David censa al pueblo
(2 S 24.1-25)
1 Pero Satanás se puso en contra de Israel e indujo a David a levantar un censo en Israel.
2 Entonces David ordenó a Joab y a los jefes del pueblo:
«Vayan y levanten un censo de Israel desde Berseba hasta Dan, y tráiganme el informe de cuántos son. Quiero saberlo.»
3 Joab le dijo:
«Mi señor y rey: ¡Que el Señor multiplique cien veces más el número de su pueblo! ¿Acaso no están todos estos al servicio de mi señor? ¿Para qué quiere mi señor hacer tal cosa? ¡Eso le contará a Israel como pecado!»
4 Pero la orden del rey pudo más que Joab. Así que Joab salió y recorrió todo Israel, y volvió a Jerusalén para entregar a David el número del pueblo censado.
5 En todo Israel había un millón cien mil hombres que manejaban la espada, y en Judá había cuatrocientos setenta mil hombres que manejaban la espada.
6 No fueron contados los levitas ni los benjaminitas, porque para Joab la orden del rey era repugnante.
7 Esto desagradó a Dios, e hirió de muerte a Israel.
8 Entonces David le dijo a Dios:
«Con esto que he hecho he pecado gravemente. Te ruego que perdones a este siervo tuyo por su maldad, porque he actuado sin pensar.»
9 El Señor habló con Gad, que era el vidente de David, y le dijo:
10 «Ve y habla con David, y dile que yo, el Señor, he dicho: “Te propongo tres cosas. Escoge de ellas la que quieras que yo haga contigo.”»
11 Gad fue a hablar con David, y le dijo:
«Así ha dicho el Señor:
12 “Escoge qué prefieres: tres años de hambre, o ser derrotado durante tres meses por la espada de tus enemigos, o que haya peste en la tierra durante tres días, y que la espada del Señor, es decir, el ángel del Señor, traiga destrucción por todo Israel.” Dime qué debo responder al que me ha enviado.»
13 Y David le dijo a Gad:
«Estoy en un gran aprieto. Permíteme caer en las manos del Señor, porque su misericordia es grande en extremo. ¡No me dejes caer en las manos de ningún hombre!»
14 Fue así como el Señor envió una peste sobre Israel, y murieron setenta mil israelitas.
15 El Señor envió al ángel a Jerusalén, para que la destruyera; pero cuando el Señor lo vio destruirla, le pesó haberle enviado ese mal y le dijo al ángel destructor:
«¡Basta ya! ¡Detente!»
En ese momento el ángel del Señor estaba junto a la era de Ornán el jebuseo.
16 David levantó los ojos y, al ver al ángel del Señor, que estaba entre el cielo y la tierra, y con la espada en la mano, desenvainada y extendida contra Jerusalén, tanto David como los ancianos se postraron sobre sus rostros y se cubrieron de cilicio.
17 Entonces David le dijo a Dios:
«¿Acaso no fui yo quien ordenó que se contara el pueblo? ¡Yo, y nadie más, ha pecado! ¡Yo soy quien ha actuado mal! Pero estas ovejas, ¿qué mal han hecho? Señor y Dios mío, deja caer tu mano sobre mí y sobre la casa de mi padre. ¡Que no venga la peste sobre tu pueblo!»
18 El ángel del Señor le ordenó a Gad decir a David que construyera un altar al Señor en la era de Ornán el jebuseo,
19 y conforme a la palabra de Gad de parte del Señor, David fue a hacerlo así.
20 Pero Ornán, que estaba trillando el trigo, se volvió y vio al ángel, y los cuatro hijos suyos que estaban con él corrieron a esconderse.
21 Entonces David fue a hablar con Ornán y, cuando este miró a David, salió de la era y se postró en tierra ante David.
22 Entonces David le dijo a Ornán:
«Concédeme este lugar, para edificar un altar al Señor. Véndemelo por lo que realmente vale, para que el pueblo ya no siga muriendo.»
