Reinado de Acaz
(2 R. 16.1-20)
1 De veinte años era Acaz cuando comenzó a reinar, y dieciséis años reinó en Jerusalén; mas no hizo lo recto ante los ojos de Jehová, como David su padre. 2 Antes anduvo en los caminos de los reyes de Israel, y además hizo imágenes fundidas a los baales. 3 Quemó también incienso en el valle de los hijos de Hinom, e hizo pasar a sus hijos por fuego, conforme a las abominaciones de las naciones que Jehová había arrojado de la presencia de los hijos de Israel. 4 Asimismo sacrificó y quemó incienso en los lugares altos, en los collados, y debajo de todo árbol frondoso.
5 Por lo cual Jehová su Dios lo entregó en manos del rey de los sirios, los cuales lo derrotaron, y le tomaron gran número de prisioneros que llevaron a Damasco. Fue también entregado en manos del rey de Israel, el cual lo batió con gran mortandad. 6 Porque Peka hijo de Remalías mató en Judá en un día ciento veinte mil hombres valientes, por cuanto habían dejado a Jehová el Dios de sus padres. 7 Asimismo Zicri, hombre poderoso de Efraín, mató a Maasías hijo del rey, a Azricam su mayordomo, y a Elcana, segundo después del rey.
8 También los hijos de Israel tomaron cautivos de sus hermanos a doscientos mil, mujeres, muchachos y muchachas, además de haber tomado de ellos mucho botín que llevaron a Samaria. 9 Había entonces allí un profeta de Jehová que se llamaba Obed, el cual salió delante del ejército cuando entraba en Samaria, y les dijo: He aquí, Jehová el Dios de vuestros padres, por el enojo contra Judá, los ha entregado en vuestras manos; y vosotros los habéis matado con ira que ha llegado hasta el cielo. 10 Y ahora habéis determinado sujetar a vosotros a Judá y a Jerusalén como siervos y siervas; mas ¿no habéis pecado vosotros contra Jehová vuestro Dios? 11 Oídme, pues, ahora, y devolved a los cautivos que habéis tomado de vuestros hermanos; porque Jehová está airado contra vosotros. 12 Entonces se levantaron algunos varones de los principales de los hijos de Efraín, Azarías hijo de Johanán, Berequías hijo de Mesilemot, Ezequías hijo de Salum, y Amasa hijo de Hadlai, contra los que venían de la guerra. 13 Y les dijeron: No traigáis aquí a los cautivos, porque el pecado contra Jehová estará sobre nosotros. Vosotros tratáis de añadir sobre nuestros pecados y sobre nuestras culpas, siendo muy grande nuestro delito, y el ardor de la ira contra Israel. 14 Entonces el ejército dejó los cautivos y el botín delante de los príncipes y de toda la multitud. 15 Y se levantaron los varones nombrados, y tomaron a los cautivos, y del despojo vistieron a los que de ellos estaban desnudos; los vistieron, los calzaron, y les dieron de comer y de beber, los ungieron, y condujeron en asnos a todos los débiles, y los llevaron hasta Jericó, ciudad de las palmeras, cerca de sus hermanos; y ellos volvieron a Samaria.
16 En aquel tiempo envió a pedir el rey Acaz a los reyes de Asiria que le ayudasen. 17 Porque también los edomitas habían venido y atacado a los de Judá, y habían llevado cautivos. 18 Asimismo los filisteos se habían extendido por las ciudades de la Sefela y del Neguev de Judá, y habían tomado Bet-semes, Ajalón, Gederot, Soco con sus aldeas, Timna también con sus aldeas, y Gimzo con sus aldeas; y habitaban en ellas. 19 Porque Jehová había humillado a Judá por causa de Acaz rey de Israel, por cuanto él había actuado desenfrenadamente en Judá, y había prevaricado gravemente contra Jehová. 20 También vino contra él Tiglat-pileser rey de los asirios, quien lo redujo a estrechez, y no lo fortaleció. 21 No obstante que despojó Acaz la casa de Jehová, y la casa real, y las de los príncipes, para dar al rey de los asirios, este no le ayudó.
22 Además el rey Acaz en el tiempo que aquel le apuraba, añadió mayor pecado contra Jehová; 23 porque ofreció sacrificios a los dioses de Damasco que le habían derrotado, y dijo: Pues que los dioses de los reyes de Siria les ayudan, yo también ofreceré sacrificios a ellos para que me ayuden; bien que fueron estos su ruina, y la de todo Israel. 24 Además de eso recogió Acaz los utensilios de la casa de Dios, y los quebró, y cerró las puertas de la casa de Jehová, y se hizo altares en Jerusalén en todos los rincones. 25 Hizo también lugares altos en todas las ciudades de Judá, para quemar incienso a los dioses ajenos, provocando así a ira a Jehová el Dios de sus padres. 26 Los demás de sus hechos, y todos sus caminos, primeros y postreros, he aquí están escritos en el libro de los reyes de Judá y de Israel. 27 Y durmió Acaz con sus padres, y lo sepultaron en la ciudad de Jerusalén, pero no lo metieron en los sepulcros de los reyes de Israel; y reinó en su lugar Ezequías su hijo.
