Cántico de Ana
1 Y Ana oró y dijo:
Mi corazón se regocija en Jehová,
Mi poder se exalta en Jehová;
Mi boca se ensanchó sobre mis enemigos,
Por cuanto me alegré en tu salvación.
2 No hay santo como Jehová;
Porque no hay ninguno fuera de ti,
Y no hay refugio como el Dios nuestro.
3 No multipliquéis palabras de grandeza y altanería;
Cesen las palabras arrogantes de vuestra boca;
Porque el Dios de todo saber es Jehová,
Y a él toca el pesar las acciones.
4 Los arcos de los fuertes fueron quebrados,
Y los débiles se ciñeron de poder.
5 Los saciados se alquilaron por pan,
Y los hambrientos dejaron de tener hambre;
Hasta la estéril ha dado a luz siete,
Y la que tenía muchos hijos languidece.
6 Jehová mata, y él da vida;
Él hace descender al Seol, y hace subir.
7 Jehová empobrece, y él enriquece;
Abate, y enaltece.
8 Él levanta del polvo al pobre,
Y del muladar exalta al menesteroso,
Para hacerle sentarse con príncipes y heredar un sitio de honor.
Porque de Jehová son las columnas de la tierra,
Y él afirmó sobre ellas el mundo.
9 Él guarda los pies de sus santos,
Mas los impíos perecen en tinieblas;
Porque nadie será fuerte por su propia fuerza.
10 Delante de Jehová serán quebrantados sus adversarios,
Y sobre ellos tronará desde los cielos;
Jehová juzgará los confines de la tierra,
Dará poder a su Rey,
Y exaltará el poderío de su Ungido.
11 Y Elcana se volvió a su casa en Ramá; y el niño ministraba a Jehová delante del sacerdote Elí.
El pecado de los hijos de Elí
12 Los hijos de Elí eran hombres impíos, y no tenían conocimiento de Jehová. 13 Y era costumbre de los sacerdotes con el pueblo, que cuando alguno ofrecía sacrificio, venía el criado del sacerdote mientras se cocía la carne, trayendo en su mano un garfio de tres dientes, 14 y lo metía en el perol, en la olla, en el caldero o en la marmita; y todo lo que sacaba el garfio, el sacerdote lo tomaba para sí. De esta manera hacían con todo israelita que venía a Silo. 15 Asimismo, antes de quemar la grosura, venía el criado del sacerdote, y decía al que sacrificaba: Da carne que asar para el sacerdote; porque no tomará de ti carne cocida, sino cruda. 16 Y si el hombre le respondía: Quemen la grosura primero, y después toma tanto como quieras; él respondía: No, sino dámela ahora mismo; de otra manera yo la tomaré por la fuerza. 17 Era, pues, muy grande delante de Jehová el pecado de los jóvenes; porque los hombres menospreciaban las ofrendas de Jehová.
18 Y el joven Samuel ministraba en la presencia de Jehová, vestido de un efod de lino. 19 Y le hacía su madre una túnica pequeña y se la traía cada año, cuando subía con su marido para ofrecer el sacrificio acostumbrado. 20 Y Elí bendijo a Elcana y a su mujer, diciendo: Jehová te dé hijos de esta mujer en lugar del que pidió a Jehová. Y se volvieron a su casa.
21 Y visitó Jehová a Ana, y ella concibió, y dio a luz tres hijos y dos hijas. Y el joven Samuel crecía delante de Jehová.
22 Pero Elí era muy viejo; y oía de todo lo que sus hijos hacían con todo Israel, y cómo dormían con las mujeres que velaban a la puerta del tabernáculo de reunión. 23 Y les dijo: ¿Por qué hacéis cosas semejantes? Porque yo oigo de todo este pueblo vuestros malos procederes. 24 No, hijos míos, porque no es buena fama la que yo oigo; pues hacéis pecar al pueblo de Jehová. 25 Si pecare el hombre contra el hombre, los jueces le juzgarán; mas si alguno pecare contra Jehová, ¿quién rogará por él? Pero ellos no oyeron la voz de su padre, porque Jehová había resuelto hacerlos morir.
