Pablo apela a César
1 Llegado, pues, Festo a la provincia, subió de Cesarea a Jerusalén tres días después. 2 Y los principales sacerdotes y los más influyentes de los judíos se presentaron ante él contra Pablo, y le rogaron, 3 pidiendo contra él, como gracia, que le hiciese traer a Jerusalén; preparando ellos una celada para matarle en el camino. 4 Pero Festo respondió que Pablo estaba custodiado en Cesarea, adonde él mismo partiría en breve. 5 Los que de vosotros puedan, dijo, desciendan conmigo, y si hay algún crimen en este hombre, acúsenle.
6 Y deteniéndose entre ellos no más de ocho o diez días, venido a Cesarea, al siguiente día se sentó en el tribunal, y mandó que fuese traído Pablo. 7 Cuando este llegó, lo rodearon los judíos que habían venido de Jerusalén, presentando contra él muchas y graves acusaciones, las cuales no podían probar; 8 alegando Pablo en su defensa: Ni contra la ley de los judíos, ni contra el templo, ni contra César he pecado en nada. 9 Pero Festo, queriendo congraciarse con los judíos, respondiendo a Pablo dijo: ¿Quieres subir a Jerusalén, y allá ser juzgado de estas cosas delante de mí? 10 Pablo dijo: Ante el tribunal de César estoy, donde debo ser juzgado. A los judíos no les he hecho ningún agravio, como tú sabes muy bien. 11 Porque si algún agravio, o cosa alguna digna de muerte he hecho, no rehúso morir; pero si nada hay de las cosas de que estos me acusan, nadie puede entregarme a ellos. A César apelo. 12 Entonces Festo, habiendo hablado con el consejo, respondió: A César has apelado; a César irás.
Pablo ante Agripa y Berenice
13 Pasados algunos días, el rey Agripa y Berenice vinieron a Cesarea para saludar a Festo. 14 Y como estuvieron allí muchos días, Festo expuso al rey la causa de Pablo, diciendo: Un hombre ha sido dejado preso por Félix, 15 respecto al cual, cuando fui a Jerusalén, se me presentaron los principales sacerdotes y los ancianos de los judíos, pidiendo condenación contra él. 16 A estos respondí que no es costumbre de los romanos entregar alguno a la muerte antes que el acusado tenga delante a sus acusadores, y pueda defenderse de la acusación. 17 Así que, habiendo venido ellos juntos acá, sin ninguna dilación, al día siguiente, sentado en el tribunal, mandé traer al hombre. 18 Y estando presentes los acusadores, ningún cargo presentaron de los que yo sospechaba, 19 sino que tenían contra él ciertas cuestiones acerca de su religión, y de un cierto Jesús, ya muerto, el que Pablo afirmaba estar vivo. 20 Yo, dudando en cuestión semejante, le pregunté si quería ir a Jerusalén y allá ser juzgado de estas cosas. 21 Mas como Pablo apeló para que se le reservase para el conocimiento de Augusto, mandé que le custodiasen hasta que le enviara yo a César. 22 Entonces Agripa dijo a Festo: Yo también quisiera oír a ese hombre. Y él le dijo: Mañana le oirás.
23 Al otro día, viniendo Agripa y Berenice con mucha pompa, y entrando en la audiencia con los tribunos y principales hombres de la ciudad, por mandato de Festo fue traído Pablo. 24 Entonces Festo dijo: Rey Agripa, y todos los varones que estáis aquí juntos con nosotros, aquí tenéis a este hombre, respecto del cual toda la multitud de los judíos me ha demandado en Jerusalén y aquí, dando voces que no debe vivir más. 25 Pero yo, hallando que ninguna cosa digna de muerte ha hecho, y como él mismo apeló a Augusto, he determinado enviarle a él. 26 Como no tengo cosa cierta que escribir a mi señor, le he traído ante vosotros, y mayormente ante ti, oh rey Agripa, para que después de examinarle, tenga yo qué escribir. 27 Porque me parece fuera de razón enviar un preso, y no informar de los cargos que haya en su contra.
Pablo Festo renondépe
1 Festo oguahẽ ojupi haguã sãmbyhyhárõ ha mbohapy ára haguépe oho Cesaréagui Jerusalénpe. 2 Upépe pa'i ruvicha kuéra ha umi Israelgua ipoguasuvéva oho hendápe omoĩ vaívo Páblope. 3 Ojerure hikuái chupe ñembojerovia poravo pyréicha, ogueruka haguã Páblope Jerusalénpe. Ha'e kuéra oguereko iñakãme ojukaukávo chupe tapépe. 4 Festo katu he'i Pablo opytataha iñembotypy Cesaréape, ha ha'e voi ohotaha upépe vokói eténte. 5 He'i chupe kuéra:
—Upévare, pende ruvicha kuérava oho vaerã che ndive Cesaréape, ha oime rire ramo pe kuimba'e ojapo ra'e ivaíva, upépe ikatúta peje hese.