23 Y Ornán le respondió:
«Mi señor el rey puede tomar la era y hacer con ella lo que le parezca mejor. Yo le daré todo lo que necesite, hasta los bueyes para el holocausto, los trillos para la leña, y el trigo para la ofrenda.»
24 Entonces el rey David le dijo a Ornán:
«De ninguna manera. Yo te compraré la era por su precio justo. No voy a tomar para el Señor lo que es tuyo, ni voy a ofrecer ningún holocausto que nada me cueste.»
25 Y David pesó y le pagó a Ornán por la era seiscientas monedas de oro.
26 Allí edificó David un altar al Señor, y en él ofreció holocaustos y ofrendas de paz, e invocó al Señor, quien le respondió desde los cielos enviando fuego sobre el altar del holocausto.
27 Entonces el Señor habló con el ángel, para que este devolviera su espada a la vaina.
El lugar para el templo
28 Al ver David que el Señor le había atendido en el caso de la era de Ornán el jebuseo, ofreció sacrificios allí.
29 En aquel tiempo el tabernáculo del Señor que Moisés había hecho en el desierto, y el altar del holocausto, estaban en el lugar alto de Gabaón,
30 pero como David tenía miedo por causa de la espada del ángel del Señor, no podía ir allá para consultar a Dios.
David apnaqtáxéseyak apkelwesey énxet'ák
(2 Sa 24.1-17)
1 Kelenmexchek axta aqsok ekmowána nak hensexnenak ma'a énxet'ák Israel, yáteyágkók axta David éltamho enaqtáxésagkok apkelwesey énxet'ák ma'a apheykha nak Israel. 2 Keñe axta David aptáha apcháneya m'a Joab, tén han apkelámha apmonye'e apagkok nak énxet'ák:
—Kólxeg, kólnaqtáxésak sa' apkelwesey énxet'ák Israel, eyeynókxa m'a Beerseba ekweykekxoho m'a Dan, keñe sa' héltennássetak ko'o yaqwayam enxoho ay'asagkohok apwánxa apyókxoho.
3 Apchátegmowágkek axta Joab:
—Wesse' egegkok sa' exámasagkok énxet'ák apagkok cien makham eyeykhássamhok sa' se'e kaxwo' nak; ¿háwe enxeykel'a apkeláneykha exchep xa apyókxoho énxet'ák nak, wesse'? ¿Yaqsa ektáha apmako nak etnehek xa, wesse'? ¿Yaqsa ektáha apmako nak elsexnenak énxet'ák Israel?
4 Appenchessek axta eyke apkeltamhókxa etnehek wesse' apwányam ma'a Joab, tén axta apxega apweynchámeyncha'a m'a ekyókxoho apheykegkaxa nak énxet'ák Israel, keñe aptaqháwo makham ma'a Jerusalén. 5 Apméssek axta Joab apnaqtáxéseyak apkelwesey énxet'ák ma'a David, keñe axta apwet'a apyókxoho apwánxa énxet'ák Israel, un millón cien mil axta apyókxoho apmopwancha'a nak elempakha', cuatrocientos setenta mil ma'a énxet'ák Judá. 6 Axta eyke kólnaqtáxésagkok apkelwesey m'a énxet'ák nak Leví tén han ma'a Benjamín nak énxet'ák apagkok, hakte axta kalchak apwáxok Joab apkeltamhókxa etnehek ma'a wesse' apwányam.
7 Axta han kalchak apwáxok Dios xa ekyókxoho nak, keñe apkellegassásegkoho m'a énxet'ák Israel. 8 Tén axta David aptáha apcháneya Dios se'e:
—Élanak ko'o ekyawe agko' may'assáxma sélana xa aqsok nak, éltamhók eyke ko'o heyásekhekxohok makham neyseksa sélane xa aqsok ekmaso nak, ko'o sektáha nak xép apkeláneykha, asagkek ko'o sektáhakxa máxa ektáhak ma'a énxet ekyeyháxmal'a.
