Dedicación del templo
(1 R. 8.12-66)1 Entonces dijo Salomón: Jehová ha dicho que él habitaría en la oscuridad. 2 Yo, pues, he edificado una casa de morada para ti, y una habitación en que mores para siempre. 3 Y volviendo el rey su rostro, bendijo a toda la congregación de Israel; y toda la congregación de Israel estaba en pie. 4 Y él dijo: Bendito sea Jehová Dios de Israel, quien con su mano ha cumplido lo que prometió con su boca a David mi padre, diciendo: 5 Desde el día que saqué a mi pueblo de la tierra de Egipto, ninguna ciudad he elegido de todas las tribus de Israel para edificar casa donde estuviese mi nombre, ni he escogido varón que fuese príncipe sobre mi pueblo Israel. 6 Mas a Jerusalén he elegido para que en ella esté mi nombre, y a David he elegido para que esté sobre mi pueblo Israel. 7 Y David mi padre tuvo en su corazón edificar casa al nombre de Jehová Dios de Israel. 8 Mas Jehová dijo a David mi padre: Respecto a haber tenido en tu corazón deseo de edificar casa a mi nombre, bien has hecho en haber tenido esto en tu corazón. 9 Pero tú no edificarás la casa, sino tu hijo que saldrá de tus lomos, él edificará casa a mi nombre. 10 Y Jehová ha cumplido su palabra que había dicho, pues me levanté yo en lugar de David mi padre, y me he sentado en el trono de Israel, como Jehová había dicho, y he edificado casa al nombre de Jehová Dios de Israel. 11 Y en ella he puesto el arca, en la cual está el pacto de Jehová que celebró con los hijos de Israel.
12 Se puso luego Salomón delante del altar de Jehová, en presencia de toda la congregación de Israel, y extendió sus manos. 13 Porque Salomón había hecho un estrado de bronce de cinco codos de largo, de cinco codos de ancho y de altura de tres codos, y lo había puesto en medio del atrio; y se puso sobre él, se arrodilló delante de toda la congregación de Israel, y extendió sus manos al cielo, y dijo: 14 Jehová Dios de Israel, no hay Dios semejante a ti en el cielo ni en la tierra, que guardas el pacto y la misericordia con tus siervos que caminan delante de ti de todo su corazón; 15 que has guardado a tu siervo David mi padre lo que le prometiste; tú lo dijiste con tu boca, y con tu mano lo has cumplido, como se ve en este día. 16 Ahora, pues, Jehová Dios de Israel, cumple a tu siervo David mi padre lo que le has prometido, diciendo: No faltará de ti varón delante de mí, que se siente en el trono de Israel, con tal que tus hijos guarden su camino, andando en mi ley, como tú has andado delante de mí. 17 Ahora, pues, oh Jehová Dios de Israel, cúmplase tu palabra que dijiste a tu siervo David.
18 Mas ¿es verdad que Dios habitará con el hombre en la tierra? He aquí, los cielos y los cielos de los cielos no te pueden contener; ¿cuánto menos esta casa que he edificado? 19 Mas tú mirarás a la oración de tu siervo, y a su ruego, oh Jehová Dios mío, para oír el clamor y la oración con que tu siervo ora delante de ti. 20 Que tus ojos estén abiertos sobre esta casa de día y de noche, sobre el lugar del cual dijiste: Mi nombre estará allí; que oigas la oración con que tu siervo ora en este lugar. 21 Asimismo que oigas el ruego de tu siervo, y de tu pueblo Israel, cuando en este lugar hicieren oración, que tú oirás desde los cielos, desde el lugar de tu morada; que oigas y perdones.
22 Si alguno pecare contra su prójimo, y se le exigiere juramento, y viniere a jurar ante tu altar en esta casa, 23 tú oirás desde los cielos, y actuarás, y juzgarás a tus siervos, dando la paga al impío, haciendo recaer su proceder sobre su cabeza, y justificando al justo al darle conforme a su justicia.
24 Si tu pueblo Israel fuere derrotado delante del enemigo por haber prevaricado contra ti, y se convirtiere, y confesare tu nombre, y rogare delante de ti en esta casa, 25 tú oirás desde los cielos, y perdonarás el pecado de tu pueblo Israel, y les harás volver a la tierra que diste a ellos y a sus padres.
26 Si los cielos se cerraren y no hubiere lluvias, por haber pecado contra ti, si oraren a ti hacia este lugar, y confesaren tu nombre, y se convirtieren de sus pecados, cuando los afligieres, 27 tú los oirás en los cielos, y perdonarás el pecado de tus siervos y de tu pueblo Israel, y les enseñarás el buen camino para que anden en él, y darás lluvia sobre tu tierra, que diste por heredad a tu pueblo.
