Jesús sana a un paralítico
(Mt. 9.1-8Lc. 5.17-26)
1 Entró Jesús otra vez en Capernaum después de algunos días; y se oyó que estaba en casa. 2 E inmediatamente se juntaron muchos, de manera que ya no cabían ni aun a la puerta; y les predicaba la palabra. 3 Entonces vinieron a él unos trayendo un paralítico, que era cargado por cuatro. 4 Y como no podían acercarse a él a causa de la multitud, descubrieron el techo de donde estaba, y haciendo una abertura, bajaron el lecho en que yacía el paralítico. 5 Al ver Jesús la fe de ellos, dijo al paralítico: Hijo, tus pecados te son perdonados. 6 Estaban allí sentados algunos de los escribas, los cuales cavilaban en sus corazones: 7 ¿Por qué habla este así? Blasfemias dice. ¿Quién puede perdonar pecados, sino solo Dios? 8 Y conociendo luego Jesús en su espíritu que cavilaban de esta manera dentro de sí mismos, les dijo: ¿Por qué caviláis así en vuestros corazones? 9 ¿Qué es más fácil, decir al paralítico: Tus pecados te son perdonados, o decirle: Levántate, toma tu lecho y anda? 10 Pues para que sepáis que el Hijo del Hombre tiene potestad en la tierra para perdonar pecados (dijo al paralítico): 11 A ti te digo: Levántate, toma tu lecho, y vete a tu casa. 12 Entonces él se levantó en seguida, y tomando su lecho, salió delante de todos, de manera que todos se asombraron, y glorificaron a Dios, diciendo: Nunca hemos visto tal cosa.
Llamamiento de Leví
(Mt. 9.9-13Lc. 5.27-32)
13 Después volvió a salir al mar; y toda la gente venía a él, y les enseñaba. 14 Y al pasar, vio a Leví hijo de Alfeo, sentado al banco de los tributos públicos, y le dijo: Sígueme. Y levantándose, le siguió. 15 Aconteció que estando Jesús a la mesa en casa de él, muchos publicanos y pecadores estaban también a la mesa juntamente con Jesús y sus discípulos; porque había muchos que le habían seguido. 16 Y los escribas y los fariseos, viéndole comer con los publicanos y con los pecadores, dijeron a los discípulos: ¿Qué es esto, que él come y bebe con los publicanos y pecadores? 17 Al oír esto Jesús, les dijo: Los sanos no tienen necesidad de médico, sino los enfermos. No he venido a llamar a justos, sino a pecadores.
La pregunta sobre el ayuno
(Mt. 9.14-17Lc. 5.33-39)
18 Y los discípulos de Juan y los de los fariseos ayunaban; y vinieron, y le dijeron: ¿Por qué los discípulos de Juan y los de los fariseos ayunan, y tus discípulos no ayunan? 19 Jesús les dijo: ¿Acaso pueden los que están de bodas ayunar mientras está con ellos el esposo? Entre tanto que tienen consigo al esposo, no pueden ayunar. 20 Pero vendrán días cuando el esposo les será quitado, y entonces en aquellos días ayunarán. 21 Nadie pone remiendo de paño nuevo en vestido viejo; de otra manera, el mismo remiendo nuevo tira de lo viejo, y se hace peor la rotura. 22 Y nadie echa vino nuevo en odres viejos; de otra manera, el vino nuevo rompe los odres, y el vino se derrama, y los odres se pierden; pero el vino nuevo en odres nuevos se ha de echar.
Los discípulos recogen espigas en el día de reposo
(Mt. 12.1-8Lc. 6.1-5)
23 Aconteció que al pasar él por los sembrados un día de reposo, sus discípulos, andando, comenzaron a arrancar espigas. 24 Entonces los fariseos le dijeron: Mira, ¿por qué hacen en el día de reposo lo que no es lícito? 25 Pero él les dijo: ¿Nunca leísteis lo que hizo David cuando tuvo necesidad, y sintió hambre, él y los que con él estaban; 26 cómo entró en la casa de Dios, siendo Abiatar sumo sacerdote, y comió los panes de la proposición, de los cuales no es lícito comer sino a los sacerdotes, y aun dio a los que con él estaban? 27 También les dijo: El día de reposo fue hecho por causa del hombre, y no el hombre por causa del día de reposo. 28 Por tanto, el Hijo del Hombre es Señor aun del día de reposo.
