el poder que tuvo y las ciudades que edificó, se hallan registrados en el libro de las crónicas de los reyes de Judá. Cuando Asa envejeció, se enfermó de los pies
24 y fue a reunirse con sus antepasados y fue sepultado con ellos en la ciudad de David. En su lugar reinó su hijo Josafat.
Reinado de Nadab
25 Cuando el rey Asa tenía dos años de reinar sobre Judá, Nadab hijo de Jeroboán comenzó a reinar sobre Israel, y reinó dos años.
26 Pero hizo lo malo a los ojos del Señor; siguió el mal ejemplo de su padre y cometió los mismos pecados con que hizo pecar a Israel.
27 Entonces Basá, que era hijo de Ajías y nieto de Isacar, conspiró contra Nadab y lo hirió de muerte en Guibetón, tierra de filisteos, porque Nadab y todo el ejército israelita habían sitiado la ciudad.
28 Nadab murió a manos de Basá, y este reinó en su lugar. Para entonces, Asa llevaba tres años de reinar sobre Judá.
29 Y tan pronto como Basá llegó al trono, mató a toda la familia de Jeroboán, sin dejar con vida a nadie, tal y como lo había dicho el Señor a su siervo Ajías el silonita.
30 Y es que Jeroboán cometió muchos pecados, con lo que hizo que el pueblo de Israel pecara; y eso provocó el enojo del Señor, Dios de Israel.
31 Todos los hechos de Nadab se hallan registrados en el libro de las crónicas de los reyes de Israel.
32 Y la guerra entre Asa y el rey Basá de Israel duró mientras los dos vivieron.
Reinado de Basá
33 Basá hijo de Ajías reinó sobre todo Israel en Tirsa durante veinticuatro años. Para entonces, Asa tenía tres años como rey de Judá.
34 Y Basá hizo lo malo a los ojos del Señor, y siguió el mal ejemplo de Jeroboán, y con sus pecados hizo pecar a Israel.
Abiam apteme wesse' apwányam ma'a Judá
(2 Cr 13.1-22)
1 Apkeynamók axta apteme wesse' apwányam Abiam ma'a Judá, ekweykmo axta dieciocho apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Jeroboam, Nabat axta apketche. 2 Apqántánxo apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Maacá axta ekwesey egken, Absalón axta apketche kelwána. 3 Hawók axta han apkelane mey'assáxma Abiam ma'a ektémakxa axta apkelane mey'assáxma m'a apyáp, axta egkéssamók apagko' apwáxok ma'a Dios Wesse' apagkok, aptéma axta David, apyáta' nano' axta, apméssama apagko' axta apwáxok ma'a Dios. 4 Apchásekhayo eyke keñamak Wesse' egegkok ma'a David, apméssama yaqwayam megkaspónhek élsassóxma apagkok ma'a Jerusalén, apteméssessama xama apketche wesse' apwányam apyaqmagkasso, yaqwayam enxoho megkólmasséssemek ma'a Jerusalén; 5 hakte apkeláneyak axta chá'a David ma'a aqsok ekleklamókxa nak apwáxok Wesse' egegkok, axta eyenseykmok xama enxoho, neyseksa apha m'a apkeltémókxa axta chá'a etnehek Wesse' egegkok, wánxa m'a apteméssessamakxa axta Urías, apteme axta hitita.
6-7 Axta kamassegweykmok apkelnápomap Roboam ma'a Jeroboam, megyetsapmakxa axta makham ma'a Roboam. Apkelnápomákpek axta han Abiam ma'a Jeroboam. Ektémakxa axta apweynchámeykha Abiam keñe han ma'a ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a kelwesse'e apkelwányam nak Judá. 8 Apketsepmeyk axta Abiam, kélátawanyegwákxeyk axta m'a David Tegma Apwányam apagkok. Tén axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam ma'a apketche Asá.
Asá apteme wesse' apwányam ma'a Judá
(2 Cr 14.1-52 15.16-19)
9 Apkeynamók axta apteme wesse' apwányam Asá m'a Judá, ekweykmo axta veinte apyeyam apteme wesse' apwányam Jeroboam ma'a Israel, 10 cuarenta apyeyam axta weykmok apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Maacá axta ekwesey apyáma', Absalón axta apketche kelwána.
11 Leklamók axta apwáxok Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a Asá, ektéma axta m'a apyáta' David. 12 Apkelántekkessegkek axta apchókxa m'a énxet'ák apkeláneykegkoho axta chá'a apkeltémakxa ekmaso megkalmopsexta'a apkelyamasma apyókxa, cham'a apkelpeykessamókxa axta chá'a aqsok kéláyókxa', apmassésseykmek axta ekyókxoho m'a kéleykmássesso, apkeláneyak axta m'a apyapmeyk nano'. 13 Apkelwátéssessegkek axta han ekteme wesse' ekwányam apyáma' Maacá, hakte keltémok axta kóllanaksek ma'a kéleykmássesso Aserá. Apkelekkexeykekxeyk axta Asá m'a kéleykmássesso nak, keñe apkelwatnegweykmo m'a alwáta' nak Cedrón. 14 Axta eykhe kólmassésseykmok ma'a kélpeykessamókxa axta chá'a aqsok kéleykmássesso, cham'a egkexe nak chá'a, axta eyke eyenseykmok apyetleykha Wesse' egegkok ma'a Asá, 15 apxátaweykekxeyk axta ekyókxoho sawo élyátekto élmomnáwa tén han sawo élmope élmomnáwa m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, apkelpagkanchesso axta chá'a Wesse' egegkok ma'a, tén han ma'a apyáp axta.