26 Y el joven Samuel iba creciendo, y era acepto delante de Dios y delante de los hombres.
27 Y vino un varón de Dios a Elí, y le dijo: Así ha dicho Jehová: ¿No me manifesté yo claramente a la casa de tu padre, cuando estaban en Egipto en casa de Faraón? 28 Y yo le escogí por mi sacerdote entre todas las tribus de Israel, para que ofreciese sobre mi altar, y quemase incienso, y llevase efod delante de mí; y di a la casa de tu padre todas las ofrendas de los hijos de Israel. 29 ¿Por qué habéis hollado mis sacrificios y mis ofrendas, que yo mandé ofrecer en el tabernáculo; y has honrado a tus hijos más que a mí, engordándoos de lo principal de todas las ofrendas de mi pueblo Israel? 30 Por tanto, Jehová el Dios de Israel dice: Yo había dicho que tu casa y la casa de tu padre andarían delante de mí perpetuamente; mas ahora ha dicho Jehová: Nunca yo tal haga, porque yo honraré a los que me honran, y los que me desprecian serán tenidos en poco. 31 He aquí, vienen días en que cortaré tu brazo y el brazo de la casa de tu padre, de modo que no haya anciano en tu casa. 32 Verás tu casa humillada, mientras Dios colma de bienes a Israel; y en ningún tiempo habrá anciano en tu casa. 33 El varón de los tuyos que yo no corte de mi altar, será para consumir tus ojos y llenar tu alma de dolor; y todos los nacidos en tu casa morirán en la edad viril. 34 Y te será por señal esto que acontecerá a tus dos hijos, Ofni y Finees: ambos morirán en un día. 35 Y yo me suscitaré un sacerdote fiel, que haga conforme a mi corazón y a mi alma; y yo le edificaré casa firme, y andará delante de mi ungido todos los días. 36 Y el que hubiere quedado en tu casa vendrá a postrarse delante de él por una moneda de plata y un bocado de pan, diciéndole: Te ruego que me agregues a alguno de los ministerios, para que pueda comer un bocado de pan.
Ana ekmeneykmasso
1 Axta entáhak élmaxnagko Ana s'e:
“Wesse' ahagkok,
epeykessásekxók agko'
ko'o exchep ewáxok,
hakte egkeyásekxeyk
makham axnagkok sekyennaqte.
Ewanchek alyamatchesha
m'a katnaha nak énámakkok
hakte xép apteme sepasmo.
¡Payhékxeyk ko'o ewáxok!
2 ¡Wesse' ahagkok,
méko ekhawo exchep
ma'a aptémakxa nak
appagkanamap!
¡Dios egagkok,
méko exchep ekhawo
ektémakxa nak segmasma!
¡Méko ekhawo exchep!
3 Méko sa'
keyxkohok ekpeywa
kapaqmeyesmakha,
méko sa'
kapaqmeyesmakha
kaxénaxchekxohok agko',
hakte Wesse' egegkok
apteme Dios
apya'áseykegkoho
ekyókxoho aqsok,
cha'a apkelyetsátéyak chá'a
aqsok apkelane nak énxet
tén han apkelyekpelchémo.
4 Cha'a apkelekkexchesso
chá'a yágke apagkok ma'a
kempakhakma yapmeyk
apkelyennaqte nak,
tén han apmésso
apkelyennaqte m'a
apkelyelqamákpoho nak;
5 énxet'ák
apkelyaqkáneykmoho
axta chá'a,
aptegyágkek kaxwók
apkeltamheykha
yaqwayam elwetak
ketsék aptéyak;
keñe m'a
élnápeykha
axta chá'a meyk,
massék kaxwók
élnapma meyk.
Keñe m'a kelán'a
megkate axta étchek,
siete aptáhak
ekwete étchek;
keñe m'a apxámokma
axta chá'a ekwete étchek,
méko kaxwók xama
enxoho étchek.
6 Hegmések chá'a
nétsapma Wesse' egegkok,
hegmések nahan
chá'a negyennaqte;
hegáphaksek chá'a
m'a apkelmaheykegkaxa
nak apkeletsapma,
hentekkessekxak
nahan chá'a m'a.
7 Wesse' egegkok
senteméssesso chá'a
meyke aqsok egagkok,
essenhan ekxákma
aqsok egagkok;
hempelápagkasek chá'a,
hegheyásekxak
nahan chá'a néten.
8 Yempásekxak
chá'a néten Dios
náxop ma'a meyke
nak aqsok apagkok,
etekkessekxak chá'a
kélchexakhamakxa
aqsok apák ma'a
ekha nak chá'a
eyeyméxchexa aqsok,
exnések chá'a
nepyeseksa énxet'ák
ekyawe nak kéláyo,
exnéssók chá'a
ekyetnamakxa nak
taháno eyeymáxkoho;
hakte Wesse' egegkok
apagkok ma'a
ekyennaqtéssamakxa nak xapop,
cháxa appekkenmakxa nak han
nélwanmeygkaxa xa néten nak.
9 Cha'a apkeláneykha
chá'a apkelmahágkaxa
enxoho m'a énxet'ák apagkok
melyenyaweykha nak,
elmassegwók eyke
aqsa chá'a ekyáqtésakxa
exma m'a élmasagcha'a
nak apkeltémakxa,
hakte méko kawagkasek
teyp ma'a ektémakxa
nak ekyennaqte.
