Jesús sana a un ciego de nacimiento
1 Al pasar Jesús, vio a un hombre ciego de nacimiento. 2 Y le preguntaron sus discípulos, diciendo: Rabí, ¿quién pecó, este o sus padres, para que haya nacido ciego? 3 Respondió Jesús: No es que pecó este, ni sus padres, sino para que las obras de Dios se manifiesten en él. 4 Me es necesario hacer las obras del que me envió, entre tanto que el día dura; la noche viene, cuando nadie puede trabajar. 5 Entre tanto que estoy en el mundo, luz soy del mundo. 6 Dicho esto, escupió en tierra, e hizo lodo con la saliva, y untó con el lodo los ojos del ciego, 7 y le dijo: Ve a lavarte en el estanque de Siloé (que traducido es, Enviado). Fue entonces, y se lavó, y regresó viendo. 8 Entonces los vecinos, y los que antes le habían visto que era ciego, decían: ¿No es este el que se sentaba y mendigaba? 9 Unos decían: Él es; y otros: A él se parece. Él decía: Yo soy. 10 Y le dijeron: ¿Cómo te fueron abiertos los ojos? 11 Respondió él y dijo: Aquel hombre que se llama Jesús hizo lodo, me untó los ojos, y me dijo: Ve al Siloé, y lávate; y fui, y me lavé, y recibí la vista. 12 Entonces le dijeron: ¿Dónde está él? Él dijo: No sé.
Los fariseos interrogan al ciego sanado
13 Llevaron ante los fariseos al que había sido ciego. 14 Y era día de reposo cuando Jesús había hecho el lodo, y le había abierto los ojos. 15 Volvieron, pues, a preguntarle también los fariseos cómo había recibido la vista. Él les dijo: Me puso lodo sobre los ojos, y me lavé, y veo. 16 Entonces algunos de los fariseos decían: Ese hombre no procede de Dios, porque no guarda el día de reposo. Otros decían: ¿Cómo puede un hombre pecador hacer estas señales? Y había disensión entre ellos. 17 Entonces volvieron a decirle al ciego: ¿Qué dices tú del que te abrió los ojos? Y él dijo: Que es profeta.
18 Pero los judíos no creían que él había sido ciego, y que había recibido la vista, hasta que llamaron a los padres del que había recibido la vista, 19 y les preguntaron, diciendo: ¿Es este vuestro hijo, el que vosotros decís que nació ciego? ¿Cómo, pues, ve ahora? 20 Sus padres respondieron y les dijeron: Sabemos que este es nuestro hijo, y que nació ciego; 21 pero cómo vea ahora, no lo sabemos; o quién le haya abierto los ojos, nosotros tampoco lo sabemos; edad tiene, preguntadle a él; él hablará por sí mismo. 22 Esto dijeron sus padres, porque tenían miedo de los judíos, por cuanto los judíos ya habían acordado que si alguno confesase que Jesús era el Mesías, fuera expulsado de la sinagoga. 23 Por eso dijeron sus padres: Edad tiene, preguntadle a él.
24 Entonces volvieron a llamar al hombre que había sido ciego, y le dijeron: Da gloria a Dios; nosotros sabemos que ese hombre es pecador. 25 Entonces él respondió y dijo: Si es pecador, no lo sé; una cosa sé, que habiendo yo sido ciego, ahora veo. 26 Le volvieron a decir: ¿Qué te hizo? ¿Cómo te abrió los ojos? 27 Él les respondió: Ya os lo he dicho, y no habéis querido oír; ¿por qué lo queréis oír otra vez? ¿Queréis también vosotros haceros sus discípulos? 28 Y le injuriaron, y dijeron: Tú eres su discípulo; pero nosotros, discípulos de Moisés somos. 29 Nosotros sabemos que Dios ha hablado a Moisés; pero respecto a ese, no sabemos de dónde sea. 30 Respondió el hombre, y les dijo: Pues esto es lo maravilloso, que vosotros no sepáis de dónde sea, y a mí me abrió los ojos. 31 Y sabemos que Dios no oye a los pecadores; pero si alguno es temeroso de Dios, y hace su voluntad, a ese oye. 32 Desde el principio no se ha oído decir que alguno abriese los ojos a uno que nació ciego. 33 Si este no viniera de Dios, nada podría hacer. 34 Respondieron y le dijeron: Tú naciste del todo en pecado, ¿y nos enseñas a nosotros? Y le expulsaron.