9 Keñe axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya m'a Gad, apteme axta apwetayo aqsok apxekmósso Dios, David axta apchásenneykha: 10 “Ey'ókxa sa' David, eltennés sa' peya ko'o altennaksek ántánxo aqsok, elyésha sa' ma'a apkeltamhókxa enxoho alának aqsok.” 11 Apxegkek axta Gad apya'aweykxo m'a David, keñe aptáha apcháneya s'e:
—Aptáhak Wesse' egegkok se'e: Elyésha sa' 12 apqántánxo apyeyam meyk segaqhe, apqántánxo pelten kélyaqmáseykha eñama ekyaqmáseykha sawo apagkok ma'a katnaha nak apnámakkok, essenhan ántánxo ekhem ekteyapma negmasse ekmaso agko' se'e apheykegkaxa nak eñama éllegassáseykegkoho m'a sawo apagkok nak Wesse' egegkok, yetlo apkellegassáseykegkoho Wesse' egegkok apchásenneykha ekyókxoho s'e xapop apagkok nak énxet'ák Israel. Keñe sa' héltennaksek apkeltamhókxa katnehek, yaqwayam enxoho ko'o altennássekxak ma'a ektáha nak seyápháseykha. 13 Keñe axta David aptáha apcháneya m'a Gad:
—Asagkók agko' ko'o setnahakxa'. Wesse' egegkok akke tásek negko'o hẽllegássesagkoho', hakte awanhek ektémakxa apmopyósa henlanok ma'a, kaxnók hẽllegássesagkohok ma'a énxetók xamo' nak.
14 Keñe axta Wesse' egegkok apcháphasa negmasse ekmaso agko' ma'a Israel, setenta mil israelitas axta apkeletsapak. 15 Tén axta Dios apcháphasa xama apchásenneykha yaqwayam emasséssók ma'a Jerusalén. Wánxa agkok, neyseksa apmassésseyam axta m'a, apwet'a m'a Wesse' egegkok, keñe élapwokmo apwáxok apwet'a ektáhakxa kélmasséssekmo m'a tegma nak, tén axta aptáha apcháneya m'a apchásenneykha ektáha axta apkelnapma énxet'ák: “¡Elwatés, wánxa etne!”
Axta han apkenmáha Wesse' egegkok apchásenneykha m'a nekha apkexakkassamakxa axta chá'a apyempe'ék hótáhap apaktek ma'a Ornán, apteme axta jebuseo. 16 Apkenmexawók axta David, keñe apwet'a Wesse' egegkok apchásenneykha apkenmáncha'a m'a ekpayho nak néten tén han se'e náxop nak, yetlo apmeykha m'a sókwenaqte meyke axagkok, axta appékásawok ma'a Jerusalén. Keñe axta David tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak apkelántaxneykxo m'a apáwa sẽlwáxaqxamól'a, apkelháxahágkek axta ekwokmoho apkeltekxeya nápaqta'a xapop, 17 tén axta David aptáha apcháneya Dios se'e:
—¡Ko'o axta séltémo kólnaqtáxésagkok apkelwesey énxet'ák ma'a apheykegkaxa nak! ¡Ko'o sélane may'assáxma tén han aqsok ekmaso! ¿Yaqsa eyke aqsok ekmaso apkelánegko xa meyke nak apkeltémakxa'? Dios Wesse' ahagkok, ko'o eyke tásek hephewakxak señassáseykegkoho tén han ma'a énámakkok, elwatés apkelnapma xa énxet'ák apagkok nak.
