Judá y Simeón capturan a Adoni-bezec
1 Aconteció después de la muerte de Josué, que los hijos de Israel consultaron a Jehová, diciendo: ¿Quién de nosotros subirá primero a pelear contra los cananeos? 2 Y Jehová respondió: Judá subirá; he aquí que yo he entregado la tierra en sus manos. 3 Y Judá dijo a Simeón su hermano: Sube conmigo al territorio que se me ha adjudicado, y peleemos contra el cananeo, y yo también iré contigo al tuyo. Y Simeón fue con él. 4 Y subió Judá, y Jehová entregó en sus manos al cananeo y al ferezeo; e hirieron de ellos en Bezec a diez mil hombres. 5 Y hallaron a Adoni-bezec en Bezec, y pelearon contra él; y derrotaron al cananeo y al ferezeo. 6 Mas Adoni-bezec huyó; y le siguieron y le prendieron, y le cortaron los pulgares de las manos y de los pies. 7 Entonces dijo Adoni-bezec: Setenta reyes, cortados los pulgares de sus manos y de sus pies, recogían las migajas debajo de mi mesa; como yo hice, así me ha pagado Dios. Y le llevaron a Jerusalén, donde murió.
Judá conquista Jerusalén y Hebrón
8 Y combatieron los hijos de Judá a Jerusalén y la tomaron, y pasaron a sus habitantes a filo de espada y pusieron fuego a la ciudad. 9 Después los hijos de Judá descendieron para pelear contra el cananeo que habitaba en las montañas, en el Neguev, y en los llanos. 10 Y marchó Judá contra el cananeo que habitaba en Hebrón, la cual se llamaba antes Quiriat-arba; e hirieron a Sesai, a Ahimán y a Talmai.
Otoniel conquista Debir y recibe a Acsa
(Jos. 15.15-19)
11 De allí fue a los que habitaban en Debir, que antes se llamaba Quiriat-sefer. 12 Y dijo Caleb: El que atacare a Quiriat-sefer y la tomare, yo le daré a mi hija Acsa por mujer. 13 Y la tomó Otoniel hijo de Cenaz, hermano menor de Caleb; y él le dio a su hija Acsa por mujer. 14 Y cuando ella se iba con él, la persuadió que pidiese a su padre un campo. Y ella se bajó del asno, y Caleb le dijo: ¿Qué tienes? 15 Ella entonces le respondió: Concédeme un don; puesto que me has dado tierra del Neguev, dame también fuentes de aguas. Entonces Caleb le dio las fuentes de arriba y las fuentes de abajo.
Extensión de las conquistas de Judá y de Benjamín
16 Y los hijos del ceneo, suegro de Moisés, subieron de la ciudad de las palmeras con los hijos de Judá al desierto de Judá, que está en el Neguev cerca de Arad; y fueron y habitaron con el pueblo. 17 Y fue Judá con su hermano Simeón, y derrotaron al cananeo que habitaba en Sefat, y la asolaron; y pusieron por nombre a la ciudad, Horma. 18 Tomó también Judá a Gaza con su territorio, Ascalón con su territorio y Ecrón con su territorio. 19 Y Jehová estaba con Judá, quien arrojó a los de las montañas; mas no pudo arrojar a los que habitaban en los llanos, los cuales tenían carros herrados. 20 Y dieron Hebrón a Caleb, como Moisés había dicho; y él arrojó de allí a los tres hijos de Anac. 21 Mas al jebuseo que habitaba en Jerusalén no lo arrojaron los hijos de Benjamín, y el jebuseo habitó con los hijos de Benjamín en Jerusalén hasta hoy.
José conquista Bet-el
22 También la casa de José subió contra Bet-el; y Jehová estaba con ellos. 23 Y la casa de José puso espías en Bet-el, ciudad que antes se llamaba Luz. 24 Y los que espiaban vieron a un hombre que salía de la ciudad, y le dijeron: Muéstranos ahora la entrada de la ciudad, y haremos contigo misericordia. 25 Y él les mostró la entrada a la ciudad, y la hirieron a filo de espada; pero dejaron ir a aquel hombre con toda su familia. 26 Y se fue el hombre a la tierra de los heteos, y edificó una ciudad a la cual llamó Luz; y este es su nombre hasta hoy.
