David es proclamado rey de Israel
(2 S 5.1-5)
1 Todo Israel se reunió en torno a David en Hebrón, para decirle:
«Mira, nosotros somos carne de tu carne.
2 Incluso antes de ahora, cuando Saúl era rey, tú eras el que guiaba a Israel en sus guerras, y quien lo volvía a traer. Además, el Señor tu Dios te ha dicho: “Tú apacentarás a mi pueblo Israel, y serás el príncipe de Israel, mi pueblo.”»
3 También todos los ancianos de Israel fueron a ver al rey en Hebrón, y David hizo un pacto con ellos delante del Señor, y ellos ungieron a David como rey de Israel, según la palabra del Señor comunicada por medio de Samuel.
David toma la fortaleza de Sión
(2 S 5.6-10)
4 David se fue entonces a Jerusalén, que también es Jebús, con todos los israelitas. En aquel tiempo los jebuseos habitaban en esa región,
5 y los habitantes de Jebús le dijeron a David: «Aquí no entrarás.» Sin embargo, David tomó la fortaleza de Sión, que es la ciudad de David.
6 Además, David había dicho: «El primero que derrote a los jebuseos será capitán y jefe.» Y Joab hijo de Seruyá fue el primero en atacar, y fue nombrado jefe.
7 David habitó en la fortaleza, y por esto fue llamada «la Ciudad de David».
8 También edificó los alrededores de la ciudad, desde Milo hasta la muralla, y Joab reconstruyó el resto de la ciudad.
9 Y David avanzaba y se hacía fuerte, y el Señor de los ejércitos estaba con él.
Los valientes de David
(2 S 23.8-39)
10 Estos son los principales guerreros de David, que junto con todo Israel le ayudaron en su reino para hacerlo su rey, conforme a la palabra del Señor.
11 Y este es el número de los guerreros que David tuvo:
Yasobeán hijo de Jacmoní, caudillo de los treinta, que en cierta ocasión blandió su lanza contra trescientos y los mató.
12 Le seguía Eleazar hijo de Dodo, el ajojita, que era de los tres más valientes.
13 Eleazar estuvo con David en Pasdamín, combatiendo con él a los filisteos. Allí había una parcela sembrada de cebada. Cuando el pueblo huía de los filisteos,
14 ellos se pusieron en medio de la parcela y la defendieron, y vencieron a los filisteos porque el Señor los favoreció con una gran victoria.
15 Tres de los treinta principales bajaron a la peña donde estaba David, es decir, a la cueva de Adulán, mientras los filisteos estaban acampando en el valle de Refayin.
16 En aquel tiempo David se encontraba en la fortaleza; en Belén había entonces una guarnición de los filisteos.
17 David tuvo sed y exclamó:
«¡Cómo quisiera beber un poco de agua del pozo que está a la entrada de Belén!»
18 Aquellos tres irrumpieron en el campamento de los filisteos y sacaron agua del pozo que está a la entrada de Belén, y se la llevaron a David, pero él no la quiso beber; al contrario, la derramó en honor del Señor y dijo:
19 «¡Dios me libre de hacer esto! ¿Cómo podría yo beber la sangre y la vida de estos hombres, que por traerme agua han puesto en peligro su vida?»
Y no la quiso beber. Tal fue la hazaña de esos tres valientes.
20 El jefe de los treinta era Abisay, hermano de Joab, que blandió su lanza contra trescientos enemigos, y los mató, con lo que se hizo famoso junto con los tres.
21 Aunque fue el más destacado de los treinta, y era su jefe, nunca igualó a los tres primeros.
22 Benaías hijo de Joyadá era hijo de un valiente de Cabsel, que realizó grandes hazañas: Venció a dos moabitas muy aguerridos, y durante el invierno mató a un león en medio de un foso,
23 y con sus propias manos venció a un egipcio de más de dos metros de estatura. El egipcio blandía una lanza semejante al rodillo de un tejedor, pero Benaías se enfrentó a él con un palo, le arrebató de la mano la lanza, y con su misma lanza lo mató.
24 Por estos hechos de Benaías hijo de Joyadá, fue incluido entre los tres valientes,
25 y aunque fue el más distinguido de los treinta, nunca igualó a los tres primeros. A este, David lo incluyó en su guardia personal.