Apvisqui Acaz nipyesicsa co Judá
(2~R 16.1-20)
1 Vocmec nic nat veinte años aptiyascam Acaz, aptimesacpo apvisqui nipyesicsa co Judá. Aptimec nic nat apvisqui tingma Jerusalén acvaycmo dieciséis años. Am nic nat etnajac appeyvomo napato Dios, am nic nat elhno apyeyjamcaa apvisqui David. 2 Apyiplovcasquic nic nat apquiltemaclha apancaoc apquilviscaa co Israel. Apquillanac nic nat quilaycmasquiscama allanomalhca tava ápac, apquiltimec nic nat acvisay Baal. 3 Apquilvatnec nic nat talha asoc acmasis payjoc alvata Ben-hinom. Apquilvatnec nic nat talha apquilmeta apquitquic macmescama quilaycmasquiscama, acno ilhnic nat metnaja israelitas, actomja ilhnic nat apquilaoclha, apquilantipsomap nic nat napatavo israelitas. 4 Aptingyascasquic nic nat asoc macmescama quilaycmasquiscama najan asoc acmasis actemaclha apquilvatnama acyitnamaclha quilaycmasquiscama, netin inquilhe najan coning yamit acponquinomalhca.
5 Aplingamcoc nic nat apyanmongsayclha Dios, ayinyema as aptemaclha apanco. Apquilimpocjac nic nat co Siria, apquilmacpo apvisqui najan apnaymacoc co Judá, apquilyantamacpo tingma Damasco. Apquilimpocjac nic nat mocjam co Israel apvisqui najan apnaymacoc nipyesicsa co Judá, yoyam eticyoc. 6 Apvisqui co Israel nic nat Peka, Remalías apquitca. Apquilnapquic nic nat nipyesicsa co Judá ciento veinte mil enlhitaoc acma apquilmaycam. Eycaso ayinyema ilhnic nat apquiltemaclha apquilyamasma Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa. 7 Lhama singilpilhtetemo co Efraín, apvisay nic nat Zicri, apcaja apvisqui apquitca apvisay Maasías, najan poc apmatnam apvisay Azricam, apquimja apmamyi apvisqui tingma pac, najan poc apvisay Elcana, singilpilhtetemo apvisqui mayayo. 8 Inquilmalhquic nic nat quilvanaa co Judá, apquilmam singilpilhtetemo co Israel, malha doscientas mil quilvanaa najan ayitquic apquilinava najan quilvanaa. Apquilpatmaoclhec nic nat cascama apquilnatam tingma Samaria.
9 Apnec nic nat profeta Dios aplingascama, apvisay nic nat Obed. Apvitac nic nat apquililhyacmo singilpilhtetemo co Samaria. Apquilamyilhamquic nic nat profeta, aptomja apquilanya: Dios aptomja apvisqui apancaoc apquilyeyjamcaa quellhip. Aplovquic alhta apvita apquiltemaclha co Judá. Am alhta emyavac co Judá, quellhip eyca apquiltomja apquilyimnatem. Avanjec alhta apquillom quellhip naysicsa apquilnapma, apquiltomja apquilsilhnanomap apanco napato Dios apna netin. 10 Apquilmacpec alhta co Judá najan co Jerusalén, quellhip apquilmam, eltimesquisic sat yoyam eltimesam apquilinava, yoyam coltimesam quilvanaa almomalhca nipyesicsa quellhip. Coyangvomoc sat apquilsilhnanomap apanco quellhip napato Dios. 11 Quellhip elaylhojo sicpayvam: Elapajas sat yoyam eltajiclha enlhit apquilmomap najan quilvanaa almomalhca. Apquilvisay apquilyalhinga quellhip. Elvoc sat mocjam Dios Visqui ingac, enatovasacpoc sat quellhip napato Dios — nic nat aptomjac profeta.
12 Apnam nic nat napocja apquilviscaa singilpilhtetemo napatavo singilpilhtetemo apquilvactama mocjam, apvisay Azarías, Johanán apquitca, najan Berequías, Mesilemot apquitca, najan Ezequías, Salum apquitca, najan Amasa, Adlai apquitca, apquilvisay alhta co Efraín. 13 Apquiltomjac alhta apquilanya: Elapajas sat apquilmomap, yoyam eltajiclha mocjam. Coyangvomoc sat ningilsilhnanomalhca inganco napato Dios, apvita inlhojo nintemaclha ningilmam enlhit najan quilvanaa yoyam jingiltimesam. Coyangvomoc sat mongilyascalhma nincoo, yoyam elvoc sat Dios eyanmongsiclha nintemaclha inganco — nic nat apquiltomjac.
