1 El que ama la instrucción ama la sabiduría;
Mas el que aborrece la reprensión es ignorante.
2 El bueno alcanzará favor de Jehová;
Mas él condenará al hombre de malos pensamientos.
3 El hombre no se afirmará por medio de la impiedad;
Mas la raíz de los justos no será removida.
4 La mujer virtuosa es corona de su marido;
Mas la mala, como carcoma en sus huesos.
5 Los pensamientos de los justos son rectitud;
Mas los consejos de los impíos, engaño.
6 Las palabras de los impíos son asechanzas para derramar sangre;
Mas la boca de los rectos los librará.
7 Dios trastornará a los impíos, y no serán más;
Pero la casa de los justos permanecerá firme.
8 Según su sabiduría es alabado el hombre;
Mas el perverso de corazón será menospreciado.
9 Más vale el despreciado que tiene servidores,
Que el que se jacta, y carece de pan.
10 El justo cuida de la vida de su bestia;
Mas el corazón de los impíos es cruel.
11 El que labra su tierra se saciará de pan;
Mas el que sigue a los vagabundos es falto de entendimiento.
12 Codicia el impío la red de los malvados;
Mas la raíz de los justos dará fruto.
13 El impío es enredado en la prevaricación de sus labios;
Mas el justo saldrá de la tribulación.
14 El hombre será saciado de bien del fruto de su boca;
Y le será pagado según la obra de sus manos.
15 El camino del necio es derecho en su opinión;
Mas el que obedece al consejo es sabio.
16 El necio al punto da a conocer su ira;
Mas el que no hace caso de la injuria es prudente.
17 El que habla verdad declara justicia;
Mas el testigo mentiroso, engaño.
18 Hay hombres cuyas palabras son como golpes de espada;
Mas la lengua de los sabios es medicina.
19 El labio veraz permanecerá para siempre;
Mas la lengua mentirosa solo por un momento.
20 Engaño hay en el corazón de los que piensan el mal;
Pero alegría en el de los que piensan el bien.
21 Ninguna adversidad acontecerá al justo;
Mas los impíos serán colmados de males.
22 Los labios mentirosos son abominación a Jehová;
Pero los que hacen verdad son su contentamiento.
23 El hombre cuerdo encubre su saber;
Mas el corazón de los necios publica la necedad.
24 La mano de los diligentes señoreará;
Mas la negligencia será tributaria.
25 La congoja en el corazón del hombre lo abate;
Mas la buena palabra lo alegra.
26 El justo sirve de guía a su prójimo;
Mas el camino de los impíos les hace errar.
27 El indolente ni aun asará lo que ha cazado;
Pero haber precioso del hombre es la diligencia.
28 En el camino de la justicia está la vida;
Y en sus caminos no hay muerte.
1 Negásekhayo
ektémakxa nak
sẽlpékessáseyak,
cháxa negásekha'awo m'a
negya'áseykegkoho nak aqsok;
nentaqnagko ektémakxa
nak sẽlnókáseykha,
cháxa nenteme
segyeyháxma xa.

2 Yásekhohok chá'a
Wesse' egegkok ma'a
énxet ektaqmalma
nak aptémakxa',
eñássesagkohok eyke
chá'a m'a énxet ekmaso
nak élchetámeykha apwáxok.

3 Megkapasmehek
énxet ma'a aptémakxa
ekmaso nak;
exhok eyke yámet
ekyennaqtél'a élatchesso
kepmenák xapop ma'a
énxet élpéwomo
nak apkeltémakxa'.

4 Kapeykessásekxak chá'a
apwáxok atáwa' m'a kelán'a
ektaqmalma nak ektémakxa',
kahaxaksek agko' eyke
chá'a aptáwa' énxet
ekmaso nak ektémakxa'.

5 Aqsok ekpéwomo
chá'a kalxénmakha
apkelwáxok etekkesek
ma'a énxet'ák apkelpéwomo nak;
keñe m'a élmasagcha'a
nak apkeltémakxa',
wánxa aqsa m'a
nélyexancháseykha
nak chá'a egmók.

6 Kelhanma segaqhamo
appeywa m'a énxet
ekmaso nak aptémakxa';
negwagkásamáxche teyp
akke m'a ektémakxa
nak chá'a appeywa m'a
énxet appéwomo nak.

7 Apmassegwokmek
agkok ma'a
élmasagcha'a nak
apkeltémakxa',
metepagkehek chá'a,
keñe m'a apkelpéwomo nak,
etepagkok aqsa chá'a
aptawán'ák neptámen.

8 Tásek chá'a
katnehek apxénamap
énxet eñama
apmopwána aqsok,
keñe m'a énxet
ekyeyháxma nak,
kólwanyaha aqsa chá'a.

9 Tásek antéhek énxet
ekha aptamheykha
meyke negeymáxkoho,
kaxnók ma'a néltémo
nak chá'a hẽláwho',
meyk aqsa hegaqhek.

10 Ey'asagkohok chá'a
aqsok eyeyméxchexa
apnaqtósso m'a
énxet appéwomo nak,
keñe m'a énxet
ekmaso nak aptémakxa',
mey'ásegkok ektémakxa
ekmayósa elanok apnaqtósso.