26 Los guerreros más valientes eran:
Asael, que era hermano de Joab;
Eljanán hijo de Dodo, el de Belén;
27 Samot el harodita,
Heles el pelonita,
28 Ira hijo de Iques, el tecoíta;
Abiezer el anatotita,
29 Sibecay el husatita,
Ilay el ajojita,
30 Maray el netofatita,
Jéled hijo de Baná, el netofatita;
31 Itay hijo de Ribay, el benjaminita de Gabaa;
Benaías el piratonita,
32 Juray, el del río Gaas;
Abiel el arbatita,
33 Azmavet el barhumita,
Elijaba el salbonita,
34 los hijos de Hasem el gizonita,
Jonatán hijo de Sage, el ararita;
35 Ajían hijo de Sacar, el ararita;
Elifal hijo de Ur,
36 Jéfer el mequeratita,
Ajías el pelonita,
37 Hezro el carmelita,
Naray hijo de Ezbay,
38 Joel, el hermano de Natán;
Mibejar hijo de Hagrí,
39 Selec el amonita,
Najaray el berotita, que era escudero de Joab hijo de Seruyá;
40 Ira el itrita,
Gareb el itrita,
41 Urías el hitita,
Zabad hijo de Ajlay,
42 Adina hijo de Siza el rubenita, que era príncipe de los rubenitas, más los treinta que lo acompañaban;
43 Janán hijo de Macá,
Josafat el mitnita,
44 Uzías el astarotita,
Samá y Yeguiel, hijos de Jotán el aroerita;
45 Jediael hijo de Simerí,
Yojá el tizita, hermano de Jediael;
46 Eliel el mahavita,
Yerebay y Josavía, hijos de Elnaam;
Itma el moabita,
47 Eliel, Obed y Jasiel el mesobaíta.
David apteme wesse' apwányam yókxexma Israel tén han Judá
(2 Sa 5.1-5)
1 Apyókxoho axta apchaqnákxak énxet'ák Israel, keñe apkelxega yaqwayam elpaqhetchesakpohok David ma'a ekpayho nak yókxexma Hebrón. Aptáhak axta apcháneya s'e: “Egnámakkok egagko' negko'o exchep, 2 naqsók axta eykhe aptéma wesse' apwányam ma'a Saúl, xeyep axta eyke chá'a exog apmonye'e énxet'ák Israel ma'a kempakhakma. Apxeyenmeyk axta exchep Dios Wesse' apagkok etnehek apnaqleykha tén han etnehek chá'a apkeltaqmelchesso m'a énxet'ák apagkok Israel.”
3 Cháxa ektáhakxa axta apkelxega m'a apyókxoho apkelámha apmonye'e nak Israel, keñe apkelpaqhetchásekpoho wesse' apwányam David ma'a yókxexma Hebrón, apheyásawók axta han mók apkelpaqhetchásamákpoho m'a énxet'ák nak, Wesse' egegkok axta han aptemessásak apweteykegkoho. Tén axta xa énxet'ák nak apteméssesa wesse' apwányam David ma'a Israel, ekhawo m'a aptémakxa axta apxeyenma Dios etnéssesek, apchásenneykekxo axta exének ma'a Samuel.
David apma m'a tegma apyennaqte nak Sión
(2 Sa 5.6-10)
4 Apxegkek axta David apmahágko Jerusalén yetlo apyókxoho israelitas, cham'a ekwesey nak han Jebús. Énxet'ák jebuseos axta apheykha xa yókxexma nak, 5 keñe axta ektáha amya'a apcháneyákpo David se'e: “Mopwanchek xép etxek se'e.” Apmeyk axta eyke David xa tegma apyennaqte nak Sión, cham'a apkeltamhomakpexa nak kaxwók David Tegma Apyawe apagkok. 6 Axta aptemék appeywa David sekxók axta s'e: “Énxet ektáha enxoho apketámeyak apmonye' m'a énxet'ák nak jebuseos, atnéssesek sa' sẽlpextétamo apkemha apmonye'.” Joab axta han apmonye' apketámeyak, Seruiá axta étche, tén axta kélteméssesa sẽlpextétamo apkemha apmonye'. 7 Tén axta apheykmo David ma'a tegma apyennaqte nak; cháxa keñamak kéltéma nak David Tegma Apyawe apagkok. 8 Keñe axta David apkeláneya tegma apyawe m'a nepyáwa nak, eyeynókxa m'a ektáhakxa nak néten xapop, ekweykekxoho m'a nekhaw'ék nak. Keñe axta Joab apkeláneykxo m'a apkeymomap nak tegma apwányam. 9 Yágweykmók axta apteme ekha kéláyo m'a David, hakte Wesse' egegkok ekha apyennaqte axta apxegexma chá'a m'a.