6 Festo opytave Jerusalénpe 8 térã 10 ára rupi, ha upéi ojevy Cesaréape. Upe ára ambuépe oñemoĩ pe mbojovakehára guapyhápe ha ogueruka Páblope. 7 Oikévo Pablo, umi Israelguáva oguahẽ vaekue Jerusaléngui oñemboja ha he'i hese heta mba'e ivai etereíva, ndaikatúiva jepe ohechauka añeteha. 8 Pablo katu he'i ijehe:
—Che ndajapói mba'eve ivaíva Israel guáva rembiapoukapýre térã Tupaóre térã Romagua mburuvicha pavẽre.
9 Festo katu opyta porãségui Israelguáva ndive, oporandu Páblope:
—Rehosépa Jerusalénpe ikatu haguã rombojovake upépe?
10 Pablo he'i chupe:
—Aime hína Romagua mburuvicha pavẽ mbojovakehára renondépe, ha ko'ápe añembojovake vaerã. Reikuaa porãháicha ndajapói vaekue mba'eve ivaíva Israel guávare. 11 Ha oimérõ ajapo ra'e ivaíva ajejuka vaerãre, nambyasýi che rekove. Ndaipórirõ katu mba'eve hi'añetéva umi ombojávape hikuái che rehe, avave ndaikatúi che moĩvo ipópe kuéra. Ajerure che mbojovake haguã Romagua mburuvicha pavẽ voi. 12 Upérõ Festo oporandu heko mbo'eha kuérape, ha upéi he'i:
—Rejerure haguére ne mbojovake haguã Romagua mburuvicha pavẽ, rehóta hendápe.
Pablo mburuvicha guasu Agripa renondépe
13 Mbovymi ára rire, mburuvicha guasu Agripa ha Berenice oho Cesaréape omomaiteívo Féstope. 14 Hi'arégui upépe ára mbovymi, Festo omombe'u mburuvicha guasúpe upe Pablo reheguáva. He'i chupe:
—Oĩ ko'ápe peteĩ kuimba'e Félix oheja vaekue iñembotypy. 15 Aimérõ guare Jerusalénpe, pa'i ruvicha kuéra ha Israelgua myakãhára*f** kuéra, oñe'ẽ vai chéve hese ha ojerure ojejuka haguã. 16 Ha'e chupe kuéra Romagua mburuvicha kuérava, ndojepokuaaiha ojukaukávo avavépe, ombojovake mboyve chupe imombe'uhára ndive, ikatu haguã oñe'ẽ ijehe. 17 Upévare, ha'e kuéra oúvo ko'ápe, ambopuku'ỹre, upe ára ambuépe voi añemoĩ mbojovakehára guapyhápe ha aruka pe kuimba'épe. 18 Umi oúva omoĩ vai haguã chupe katu nde'íri hese mba'eve umi che aimo'ã vaekuégui. 19 Umi mba'e jerovia imba'e kuérava rehegua añoite he'i hese: aipo Jesús omano vaekue ha Pablo he'ívare oikoveha gueteri. 20 Che ndaikuaáigui mba'épa ajapóta, aporandu Páblope ohosépa Jerusalénpe oñembojovake haguã ko'ã mba'ére. 21 Ha'e katu ojerure ombojovake haguã chupe Romagua mburuvicha pavẽ. Upévare ha'e, opyta haguã iñembotypy ikatu peve amondo chupe.
22 Upérõ Agripa he'i Féstope:
—Che avei ahenduse ko kuimba'épe.
Ha Festo he'i chupe:
—Ko'ẽrõ rehendúta.
23 Upe ára ambuépe, Agripa ha Berenice oguahẽ ha oike tuicha jeguaka reheve upe koty guasúpe, umi mburuvicha ha karai guasu kuéra táva pegua ndive. Festo ogueruka Páblope, 24 ha he'i:
—Mburuvicha guasu Agripa ha karai kuéra peñembyatýva ko'ápe ore ndive: péina upépe pe kuimba'e. Opa Israelguáva oñe'ẽ vai chéve hese, taha'e Jerusalénpe, taha'e ko'a Cesaréape, ha ojerure manterei sapukaihápe ojejuka haguã. 25 Che katu ndajuhúi ojapo hague mba'eve ojejuka vaerãre. Opáichavo, ha'e voi ojerure haguére ombojovake haguã chupe Romagua mburuvicha pavẽ, añembopy'a peteĩ amondóvo chupe. 26 Ha ndarekóigui mba'eve ahai vaerã hese kuatiáre che ruvicha pavẽ Roma guápe, aru pene rendápe ha ne rendápe raẽvete, mburuvicha guasu Agripa, ikatu haguã reporandu rire chupe, areko ahai vaerã hese. 27 Hendapegua'ỹ vaicha niko chéve, arahauka peteĩ ipokuapýva, amombe'u'ỹre mba'épa oje'e hese.