Precauciones contra los enemigos
1 Cuando oyó Sanbalat que nosotros edificábamos el muro, se enojó y se enfureció en gran manera, e hizo escarnio de los judíos. 2 Y habló delante de sus hermanos y del ejército de Samaria, y dijo: ¿Qué hacen estos débiles judíos? ¿Se les permitirá volver a ofrecer sus sacrificios? ¿Acabarán en un día? ¿Resucitarán de los montones del polvo las piedras que fueron quemadas? 3 Y estaba junto a él Tobías amonita, el cual dijo: Lo que ellos edifican del muro de piedra, si subiere una zorra lo derribará. 4 Oye, oh Dios nuestro, que somos objeto de su menosprecio, y vuelve el baldón de ellos sobre su cabeza, y entrégalos por despojo en la tierra de su cautiverio. 5 No cubras su iniquidad, ni su pecado sea borrado delante de ti, porque se airaron contra los que edificaban. 6 Edificamos, pues, el muro, y toda la muralla fue terminada hasta la mitad de su altura, porque el pueblo tuvo ánimo para trabajar.
7 Pero aconteció que oyendo Sanbalat y Tobías, y los árabes, los amonitas y los de Asdod, que los muros de Jerusalén eran reparados, porque ya los portillos comenzaban a ser cerrados, se encolerizaron mucho; 8 y conspiraron todos a una para venir a atacar a Jerusalén y hacerle daño. 9 Entonces oramos a nuestro Dios, y por causa de ellos pusimos guarda contra ellos de día y de noche. 10 Y dijo Judá: Las fuerzas de los acarreadores se han debilitado, y el escombro es mucho, y no podemos edificar el muro. 11 Y nuestros enemigos dijeron: No sepan, ni vean, hasta que entremos en medio de ellos y los matemos, y hagamos cesar la obra. 12 Pero sucedió que cuando venían los judíos que habitaban entre ellos, nos decían hasta diez veces: De todos los lugares de donde volviereis, ellos caerán sobre vosotros.
13 Entonces por las partes bajas del lugar, detrás del muro, y en los sitios abiertos, puse al pueblo por familias, con sus espadas, con sus lanzas y con sus arcos. 14 Después miré, y me levanté y dije a los nobles y a los oficiales, y al resto del pueblo: No temáis delante de ellos; acordaos del Señor, grande y temible, y pelead por vuestros hermanos, por vuestros hijos y por vuestras hijas, por vuestras mujeres y por vuestras casas. 15 Y cuando oyeron nuestros enemigos que lo habíamos entendido, y que Dios había desbaratado el consejo de ellos, nos volvimos todos al muro, cada uno a su tarea. 16 Desde aquel día la mitad de mis siervos trabajaba en la obra, y la otra mitad tenía lanzas, escudos, arcos y corazas; y detrás de ellos estaban los jefes de toda la casa de Judá. 17 Los que edificaban en el muro, los que acarreaban, y los que cargaban, con una mano trabajaban en la obra, y en la otra tenían la espada. 18 Porque los que edificaban, cada uno tenía su espada ceñida a sus lomos, y así edificaban; y el que tocaba la trompeta estaba junto a mí.
19 Y dije a los nobles, y a los oficiales y al resto del pueblo: La obra es grande y extensa, y nosotros estamos apartados en el muro, lejos unos de otros. 20 En el lugar donde oyereis el sonido de la trompeta, reuníos allí con nosotros; nuestro Dios peleará por nosotros. 21 Nosotros, pues, trabajábamos en la obra; y la mitad de ellos tenían lanzas desde la subida del alba hasta que salían las estrellas. 22 También dije entonces al pueblo: Cada uno con su criado permanezca dentro de Jerusalén, y de noche sirvan de centinela y de día en la obra. 23 Y ni yo ni mis hermanos, ni mis jóvenes, ni la gente de guardia que me seguía, nos quitamos nuestro vestido; cada uno se desnudaba solamente para bañarse.
Énxet'ák Israel kélwanyeykha
1 Xama axta apleg'a amya'a Sambalat nenxátekhásekxo negko'o m'a tegma kélhaxtegkesso, axta kalchak apwáxok, aplókók apagko' axta, yetlókok axta apkelwanyeykha m'a judíos 2 aptáha appaqmeta nápaqta'awók apkelxegexma'a, tén han sẽlpextétamo nak Samaria: “¿Yaqsa apmako elanagkok makham xa judíos meyk át'ák nak? ¡Apkeneykek kexa kólhok makham elwatnek aqsok apnaqtósso apkelnapma! ¡Apkeneykek kexa yepwának epenchesagkok apkeltamheykha xama ekhem! ¡Apkeneykek kexa elwetekxak makham axnagcha'ák meteymog ektaháneykekxo nak mók nekha'a étkók kélwatno axta nano'!”
3 Apkenmáha axta han nápakha Tobías, apteme axta amonita. Axta aptáhak appaqmeta s'e: “Kóllano exnek meteymog kélhaxta apxátekháseykekxa, kawomhok máleg kayaqnegkesek eyánta enxoho xa.”
Nehemías apkelmaxnagko
4 Keñe axta ko'o sektáha sélmaxneya s'e: “Dios egagkok: ¡yeyxho ektáhakxa nak sẽlwanyeykha negko'o! Yána kaphewakxak ma'a ektémakxa nak sẽlwanyeykha. Yána elmok ma'a apkelenmexma nak, yána elmakpok kólnaqlakxak mók apkelókxa. 5 Eyaqmagkásekxa m'a apkeltémakxa ekmaso nak, ná emassés ma'a ektémakxa nak melya'assáxma nápaqtók xép, hakte apkelwanyeykha m'a énxet'ák apxátekháseykekxa nak tegma kélhaxtegkesso.”