Jesús aptaqmelchesseyam énxet meyke aptapnák
(Mt 9.1-8Lc 5.17-26)
1 Axta kawenaqtémók apmeyeykekxo makham Jesús ma'a Cafarnaúm. Xama axta eklegamaxko amya'a apweykekxo apxagkok, 2 apchaqneykekxeyk axta énxet apxámokma, axta exnémok ma'a átog nak; apkeltennáseykha axta amya'a ektaqmela Jesús xa énxet'ák nak. 3 Keñe axta cuatro énxet apyentegkessama m'a xama énxet meyke aptapnák. 4 Mopwancha'ak axta eyke apmáheyo épetchessamhok Jesús, hakte apxámok axta énxet, keñe apyagkaxqatma néten tegma ekpayhókxa axta apkenmeykegkaxa Jesús, keñe apweykáseykento yetlo aptaháno énxet meyke aptapnák ma'a apyagkaxqatmakxa axta. 5 Xama axta apweteya Jesús ekyetnama melya'ásseyam xa énxet'ák nak, axta aptemék apkenagkama m'a apháxamap nak:
—Hatte, megkólyaqmagkáseykxak xép ma'a aptémakxa mey'assáxma.
6 Keñe axta nápakha apkelxekmósso axta apnámakkok ektémakxa segánamakxa apheykha axta m'a, ektéma élchetamso apkelwáxok se'e: 7 “¿Háxko ektáhakxa megyeka nak aptáha appeywa xa ektáha nak? Énmexma Dios xa aptáhakxa nak appeywa. Dios akke wánxa apwanchek meyaqmagkásekxeyk nentémakxa mólya'assáxma.” 8 Ñohók axta eyke apyekpelchama Jesús ektémakxa élchetamso apkelwáxok xa énxet'ák nak. Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa ektáha, ektáha nak élchetamso kélwáxok kéxegke xa ektáha nak? 9 ¿Yaqsa eyke yeskohok antéhek agának ma'a énxet meyke aptapnák nak: ‘Megkólyaqmagkáseykxak xép ektémakxa mey'assáxma’, essenhan antéhek agának se'e: ‘Exnekxa néten, emekxa aptaháno, exeg’? 10 Axekmósek sa' ko'o ekyetna apmopwána meyaqmagkásekxeyk ektémakxa melya'assáxma énxet'ák apheykha náxop ma'a aptáha nak Apketche énxet.
Keñe axta aptéma apkenagkama m'a énxet meyke aptapnák:
11 —Ektáhak ko'o seyáneya exchep se'e, etnamha, emekxa aptaháno, emyekxa apxagkok.
12 Yetlómók axta nahan apheykekxa néten ma'a apháxamap, apmeykekxeyk axta aptaháno apteyapma nápaqta'awók énxet'ák. Axta keñamak ekpelakkassama apkelweteya apyókxoho énxet'ák xa. Axta aptemék apkelpeykessamo Dios se'e:
—Magweteyk makham negko'o katnehek xa ektáha nak.
Jesús apwóneykha Leví
(Mt 9.9-13Lc 5.27-32)
13 Apmeyeykekxeyk axta makham Jesús neyáwa wátsam ekpayhegwayam; apkelmaheykegkek axta énxet'ák ma'a aphakxa, keñe axta apkelxekmóssama Jesús xa énxet'ák nak. 14 Neyseksa apxega axta apweteya Leví, Alfeo axta apketche, aphama m'a élmomaxchexa axta chá'a selyaqye, yaqwayam kólmések Roma. Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Hétlógma.
Apkempeykekxeyk axta néten Leví, keñe apyetlama.
15 Aptásweykmek axta apto Jesús ma'a Leví apxagkok, apxámok axta han énxet apkelmomo axta chá'a selyaqye yaqwayam kólmések Roma, apheykencha'a m'a nekha mésa, tén han ma'a ekmaso axta chá'a apkelxénamap, yetlo Jesús tén han apkeltáméséyak, hakte apxámok axta énxet apyetlo Jesús. 16 Xama axta apkelweteya m'a nápakha nak apkelxekmósso apnámakkok ektémakxa segánamakxa, cham'a fariseos, aptómo xamók aptéyak Jesús xa apyókxoho énxet'ák nak, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Jesús apkeltáméséyak se'e:
—¿Yaqsa ektáha appasma nak aptéyak apkelmomo nak chá'a selyaqye yaqwayam kólmések Roma, tén han énxet'ák melya'assáxma m'a apkelxekmósso nak kéxegke?
