Abisag sirve a David
1 Cuando el rey David ya era muy anciano, no lograba entrar en calor por más que lo cubrieran.
2 Sus siervos le sugirieron:
«Que se busque a una joven aún virgen, para que esté siempre abrigando a Su Majestad y durmiendo a su lado. Así Su Majestad entrará en calor.»
3 Se recorrió entonces toda la tierra de Israel, y finalmente hallaron en Sunén una hermosa joven, llamada Abisag, y se la llevaron al rey.
4 Esa joven era muy hermosa y servicial, pero el rey nunca tuvo relaciones con ella.
Adonías usurpa el trono
5 Adonías, el hijo de Jaguit, se rebeló y decidió proclamarse rey. Se hizo de carros de guerra y de gente de a caballo, y se hizo acompañar de cincuenta hombres que le abrían paso.
6 David nunca le había llamado la atención, ni lo había reprendido por su comportamiento. Además, Adonías era un joven muy apuesto y había nacido después de Absalón.
7 Adonías se había confabulado con Joab hijo de Seruyá y con el sacerdote Abiatar, que lo apoyaban.
8 Por el contrario, ni el sacerdote Sadoc ni Benaías hijo de Joyadá, ni el profeta Natán ni Simey, ni su hombre de confianza ni sus consejeros apoyaban el proyecto de Adonías.
9 Pero Adonías preparó un banquete junto a la peña de Zojélet, cerca de la fuente de Roguel, y mató ovejas y vacas y terneros engordados e invitó a todos sus hermanos, hijos del rey David, y a todos los varones de Judá al servicio del rey.
10 Sin embargo, no invitó al profeta Natán ni a Benaías, ni a los hombres importantes, y tampoco a su hermano Salomón.
11 Entonces Natán habló con Betsabé, la madre de Salomón, y le dijo:
«¿Ya te enteraste de que Adonías, el hijo de Jaguit, se ha proclamado rey, a espaldas de nuestro señor David?
12 Si quieres salvar tu vida y la de tu hijo Salomón, te ruego que hagas lo que te voy a aconsejar.
13 Preséntate ahora mismo ante el rey David, y dile: “¿Recuerda Su Majestad la promesa que le hizo a esta sierva suya, de que mi hijo Salomón sería rey después de Su Majestad, y que él ocuparía el trono? ¿Por qué, entonces, Adonías es el nuevo rey?”
14 Y mientras tú estés hablando con el rey, yo entraré y confirmaré tus palabras.»
15 Betsabé fue a ver al rey en su habitación. Como este era ya muy anciano, Abisag la sunamita lo atendía en todo.
16 Betsabé se inclinó ante el rey, e hizo una reverencia. Y el rey le preguntó:
«¿Te pasa algo?»
17 Betsabé le respondió:
«Su Majestad juró a esta sierva suya, poniendo por testigo al Señor su Dios, que mi hijo Salomón reinaría después de Su Majestad, y que él ocuparía el trono.
18 Pero al parecer Su Majestad ignora que Adonías se ha proclamado rey.
19 Adonías ha hecho un banquete, y ha matado bueyes y terneros engordados, y muchas ovejas, y ha invitado a todos los hijos de Su Majestad, y al sacerdote Abiatar y a Joab, general del ejército, pero no invitó a Salomón, siervo de Su Majestad.
20 Mientras esto sucede, todo el pueblo está esperando la decisión de Su Majestad, en cuanto a quién ocupará el trono.
21 Si Su Majestad no se pronuncia al respecto, cuando mi señor y rey vaya a reunirse con sus antepasados, mi hijo Salomón y yo seremos perseguidos como culpables.»
22 Mientras Betsabé hablaba con el rey, llegó el profeta Natán.
23 Entonces los siervos del rey dieron aviso de su llegada, y cuando Natán se presentó ante el rey se inclinó hasta tocar el suelo,
24 mientras decía:
«¿Su Majestad ha dispuesto que Adonías suceda a Su Majestad en el trono?
25 Porque hoy está celebrando un gran banquete; ha matado bueyes y terneros engordados y muchas ovejas, y ha invitado a todos los hijos de Su Majestad, y a los capitanes del ejército y al sacerdote Abiatar. En este momento están comiendo y bebiendo con él, mientras gritan: “¡Viva Adonías, nuestro rey!”
