Samuel unge a David
1 Dijo Jehová a Samuel: ¿Hasta cuándo llorarás a Saúl, habiéndolo yo desechado para que no reine sobre Israel? Llena tu cuerno de aceite, y ven, te enviaré a Isaí de Belén, porque de sus hijos me he provisto de rey. 2 Y dijo Samuel: ¿Cómo iré? Si Saúl lo supiera, me mataría. Jehová respondió: Toma contigo una becerra de la vacada, y di: A ofrecer sacrificio a Jehová he venido. 3 Y llama a Isaí al sacrificio, y yo te enseñaré lo que has de hacer; y me ungirás al que yo te dijere. 4 Hizo, pues, Samuel como le dijo Jehová; y luego que él llegó a Belén, los ancianos de la ciudad salieron a recibirle con miedo, y dijeron: ¿Es pacífica tu venida? 5 Él respondió: Sí, vengo a ofrecer sacrificio a Jehová; santificaos, y venid conmigo al sacrificio. Y santificando él a Isaí y a sus hijos, los llamó al sacrificio.
6 Y aconteció que cuando ellos vinieron, él vio a Eliab, y dijo: De cierto delante de Jehová está su ungido. 7 Y Jehová respondió a Samuel: No mires a su parecer, ni a lo grande de su estatura, porque yo lo desecho; porque Jehová no mira lo que mira el hombre; pues el hombre mira lo que está delante de sus ojos, pero Jehová mira el corazón. 8 Entonces llamó Isaí a Abinadab, y lo hizo pasar delante de Samuel, el cual dijo: Tampoco a este ha escogido Jehová. 9 Hizo luego pasar Isaí a Sama. Y él dijo: Tampoco a este ha elegido Jehová. 10 E hizo pasar Isaí siete hijos suyos delante de Samuel; pero Samuel dijo a Isaí: Jehová no ha elegido a estos. 11 Entonces dijo Samuel a Isaí: ¿Son estos todos tus hijos? Y él respondió: Queda aún el menor, que apacienta las ovejas. Y dijo Samuel a Isaí: Envía por él, porque no nos sentaremos a la mesa hasta que él venga aquí. 12 Envió, pues, por él, y le hizo entrar; y era rubio, hermoso de ojos, y de buen parecer. Entonces Jehová dijo: Levántate y úngelo, porque este es. 13 Y Samuel tomó el cuerno del aceite, y lo ungió en medio de sus hermanos; y desde aquel día en adelante el Espíritu de Jehová vino sobre David. Se levantó luego Samuel, y se volvió a Ramá.
David toca para Saúl
14 El Espíritu de Jehová se apartó de Saúl, y le atormentaba un espíritu malo de parte de Jehová. 15 Y los criados de Saúl le dijeron: He aquí ahora, un espíritu malo de parte de Dios te atormenta. 16 Diga, pues, nuestro señor a tus siervos que están delante de ti, que busquen a alguno que sepa tocar el arpa, para que cuando esté sobre ti el espíritu malo de parte de Dios, él toque con su mano, y tengas alivio. 17 Y Saúl respondió a sus criados: Buscadme, pues, ahora alguno que toque bien, y traédmelo. 18 Entonces uno de los criados respondió diciendo: He aquí yo he visto a un hijo de Isaí de Belén, que sabe tocar, y es valiente y vigoroso y hombre de guerra, prudente en sus palabras, y hermoso, y Jehová está con él. 19 Y Saúl envió mensajeros a Isaí, diciendo: Envíame a David tu hijo, el que está con las ovejas. 20 Y tomó Isaí un asno cargado de pan, una vasija de vino y un cabrito, y lo envió a Saúl por medio de David su hijo. 21 Y viniendo David a Saúl, estuvo delante de él; y él le amó mucho, y le hizo su paje de armas. 22 Y Saúl envió a decir a Isaí: Yo te ruego que esté David conmigo, pues ha hallado gracia en mis ojos. 23 Y cuando el espíritu malo de parte de Dios venía sobre Saúl, David tomaba el arpa y tocaba con su mano; y Saúl tenía alivio y estaba mejor, y el espíritu malo se apartaba de él.
David oñemoingo mburuvicha guasúrõ
1 Ñandejára he'i Samuélpe:
—Araka'e pevépa rerombyasýta Saúlpe? Ndaipota véima ha'e oiko Israel ruvicha guasúrõ. Emyenyhẽ ñandyrýgui ne ñandy ryru ha tereho Jesé Belengua rógape. Aiporavóma Israel ruvicha guasurã peteĩ kuimba'e ita'ýra kuéra apytépe. 2 Samuel he'i chupe:
—Mba'éichapa ajapóta? Saúl oikuaa ramo che jukáta.