10 Nápakha'a apketkók
sa' etnessásekxak
Wesse' egegkok ma'a
apkelenmexma nak,
néten sa' kañék
eyenyenták éxtegyawà
ekyennaqte nepyeseksa.
Elyekpelhok sa'
Wesse' egegkok
apyókxoho apheykha nak
keso nélwanmeygkaxa';
egkések sa' apmopwána
m'a wesse' apwányam
apkelyéseykha nak,
eyánchessesagkohok
sa' apmopwána.”
11 Keñe axta aptaqhákxo apxagkok ma'a Elcaná, ekpayho nak Ramá. Aphákxeyk axta eyke m'a sakcha'a aptemessásencha'a m'a Wesse' egegkok, Elí axta eyke aptaqmelchesso, apteme axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok.
Elí apketchek élmasagcha'a apkeltémakxa'
12 Asagkek axta apkeltémakxa m'a Elí apketchek, megkalxének axta apkelwáxok ma'a Wesse' egegkok, 13 tén han apkelánémakpexa axta chá'a etnahagkok apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, nápaqta'awók ma'a énxet'ák; apméssek axta agkok chá'a xama énxet aqsok apchaqhe, ewakxak axta chá'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok apchásenneykha, yetlo apmeykha kelyetxaqxo apto, neyseksa ekhánamáxche ápetek axta chá'a 14 yetchesek kelyetxaqxo apto m'a kañe' weygke, apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok axta han chá'a apagkok ma'a ekyókxoho apkelhaxyawasso nak. Cháxa apteméssessamakxa axta chá'a apyókxoho israelitas apkelweykekxa axta chá'a m'a Siló. 15 Amonye' kélwatno axta han chá'a pexmok ma'a kélwatnamakxa nak chá'a aqsok, ewakxak axta chá'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok apchásenneykha, keñe etnehek yának ma'a yaqwayam nak egkések aqsok apchaqhe: “Hegkés ko'o ápetek yaqwayam ayaqxakkasek ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok; hakte memhek sa' takha' m'a ápetek kélmakhetchesso nak, wetek sa' aqsa.” 16 Aptemék agkok apcháneya m'a énxet nak, kólwet sekxók xa pexmok nak, keñe sa' ekpenchásexko enxoho apwanchek emok ma'a apmakókxa enxoho emok, keñe axta etnehek chá'a yátegmowagkok ma'a kélásenneykha nak: “Ma', tásek hegkések se'e kaxwo' nak, sa' agkok hegkeyásak, eynnaqtések sa' émpehek eymentók.” 17 Asagko' agko' axta apkeláneyak melya'assáxma nápaqtók Wesse' egegkok xa wokma'ák nak, hakte aptawáseykha axta m'a aqsok kélmésso naqsa, ektáha axta chá'a apagkok ma'a Wesse' egegkok.
18 Keñe axta m'a sakcha'a Samuel, apxegkessama aqsa aptamheykha m'a aphakxa nak Wesse' egegkok, yetlo aptaxneykekxa m'a apáwa efod apkeláxñe nak. 19 Kasakxéshok axta han chá'a apchaqlamap apketkok egken, ektáha axta chá'a élánésso, yókxoho apyeyam ekmeyákxoho enxoho chá'a tegma appagkanamap nak, yetlo atáwa', peya enxoho kagkések chá'a aqsok eyaqhe ekmésso nak chá'a apyókxoho apyeyam. 20 Keñe axta Elí elmaxnéssesek chá'a aqsok éltaqmela m'a Elcaná yetlo aptáwa'. Axta etnehek chá'a s'e: “Wesse' egegkok sa' elmések étchek xa kelán'a nak, apyaqmageykekxa m'a ekmésso nak Wesse' egegkok.” Keñe axta kaltaqhohok chá'a m'a axanák. 21 Appasmomchek axta Wesse' egegkok ma'a Ana, tén axta ektamheykekxo chá'a lóso'. Weteyak axta Ana apqántánxo étchek apkelennay'a, tén han ánet ma'a kelwán'ák, apwánegyek axta aqsa nápaqtók Wesse' egegkok ma'a sakcha'a Samuel.
22 Apwányamók axta aptemék ma'a Elí, aplegayak axta ekyókxoho apteméssessamakxa chá'a apketchek ma'a israelitas, aplegayak axta han apkelpatheteykegko chá'a m'a kelán'ák éltamheykha axta chá'a m'a átog kélpakxanma apchaqneykekxexa axta chá'a énxet'ák. 23 Aptáhak axta apkeláneya s'e: “Apyókxoho énxet'ák chá'a ko'o héltennasha ekmaso kéllánéyak aqsok kéxegke. ¿Yaqsa ektéma kéltéma nak chá'a xa? 24 Étchek, háwe aqsok ektaqmela m'a aptáhakxa nak apkelxéneykha kéxegke m'a Wesse' egegkok énxet'ák apagkok. 25 Asagkek agkok chá'a apteméssesakxa pók xama énxet, apwanchek chá'a enókasha m'a Wesse' egegkok; apkelanak agkok chá'a mey'assáxma xama énxet nápaqtók Wesse' egegkok, ¿yaqsa sa' kamyók?” Axta eyke elyahákxak aptáhakxa apkeláneya m'a apyáp, hakte xeyenmék axta apwáxok Wesse' egegkok elnápekxak ma'a.