26 ¡Pero ninguno de los siervos de Su Majestad ha sido invitado! ¡Ni el sacerdote Sadoc, ni Benaías hijo de Joyadá, ni Salomón!
27 ¿Acaso este asunto de la sucesión del trono lo ha ordenado Su Majestad, y ha olvidado comunicarlo a sus siervos?»
David proclama rey a Salomón
28 El rey mandó llamar a Betsabé, y ella entró y se detuvo ante el rey.
29 Entonces el rey hizo este juramento:
«Juro por el Señor, que me ha librado de toda angustia,
30 que yo te prometí delante del Señor, el Dios de Israel, que tu hijo Salomón reinaría después de mí, y que él se sentaría en mi trono. Hoy cumplo mi promesa.»
31 Betsabé se arrodilló ante el rey con el rostro hacia el suelo, y haciendo una reverencia dijo:
«¡Que Su Majestad, el rey David, viva por siempre!»
32 Luego, el rey David dijo:
«Que vengan aquí el sacerdote Sadoc, el profeta Natán, y Benaías hijo de Joyadá.»
Cuando ellos se presentaron ante el rey,
33 este dijo:
«Llévense a mis siervos, monten en mi mula a mi hijo Salomón, y llévenlo a Guijón.
34 Allí, el sacerdote Sadoc y el profeta Natán lo consagrarán como rey de Israel. Tocarán las trompetas y gritarán: “¡Viva el rey Salomón!”
35 Después de eso, ustedes lo escoltarán; y cuando él llegue aquí, se sentará en mi trono y reinará en mi lugar, porque yo lo he elegido como príncipe de Israel y de Judá.»
36 Benaías hijo de Joyadá dijo entonces al rey:
«Así será. Y que el Señor, el Dios de Su Majestad, así lo confirme.
37 Que así como el Señor ha estado con Su Majestad, esté también con Salomón, y que haga prosperar su reinado aún más que el reinado de Su Majestad, el rey David.»
38 El sacerdote Sadoc, el profeta Natán, Benaías hijo de Joyadá, y los cretenses y peleteos, fueron por la mula del rey David para que Salomón la montara, y luego partieron rumbo a Guijón.
39 Allí, el sacerdote Sadoc tomó del santuario el recipiente con el aceite y ungió a Salomón. Se tocó entonces la trompeta, y todo el pueblo gritó: «¡Viva el rey Salomón!»
40 Enseguida, todo el pueblo lo siguió, mientras cantaba alegremente al son de las flautas. Era tal el alborozo que la tierra parecía hundirse por causa de su clamor.
41 Adonías y sus invitados ya habían terminado de comer cuando les llegó la noticia. Y cuando Joab escuchó las trompetas, preguntó:
«¿Por qué está tan alborotada la ciudad? ¿A qué viene ese escándalo?»
42 No había terminado de hablar cuando llegó Jonatán, el hijo del sacerdote Abiatar. Al verlo, Adonías le dijo:
«¡Adelante, valiente! Seguramente me traes buenas noticias.»
43 Y Jonatán le dijo:
«La noticia es que nuestro señor, el rey David, acaba de nombrar rey a Salomón.
44 El rey ordenó al sacerdote Sadoc, al profeta Natán, a Benaías hijo de Joyadá, y a los cretenses y peleteos, que montaran a Salomón sobre su propia mula,
45 y ellos así lo hicieron, y el sacerdote Sadoc y el profeta Natán lo ungieron con aceite y lo consagraron en Guijón como rey; luego regresaron a la ciudad, y todo el pueblo celebra esto con gran alegría y alboroto. Esa es la causa del estruendo que aquí se escucha.
46 Pero además, Salomón ya se ha sentado en el trono del reino,
47 y los siervos del rey fueron a nuestro señor, el rey David, diciendo: “Que el Señor conceda al nombre de Salomón más fama que al de Su Majestad, y que dé a su reinado mayor grandeza que al de Su Majestad.” El rey adoró al Señor en su cama,
48 y dijo: “Bendito sea el Señor, Dios de Israel, que me ha permitido ver hoy al que ocupará mi trono.”»
