Discurso de Samuel al pueblo
1 Dijo Samuel a todo Israel: He aquí, yo he oído vuestra voz en todo cuanto me habéis dicho, y os he puesto rey. 2 Ahora, pues, he aquí vuestro rey va delante de vosotros. Yo soy ya viejo y lleno de canas; pero mis hijos están con vosotros, y yo he andado delante de vosotros desde mi juventud hasta este día. 3 Aquí estoy; atestiguad contra mí delante de Jehová y delante de su ungido, si he tomado el buey de alguno, si he tomado el asno de alguno, si he calumniado a alguien, si he agraviado a alguno, o si de alguien he tomado cohecho para cegar mis ojos con él; y os lo restituiré. 4 Entonces dijeron: Nunca nos has calumniado ni agraviado, ni has tomado algo de mano de ningún hombre. 5 Y él les dijo: Jehová es testigo contra vosotros, y su ungido también es testigo en este día, que no habéis hallado cosa alguna en mi mano. Y ellos respondieron: Así es.
6 Entonces Samuel dijo al pueblo: Jehová que designó a Moisés y a Aarón, y sacó a vuestros padres de la tierra de Egipto, es testigo. 7 Ahora, pues, aguardad, y contenderé con vosotros delante de Jehová acerca de todos los hechos de salvación que Jehová ha hecho con vosotros y con vuestros padres. 8 Cuando Jacob hubo entrado en Egipto, y vuestros padres clamaron a Jehová, Jehová envió a Moisés y a Aarón, los cuales sacaron a vuestros padres de Egipto, y los hicieron habitar en este lugar. 9 Y olvidaron a Jehová su Dios, y él los vendió en mano de Sísara jefe del ejército de Hazor, y en mano de los filisteos, y en mano del rey de Moab, los cuales les hicieron guerra. 10 Y ellos clamaron a Jehová, y dijeron: Hemos pecado, porque hemos dejado a Jehová y hemos servido a los baales y a Astarot; líbranos, pues, ahora de mano de nuestros enemigos, y te serviremos. 11 Entonces Jehová envió a Jerobaal, a Barac, a Jefté y a Samuel, y os libró de mano de vuestros enemigos en derredor, y habitasteis seguros. 12 Y habiendo visto que Nahas rey de los hijos de Amón venía contra vosotros, me dijisteis: No, sino que ha de reinar sobre nosotros un rey; siendo así que Jehová vuestro Dios era vuestro rey. 13 Ahora, pues, he aquí el rey que habéis elegido, el cual pedisteis; ya veis que Jehová ha puesto rey sobre vosotros. 14 Si temiereis a Jehová y le sirviereis, y oyereis su voz, y no fuereis rebeldes a la palabra de Jehová, y si tanto vosotros como el rey que reina sobre vosotros servís a Jehová vuestro Dios, haréis bien. 15 Mas si no oyereis la voz de Jehová, y si fuereis rebeldes a las palabras de Jehová, la mano de Jehová estará contra vosotros como estuvo contra vuestros padres. 16 Esperad aún ahora, y mirad esta gran cosa que Jehová hará delante de vuestros ojos. 17 ¿No es ahora la siega del trigo? Yo clamaré a Jehová, y él dará truenos y lluvias, para que conozcáis y veáis que es grande vuestra maldad que habéis hecho ante los ojos de Jehová, pidiendo para vosotros rey. 18 Y Samuel clamó a Jehová, y Jehová dio truenos y lluvias en aquel día; y todo el pueblo tuvo gran temor de Jehová y de Samuel.
19 Entonces dijo todo el pueblo a Samuel: Ruega por tus siervos a Jehová tu Dios, para que no muramos; porque a todos nuestros pecados hemos añadido este mal de pedir rey para nosotros. 20 Y Samuel respondió al pueblo: No temáis; vosotros habéis hecho todo este mal; pero con todo eso no os apartéis de en pos de Jehová, sino servidle con todo vuestro corazón. 21 No os apartéis en pos de vanidades que no aprovechan ni libran, porque son vanidades. 22 Pues Jehová no desamparará a su pueblo, por su grande nombre; porque Jehová ha querido haceros pueblo suyo. 23 Así que, lejos sea de mí que peque yo contra Jehová cesando de rogar por vosotros; antes os instruiré en el camino bueno y recto. 24 Solamente temed a Jehová y servidle de verdad con todo vuestro corazón, pues considerad cuán grandes cosas ha hecho por vosotros. 25 Mas si perseverareis en hacer mal, vosotros y vuestro rey pereceréis.
Samuel omoĩ Saúl pópe tetã sã
1 Upéi Samuel he'i opa Israelgua renondépe:
—Pehecháma ajapo hague opa mba'e pejeruréva ha ame'ẽ hague peẽme pende ruvicha guasurã. 2 Kóina ápe mburuvicha guasu pene sãmbyhy vaerã. Che katu che tuja ha che akã rapatĩmbáma, ha che ra'y kuéra oĩ pende apytépe. Che poisãmbyhy vaekue che mitã rusu guive ko'agãite peve. 3 Ápe aime: oimérõ añemomba'e ra'e upe máva rymba guéi térã rymba vúrrore, oimérõ ajopy vai upe máva ndive térã ainupã ra'e chupe, oimérõ añembopopegua ra'e, ikatu peje Ñandejára ha mburuvicha guasu ha'e oiporavo vaekue renondépe ha che ahepyme'ẽta upe oje'éva.