Extensión de las conquistas de Manasés y de Efraín
27 Tampoco Manasés arrojó a los de Bet-seán, ni a los de sus aldeas, ni a los de Taanac y sus aldeas, ni a los de Dor y sus aldeas, ni a los habitantes de Ibleam y sus aldeas, ni a los que habitan en Meguido y en sus aldeas; y el cananeo persistía en habitar en aquella tierra. 28 Pero cuando Israel se sintió fuerte hizo al cananeo tributario, mas no lo arrojó.
29 Tampoco Efraín arrojó al cananeo que habitaba en Gezer, sino que habitó el cananeo en medio de ellos en Gezer.
Extensión de las conquistas de las demás tribus
30 Tampoco Zabulón arrojó a los que habitaban en Quitrón, ni a los que habitaban en Naalal, sino que el cananeo habitó en medio de él, y le fue tributario.
31 Tampoco Aser arrojó a los que habitaban en Aco, ni a los que habitaban en Sidón, en Ahlab, en Aczib, en Helba, en Afec y en Rehob. 32 Y moró Aser entre los cananeos que habitaban en la tierra; pues no los arrojó.
33 Tampoco Neftalí arrojó a los que habitaban en Bet-semes, ni a los que habitaban en Bet-anat, sino que moró entre los cananeos que habitaban en la tierra; mas le fueron tributarios los moradores de Bet-semes y los moradores de Bet-anat.
34 Los amorreos acosaron a los hijos de Dan hasta el monte, y no los dejaron descender a los llanos. 35 Y el amorreo persistió en habitar en el monte de Heres, en Ajalón y en Saalbim; pero cuando la casa de José cobró fuerzas, lo hizo tributario. 36 Y el límite del amorreo fue desde la subida de Acrabim, desde Sela hacia arriba.
Judá tén han Simeón apma m'a Adonisédec
1 Natámen apketsapma axta Josué, keñe israelitas apkelmaxneyáncha'a Wesse' egegkok yaqwayam elya'asagkoho', yaqsa sa' kexa énxet'ák elnapakpok apmonye'e m'a cananeos. 2 Apchátegmowágkek axta Wesse' egegkok apxéna Judá énxet'ák apagkok yempakhak apmonye'e, apxénchek axta egkések Judá m'a xapop nak. 3 Keñe axta Judá énxet'ák apagkok apkeláneyáncha'a m'a apkelyáxeg, cham'a Simeón nak énxet'ák apagkok, apkeltamho épetchekxak pók yaqwayam enxoho elántexek xamo' ma'a xapop ekpehewayam axta apxawe m'a Judá, keñe han elántexhok xamo' ma'a xapop ekpehewayam axta apxawe m'a Simeón. Apkelyahákxók axta Simeón énxet'ák apagkok apmako épetchekxak ma'a Judá énxet'ák apagkok. 4-5 Apkelántaxneyk axta Judá énxet'ák apagkok ma'a cananeos nak xapop apagkok, keñe han ma'a ferezeos, apkelmésso axta m'a Wesse' egegkok. Diez mil énxet axta apkelyensásegkok ma'a yókxexma nak Bézec, Adonisédec axta han apkelxegexma'a m'a. 6 Apkenyeyk axta eykhe Adonisédec, apkemhágkek axta eyke keñe apma, tén axta kélyaqténchesa apophék élyawe apmék, keñe han ma'a apophék élyawe apmagkok nak. 7 Tén axta aptáha Adonisédec se'e: “Ko'o axta sekxók emonye' sélyaqténchesso apophék élyawe apmék ma'a setenta apkelwesse'e nak, tén han ma'a apophék élyawe apmagkok nak, éltémok axta chá'a ko'o eyekhamha sekto ekpalleykha m'a kóneg mésa ahagkok. Keñe kaxwo' setnéssesa ko'óxa Dios sekteméssessamakxa axta m'a énxet'ák nak.” Keñe axta kélyentamákxo m'a Jerusalén, cha'a apketsapweykekxexa axta han ma'a.