Ceguera espiritual
35 Oyó Jesús que le habían expulsado; y hallándole, le dijo: ¿Crees tú en el Hijo de Dios? 36 Respondió él y dijo: ¿Quién es, Señor, para que crea en él? 37 Le dijo Jesús: Pues le has visto, y el que habla contigo, él es. 38 Y él dijo: Creo, Señor; y le adoró. 39 Dijo Jesús: Para juicio he venido yo a este mundo; para que los que no ven, vean, y los que ven, sean cegados. 40 Entonces algunos de los fariseos que estaban con él, al oír esto, le dijeron: ¿Acaso nosotros somos también ciegos? 41 Jesús les respondió: Si fuerais ciegos, no tendríais pecado; mas ahora, porque decís: Vemos, vuestro pecado permanece.
Jesús omonguera peteĩ ohecha'ỹvape
1 Jesús oguatávo ohóvo, ohecha peteĩ kuimba'épe ohecha'ỹva oikove ypy guive. 2 Ha hemimbo'e kuéra oporandu chupe:
--Mbo'ehára, mba'érepa ndohechái ha'e oikove ypy guive? Túva kuéra angaipáre, térãpa iñangaipáre voi?
3 Jesús he'i chupe kuéra:
--Ndaha'éi ha'e térã túva kuéra iñangaipa haguére. Péicha ojehu chupe, ojehecha haguã mba'épa ikatu ojapo hese Tupã pokatu. 4 Ára hesakã aja, tekotevẽ jajapo pe che mbouhare oipotáva. Cháke oúvo pyhare, avave ndaikatu mo'ãi ojapo mba'eve. 5 Ko yvy ári aime aja, che hína pe ohesapéva opavavépe.
6 Ko'ã mba'e he'i rire, Jesús ondyvu yvýpe, ojapo tuju hendýpe ha omona pe ohecha'ỹva resáre. Upéi he'i chupe:
--Tereho ejovahéi Siloé y no'õme. (Siloé he'ise temimondo).
7 Pe ohecha'ỹva oho ha ojovahéi, ha ou ojevývo ohecháma.
8 Umi hóga jere rupi oiko vaekue, ha umi ohechámi vaekue chupe ojerure oikóvo ho'u vaerã umi okáre ohecha chupe. Ha he'i ojupe:
--Ndaha'éi piko upéva ku jahechámiva upe rupi oguapy ha ojerure ho'u vaerã?
9 Oĩ he'íva.
--Hẽe. Péva ha'e.
Oĩ katu he'íva:
--Nahániri, ndaha'éi. Ijoguahánte upéva.
Pe kuimba'e, ha'ete voi katu he'i:
--Che hína upéva.
10 Upépe oporandu chupe hikuái:
--Ha mba'éicha rupi piko ko'ágã rehecha?
11 Ha he'i chupe kuéra:
--Ku kuimba'e hérava Jesús ojapo tuju ha omona rire che resáre he'i chéve: ‘Tereho Siloé y no'õme ha ejovahéi.’ Aha upépe ha ajovaheipa rire, ahecha.
12 Oporandu chupe hikuái:
--Moõ piko oime pe kuimba'e?
Ha'e he'i chupe kuéra:
--Ndaikuaái.
Fariséo kuéra oñe'ẽ pe ohecha'ỹ vaekue ndive
13 Ha ogueraha hikuái pe ohecha'ỹ vaekuépe fariséo rendápe. 14 Pytu'uha árape niko Jesús ojapo pe tuju ha upéi omonguera chupe. 15 Umi fariséo háma oporandu chupe mba'éichapa ou ohecha. Ha ha'e he'i chupe kuéra:
--Omona tuju che resáre, upéi ajovahéi ha ko'ágã ahecha.
16 Oĩ fariséo he'íva:
--Péicha ojapóva ndoúi Tupãgui. Nomomba'éi niko pytu'uha ára.
Oĩ katu he'íva:
--Peteĩ iñangaipáva piko mba'éicha ojapóta mba'e hechapyrãva koichagua?
Ha ojoavypa hikuái oñondive. 17 Upéi katu oporandu jey pe ohecha'ỹ vaekuépe:
--Ha'e niko ne monguera ha rehecha haguã. Ndépa mba'e ere hese?