28 Si hubiere hambre en la tierra, o si hubiere pestilencia, si hubiere tizoncillo o añublo, langosta o pulgón; o si los sitiaren sus enemigos en la tierra en donde moren; cualquiera plaga o enfermedad que sea; 29 toda oración y todo ruego que hiciere cualquier hombre, o todo tu pueblo Israel, cualquiera que conociere su llaga y su dolor en su corazón, si extendiere sus manos hacia esta casa, 30 tú oirás desde los cielos, desde el lugar de tu morada, y perdonarás, y darás a cada uno conforme a sus caminos, habiendo conocido su corazón; porque solo tú conoces el corazón de los hijos de los hombres; 31 para que te teman y anden en tus caminos, todos los días que vivieren sobre la faz de la tierra que tú diste a nuestros padres.
32 Y también al extranjero que no fuere de tu pueblo Israel, que hubiere venido de lejanas tierras a causa de tu gran nombre y de tu mano poderosa, y de tu brazo extendido, si viniere y orare hacia esta casa, 33 tú oirás desde los cielos, desde el lugar de tu morada, y harás conforme a todas las cosas por las cuales hubiere clamado a ti el extranjero; para que todos los pueblos de la tierra conozcan tu nombre, y te teman así como tu pueblo Israel, y sepan que tu nombre es invocado sobre esta casa que yo he edificado.
34 Si tu pueblo saliere a la guerra contra sus enemigos por el camino que tú les enviares, y oraren a ti hacia esta ciudad que tú elegiste, hacia la casa que he edificado a tu nombre, 35 tú oirás desde los cielos su oración y su ruego, y ampararás su causa.
36 Si pecaren contra ti (pues no hay hombre que no peque), y te enojares contra ellos, y los entregares delante de sus enemigos, para que los que los tomaren los lleven cautivos a tierra de enemigos, lejos o cerca, 37 y ellos volvieren en sí en la tierra donde fueren llevados cautivos; si se convirtieren, y oraren a ti en la tierra de su cautividad, y dijeren: Pecamos, hemos hecho inicuamente, impíamente hemos hecho; 38 si se convirtieren a ti de todo su corazón y de toda su alma en la tierra de su cautividad, donde los hubieren llevado cautivos, y oraren hacia la tierra que tú diste a sus padres, hacia la ciudad que tú elegiste, y hacia la casa que he edificado a tu nombre; 39 tú oirás desde los cielos, desde el lugar de tu morada, su oración y su ruego, y ampararás su causa, y perdonarás a tu pueblo que pecó contra ti. 40 Ahora, pues, oh Dios mío, te ruego que estén abiertos tus ojos y atentos tus oídos a la oración en este lugar. 41 Oh Jehová Dios, levántate ahora para habitar en tu reposo, tú y el arca de tu poder; oh Jehová Dios, sean vestidos de salvación tus sacerdotes, y tus santos se regocijen en tu bondad. 42 Jehová Dios, no rechaces a tu ungido; acuérdate de tus misericordias para con David tu siervo.
Apquilmalhnesquiscama tingma apponquinomap
(1~R 8.12-66)1 Eycaso ilhnic nat Salomón appayvam:
Lhip Visqui ingac aptomja appayvam, acvisay yatescamalhma lhip apmaclha.
2 Coo eyca sillanay tingma apponquinomap, yoyam elhic lhip cotmongvoycamlha nelha — nic nat aptomjac Salomón.
3 Apcanam nic nat apyovoclhojo israelitas. Apnec nic nat apvisqui napatavo maa, apvaticjapquisa apnaymacoc, 4 aptomja apquilanya: Aptasic apanco Dios Visqui ingac, Dios Visqui apancaoc Israel. Am alhta eyeycajasac aplhanma napato tata ninga David, aptomja alhta apcanya:
5 Acyinyovcasquic alhta enlhit ajancaoc yoclhilhma Egipto. Am alhta olyacyasac tingma apvanyam nipyesicsa apquilmolhama tribus Israel, yoyam colhic allana tingma apponquinomap acmaclha sicvisay, malha sicmaclha coo nipyesicsa. Am alhta olyacyasac lhama enlhit, etnejic apvisqui najan aplhinquiscama enlhit ajancaoc Israel. 6 Alyacyesquic coo tingma Jerusalén, yoyam colhic maa coo sicvisay. Najan silyacyescama David, etnejic apvisqui nipyesicsa enlhit ajancaoc — alhta aptomjac Dios Visqui ingac. 7 Apquiltamjoc alhta tata ninga David ellana tingma apponquinomap, yoyam colhic ayaco Dios Visqui apancaoc Israel. 8 Nasoc alhta aplhanma Dios: Intasi inyicje aclhanma apvalhoc lhip David, ellanac tingma apponquinomap. 9 Jave eyca lhip yoyam ellanac as tingma, lhip apquitca metyaycamlha mocjam ellanac sat tingma apponquinomap, yoyam colhic seyaco — alhta aptomjac Dios Visqui ingac.