11 Xámok katnehek
apto m'a énxet
apkelchekhamo nak;
keñe m'a énxet
meyke nak
ekxeyenma apwáxok,
wánxa aqsa elának ma'a
aqsok megkamowána
nak kapasmok.

12 Aqsok eyaqhémo
agámenyéhok apkelhanma
m'a énxet'ák élmasagcha'a
nak apkeltémakxa,
exhok eyke yámet
ekyennaqtél'a élatchesso
kepmenák xapop ma'a
énxet élpéwomo
nak apkeltémakxa'.

13 Kápekxohok apagko'
chá'a appeywa
apteme apmopwána
amya'a m'a énxet
ekmaso nak aptémakxa,
tásek eyke chá'a
katnehek apmallanma
eyesagkexa m'a énxet
ekpéwomo nak aptémakxa.

14 Aqsok ektaqmela
nak chá'a nenxeyenma,
awanchek hempasmekxa',
anxewekxak han
chá'a ekyánmaga
aqsok nenlane.

15 Yának chá'a
kataqmelak
ekyókxoho aqsok
apkelanakxa m'a
énxet ekyeyháxma nak,
yeyxhok eyke
chá'a ektáhakxa
kélpaqhetchesso
m'a énxet
apya'áseykegkoho
nak aqsok.

16 Yahamok chá'a elwok
ma'a énxet ekyeyháxma;
megyeyxók eyke chá'a
aptaqnómap ma'a énxet
apya'áseykegko nak aqsok.

17 Énxet apxeyenma
nak chá'a amya'a
ekmámnaqsoho,
etekkesek chá'a
aqsok ekpéwomo;
keñe m'a apmopwána
amya'a nak chá'a,
enaqtawasagkohok
chá'a apnámakkok
elyexanchesha.

18 Yetneyk énxet
apyenheykha nak
chá'a appeywa
ekmaso pók,
ektémól'a elyetxák
pók énxet sawo,
awanchek eyke
hentaqmelchessók
appeywa m'a énxet
apya'áseykegkoho
nak aqsok,
ektémól'a pánaqte.

19 Megkamassegwomek
chá'a m'a amya'a
ekmámnaqsoho nak,
megkawegqók eyke
chá'a m'a amya'a
megkamámnaqsoho nak.

20 Ekmowána amya'a
yetnók apkelwáxok ma'a
énxet'ák élmasagcha'a
nak apkeltémakxa',
élxeyenma nak chá'a
apkelwáxok elanagkok
aqsok ekmaso;
ekpayheykekxa egwáxok
akke yetnók apkelpeywa
m'a énxet'ák aptekkesso nak
meyke ektáhakxa egwáxok.

21 Métyehek sa' ekmaso
apha xama enxoho m'a
énxet appéwomo nak,
keñe sa' ma'a énxet
ekmaso nak aptémakxa',
káhapwak sa' ekyókxoho
ekmaso apha.

22 Eltaqnaweygkohok
Wesse' egegkok ma'a
énxet apteme nak chá'a
apkelmopwancha'a amya'a,
kalkohok eyke chá'a
apwáxok elanok ma'a
apkelxeyenma nak
chá'a ekmámnaqso'.

23 Mexénmakha
ektémakxa apya'áseyak
aqsok ma'a énxet
apmopwána nak aqsok,
keñe m'a ekyeyháxma nak,
exekmósek chá'a énxet'ák
apteme ekyeyháxma.

24 Énxet apwasqapma
nak aptamheykha,
néten sa' etnehek
nepyeseksa énxet'ák;
kélásenneykha naqsa
sa' chá'a kóltéhek ma'a
apháxamakpoho nak
chá'a etneykha.

25 Élchetamso apwáxok
ekyentaxno chá'a
kayaqhápok ma'a énxet;
kapeykessásekxohok
eyke chá'a apwáxok
ma'a kélpaqhetchesso
ektaqmela nak.

26 Énxet appéwomo
chá'a apxekmósso
ámay ma'a pók,
keñe m'a élmasagcha'a
nak apkeltémakxa,
elyetnakhágwók chá'a.

27 Megyaqhehek
apyógkexma m'a énxet
apháxamákpoho nak chá'a,
xámok eyke katnehek
aqsok apagkok ma'a
énxet apmopmenyého
nak aptamheykha.

28 Hegméshok
ekyennaqte egnények
ma'a nentémakxa
ekpéwomo nak;
keñe m'a
mantaqmelcháseykegkoho
nak nenláneykegkoho
nentáhakxa',
hegya'aksek
ma'a nétsapmakxa.