Asá ekhémo mók apkelpaqhetchásamákpoho Ben-hadad
(2 Cr 16.1-10)
16 Axta kamassegweykmok apkelnápomap Asá m'a Baasá, wesse' apwányam axta m'a Israel. 17 Xama axta apketámeykegko Baasá m'a Judá, aphaxtegkessegkek axta ekyennaqte m'a Ramá, yaqwayam enxoho megyohok chá'a kalántaxnaxchek aphakxa m'a wesse' apwányam Judá. 18 Tén axta Asá apkelmoma m'a ekyókxoho sawo élyátekto élmomnáwa, tén han sawo élmope élmomnáwa, ekheykegko axta m'a kélxátamakxa nak aqsok élmomnáwa apagkok ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, keñe han ma'a wesse' apwányam apxagkok apyawe, apkeláneykha axta han apkeláphassók elsakxések ma'a Ben-hadad, wesse' apwányam axta Siria, Tabrimón axta apketche, Hezión axta aptáwen, aphama axta m'a Damasco. Apcháphássessek axta han se'e appeywa nak: 19 “Aghéshok sa' mók nélpaqhetchásamáxkoho, xép tén han ko'o, yaqwayam ólpasmaxkoho', aptamheykegko axta ẽlyapmeyk nano'. Keso séláphássesso sawo élyátekto élmomnáwa s'e tén han sawo élmope élmomnáwa sélmésso naqsa. Elwatés sa' appasmo m'a Baasá, wesse' apwányam nak Israel, keñe sa' kamaskok ko'o sélya'assóxma'.”
20 Apkelyahákxók axta Ben-hadad aptáhakxa apcháneya m'a wesse' apwányam Asá, keñe axta apkeláphasa sẽlpextétamo apkelwesse'e apagkok yaqwayam ektamagkok ma'a tegma apkelyawe nak Israel. Apmeyk axta m'a yókxexma Iión, Dan, Abel-bet-maacá, ekyókxoho m'a yókxexma nak Quinéret, tén han ma'a yókxexma nak Neftalí. 21 Xama axta apleg'a amya'a Baasá, apkelwátessásegkek axta aphaxtegkesso meteymog nepyáwa Ramá m'a énxet'ák apagkok, aptaqháwok axta aqsa apmeyákxo m'a Tirsá. 22 Tén axta wesse' apwányam Asá apkeláneyáncha'a m'a apyókxoho énxet'ák Judá, meyke apkeymomap xama enxoho, Ramá axta han keleñamak apkelsawa meteymog, tén han ma'a yámet apkelmeykha axta Baasá yaqwayam yahaxtamok nepyáwa tegma, cháxa apkelmáncha'a axta han aphaxtegkesa ekyennaqte nepyáwa Gueba tén han Mispá m'a wesse' apwányam Asá.
Asá apketsapma
(2 Cr 16.11-14)
23 Ektémakxa axta ekyókxoho apweynchámeykha Asá tén han megyesseykekxa chá'a apkelane aqsok, tén han mók aqsok apkelane, tén han ma'a tegma apkelyawe apkelane axta, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a kelwesse'e apkelwányam nak Judá.
Kelmássegkek axta apmagkok aptéma apwányamók ma'a Asá, 24 xama axta apketsapma, kélátawanyegwákxeyk axta xamo' ma'a apyapmeyk nano', David Tegma Apwányam apagkok. Keñe axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam ma'a apketche Josafat.
Nadab apteme wesse' apwányam Israel
25 Apqánet apyeyam axta temék apteme wesse' apwányam Asá m'a Judá, keñe apkeynamo apteme wesse' apwányam Nadab ma'a Israel, Jeroboam axta apketche. Apqánet apyeyam axta han apteme wesse' apwányam. 26 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok; hawók axta ektémakxa apkelane mey'assáxma m'a apyáp, cháxa apkelánéseykegko axta han melya'assáxma m'a israelitas. 27 Keñe axta m'a Baasá, Ahías axta apketche, apkeñama axta nepyeseksa m'a Isacar énxet'ák apagkok, apyexamakpoho apkeláneykekxo yaqweykenxa etnéssesek, apchaqhegwokmek axta han ma'a Guibetón, tegma apyawe apagkok axta m'a filisteos, apwakhésseykemxa axta apyókxoho sẽlpextétamo israelitas ma'a Nadab.
28 Apchaqhegkek axta Baasá m'a Nadab, ekweykmo axta apqántánxo apyeyam apteme wesse' apwányam Asá m'a Judá, tén axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam. 29 Axta han kawenaqtémok apteme wesse' apwányam apkelnapma apyókxoho m'a Jeroboam apnámakkok. Apsawhomók axta Baasá m'a apyókxoho Jeroboam apnámakkok, méko axta apcháyam, ekhawo m'a aptémakxa axta apxeyenma Wesse' egegkok, apchásenneykekxo axta exének Ahías, apkeñama nak Siló. 30 Jeroboam apkelane mey'assáxma keñamak ektéma xa, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a israelitas, aplókassama m'a Wesse', Dios nak Israel.
31 Ektémakxa axta apweynchámeykha Nadab tén han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a kelwesse'e apkelwányam nak Israel.
32 Axta kamassegweykmok apkelnápomap Asá m'a Baasá, wesse' apwányam axta m'a Israel.
Baasá apteme wesse' apwányam Israel
33 Apkeynamók axta apteme wesse' apwányam Baasá m'a Tirsá tén han ekyókxoho Israel, cham'a Baasá, Ahías axta apketche, ekweykmo axta apqántánxo apyeyam apteme wesse' apwányam Asá m'a Judá. Veinticuatro apyeyam axta han apteme wesse' apwányam. 34 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok ma'a Baasá, hakte hawók axta ektémakxa apkelane mey'assáxma m'a Jeroboam, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a israelitas.