14 Apquilapajasquic nic nat yoyam eltajiclha mocjam enlhit apquilmomap najan quilvanaa almomalhca. Am nic nat elmiyavac apquilnatam ayinyema apquilimpocjay. Apquilvitac nic nat apquilviscaa mayayo apcanaycam maa. 15 Apquilimlacmec nic nat nipyesicsa apquilmomap najan almomalhca quilvanaa. Innec nic nat acmesa apava najan tiyayipeoc, najan aptoycaoc najan apyinaycaoc, apquiltamilquiscacmec nic nat apquilyimsem, apquilnesa ilhnic nat apquilquinamtem yamelyeyjaycoc apquilyateyaycam. Apnalaclhec nic nat tingma Ayimjaclha Alha (Jericó) apquilpalhavocmo ilhnic nat nipyesicsa apquilmolhama. Natamin nic nat apquiltajaclho mocjam tingma Samaria, apquileyvomaclha israelitas.
16 Apcapajasquic nic nat apvisqui Acaz amyaa, colhic altimnasa apvisqui co Asiria, yoyam elpasingvota. 17 Ayinyema ilhnic nat apquilimpocjay co Edom nipyesicsa co Judá, apnalaclho apquilmomap appintalhnama. 18 Apquilimpocjac nic nat co Filistea tingma apquilvanyam najan amyip acvanyam acvisay Néguev, apquileyvomaclha co Judá. Apquilimpocjac nic nat tingma Bet-semes, najan Ajalón, najan Gederot, najan Soco, najan Timna, najan Gimzo, najan tingma nipyava maa. Apquilnaclhec nic nat maa filisteos. 19 Ayinyema ilhnic nat Dios aptomja apyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc co Judá najan apvisqui Acaz, aptomja apsilhnanomap apanco napato Dios, melvatescama ilhnic nat apquilayo quilaycmasquiscama lhalhma anco yoclhilhma Judá.
20 Apvaac nic nat apvisqui co Asiria apvisay Tiglat-pileser, jave yoyam epasingvota apvisqui Acaz, eyca yoyam ingyinmelham. 21 Apcansaclhec nic nat apvisqui Acaz asoc acmamnave congne tingma apponquinomap, najan apvisqui tingma pac, najan apquilviscaa tingma apancaoc, yoyam colhic acmesa apvisqui co Asiria, acvisay aplhoy acyanmongam tributo. Am nic nat epasmac apvisqui maa. 22 Inlingamcoc nic nat acyajapmo apvalhoc Acaz. Am nic nat elyiplovcasac apcanamaclha Dios. ¡Eycaso ilhnic nat aptemaclha apanco apvisqui Acaz! 23 Aptingyascasquic nic nat asoc macmescama quilaycmasquiscama dioses apancaoc co Damasco, ayinyemayaclha apquilinmelhamap. Yitnec nic nat aclhanma apvalhoc Acaz: Inquilpasingvocmec alhta as quilaycmasquiscama, etnejic apyimnatem apvisqui co Asiria. Jelpasingvotac sat coo lha, alvita inlhojo sicmescama asoc macmescama quilaycmasquiscama — nic nat intomjac apvalhoc Acaz. Am nic nat colpasingvotac quilaycmasquiscama. Apquillingamcoc, nic nat acyimtalhnama apyovoclhojo enlhitaoc Israel. 24 Apcapajasquic nic nat Acaz, colhic acnatovasa acyovoclhojo apquilmaycam congne tingma apponquinomap, yoyam colhic ayapeclho apatnaoc tingma apponquinomap, yoyam colhic allana altares apquilvatnamaclha asoc macmescama quilaycmasquiscama moclhama apvalhoc tingma, payjoc tingma Jerusalén. 25 Apquilanyacpec nic nat co Judá yoyam ellana moclhama tingma apquilvanyam acyitnamaclha quilaycmasquiscama, yoyam elvitic talha asoc acmasis, yoyam colhic ayaco quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Yiplovcoc nic nat yoyam elvoc Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa, ayinyemaclha aptemaclha apanco apvisqui Acaz.
26 Yitnec nic nat mocjam amyaa actelhesomalhca aptemaclha apvisqui Acaz, ayenmoclha acvaycmo nelha aptiyascam, acvisay vaycajac apquilviscaa co Judá najan apquilviscaa co Israel. 27 Apquitsepquic nic nat apvisqui Acaz, apcatoynacpec nic nat tingma Jerusalén payjoc apcatoynamacpilha apquilyeyjamcaa. Am nic nat ingyatoynacpoc nipyesicsa apquilviscaa ninga co Israel. Aptimesacpec nic nat apquitca Ezequías, etnejic apvisqui nipyesicsa co Judá, apya'monquiscama apyap ninga.