Ha ha'e he'i:
--Che ha'e hese, ha'e maranduharaha.*f**
18 Umi judío myakãhára kuéra katu ndogueroviaséi pe kuimba'e ndohechái hague, ha ko'ágã ikatuha ohecha. Upévare ohenoika túva kuérape, 19 ha oporandu chupe kuéra:
--Kóva piko pende ra'y, peẽ pejéva ndohechái hague oikove ypy guive? Mba'éicha rupi piko ko'ágã ohecha?
20 Túva kuéra he'i:
--Kóva ha'e ore ra'y, ha oikove ypy guive voi ndohecháiva. Upéva roikuaa porã. 21 Mba'éicha haguãpa ko'ágã ohecha ha máva chupe omonguera katu ndoroikuaái. Peporandu chupe. Okakuaapáma niko oñe'ẽ haguã ijehe.
22 Túva kuéra péicha he'i okyhyjégui judío kuéra myakãhára kuéragui. Ha'e kuéra niko he'íma omosẽtaha oimeraẽ he'ívape Jesús ha'eha pe Mesías, pe judío kuéra tupaógui. 23 Upévare niko túva kuéra he'i chupe kuéra: “Peporandu chupe, okakuaapáma niko.”
24 Ohenói jey hikuái pe ohecha'ỹ vaekuépe, ha he'i chupe:
--Tupã rérare ere oréve añete guánte eretaha. Ore roikuaa porã upéva pe kuimba'e hembiapo vaiha.
25 Ha'e katu he'i chupe kuéra:
--Che ndaikuaái hembiapo vaípa, térãpa nahániri. Peteĩ mba'e katu aikuaa porã: ndahechái vaekue ha ko'ágã katu ahecha.
26 Oporandu jey chupe hikuái:
--Mba'e ojapo nde rehe, rehecha haguã?
27 Ha'e he'i chupe kuéra:
--Ha'éma niko peẽme, ha na che renduséi. Maerã piko peporandu chéve amombe'u jey-jey haguã peẽme? Térã piko peikose peẽ, hemimbo'e ramo avei?
28 Upépe ipochypa hikuái ha yvýre omano chupe. He'i chupe:
--Nde mba'e ikatu reiko upéva remimbo'e ramo. 29 Ore katu Moisés remimbo'e hína. Ha ore roikuaa Tupã oñe'ẽ hague Moiséspe, upéva katu, ndoroikuaái moõguipa osẽ.
30 Pe kuimba'e he'i chupe kuéra:
--E'a nde! Peẽ ndapeikuaái moõguipa ha'e osẽ, ha chéve che monguera. 31 Jaikuaa porã niko Tupã nohenduiha iñangaipávape. Ha'e ohendu umi chupe amomba'e guasúvape ha ojapóva hembipota. 32 Araka'eve noñehendúiva oĩha omongueráva ohecha'ỹvape oikove ypy guive. 33 Ko kuimba'e ndoúi rire Tupãgui, ndaikatúi vaerã mo'ã ojapo mba'eve.
34 Upérõ he'i chupe hikuái:
--Nde, ne renyhẽva tembiapo vaígui reikove ypy guive, piko rejúta ore reko mbo'e haguã?
Ha upepete omosẽ chupe hikuái pe judío kuéra tupaógui.
Umi he'íva ohechaha ha ndohechái
35 Jesús ohendu pe ohecha'ỹ vaekue oñemosẽ hague. Upévare ojuhúvo chupe he'i:
--Ndépa rejerovia Tupã Ra'ýre, yvypóraicha ou vaekue ko yvy ári? 36 He'i ha'e:
--Ere chéve mávapa, ha ajeroviáta hese.
37 Jesús he'i chupe:
--Rehecháma niko chupe. Che hína upéva, ko ne ndive oñe'ẽva.
38 Upépe, pe kuimba'e oñesũ Jesús renondépe, ha he'i chupe:
--Ajerovia nde rehe che Jára.
39 Jesús he'i upémarõ:
--Che aju ko yvy ári ojehecha haguã opavave hembiapo vaiha, umi ohecha'ỹa ohecha haguã, ha umi ohecháva ani haguã ohechave.
40 Fariséo oĩva upépe Jesús ndive, ohendúvo ko'ã mba'e he'i:
--Ore nga'u piko ndorohechái mba'e avei?
41 Jesús he'i chupe kuéra:
--Ndapehechái rire, ndo'ái vaerã mo'ã pende ári pene angaipa. Peje haguére pehechaha katu, ho'áta pende ári pene angaipa.