26 Apwánegyek axta m'a sakcha'a Samuel, leklamók axta apwáxok aptémakxa m'a Wesse' egegkok, tén han ma'a énxet'ák.
27 Apwokmek axta Dios appeywa aplegasso aphakxa Elí. Aptáhak axta apcháneya s'e: “Aptáhak Wesse' egegkok se'e: ‘Ekxekmowásamáxkók axta ko'o kélyapmeyk nanók kéxegke, apheykegkaxa axta Egipto, aptémakxa axta apkeláneykha m'a faraón. 28 Keñe m'a nepyeseksa nak apyókxoho énxet'ák Israel, sélyéseykencha'a ko'o kéxegke yaqwayam kóltéhek apkelmaxnéssesso énxet'ák ahagkok, yaqwayam enxoho hélwatnések chá'a aqsok ma'a sélwatnéssamakxa nak chá'a aqsok, keñe han elwatnek chá'a m'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok, tén han elántaxnekxak chá'a apáwa efod elmeyekxak sekhakxa'. Ekméssegkek axta han chá'a ko'o nekha apyapmeyk nanók ma'a aqsok kélmésso naqsa apkelseykekxa axta chá'a israelitas, sélwatnésso ko'o. 29 ¿Yaqsa eyke ektéma megkóltaqmelchessama nak chá'a m'a aqsok ektekyawa kélmésso naqsa, séltémo axta chá'a ko'o kalanaxche'? ¿Yaqsa ektéma kélmeyókassamo chá'a apmonye'e m'a kélketchek tén ko'o séltemessáseykekxoho chá'a axayo'? Apnaqmelassegkek apkeleykegko m'a éltaqmelakxa nak sélmésso naqsa ko'o m'a énxet'ák ahagkok Israel.’ 30 Cháxa keñamak sektáha nak ko'o sekpeywa, sektáha nak Israel Dios apagkok, éltennassegkek axta ko'o exchep, tén han apnámakkok etnehek chá'a séláneykha, akke kaxwók ko'o ektáhak se'e: Magwohók sa' ko'o kaxwók kóllának xa aqsok nak, atnéssesek sa' ko'o ekha kéláyo m'a énxet apteme nak chá'a seyáyo, keñe sa' atnéssesek mékoho m'a sewanyémo nak chá'a. Cháxa sektáhakxa ko'o sekpeywa xa, sektáha nak Wesse'. 31 Chágketwokmek kaxwók yaqwánxa amasséssók xeyep apketchek, tén han ma'a aptawán'ák neptámen axta apnámakkok, metnohók sa' chá'a apwányamo yetsapok ma'a aphawóxama. 32 Étak sa' ektaqmalma yaqwánxa atnéssesek ko'o Israel, yetlo ekyentaxnamo apwáxok, tén han apnathe, metnohók sa' chá'a apwányamo yetsapok ma'a aphawóxama. 33 Aleymok sa' eyke ko'o nápakha apnámakkok ma'a keto' nak ekwatnamáxchexa nak chá'a aqsok ahagkok, yaqwayam sa' enathak chá'a, tén han keyntexhok agko' chá'a apwáxok, keñe sa' ma'a pók aptawán'ák neptámen nak, esawhakpohok etekyók. 34 Kaxhok sa' mók apkeletsapma xama ekhem xa apqánet apketchek nak: cham'a Hofní tén han Finees, sa' katnehek ekxekmósso yaqwánxa katnehek xa. 35 Tén sa' ko'o atnéssesek xama apkelmaxnéssesso énxet'ák ahagkok ma'a énxet megkólésso nak aqsok, tén han apkelane nak chá'a m'a sekmámenyého, tén han apteme nak chá'a m'a sektáhakxa, wának sa' megkayetyapwágwomek apha aptawán'ák neptámen, wának sa' han etneykha chá'a m'a aphakxa nak wesse' apwányam sélyéseykha. 36 Keñe sa' ma'a ektáhakxa enxoho meletsapma m'a apnámakkok, elmeyenták sa' chá'a eltekxekwaták aptapnák apmonye' elmaxnak selyaqye aktek élmope, essenhan ma'a pán nápakha, elmaxneyha aptamheykha nepyeseksa m'a apkelmaxnéssesso nak énxet'ák ahagkok, yaqwayam étak apto.’”