Jacob sirve a Labán por Raquel y Lea
1 Siguió luego Jacob su camino, y fue a la tierra de los orientales. 2 Y miró, y vio un pozo en el campo; y he aquí tres rebaños de ovejas que yacían cerca de él, porque de aquel pozo abrevaban los ganados; y había una gran piedra sobre la boca del pozo. 3 Y juntaban allí todos los rebaños; y revolvían la piedra de la boca del pozo, y abrevaban las ovejas, y volvían la piedra sobre la boca del pozo a su lugar. 4 Y les dijo Jacob: Hermanos míos, ¿de dónde sois? Y ellos respondieron: De Harán somos. 5 Él les dijo: ¿Conocéis a Labán hijo de Nacor? Y ellos dijeron: Sí, le conocemos. 6 Y él les dijo: ¿Está bien? Y ellos dijeron: Bien, y he aquí Raquel su hija viene con las ovejas. 7 Y él dijo: He aquí es aún muy de día; no es tiempo todavía de recoger el ganado; abrevad las ovejas, e id a apacentarlas. 8 Y ellos respondieron: No podemos, hasta que se junten todos los rebaños, y remuevan la piedra de la boca del pozo, para que abrevemos las ovejas.
9 Mientras él aún hablaba con ellos, Raquel vino con el rebaño de su padre, porque ella era la pastora. 10 Y sucedió que cuando Jacob vio a Raquel, hija de Labán hermano de su madre, y las ovejas de Labán el hermano de su madre, se acercó Jacob y removió la piedra de la boca del pozo, y abrevó el rebaño de Labán hermano de su madre. 11 Y Jacob besó a Raquel, y alzó su voz y lloró. 12 Y Jacob dijo a Raquel que él era hermano de su padre, y que era hijo de Rebeca; y ella corrió, y dio las nuevas a su padre. 13 Así que oyó Labán las nuevas de Jacob, hijo de su hermana, corrió a recibirlo, y lo abrazó, lo besó, y lo trajo a su casa; y él contó a Labán todas estas cosas. 14 Y Labán le dijo: Ciertamente hueso mío y carne mía eres. Y estuvo con él durante un mes.
15 Entonces dijo Labán a Jacob: ¿Por ser tú mi hermano, me servirás de balde? Dime cuál será tu salario. 16 Y Labán tenía dos hijas: el nombre de la mayor era Lea, y el nombre de la menor, Raquel. 17 Y los ojos de Lea eran delicados, pero Raquel era de lindo semblante y de hermoso parecer. 18 Y Jacob amó a Raquel, y dijo: Yo te serviré siete años por Raquel tu hija menor. 19 Y Labán respondió: Mejor es que te la dé a ti, y no que la dé a otro hombre; quédate conmigo. 20 Así sirvió Jacob por Raquel siete años; y le parecieron como pocos días, porque la amaba.
21 Entonces dijo Jacob a Labán: Dame mi mujer, porque mi tiempo se ha cumplido, para unirme a ella. 22 Entonces Labán juntó a todos los varones de aquel lugar, e hizo banquete. 23 Y sucedió que a la noche tomó a Lea su hija, y se la trajo; y él se llegó a ella. 24 Y dio Labán su sierva Zilpa a su hija Lea por criada. 25 Venida la mañana, he aquí que era Lea; y Jacob dijo a Labán: ¿Qué es esto que me has hecho? ¿No te he servido por Raquel? ¿Por qué, pues, me has engañado? 26 Y Labán respondió: No se hace así en nuestro lugar, que se dé la menor antes de la mayor. 27 Cumple la semana de esta, y se te dará también la otra, por el servicio que hagas conmigo otros siete años. 28 E hizo Jacob así, y cumplió la semana de aquella; y él le dio a Raquel su hija por mujer. 29 Y dio Labán a Raquel su hija su sierva Bilha por criada. 30 Y se llegó también a Raquel, y la amó también más que a Lea; y sirvió a Labán aún otros siete años.
Los hijos de Jacob
31 Y vio Jehová que Lea era menospreciada, y le dio hijos; pero Raquel era estéril. 32 Y concibió Lea, y dio a luz un hijo, y llamó su nombre Rubén, porque dijo: Ha mirado Jehová mi aflicción; ahora, por tanto, me amará mi marido. 33 Concibió otra vez, y dio a luz un hijo, y dijo: Por cuanto oyó Jehová que yo era menospreciada, me ha dado también este. Y llamó su nombre Simeón. 34 Y concibió otra vez, y dio a luz un hijo, y dijo: Ahora esta vez se unirá mi marido conmigo, porque le he dado a luz tres hijos; por tanto, llamó su nombre Leví. 35 Concibió otra vez, y dio a luz un hijo, y dijo: Esta vez alabaré a Jehová; por esto llamó su nombre Judá; y dejó de dar a luz.
Jacob oguahẽ Labán rógape
1 Jacob oipykúi hape ha oho kuarahy resẽ gotyo.
2 Upeichahágui, oguahẽ peteĩ ykua ñu mbytépe oĩvape. Ijerekuévo opytu'u hína mbohapy ovecha aty, mymba kuéra hoy'uhápe jepi. Upe ykua juru oñemboty ita guasúpe. 3 Oñembyaty vovénte ovecha rerekua jepi ojepe'áva pe ita ykua jurúgui, ha oñemboty jey ovecha kuéra hoy'upa rire. 4 Jacob he'i chupe kuéra:
—Mamogua piko peẽ?