49 Cuando los invitados de Adonías escucharon esto, temblando de miedo se levantaron y se fueron a sus casas.
50 Adonías, lleno de miedo por lo que Salomón pudiera hacer, corrió al santuario y se agarró de los cuernos del altar.
51 Algunos fueron a decirle a Salomón:
«Adonías tiene miedo del rey Salomón. Ha ido a agarrarse de los cuernos del altar, y suplica: “Que me jure el rey Salomón que no matará a este siervo suyo.”»
52 Salomón dijo:
«Si él es un hombre de bien, ni uno solo de sus cabellos caerá al suelo; pero si ha actuado mal, morirá.»
53 Entonces el rey Salomón mandó que fueran por él y lo sacaran del santuario. Y cuando Adonías llegó a palacio, se inclinó ante el rey Salomón, quien al verlo, le dijo: «Vete a tu casa.»
David apteme apwányamo'
1 Apwányamók apagko' axta aptemék wesse' apwányam David. Kóltaqmelcheshok axta eykhe chá'a kélaqlasso, megkamexnekxeyk axta eyke chá'a apyempehek. 2 Axta keñamak aptéma apkenagkama apkeláneykha s'e: “Wesse', kéméxcheyk ko'óneyk negko'o exchep antegyesha xama kelán'a étkok meyke atáwa', yaqwayam enxoho chá'a kalanaksek aqsok tén han kataqmelchesek, tén han kalméxencheshok chá'a m'a aptena enxoho.”
3 Kéltegyáseyha axta xama kelán'a étkok ektaqmalma agko' ma'a ekyókxoho nak Israel, keñe kélwetágwokmo xama m'a yókxexma nak Sunem, ekwesey axta Abisag, kélyentegkásenteyk axta wesse' apwányam. 4 Tásók agko' axta m'a Abisag, taqmelchessegkek axta m'a wesse' apwányam, kelánessegkek axta han chá'a aqsok, axta eyke etnéssesseykmohok exma xama enxoho m'a wesse' apwányam nak.
Adonías aptemessásamap apagko' wesse' apwányam
5 Keñe m'a Adonías, David axta apketche tén han Haguit, apkelánékxeyk axta aptáhakxa yaqwayam yenmexek apxéna peya etnehek wesse' apwányam. Apkeltamhók axta kóllánésagkok yátnáxeg apyenyawasso apkenchesso nak kempakhakma, tén han apkelchánte nak yátnáxeg, tén han apkeltamho kóltegyesha cincuenta énxet apkelyetleykha chá'a apmahágkaxa enxoho. 6 Axta eyke etaqnaweykha xama enxoho m'a apyáp, axta han elmaxneyeykha chá'a yaqsa ektéma apkeláneya chá'a m'a apkeláneya nak chá'a. Axayók axta han aptéyam ma'a Adonías neptámen ma'a Absalón, aptásek axta han ma'a. 7 Nanók axta appenchesso apkelpaqhetchásamákpoho m'a Joab, Seruiá axta étche, tén han ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Abiatar, appasmomchek axta han apmáheyókxa etnehek. 8 Axta eyke emáheyók epasmok Adonías ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Sadoc, tén han Benaías, Joiadá axta apketche, tén han Natán, apteme axta Dios appeywa aplegasso, tén han Simí, énxet apmésso axta chá'a appeywa m'a wesse' apwányam, keñe han ma'a David sẽlpextétamo apagkok apkelyennaqte nak.