Énxet'ák Israel apkelenmexma apmáheyo yempakha'
6 Nenlenxanakmók axta aqsa negko'o nenxátekháseykekxa m'a tegma kélhaxtegkesso nak, ekweykmo axta náxet kélya'asso néten, apkeltamháha axta énxet'ák yetlo apmáyheykegkoho apagko'. 7 Xama axta apleg'a Sambalat, Tobías, tén han ma'a árabes, tén han ma'a apheykha nak Amón, tén han Asdod, apxegkesa aqsa apkeláneykekxa énxet'ák ma'a kélhaxtegkesso nak nepyáwa Jerusalén, tén han kélápeykxo m'a élyagqáxeykha nak, apkellókók apagko' axta, 8 apyókxoho axta han apheyásawók mók yaqwánxa etnahagkok, yaqwayam ektamagkok ma'a Jerusalén peya yetsagkasek. 9 Keñe axta nélmaxneya Dios egagkok, nennegkena han apkelhaxneykha ekhem, tén han axta'a, yaqwayam hẽlmeyók negko'o. 10 Keñe axta énxet'ák Judá aptáha s'e: “Apkelyelqákpek ma'a apkelpata nak chá'a meteymog nekha'a, hakte xámók agko' ma'a meteymog nekha'a. Mogwanchek han negko'o anlánekxak ma'a meteymog kélhaxtegkesso nak nepyáwa tegma.”
11 Apkeneykek negko'o magwetyehek apkelántaxna enxoho negyeseksa negko'o m'a sẽlenmexma nak yaqwayam hẽlnápok, tén han emágwók ma'a néltamheykha. 12 Hẽlyo'óták axta chá'a negko'o judíos apheykencha'a axta keto' apheykegkaxa xa énxet'ák nak, hẽltennásseták apmáheyo hegketámegmak negko'o m'a apheykha nak negyáwa'. 13 Tén axta séltémo ko'o exmakha chá'a énxet'ák yetlo apnámakkok ma'a teyp nak meteymog kélhaxtegkesso, keñe han élyapwate nak chá'a, tén han ma'a élyagqaxe nak, yetlo apkelmeykha sókwenaqte, sawhéwa, tén han yágke. 14 Xama axta ko'o sekwet'a apkelaka m'a, émpákxeyk axta néten, ektáhak axta séláneya m'a apkelwesse'e nak, tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak, tén han ma'a apyókxoho énxet'ák nak: “Nágkóle aqsa. Kaxén kélwáxok Wesse' egegkok apteme apwányam, tén han apcheymap, kólempakha kólmeyók kélókxa xamo', kélketchek apkelennay'a, tén han kelwán'ák, tén han ma'a kélnaqteyegka'a, tén han kélxanák.”
15 Xama axta apkelleg'a sẽlenmexma nempenchesa nenláneykekxa nentáhakxa, tén han metekkessesa Dios ma'a yaqwánxa etnahagkok, negyókxoho axta negya'aweykxak ma'a kélhaxtegkesso nak tegma, nélmeyákxeyk axta chá'a enxama m'a ekpayhókxa chá'a néltamheykegkaxa. 16 Nápakha énxet'ák ahagkok axta ko'o apkeltamháha xa ekhem nak, tén axta han nápakha apkelmeyncha'a apkelmeykha apkenchesso kempakhakma, cham'a sawhéwa, apkeláhakkásamap, yágke, tén han apkeláhakkasso apnénya'ák. Appasmeyk axta apkelámha apmonye'e m'a énxet'ák Judá, 17 apxátekháseykekxa axta m'a tegma kélhaxtegkesso. Apkelpatmeyk axta makham meteymog ma'a apkelpata nak chá'a meteymog nekha'a, xama apmek axta chá'a apkeltamháha, xama apmek axta han chá'a apkelmáha apkelmeykha apkenchesso nak kempakhakma. 18 Apyókxoho axta han chá'a apkelchexanma nepxet sókwenaqte m'a apkeltamheykha apkeláneykekxa nak kélhaxtegkesso m'a tegma, nehekha' axta apkenmáha m'a apchánémap axta chá'a yaqkahaksek kélaqkahasso, 19 hakte axta ektáhak séláneya m'a apkelwesse'e tén han ma'a apkelámha apmonye'e, tén han ma'a apyókxoho énxet'ák nak: “Awanhók agko' nentamheykha, néxpánchesamaxcheyk negko'o, xama xama chá'a m'a kélhaxtegkesso nak nepyáwa tegma, makhawók egmók chá'a. 20 Kélleg'ak sa' agkok ekpáwà kélaqkahasso, hẽlyepetchegwata sa' negko'o, Dios sa' hempasmok nélnápomaxche'.”
21 Nápakha énxet'ák axta chá'a elmaha sawhéwa eleyxmakha, neyseksa néltamheykha negko'o yókxoho ekhem ekweykmoho ekyáqtésa. 22 Axta ektemék han ko'o sélanagkama énxet'ák, apyókxoho ekweykekxoho m'a apkelpasmeykha nak chá'a apkeltamheykha, payhawók enaqtének axta'a m'a kañe' nak Jerusalén, yaqwayam enxoho henleyxchesha axta'a, keñe ekhem chá'a eltemeykha. 23 Axta han ólhaxyawáseykegkok negko'o nélántaxno, ko'o, tén han énámakkok nak, tén han ma'a sempasmeykha nak nentamheykha, tén han ma'a énxet'ák senleyxcháseykha nak, sélxegexma'a nak ko'o, apkelmeykha axta chá'a m'a sawhéwa.