10 Naso, am alhta eyeycajasac aplhanma Dios. Coo sicvisay visqui sicya'monquiscama tata ninga David. Coo eyca sillanay tingma apponquinomap, yoyam colhic ayaco Dios Visqui ingac najan visqui apancaoc Israel. 11 Acpiquinquic coo yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam congne as tingma, moc acvisay acyitnamaclha pacto ningmiyovmalhca nipyesicsa israelitas napato Dios — nic nat aptomjac Salomón.
12 Apquiningvocmec nic nat Salomón payjoc altar apquilvatnamaclha napatavo apyovoclhojo israelitas, apquilpayesa apectengaoc. 13 Apquinamtec nic nat netin plataforma de bronce, malha mesa acvamlha dos metros veinticinco centímetros de largo najan de ancho, najan un metro treinta y cinco centímetros de alto nitno, actomja allanomalhca najan acpiquenomalhca naysicsa atrio napocja tingma apponquinomap. Apticlhiquic nic nat aptapnaoc napatavo israelitas, apmiyaseclho netin apmeoc, 14 apyimnatesa appayvam: Lhip Dios Visqui apancaoc Israel. Paj poc Dios singmasma netin maa, paj poc as nalhpop, apvamlha pac lhip. Mepqui apyeycajascaoc mataa aplhanma lhip najan singasicjayo, apvita inlhojo apquilyiplovquiscama enlhitaoc. Lhip alhta apquillanay pacto ningmiyovmalhca. 15 Am alhta eyeycajasac lhip aplhanma napato tata ninga David. Ningvitac acnim nac jay, mepqui apyeycajascaoc mataa aplhanma lhip. 16 Lhip Dios Visqui ingac, noyeycajas nasa aplhanma lhip napato tata ninga David: Elhic sat mataa lhama aptovana niptamin, etnejic apvisqui nipyesicsa co Israel, apquiltomja inlhojo apquilyiplovquiscama aptemaclha alhta David najan singanamaclha ayinyema lhip, acno alhta apyiplovquiscama David. 17 Naso, Dios Visqui apancaoc Israel, noyeycajas nasa aplhanma lhip napato tata ninga David, apquilancam alhta napato lhip.
18 Lhip Dios apyimtalhnamo, ¿apvanqui ya lhquip elhic nipyesicsa enlhitaoc as nalhpop? Jave netin actomja lhip apmaclha, ayinyema mayayoclha lhip najan apyimtalhnamo apanco lhip. Copvanquejec lhip elhic as tingma apponquinomap, sillanay alhta, yoyam elhic lhip (apvisay). 19 Lhip Dios Visqui ingac, ingyeylhojo sicpayvam actemaclha silmalhnancama lhip, actemaclha aclhanma evalhoc sicvisay silancam lhip. 20 Itamilquis sat mataa lhip as tingma apponquinomap acnim anco najan alhtaa, malha lhip apmaclha, acno aplhanma alhta lhip. Ingyeylhojo sicpayvam silmalhnancama sictomja silancam lhip. 21 Ingyeylhojo sat najan apquilmalhnancama enlhitaoc Israel, apvita inlhojo ninganayclha as tingma. Ingyeylhojo sat lhip apna netin, jingilasicjiclhojo sat mocjam.
22 Apyantamacpec sat ancoc enlhit apcajem poc, elhenic sat quip aso acyitnamaclha altar. 23 Ingyane sat colhic acpeyvescasquiclha amyaa, elngamcojo acyanmongayclha aptomja nasoc anco apcajem poc. Nongyane nasa elngamcojo acyanmongayclha, actomja inlhojo movan amyaa apcajem poc.
24 Yitnec sat ancoc apquilsilhnanomap apanco enlhitaoc Israel napato lhip, apquillingamcoc sat ancoc acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc, ayinyema apquilimpocjay cotnaja ingmoc. Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc naysicsa apquilmalhnesquiscama najan apquilmalhnaycam lhip congne as tingma apponquinomap. 25 Ingyeylhojo sat lhip apna netin, ingyasicjiclhojo sat mocjam enlhitaoc, yoyam eltajiclhac sat mocjam yoclhilhma apquilinyemayaclha, lhip nic nat apmescama apquilyeyjamcaa, cotnejic apquileyvomaclha.