9 Apkeláneyak axta han ektámáxche ekyawe Adonías, cham'a nekha nak meteymog ekyawe Zohélet, émha nak keto' ma'a ekteyapmakxa yegmen nak Roguel. Apkelnapchek axta nepkések tén han weyke étkók kelennay'awo', keñe han ma'a weyke étkók eknaqmele agko' nak, tén axta apkeláneyáncha'a m'a apyókxoho nak apkelyáxeg'a, wesse' apwányam nak apketchek, keñe han ma'a apyókxoho nak énxet'ák Judá, apkeltamheykha axta chá'a m'a aphakxa nak wesse' apwányam; 10 axta eyke yáneyáha m'a Dios appeywa aplegasso Natán, tén han ma'a Benaías, tén han ma'a David sẽlpextétamo apagkok, keñe han ma'a apyáxeg Salomón. 11 Tén axta appaqhetchesa Natán ma'a Betsabé, egken nak Salomón. Aptáhak axta apcháneya:
—¿Leg'aya amya'a aptemessásekpoho apagko' wesse' apwányam ma'a Adonías, Haguit étche nak, meyke apya'áseyak ma'a David wesse' egegkok nak? 12 Agkések sa' ko'o exche' sekpeywa, yaqwayam sa' kawagkasaxchek teyp, yetlo m'a étche Salomón. 13 Kamyekxa sa' ma'a aphakxa nak wesse' apwányam David, katne sa' kának se'e: ‘Wesse', naqsók axta exchep apteméssessók appeywa yaqwayam etnehek apyaqmagkasso apteme wesse' apwányam ma'a hatte Salomón. ¿Yaqsa eyke ektáha aptáha nak kaxwók wesse' apwányam Adonías?’ 14 Ataxnegwakxak sa' ko'o neyseksa ekpaqhetchesso exche' m'a wesse' apwányam, keñe sa' atnéssesek naqso' ma'a ektáhakxa ekpeywa.
15 Xegkek axta Betsabé ekmeyákxo m'a aphakxa nak wesse' apwányam, cham'a apteyenmakxa nak. Apwányamók apagko' axta aptemék ma'a David, Abisag axta han chá'a ektaqmelchesso, ekteme axta sunamita. 16 Háxegwokmek axta Betsabé apmonye' wesse' apwányam ekwokmoho ektekxekwa'akto nát xapop, keñe axta wesse' apwányam aptáha apkelmaxneyáncha'a:
—¿Yaqsa ektáha?
17 Chátegmowágkek axta m'a:
—Wesse', éltennassegkek axta ko'o exchep yetlo apxeyenma Dios Wesse' apagkok apwesey etnehek apyaqmagkasso apteme wesse' apwányam ma'a hatte Salomón, exek ma'a aphamakxa nak. 18 Aptemessáseykpek eyke wesse' apwányam ma'a Adonías, keñe exchep wesse' mey'ásegko. 19 Apkelnapchek han weyke kelennay'awo', tén han weyke étkók, tén han apxámokma apagko' nepkések, apkeláneyáha han ma'a apketchek nak xép, wesse'; apcháneyáha han ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Abiatar yetlo Joab, apteme nak apkemha apmonye' sẽlpextétamo, keñe megyáneyáncha'a m'a Salomón, apketche nak xép wesse'. 20 Wesse', apyókxoho énxet'ák Israel apkelhaxnak exének énxet yaqwayam etnehek apyaqmagkasso apteme wesse' apwányam. 21 Sa' agkok exénak, apketsekkek sa' agkok xép wesse', ólxénaxchek sa' negko'o antekyók yetlo m'a hatte Salomón.
22 Neyseksa ekpaqhetchesso wesse' apwányam axta apwákxo m'a Dios appeywa aplegasso Natán, 23 kéltennássek axta han ma'a wesse' apwányam. Xama axta apwokmo Dios appeywa aplegasso m'a aphakxa nak wesse' apwányam, apháxahánteyk axta apmonye' ekwokmoho aptekxekwa'akto nápat xapop, 24 keñe aptáha apkelmaxneyáncha'a:
—Wesse', ¿xeyepya apkeltémo etnehek wesse' apwányam Adonías apyaqmagkasso exchep wesse'? 25 Apkelnapchek sakhem weyke kelennay'awók ma'a, tén han weyke étkók, tén han apxámokma m'a nepkések, apkeláneyáha han ma'a apketchek nak xép wesse', tén han ma'a sẽlpextétamo kelwesse'e nak, tén han Abiatar, apteme nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok. Aptókagkek ma'a, apyenágkek han apyenéyak xamo' ma'a, aptáhak chá'a apkelyennaqtésawo apkelpeywa s'e: ‘¡Megkatnégwomek sa' chá'a néxa apteme wesse' apwányam Adonías!’ 26 Keñe ko'o meheyáneyáncha'a, megyáneyáha han ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Sadoc, tén han Benaías, Joiadá apketche, tén han ma'a Salomón, apketche nak xép wesse'. 27 ¿Apkeltémo enxeykel'a exchep katnehek xa wesse', meyke séltennasso ko'o énxet yaqwayam etnehek apyaqmagkasso apteme wesse'?