He'i hikuái:
—Ore Harán pegua.
5 Oporandu jey chupe kuéra:
—Peikuaa piko Nahor ra'y Labánpe?
He'i hikuái:
—Roikuaa.
6 He'i chupe kuéra:
—Mba'éichapa oiko ha'e?
He'i hikuái chupe:
—Oiko porãnteko. Péina itajýra Raquel ou hína ijovecha kuéra reheve.
7 Ha'e he'i chupe kuéra:
—Kuarahy niko ijyvate gueteri hína pembyatýma haguã pene rymba kuéra. Pemboy'úna ha peraha jey pemongaru.
8 Ha'e kuéra he'i:
—Ovecha kuéra oupa rire mante ikatu oñerenohẽ pe ita ykua jurúgui, ha oñemboy'u oñondivepa.
9 Oñe'ẽ gueteri hikuái ha oguahẽ Raquel itúva ovecha kuéra reheve, ha'e niko ovecha rerekua. 10 Jacob ohecha vove Labán rajy Raquélpe oñemboja ykuápe, oipe'a upe ita ykua mbotyha, ha omboy'u isy kyvy Labán ovecha kuéra. 11 Jacob ohetũ Raquélpe, hasẽ soro, 12 ha he'i chupe:
—Che hína Rebeca memby, nde ru reheguáva.
13 Raquel pya'ete oho omombe'u haguã itúvape. Labán, ohendúvo Jacob ou hague, osẽ huguãitĩvo. Oñañuã, ohetũ ha ogueraha chupe hógape. Upépe Jacob omombe'u opa mba'e ojehu vaekue chupe. 14 Labán he'i chupe:
—Nde niko añetehápe che ro'o ha che kãngue reheguáva.
Jacob opyta hendive peteĩ mes pukukue.
Jacob omenda Raquel ha Lea rehe
15 Labán he'i Jacóbpe:
—Nde che ryke'y ra'y ramo jepe, noromomba'apo rei mo'ãi. Aipota ere chéve, mbovýrepa remba'apóta chéve.
16 Labán itajýra mokõi. Ijypykue héra Lea ha upéva kypy'y Raquel. 17 Lea resa iporã asy, Raquel katu kuña ne porãmba jepéva. 18 Jacob iñakã raku Raquel rehe, ha he'i Labánpe:
—Amba'apóta ndéve 7 áño, nde rajy Raquel rehe.
19 Labán he'i:
—Iporãve ame'ẽ ndéve, ame'ẽ rangue oimeraẽvape. Epyta upéicha ramo che ndive.
20 Jacob omba'apo 7 áño Raquel rehe ha ohayhu etereígui chupe, umi áño ha'e ohasa oñandu'ỹre. 21 Upéi he'i Labánpe:
—Oñembotýma umi 7 áño ja'e vaekue. Eme'ẽ chéve nde rajy tamenda hese.
22 Labán ojapo karu guasu ñemenda rehegua maymávape guarã. 23 Pyhare katu ogueraha itajýra Lea, Raquel rendaguépe ha ome'ẽ chupe. Jacob oke hendive. 24 Labán ome'ẽ Léape hembiguairã hembiguái tee Zilpá. 25 Iko'ẽvo ára ambue, Jacob ohecha kuaa ome'ẽ hague chupe Lea, ha he'i Labánpe:
—Maerã piko rejapo péicha che rehe? Amba'apo kuri ndéve Raquel rehe. Mba'ére piko che mbotavy?
26 Labán he'i chupe:
—Ore apytépe niko kóicha: Ore norome'ẽi ore rajy imitãvéva, rome'ẽ mboyve itykéra. 27 Eha'arõ tohasa ko'ã 7 ára vy'a menda rehegua, upéi tame'ẽ avei ndéve ikypy'y remba'apo haguã chéve 7 añove.
28 Jacóbpe iporã upéicha. Ha opa rire upe 7 ára vy'a, Labán ome'ẽ avei chupe itajýra Raquel. 29 Raquélpe itúva ome'ẽ hembiguairã, hembiguái Bilhá. 30 Jacob oiko Raquel ndive ha ohayhuve chupe Léagui. Opyta itio rógape, omba'apove 7 áño.
Jacob ra'y kuéra
31 Léape ombotapykue iména ha ndoke py'ỹiri hendive. Upéicha ramo jepe, Tupã oipytyvõgui chupe, imemby heta. Raquélpe katu ndohejái imemby. 32 Lea hye guasu ha imemby peteĩ mitã kuimba'e ombohérava Rubén, ha he'i: “Ñandejára ohecha ajepy'apyha. Águi che ména che rayhútama.”
33 Hye guasu jey, imemby peteĩ mitã kuimba'e ha he'i: “Ñandejára ohecha aikoha ijaheipýrõ, ha oheja che memby jey.”
34 Upévare ombohéra imembýpe Simeón. Hye guasu jey ha mitã kuimba'e avei imemby. Upérõ he'i: “Ko'ágã che ména che rayhútama, ame'ẽma chupe mbohapy mitã kuimba'e.”
35 Ha ombohéra chupe Leví. Hye guasu jey, kuimba'e jey upe imemby ha osapukái: “Ko'ágã arohory Ñandejárape”.
Upévare ombohéra Judá. Upe rire naimembyvéi.