David sẽlpextétamo apkelwesse'e apagkok
(2 Sa 23.8-39)
10 Keso David axta sẽlpextétamo apkelwesse'e apagkok apkelxénamap axta chá'a yókxoho yókxexma, appasmeykekxo axta apyókxoho israelitas apteméssesso wesse' apwányam, ekhawo apkeltennassamakxa axta Wesse' egegkok etnéssesek ma'a Israel.
11 Keso apkelwesey eknaqtáxésamaxche m'a sẽlpextétamo apkelyennaqte apagkok axta David: Jasobeam, Hacmoní axta apketche, apteme axta apkemha apmonye' nepyeseksa m'a apqántánxo apkelyennaqte, apkelnapma axta trescientos énxet sawhéwa apmeykha. 12 Eleazar axta aptétéyak ma'a, Dodó axta apketche, apteme axta énxet ahohíta, apteme axta han apkeñama nepyeseksa m'a apqántánxo apkelyennaqte axta. 13 David axta han apxegexma apha m'a yókxexma nak Pas-damim, cham'a apchaqneykekxo axta filisteos apmáheyo yempakhak ma'a. Yetneyk axta han kélcheneykekxa hótáhap apaktek ma'a yókxexma nak, xama axta apkenyaheykegko énxet'ák Israel apmonye'e m'a filisteos, 14 keñe axta apkenmeyncha'a aqsa m'a neyseksa namyep apmeyawa, apkelnapchek axta han filisteos. Cháxa apmésa axta ekyawe agko' apmallane m'a Wesse' egegkok.
15 Xama ekhem axta apkelmahágko émhakxa axta meteymog ekyawe m'a apqántánxo énxet apkelyennaqte axta nepyeseksa m'a treinta énxet, yaqwayam ey'ammok David ma'a aphakxa axta kañe' meteymog áxwa m'a yókxexma Adulam. Axta apheykegkok apkelpakxenéyak sẽlpextétamo filisteos ma'a ekyapwátegweykenxa axta xapop Refaim. 16 Aphegkek axta David ma'a tegma apyennaqte, keñe axta sẽlpextétamo filisteos apheykencha'a m'a Belén. 17 Aptáhak axta appaqmétencha'a David: “¡Yámék la'a xama énxet heyekwéssók yegmen ma'a yámelchet nentaxnamakxa nak Belén!”
18 Keñe axta apqántánxo apkelyennaqte apkelántaxnegwokmo m'a apkelpakxeneykegkaxa axta filisteos, apyekwokmek axta yegmen ma'a yámelchet ekyetnamakxa axta m'a nentaxnamakxa nak Belén, apsákxéssek axta m'a David. Axta eyke emakók ének, apyegkenchek axta aqsa apteméssesa apmésso naqsa Wesse' egegkok, 19 Axta aptáhak se'e: “¡Megyohók ko'o eynek ma'a Dios! ¡Hakte máxa katnehek sekyena enxoho éma apagkok se'e énxet'ák, melmeyágweykxo nak apkelyennaqte apkelmahágko seyekwéssekmo yegmen!” Axta emakók ének.
Cháxa ektáhakxa axta aqsok apkeláneyak ma'a apqántánxo énxet'ák megyeye nak elmahagkok eyesagkexa'.
20 Abisai axta apkemha apmonye' apagkok xa treinta énxet apkelyennaqte nak, cham'a Abisai, Joab axta apyáxeg. Apketámeygkek axta trescientos énxet sawhéwa apmeykha, apkelnapchek axta han. Cháxa aptéma axta apxénamap chá'a nepyeseksa m'a treinta énxet'ák apkelyennaqte nak, 21 néten kéláyo axta han aptemék nepyeseksa m'a apyókxoho nak, hakte apkemha apmonye' apagkok axta aptemék. Axta eyke exnágweykekxohok ma'a apmonye'e axta apqántánxo kempakhakma yapmeyk.