David apxeyenma etnehek apyaqmagkasso Salomón
28 Apkeltamhók axta kólyentawakxak wesse' apwányam David ma'a Betsabé. Xama axta ekwokmo Betsabé m'a aphakxa nak wesse' apwányam, kenegwokmek axta apmonye'. 29 Tén axta wesse' apwányam aptáha naqso' appeywa s'e:
—Naqsók ko'o ektemessásak yetlo sekxeyenma Wesse' egegkok apwesey, semallahanchesso axta m'a ekyókxoho ektémakxa ekyentaxno sekha, 30 alának sa' sakhem ma'a sekteméssessama axta naqso' yetlo sekxeyenma Wesse' egegkok apwesey, Dios nak Israel: Salomón sa' etnehek seyaqmagkasso sektémakxa nak wesse' apwányam, étche nak xeye', sa' etnehek wesse' apwányam netámen ko'o.
31 Háxahánteyk axta Betsabé apmonye' wesse' apwányam ekwokmoho ektekxekwa'akto nát xapop, keñe ektáha ekpeywa s'e:
—¡Megkatnégwomek sa' néxa exchep apha wesse' ahagkok, wesse' apwányam David!
32 Keñe axta wesse' apwányam David apkeltamho kólyentawakxak ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Sadoc, tén han Natán apteme axta Dios appeywa aplegasso, keñe han ma'a Benaías, Joiadá apketche. Xama axta apkelwokmo m'a aphakxa nak wesse' apwányam, 33 aptáhak axta apkeláneya m'a:
—Kólána sa' etnehek apkelxegexma'a m'a séláneykha apkeltamheykha nak chá'a sekhakxa', kólchenátches sa' seyánte élyeheykok ma'a hatte Salomón, kólyentem sa' ma'a Guihón; 34 apteméssessek sa' agkok wesse' apwányam Israel ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Sadoc, tén han ma'a Dios appeywa aplegasso Natán, kólpáwés sa' nepkések apkennawók apkepetek, keñe sa' kóltéhek kólpáxamha s'e: ‘¡Megkatnégwomek sa' néxa apteme wesse' apwányam Salomón!’ 35 Keñe sa' kólyetlanták makham yaqwayam enxoho éxyók exnaták ma'a sektaháno ektaqmalma nak etnehek wesse' apwányam seyaqmagkasso ko'o, hakte émenyeyk ko'o etnehek apkemha apmonye' m'a Israel, tén han Judá.
36 Apchátegmowágkek axta wesse' apwányam ma'a Benaías, apketche nak Joiadá:
—¡Katnahagkok sa', cháxa apkeltamhókxa etnehek Wesse' egegkok xa, cham'a Dios apagkok nak xép wesse'! 37 Kaxhok sa' ekwánxa appasmo Wesse' egegkok Salomón ma'a ekwánxa axta chá'a appasmoma exchep wesse', eyánchessesagkohok sa' han ma'a aptémakxa nak wesse' apwányam, eyeykhássessamhok sa' ma'a ekweykenxa axta exchep apteme wesse' apwányam.
38 Yetlókok axta apxega m'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Sadoc, yetlo Natán apteme nak Dios appeywa aplegasso, tén han Benaías, Joiadá apketche, tén han quereteos, keñe han peleteos, apkenátchessek axta Salomón ma'a David apchánte élyeheykok, apya'ássek axta m'a Guihón. 39 Axta apmohok apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Sadoc, aqsok egkepetek ekyetnama axta m'a kélpakxanma appagkanamap nak yetlo pexmok égmenek kélyeta, apyegkenchessek axta apqátek Salomón apteméssesa wesse' apwányam. Yetlókok axta han kélpáwasso nepkések apkennawók apkepetek, keñe axta apyókxoho énxet'ák aptáha apkelyennaqtésawo apkelpeywa s'e: “¡Memassegwomek sa' wesse' apwányam Salomón!” 40 Apkelyetlókek axta han apyókxoho énxet, apkelpáwássek axta yámámok. Awanhók agko' axta élpayheykekxa apkelwáxok, máxa axta táhak ekpaqxa enxoho neyseksa xapop eñama apkelpáxameykha ekyennaqte.