Judá apma yókxexma Hebrón tén han Jerusalén
8 Apketámegkek axta Judá énxet'ák apagkok ma'a Jerusalén, keñe apma, apwatnékxók axta m'a tegma apwányam nak, natámen axta apkelnapma m'a apyókxoho énxet'ák ektáha axta apheykha m'a. 9 Tén axta apketámegkokxo han ma'a cananeos, apheykencha'a axta m'a neyseksa meteymog élwenaqte élekhahéyak, yókxexma nak Négueb, keñe han ma'a ekpayhegweykenxa nak xapop. 10 Apketámegkek axta han ma'a cananeos apheykha axta m'a tegma apwányam Hebrón, ekwesey axta nanók Quiriat-arbá, apmenxenchek axta m'a Sesai, Ahimán, tén han Talmai.
Otoniel apma yókxexma Debir keñe han apxawe kelán'a ekwesey axta Acsa
(Jos 15.15-19)
11 Keñe axta apketámegkokxo m'a tegma apwányam Debir, ekwesey axta han nanók Quiriat-séfer. 12 Apxénchek axta Caleb egkések apketche kelwána ekwesey axta Acsa, yaqwayam etnehek aptáwa' m'a ektáha enxoho apma m'a tegma apwányam nak Debir. 13 Otoniel axta han apmak ma'a tegma apwányam, Quenaz axta apketche, apyáxeg apsexyo axta m'a Caleb; apméssek axta Caleb yaqwayam etnehek aptáwa' m'a apketche kelwána, ekwesey axta Acsa. 14 Xama axta peya keytlakxak kelán'a m'a, keñe axta Otoniel apyáteyágkoho kalmaxnak xapop ma'a yáp. Xama axta apwet'a Caleb ektepa néten yámelyeheykok ma'a Acsa, aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Yaqsa ektáha?
15 —Éltamhók eykhe hegkések aqsok peya nak almaxna' —axta entáhak eyátegmowágko—. Egkéssek xép xapop ma'a Négueb ekyamáyekxa nak exma', hegkés sa' nahan ma'a élánteyapmakxa nak yegmen.
Apméssek axta Caleb élánteyapmakxa nak yegmen ma'a néten tén han kóneg.
Judá tén han Benjamín énxet'ák apagkok apma xapop
16 Apkelántekkek axta tegma apwányam élámhakxa axta áxa m'a Hobab axta aptawán'ák neptámen, apteme axta quenita, Moisés axta apepyáta', yetlo m'a Judá énxet'ák apagkok, apkelmahágkek axta m'a yókxexma meykexa énxet nak Judá, teyp nak Arad, ekpayho nak nepyeyam. Cha'a apkelheykemxa axta han appáxaqweykmo m'a énxet'ák apheykha axta m'a yókxexma nak. 17 Apkelyetlókek axta Simeón énxet'ák apagkok ma'a Judá énxet'ák apagkok, ekhawo ektémakxa axta apkelpaqhetchásamákpoho, apketámegkek axta m'a cananeos, apheykencha'a axta m'a yókxexma Sefat, apsawhomók axta han aptawáseykencha'a xa tegma apwányam nak. Cháxa keñamak apteméssessama nak ekwesey Hormá xa yókxexma nak. 18 Mopwanchek axta eyke apmáheyo elmok ma'a Gaza, Ascalón tén han ma'a Ecrón, keñe han ma'a xapop apagkok ekhéyak axta nepyáwa'. 19 Apmomchek axta Judá énxet'ák apagkok ma'a meteymog élekhahéyak nak, hakte apkelxegexma'a axta aptemék ma'a Wesse' egegkok, mopwanchek axta eyke apmáheyo elántekkesek apheykencha'a axta m'a ekpayhegweykenxa nak xapop, hakte yetneyk axta yátnáxeg apkelyenyawasso apagkok sawo émpe'ék ma'a. 20 Caleb axta han payhémók apxawe m'a yókxexma Hebrón, ekhawo apkeltennassamakxa axta m'a Moisés, apkelántekkessegkek axta han Caleb apqántánxo apketchek axta m'a Anac. 21 Keñe axta Benjamín énxet'ák apagkok, megkamopwagko apmáheyo elántekkesek Jerusalén ma'a jebuseos, apheykencha'a axta m'a. Cháxa keñamak apheykencha'a nak makham xamo' Benjamín énxet'ák apagkok Jerusalén ma'a jebuseos, ekwokmo makham se'e kaxwo' nak.