4 Ha'e kuéra he'i:
—Araka'eve nderejopýi ore ndive, na ore nupãi ha nereñembopopeguái.
5 Samuel he'i:
Ñandejára ha mburuvicha guasu ha'e oiporavo vaekue, mba'e renduhare hína peẽ ndapejuhúi hague che rehe mba'eve ivaíva.
Ha'e kuéra he'i:
—Upeichaite katu!
6 Upe rire Samuel he'i opavavépe:
—Ñandejára hína upe oguenohẽ vaekue Egíptogui pende ru kuéra ypykuépe, Moisés ha Aarón rupi, 7 Upévare peñembojáke tapombojovake Ñandejára renondépe, aromandu'ávo opa mba'e porã ha'e ojapo vaekue pende rehe ha pende ru kuéra ypykuére. 8 Jacob ha iñemoñare kuéra oho ramo guare Egíptope, umi Egiptogua ojopyvai hendive kuéra, pende ru ypykue osapukái Ñandejárape ha ha'e omondo Moisés ha Aarónpe, ha oguenohẽ vaekue Egíptogui pende ru ypykuépe ha omohenda chupe kuéra ko'ápe. 9 Ha'e kuéra katu hesarái Tupã Ijáragui, ha ha'e ome'ẽ chupe kuéra Sísara pópe; upéva Hasor pegua mburuvicha guasu Jabín ñorãirõhára kuéra ruvicha. Ome'ẽ avei chupe kuéra filistéo ha Moab ruvicha guasu pópe. 10 Upéi katu ha'e kuéra ombyasy Ñandejára renondépe oheja haguére chupe omomba'e guasu haguã Baal*f** ha Astarté*f** ra'ãnga kuéra ha ojerure asy chupe oipe'a haguã chupe kuéra hese ija'e'ỹva poguýgui, ome'ẽvo iñe'ẽ omomba'e guasu haguã chupe añónte.
11 Upérõ Ñandejára ombou Jerubaal, Barac, Jefté ha Samuélpe pende pe'a haguã pende rehe ija'e'ỹva poguýgui, ha péicha ikatu vaekue peiko py'a guapýpe. 12 Peẽ katu pehechávo Amón pegua mburuvicha guasu Nahas ondyrytaha pende rehe, pejerure chéve mburuvicha guasu pene sãmbyhy haguã, peikuaa ramo jepe pende ruvicha guasu ha'eha Tupã pende Jára. 13 Peẽ pereko upe mburuvicha guasu peiporavo vaekue. Tupã pende Jára ome'ẽ peẽme upe mburuvicha guasu pejerure vaekue. 14 Peẽ pemomba'e guasúrõ Ñandejárape ha pejapo ramo ha'e oipotáva, pehendu ramo iñe'ẽ ha napepu'ãi ramo hese, peiko ramo ha'e oipotaháicha, peẽ ha pende ruvicha guasu, oho porãta peẽme. 15 Napehendúi ramo iñe'ẽ ha pepu'ã ramo hese, Tupã pende Jára oñeñandukáta peẽme ha pende ruvicha guasúpe.
16 Ha ko'ágã peju ha pehecha ko mba'e rechapyrã ojapótava Ñandejára pene resa renondépe. 17 Ajépa ñaime hína trígo ñemono'õ árape ha ndokýiva upérõ? Che katu añembo'éta Ñandejárape ha ha'e omboúta ára sunu ha ama, peikuaa haguã Ñandejára oñanduha pejapo vai hague pejerurévo peteĩ mburuvicha guasu.
18 Upépe voi Samuel oñembo'e Ñandejárape ha upe vove ha'e ombou ára sunu ha ama; upérõ opavave okyhyje eterei Ñandejára ha Samuélgui. 19 Upévare opavave he'i Samuélpe:
—Ejerure Tupã nde Járape ko'ã ne rembiguáire, ani haguã romano. Opa ore angaipa ári niko rombojo'a kóva, rojerurévo ore ruvicha guasurã.
20 Samuel he'i chupe kuéra:
—Ani pekyhyje. Ivai eterei niko añete upe pejapóva. Anínte pejei Ñandejáragui, ha pemomba'e guasu chupe pende py'aite guive. 21 Aníke peho tupã japu rapykuéri ndaikatúiva avavépe oipytyvõ, ndaha'éigui mba'eve. 22 Héra marangatu rehehápe Ñandejára ndoheja mo'ãi hetã guápe. Ha'e niko ojapose pende hegui hetãgua tee. 23 Che katu ndaipotái Ñandejára oheja ajapo ivaíva henondépe nañembo'éivo pende rehe ha poheko mbo'éta peiko haguã tape iporã ha ikarẽ'ỹvare. 24 Pembyajéke Ñandejárape ha pejapo ha'e oipotáva hekoitépe ha pende py'aite guive. Upévante iporãma. Pene mandu'áke Ñandejára ojapo hague pende rehe hetaite mba'e porã. 25 Ha akóinte peikose ramo pene akã rehe ha pejapo ivaíva, ta'e porã mandi voi peẽme: peñehundíta peẽ ha pende ruvicha guasu.