22 Xama énxet apyennaqte axta han ma'a Benaías, Joiadá axta apketche, apteme axta énxet Cabseel, xámok axta aqsok apkelane. Axta apkelnapma m'a apqánet apketchek axta Ariel, apkeñama axta Moab. Aptaxneyk axta máxek apteyekmo yeyam, cha'a apchaqhakxa axta han méwa m'a kañe' nak. 23 Apchaqhegkek axta han egipcio apwenaqte axta, xegkessegkek axta dos metros y medio apwenaqte, sawhéwa axta han apmeykha, máxa axta m'a yámet apkelánamákpexal'a apáwa. Apketámeygkek axta Benaías yámet apmeykha, apyementegkek axta sawhéwa apagkok, keñe apchaqha apkelyetxeykxo m'a sawhéwa apagkok apagko' nak. 24 Cháxa ekméssama axta apxénamap Benaías, Joiadá axta apketche, nepyeseksa m'a treinta énxet'ák apkelyennaqte axta, 25 néten kéláyo axta han aptemék nepyeseksa m'a apyókxoho nak, axta eyke exnágweykekxohok ma'a apmonye'e axta apqántánxo kempakhakma yapmeyk. Keñe axta David apteméssesa apkemha apmonye' nepyeseksa m'a énxet'ák ektáha axta chá'a aptaqmelchesso.
26 Keso énxet'ák apkelyennaqte axta s'e: Asael, Joab axta apyáxeg; Elhanán, Dodó axta apketche, apkeñama axta Belén; 27 Samot, apkeñama axta Harod; Heles, apteme axta paltita; 28 Irá, apketche axta Iqués, apkeñama axta Tecoa; Abiézer, apkeñama axta Anatot; 29 Sibecai, apkeñama axta Husá; Ilai, apteme axta ahohíta; 30 Maharai, apkeñama axta Netofá; Héled, Baaná axta apketche, axta han apkeñamak ma'a Netofá; 31 Itai, apketche axta Ribai, apkeñama axta Guibeá, ekyetnama nak ma'a Benjamín xapop apagkok; Benaías, apkeñama axta Piratón; 32 Hidai, apkeñama axta alwáta' nak Gaas; Abiel, apteme axta arbatita; 33 Azmávet, apkeñama axta Bahurim; Eliahbá, apteme axta saalbonita; 34 Jasén apketchek, apteme axta guizonita: Jonatán, Sagué axta apketche, apteme axta ararita; 35 Ahiam, Sacar axta apketche, ararita axta han ma'a; Elifal, Ur axta apketche; 36 Héfer, apteme axta mequeratita; Ahías, apteme axta pelonita; 37 Hesrai, apkeñama axta Carmel; Naarai, Esbai axta apketche; 38 Joel, apyáxeg axta Natán; Mibhar, Hagrai axta apketche; 39 Sélec, apteme axta amonita; Naharai, apkeñama axta Berot, apteme axta apkelsókáseykha apkelmeykha apkenchesso kempakhakma m'a Joab, Seruiá axta étche; 40 Irá, apkeñama axta Jatir; Gareb, apkeñama nak han ma'a Jatir; 41 Urías, apteme axta hitita; Zabad, Ahlai axta apketche; 42 Adiná, Sizá axta apketche, apteme axta rubenitas, apkemha apmonye' apagkok axta m'a Rubén énxet'ák apagkok, treinta énxet'ák axta han apkelxegexma'a m'a; 43 Hanán, Maacá axta étche; Josafat, apteme axta mitnita; 44 Ozías, apkeñama axta Astarot; Samá tén han Jediel, Hotam axta apketchek, apkeñama axta Aroer; 45 Jediael, Simrí axta apketche, Johá axta apyáxeg, apteme axta tizita; 46 Eliel, apkeñama axta Mahanaim; Jerebai tén han Josavía, Elnáam axta apketchek; Itmá, apteme axta moabita; 47 Eliel, Obed tén han Jaasiel, Sobá axta apkeleñamak xa.