José énxet'ák apagkok apma yókxexma Betel
22-23 Peyk axta ektamagkok José énxet'ák apagkok ma'a Betel, tegma apwányam apwesey axta nanók Luz, apkeláphássek axta apkelányo yókxexma. Appasmomchek axta Wesse' egegkok. 24 Aptahanya'awók axta xama énxet ma'a apkelányo nak yókxexma, apteyapma axta m'a tegma apwányam, aptáhak axta apcháneya s'e: “Ẽlxekmóssek sa' agkok xép ektémakxa nentaxno tegma apwányam, magaqhek sa' xép.” 25 Apkeltennássek axta han ektémakxa nentaxno tegma apwányam ma'a énxet nak, yetlókok axta han apkelnapma apyókxoho ektáha axta apheykha m'a, sawo axta chá'a apkelyetxeyk; keñe axta megyaqha m'a ektáha axta apxekmósso nempéwomókxa antexek ma'a tegma apwányam, ekweykekxoho m'a ekyókxoho apnámakkok. 26 Keñe axta apxega xa énxet nak apmahágko xapop apagkok axta m'a hititas, apkelánegwokmek axta han kaxwe tegma apwányam ma'a, Luz axta han aptemessásak apwesey, cháxa ekyetnama nak makham xa apwesey nak.
Néxa xapop apmomakxa axta m'a Manasés énxet'ák apagkok tén han Efraín
27 Mopwanchek axta apmáheyo elántekkesek Manasés énxet'ák apagkok, ektáha axta apheykha m'a tegma apwányam Bet-seán, Taanac, Dor, Ibleam tén han Meguido, tén han ma'a apheykencha'a axta m'a tegma apketkók keto' axta m'a tegma apkelyawe nak, apheykha axta aqsa makham cananeos ma'a. 28 Xama axta apkelyennaqweykmo m'a israelitas, apkeltemessáseykha axta m'a cananeos, apméssama ekyentaxno apkeltamheykha, mopwanchek axta eyke apmáheyo elántekkesek.
29 Mopwanchek axta han apmáheyo elántekkesek Efraín énxet'ák apagkok Guézer ma'a cananeos apheykencha'a axta m'a, cháxa keñamak apheykencha'a nak makham nepyeseksa m'a cananeos.
Pók énxet'ák Israel apma xapop
30 Mopwanchek axta han apmáheyo elántekkesek Zabulón énxet'ák apagkok Quitrón, keñe han Nahalal ma'a cananeos apheykencha'a axta m'a, cháxa keñamak apheykencha'a nak makham cananeos nepyeseksa m'a, apkelméssegkek eykhe m'a ekyentaxno apkeltamheykha.
31-32 Tén han Aser énxet'ák apagkok, mopwanchek axta han apmáheyo elántekkesek Aco, Sidón, Ahlab, Aczib, Helbá, Afec tén han Rehob ma'a cananeos, apheykencha'a axta m'a; apheykha axta aqsa makham nepyeseksa m'a, hakte mopwanchek axta apmáheyo elántekkesek ma'a tegma apwányam nak.
33 Mopwanchek axta han apmáheyo elántekkesek Neftalí énxet'ák apagkok Bet-semes, tén han Bet-anat ma'a cananeos apheykencha'a axta m'a, apméssegkek axta eyke apkeltamheykha ekyentaxno, keñe axta apheykencha'a aqsa m'a nepyeseksa nak.
34 Apkeltaqhessamók axta eyke amorreos ma'a Dan nak énxet'ák apagkok, ekweykekxoho m'a meteymog élekhahéyak nak. Axta yahayók elweywenták ma'a ekpayhegweykenxa nak xapop. 35 Axta keñamak apheykencha'a aqsa makham amorreos ma'a tegma apwányam Heres, Aialón tén han ma'a Saalbim. Keñe axta apkelyennaqweykmo m'a José aptawán'ák neptámen, apméssama ekyentaxno apkeltamheykha m'a amorreos.
36 Axta keñamak ekxega néxa xapop apagkok edomitas ma'a ekmeyeykekxexa nak néten xapop ma'a Acrabim, ekweykekxoho m'a Selá, yeykhayak axta ekmeheykegko m'a néten.