Ñandejára he'i chupe:
—Eraha peteĩ vakílla ha ere reikuave'ẽtaha chéve mymbajuka.*f** 3 Ere Isaípe toho mymbajukahápe ha che ha'éta ndéve upe rejapo vaerã. Emboyke chéve mburuvicha guasurã upe che ha'étava ndéve.
4 Samuel ojapo upe Ñandejára he'i vaekue chupe. Oguahẽvo Belénpe, myakãhára*f** upe táva pegua osẽ huguãitĩvo tuicha kyhyje reheve ha oporandu hikuái chupe:
—Rerúpa py'a guapy rejúvo karai marangatu?
5 Samuel he'i chupe kuéra:
—Ani pekyhyje, aju amymbajukávo Ñandejárape. Peñemopotĩ*f** ha pe che moirũ mymbajukahápe.
Upéi Samuel omopotĩ Jesé ha ita'ýra kuérape ha he'i chupe kuéra ou haguã mymbajukahápe. 6 Ha'e kuéra oguahẽvo Samuel ohecha upe héravape Eliab ha he'i ipype: “Katuete kóva hína upe kuimba'e Ñandejára oiporavóva mburuvicha guasurã”.
7 Ñandejára katu he'i chupe: “Ani rema'ẽ hova rehe térã ijyvatekuére. Che ndaipotái chupe. Che nama'ẽi peẽicha. Peẽ pema'ẽ upe kuimba'e rováre, che katu ama'ẽ ipy'apýre.”
8 Upérõ Jesé ohenói Aminadábpe ha ombohasa Samuel rendápe; Samuel katu he'i:
—Kóvape ndoiporavói avei Ñandejára.
9 Upéi Jesé ogueru Samápe. Samuel katu he'i:
—Kóvape ndoiporavói avei.
10 Jesé ohechauka 7 ita'ýra Samuélpe, ha Samuel he'i chupe avavépe ndoiporavoiha Ñandejára. 11 Ipahápe oporandu chupe:
—Ndaiporivéipa nde ra'y?
Jesé he'i:
Oĩ gueteri upe michĩvéva oñangarekóva hína ovecháre.
Samuel he'i:
—Ehenoika chupe. Ha'e ou rire jaguapýta jakaru.
12 Jesé ohenoika chupe: upe mitã rusu hova pytã, hesa porã ha ijuky.
Ñandejára he'i Samuélpe:
—Kóva ha'e! Epu'ã emoingo chupe mburuvicha guasúrõ.
13 Upépe voi Samuel oguenohẽ iñandyry ryru ha ityke'ýra kuéra renondépe omoingo Israel ruvicha guasúrõ upe mitã rusúpe hérava David. Upe guive Ñandejára espíritu oñemomba'e David rehe. Upéi Samuel oho jey Ramáme.
David omba'apo Saúlpe guarã
14 Upe aja Ñandejára espíritu ojei Saúlgui ha peteĩ espíritu aña, Ñandejára remimbou, ombopy'a tarova chupe. 15 Upévare umi omba'apóva chupe guarã he'i chupe:
—Rehechaháicha ore ruvicha guasu, peteĩ espíritu aña omboúva ndéve Ñandejára, ne mbopy'a tarova hína. 16 Upévare emondo ne rembijokuái oheka haguã ndéve peteĩ árpa mbopuha, reñeñandu porãve haguã rehendúvo arpapu, ou ramo ne myangekói upe espíritu aña.
17 Saúl he'i:
—Peheka katu peteĩ ombopu porãva ha peru chéve.
18 Upérõ peteĩ ha'e kuérava he'i:
—Ahecha peteĩ Jesé Belengua ra'y, ombopu porãva; hi'arive ñorãirõhára py'a guasu, oñe'ẽ kuaa, ijuky ha Ñandejára oĩ hendive.
19 Upérõ Saúl omondo hembijokuái Jesé rendápe he'i haguã chupe: “Embou chéve nde ra'y David, upe ovecha rerekua.” 20 Jesé omondo ita'ýra David Saúlpe ha heseve omondo peteĩ vúrro ogueraháva ijapére peteĩ ajaka mbuja, kaguy peteĩ hyru vakapípe ha peteĩ kavara ra'y. 21 Péicha oguahẽ David Saúl rendápe ha opyta omba'apo chupe. Saúl ojepokuaa hese ha omoĩ chupe ipytyvõhára ramo. 22 Saúl omondo iñe'ẽ Isaípe ojerurévo chupe David rehe, he'ívo: “Topytána che ndive, ajepokuaa itereíma niko hese.” 23 Ha péicha upe espíritu aña Ñandejára remimbou ombopy'a tarova ramo Saúlpe, David ombopu hi'árpa. Péicha Saúl oñeñandu porãve ha upe espíritu aña ojei chugui.