David apkelane xama aqsok ekwatnamáxchexa
(2 Sa 24.18-25)
18 Keñe axta Wesse' egegkok apchásenneykha apkeltamho eltennássekxak Gad ma'a David, yaqwayam elának xama aqsok ekwatnamáxchexa Wesse' egegkok apagkok, cham'a yókxexma aptekxekxamakxa axta hótáhap ma'a Ornán, apteme axta énxet jebuseo. 19 Apkelanak axta David ma'a apkeltamhókxa axta elának Gad, apkeltémo axta eltennaksek ma'a Wesse' egegkok. 20 Aptekxekkek axta hótáhap Ornán ma'a, tén axta appeynchákpoho apkenmexawo neptámen, apwet'ak axta Wesse' egegkok apchásenneykha, keñe apkenyahágko apkelyexanma m'a cuatro apketchek ektáha axta apkelxegexma'a. 21 Apyepetchegwokmók axta David ma'a aptekxeyakxa axta hótáhap Ornán, apkelanawók axta m'a, keñe apwet'a David yetlókok axta apteyapma m'a aptekxeyakxa axta hótáhap apháxegwokmo apmonye' nak David. 22 Aptáhak axta David apcháneya m'a Ornán:
—Hegkés sa' ko'o xa yókxexma aptekxeyakxa nak hótáhap, yaqwayam alanaksek xama aqsok ekwatnamáxchexa apagkok ma'a Wesse' egegkok. Hegkés sa' ko'o ekwánxa enxoho ekyánmaga, yaqwayam enxoho kamaskok negmasse ekmaso agko' ma'a nepyeseksa nak énxet'ák.
23 Apchátegmowágkek axta Ornán:
—Ema sa' wesse', apmakókxa enxoho emok. Almések sa' ko'o weyke kelennay'awók yaqwayam elwatnek egkések ma'a Wesse' egegkok, tén han ma'a kéltekxekxo nak hótáhap yaqwayam etnehek yántapák, keñe sa' hótáhap etnehek apmésso naqsa m'a Wesse' egegkok. ¡Almések sa' ko'o ekyókxoho exchep se'e wesse'!
24 Apchátegmowágkek axta wesse' apwányam David:
—Payhékxók ewáxok, émenyeyk eyke ko'o amok ekyókxoho ekwánxa enxoho ekyánmaga, hakte mamakók eymentamok aqsa xapop apagkok yaqwayam agkések ma'a Wesse' egegkok, keñe han alwatnések aqsok élwatnamáxche', mayánmagkasso nak.
25 Tén axta David apmésa ekyánmaga Ornán ma'a xapop nak, seiscientos sawok selyaqye aktek élyátekto élmomnáwa axta m'a, 26 apkelánessek axta Wesse' egegkok ekwatnamáxchexa aqsok ma'a, keñe apmésa han aqsok apkelwatno m'a, tén han ma'a aqsok ektekyawa segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho. Tén axta apwónéncha'a Wesse' egegkok, keñe axta apcháphasa táxa eñama néten, eyáléwa m'a néten nak aqsok ekwatnamáxchexa kélwatno nak. 27 Keñe axta Wesse' egegkok apkeltamho yaqxegkásekxak axagkok sókwenaqte apagkok ma'a apchásenneykha nak.
Tegma appagkanamap
28 Cháxa ekhem nak apwet'ak axta David ektáhakxa aphaxnawo appeywa m'a Wesse' egegkok ekpayho nak yókxexma aptekxeyakxa axta hótáhap ma'a Ornán, apteme axta énxet jebuseo, axta apméshok aqsok ekmatñá m'a. 29 Hakte axta eykhe apkelanék tegma apketkok kélpakxanma Moisés ma'a yókxexma meykexa nak énxet apkelánéssama m'a Wesse' egegkok, tén han ma'a aqsok ekwatnamáxchexa nak, ekpayho nak ma'a tegma appagkanamap yókxexma Gabaón, 30 Mopwanchek axta eyke apmako emyekxak David ma'a yaqwayam elpaqhetchesakpohok Dios, hakte apkekak axta sawo apagkok ma'a Wesse' egegkok apchásenneykha.