26 Yitnec sat ancoc acyamayolhma mepqui acmamay lhalhma anco, ayinyema apquilsilhnanomap apanco enlhitaoc napato lhip, apquillingamcoc sat ancoc acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc. Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc naysicsa apquilmalhnancama as tingma, najan naysicsa apquilayo lhip apvisay, 27 ingyeylhojo sat lhip apna netin, ingyasicjiclhojo sat mocjam enlhitaoc apquilsilhnanomap apanco, iyascasingvom sat nintemaclha acpeyvomo, yoyam elyiplovcasojo. Ilapajasiclha sat mocjam acmamay as yoclhilhma, apquillhoy nic nat lhip enlhit apancaoc.
28 Yitnec sat ancoc mayic ataoc najan ningmasquem lhalhma anco. Inyamamquic sat ancoc ninganma ayinyema acmajat, ayinyema ascoc acnatovascama, ayinyema sova apnatovascama. Apquilvitac sat ancoc apquilimpocjay cotnaja ingmoc tingma apquilvanyam, apquilvitac sat ancoc ningmasquem najan moc asoc acyimtalhnama. 29-30 Ingyeylhojo sat lhip apquilmalhnancama moclhama enlhit, najan apquilmalhnancama apyovoclhojo enlhitaoc Israel, naysicsa apquillingaycamco acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc. Apquilpayesquic sat ancoc apectengaoc enlhit as tingma apponquinomap, apquililmalhnamcaa napato lhip. Ingyeylhojo sat lhip apmaclha netin, ingyasicjiclhojo sat mocjam enlhitaoc. Apyasamcoc lhip moclhama apquiltemaclha apancaoc najan actemaclha apquilvalhoc. Imyov sat lhip enlhit mepqui apsilhnanomap apanco, iyanmongsiclha sat aptemaclha apanco apmapsom. 31 Colhic sat mataa ayaco lhip naysicsa apquilyajayquiclho enlhitaoc as yoclhilhma, apquillhoy nic nat apquilyeyjamcaa.
32 Apvaac sat ancoc metnaja israelita, apquinyema mocjay moc yoclhilhma, aplinga inlhojo aptemaclha apyimtalhnamo lhip najan apmopvan, elmalhnam sat as tingma apponquinomap, etnejic apcayo lhip. 33 Ingyeylhojo sat apquilmalhnancama as enlhit, lhip Dios apna netin. Elyasingvomoc sat apyovoclhojo metnaja israelitas as nalhpop, eltimjic sat apquilayo lhip, apno israelitas apquilayo lhip congne as tingma sillanay coo, aptomja lhip apmaclha.
34 Apquilanyacpec sat ancoc israelitas, elimpocjac sat cotnaja ingmoc, ayinyema apcanama lhip. Aplingac sat ancoc apquililmalhnancama israelitas apquilpaycomap, elanojoc acpayjo tingma apponquinomap sillanay coo. 35 Ingyeylhojo sat lhip apmaclha netin actemaclha apquililmalhnancama, ilmiyov sat maa enlhit.
36 Apvitac sat ancoc lhip israelitas apquilsilhnanomap apanco. Paj mataa enlhit mepqui apsilhnanomap apanco. Apyanmongsaclhec sat ancoc apquiltemaclha apancaoc lhip, eltimesquisic apquilmomap, yoyam colhic acnalantama moc yoclhilhma acyitnaclha mocjay, acno acyitnaclha ningato. 37 Apvitac sat ancoc lhip apquilyanmonquiscama apquilvalhoc apquilmomap, ayinyema apquillhanma apquilsilhnanomap apanco najan apquiltemaclha apquilmapsomcaa napato lhip naysicsa apquililmalhnancama. 38 Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc apquilmomap apnaycam moc yoclhilhma, eltimjic sat apquililmalhnancama naysicsa apquillaneyo payjoc as tingma apponquinomap, apquillhoy nic nat apquilyeyjamcaa, apquilaneyo payjoc as tingma Jerusalén najan tingma sillanay alhta coo. 39 Ingyeylhojo sat lhip apquililmalhnancama, apna lhip maa netin actomja apmaclha lhip. Ingyasicjiclhojo sat lhip as enlhitaoc, imascos sat melyascalhma.
40 Lhip Dios Visqui ajac, ingyeylhojo sat ningilmalhnancama as tingma.
41 Lhip Dios Visqui ajac, itamilquis sat yamit aysicsic acyitnama appayvam. Ilhnata as tingma apvisay apmaclha lhip, aplovquiscamalha apyampay. Lhip Dios Visqui ingac, ingyane sat sacerdotes eltimjic singvomquiscama tap (jingilmeyvoc nincoo). ¡Colpayjiclha apquilvalhoc Dios apquilyacyescama!
42 Imyov sat lhip apvisqui rey, aptomja lhip apquilyacyescama. Noncolvonquim nasa aptemaclha apcasicjayo David, lhip apquilancam nano.