41 Chaqhawók axta appenchásegkaxa aptéyak apkelleg'a ekyennama exma m'a Adonías yetlo apyókxoho ektáha axta apkeláneyeykha. Xama axta apleg'a Joab ekpáwà m'a aqsok egkepetek kélaqkahasso, axta aptáhak se'e:
—¿Yaqsa ektáha ekyennama nak exma tegma apwányam?
42 Neyseksa appaqmeyesma axta han apwákxo m'a Jonatán, Abiatar axta apketche, apteme axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok. Aptáhak axta Adonías apcháneya s'e:
—Etex, xép apteme énxet ekha kéláyo, megkatnehek meseykenta amya'a ektaqmela.
43 Apchátegmowágkek axta Jonatán ma'a Adonías:
—Ma'. Salomón aptemessásak wesse' apwányam ma'a David, cham'a wesse' apwányam egagkok nak, 44 apkeltamhók han elyetlók Salomón ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Sadoc, tén han ma'a Dios appeywa aplegasso Natán, tén han Benaías, Joiadá apketche nak, keñe han ma'a quereteos, tén han ma'a peleteos; apkenátchessek ma'a élyeheykok apchánte nak wesse' apwányam. 45 Payhók han aptemessessámxa wesse' apwányam apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Sadoc tén han Dios appeywa aplegasso Natán ma'a Guihón, kelpayhekxók agko' han apkelwáxok apkelchexyekmo apkelenyékto m'a. Cháxa keñamak ekyennama nak exma m'a tegma apwányam, cháxa kélleg'a nak kéxegke xa ekyennama exma nak. 46 Apmeyk kaxwók Salomón ma'a aptémakxa nak wesse' apwányam, 47 apkelyo'ókmek han apmésa élpayheykekxa apkelwáxok ma'a David apkeláneykha, apkeltamhók han eyánchessessamhok Dios apxénamap ektaqmela m'a Salomón, tén han katnehek ekyawe agko' ma'a xapop apkeláneykegkaxa nak. Wokmók han apkeltekxekxo aptapnák David ma'a apyetnamakxa nak apkelpeykásawo Dios, 48 aptáha s'e: ‘Tásek sa' chá'a katnehek apxénamap Wesse' egegkok, Dios nak Israel, apmésa sakhem xama hatte yaqwayam etnehek wesse' apwányam, tén han segkésa yaqwayam óta'.’
49 Apkelpexyennegkek axta m'a ektáha axta apkeláneyeykha m'a Adonías; apkelchampákxeyk axta néten apyókxoho, apkexpaqneyk axta. 50 Apkempákxeyk axta néten Adonías eñama apkeye Salomón, apmeyákxeyk axta m'a kélpakxanma appagkanamap, axta aptegyágweykxak apyexanmomakxa apkelmágweykxo m'a élmahamtakcha'a nak nekhaw'ék ma'a ekwatnamáxchexa nak aqsok. 51 Xama énxet axta apkeltennássekxak ma'a Salomón:
—Apkekak xeyep Adonías, wesse', apyexánegwákxak ma'a ekwatnamáxchexa nak aqsok. Apkeltamhók etnéssesek naqsók agko' appeywa keso kaxwo' nak megyánhek emátog, wesse'.
52 Apchátegmowágkek axta Salomón:
—Aptaqmelcháseykpok sa' agkok aptémól'a xama énxet ektaqmalma nak aptémakxa, megkóllegássesagkók sa' xama enxoho; wetáxcheyk sa' agkok aptémakxa ekmaso, emátog sa'.
53 Yetlókok axta han Salomón apkeltémo kóltekkessekxak ma'a ekwatnamáxchexa nak aqsok. Tén axta Adonías apmeyákxo apháxegwákxo apmonye' m'a wesse' apwányam Salomón, tén axta apkeltamho etaqhekxak apxagkok.