17 Aplegayók axta nahan Jesús xa, keñe aptéma apkelanagkama s'e:
—Mopmenyeyk pánaqte yáp ma'a énxet'ák meyke nak apkelháxamap, wánxa m'a énxet'ák apkelháxamap nak. Axta aweyk ko'o yaqwayam alwónmakha m'a énxet'ák ekpéwomo nak apkeltémakxa, wánxa m'a énxet'ák melya'assáxma nak.
Sẽlmaxneyeykha ektémakxa manto nento ólpeykeshok Dios
(Mt 9.14-17Lc 5.33-39)
18 Xama axta apkeláneykegko metéyak aptéyak apkelpeykessamo Dios ma'a Juan el Bautista axta apkeltáméséyak, tén han ma'a fariseos, nápakha énxet'ák axta han apkelya'áyekmok Jesús. Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—Elanagkok chá'a metéyak aptéyak ma'a Juan el Bautista apkeltáméséyak nak, tén han ma'a apkeltáméséyak nak fariseos: ¿yaqsa eyke ektéma meláneykegko chá'a metéyak aptéyak ma'a apkeltáméséyak nak xép?
19 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¿Metawagkeheya chá'a aptéyak énxet'ák kéláneyeykha nak epásegwók élyamhopma apha enxoho nepyeseksa m'a yaqwayam nak kalyamhápok? Apheyk agkok nepyeseksa yaqwayam nak kalyamhápok, mopwanchek metawagkehek aptéyak. 20 Kammok sa' eyke ekhem yaqwánxa kólyentemekxak ma'a yaqwayam nak kalyamhápok, wokmek sa' agkok xa ekhem nak, metawagkehek sa' aptéyak.
21 “Megkólwanchek kólyepetchesha apáwa aphápak ma'a apáwa nápakha aphaxnagkok nak, hakte ketchetsék etnekxak eleykesagkok, keñe elyeptakpok ma'a apáwa aphápak nak, eyánchesagkok han apkelyeptamap. 22 Megkólwanchek nahan kólyetmok vino kaxwe élánamáxche m'a yempehek apák nak, hakte kalpáxqáthok vino kaxwe élánamáxche m'a yempehek apák nak, keñe kalyegkenaxchek ma'a vino, kalesók han ma'a yempehek nak. Kólyátem chá'a vino kaxwe élánamáxche m'a yempehek axnagcha'awo nak.”
Jesús apkeltáméséyak apnakxéyak hótáhap apyexna ekhem sábado
(Mt 12.1-8Lc 6.1-5)
23 Xama sábado axta apxegák Jesús appéwomo neyseksa aqsok kélcheneykekxa, keñe axta apkeltáméséyak apnakxeykegko chá'a hótáhap apyexna neyseksa apkelxega. 24 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a fariseos se'e:
—Elano, ¿yaqsa ektáha apkelánegko nak apkeltáméséyak xép ma'a ekmeyamáxkoho nak anlának ekhem sábado?
25 Keñe axta aptéma apkelánagkama s'e:
—¿Yagkólyetseteyk kéxegke weykcha'áhak aptémakxa axta David, ekyetnama axta eyéméxchexa aqsok, tén han élnapma axta meyk yetlo apkelxegexma'a? 26 Aptaxnegweykmek axta David ma'a Dios apxagkok, aptémakxa axta makham apkemha apmonye' apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a Abiatar, aptamchek axta m'a pan kélpagkanchesso axta Dios, cham'a apteykegko axta chá'a wánxa m'a apkelmaxnéssesso nak Dios énxet'ák apagkok. Apkelmeyáseykegkek axta han ma'a énxet'ák ektáha axta apkelxegexma'a.
27 Axta aptemék nahan appeywa Jesús se'e:
—Énxet axta kéllánesso m'a ekhem sábado, háwe axta apkelánamap énxet yaqwayam epasmok ma'a ekhem sábado. 28 Cháxa keñamak apmopwagko nak etnéssesek apmakókxa etnéssesek ekhem sábado m'a aptáha nak Apketche énxet.