La ofrenda de la viuda
(Mr. 12.41-44)
1 Levantando los ojos, vio a los ricos que echaban sus ofrendas en el arca de las ofrendas. 2 Vio también a una viuda muy pobre, que echaba allí dos blancas. 3 Y dijo: En verdad os digo, que esta viuda pobre echó más que todos. 4 Porque todos aquellos echaron para las ofrendas de Dios de lo que les sobra; mas esta, de su pobreza echó todo el sustento que tenía.
Jesús predice la destrucción del templo
(Mt. 24.1-2Mr. 13.1-2)
5 Y a unos que hablaban de que el templo estaba adornado de hermosas piedras y ofrendas votivas, dijo: 6 En cuanto a estas cosas que veis, días vendrán en que no quedará piedra sobre piedra, que no sea destruida.
Señales antes del fin
(Mt. 24.3-28Mr. 13.3-23)
7 Y le preguntaron, diciendo: Maestro, ¿cuándo será esto? ¿y qué señal habrá cuando estas cosas estén para suceder? 8 Él entonces dijo: Mirad que no seáis engañados; porque vendrán muchos en mi nombre, diciendo: Yo soy el Cristo, y: El tiempo está cerca. Mas no vayáis en pos de ellos. 9 Y cuando oigáis de guerras y de sediciones, no os alarméis; porque es necesario que estas cosas acontezcan primero; pero el fin no será inmediatamente.
10 Entonces les dijo: Se levantará nación contra nación, y reino contra reino; 11 y habrá grandes terremotos, y en diferentes lugares hambres y pestilencias; y habrá terror y grandes señales del cielo. 12 Pero antes de todas estas cosas os echarán mano, y os perseguirán, y os entregarán a las sinagogas y a las cárceles, y seréis llevados ante reyes y ante gobernadores por causa de mi nombre. 13 Y esto os será ocasión para dar testimonio. 14 Proponed en vuestros corazones no pensar antes cómo habéis de responder en vuestra defensa; 15 porque yo os daré palabra y sabiduría, la cual no podrán resistir ni contradecir todos los que se opongan. 16 Mas seréis entregados aun por vuestros padres, y hermanos, y parientes, y amigos; y matarán a algunos de vosotros; 17 y seréis aborrecidos de todos por causa de mi nombre. 18 Pero ni un cabello de vuestra cabeza perecerá. 19 Con vuestra paciencia ganaréis vuestras almas.
20 Pero cuando viereis a Jerusalén rodeada de ejércitos, sabed entonces que su destrucción ha llegado. 21 Entonces los que estén en Judea, huyan a los montes; y los que en medio de ella, váyanse; y los que estén en los campos, no entren en ella. 22 Porque estos son días de retribución, para que se cumplan todas las cosas que están escritas. 23 Mas ¡ay de las que estén encintas, y de las que críen en aquellos días! porque habrá gran calamidad en la tierra, e ira sobre este pueblo. 24 Y caerán a filo de espada, y serán llevados cautivos a todas las naciones; y Jerusalén será hollada por los gentiles, hasta que los tiempos de los gentiles se cumplan.
La venida del Hijo del Hombre
(Mt. 24.29-35Mt. 42-44Mr. 13.24-37)
25 Entonces habrá señales en el sol, en la luna y en las estrellas, y en la tierra angustia de las gentes, confundidas a causa del bramido del mar y de las olas; 26 desfalleciendo los hombres por el temor y la expectación de las cosas que sobrevendrán en la tierra; porque las potencias de los cielos serán conmovidas. 27 Entonces verán al Hijo del Hombre, que vendrá en una nube con poder y gran gloria. 28 Cuando estas cosas comiencen a suceder, erguíos y levantad vuestra cabeza, porque vuestra redención está cerca.
29 También les dijo una parábola: Mirad la higuera y todos los árboles. 30 Cuando ya brotan, viéndolo, sabéis por vosotros mismos que el verano está ya cerca. 31 Así también vosotros, cuando veáis que suceden estas cosas, sabed que está cerca el reino de Dios. 32 De cierto os digo, que no pasará esta generación hasta que todo esto acontezca. 33 El cielo y la tierra pasarán, pero mis palabras no pasarán.
34 Mirad también por vosotros mismos, que vuestros corazones no se carguen de glotonería y embriaguez y de los afanes de esta vida, y venga de repente sobre vosotros aquel día. 35 Porque como un lazo vendrá sobre todos los que habitan sobre la faz de toda la tierra. 36 Velad, pues, en todo tiempo orando que seáis tenidos por dignos de escapar de todas estas cosas que vendrán, y de estar en pie delante del Hijo del Hombre.
37 Y enseñaba de día en el templo; y de noche, saliendo, se estaba en el monte que se llama de los Olivos. 38 Y todo el pueblo venía a él por la mañana, para oírle en el templo.
Kelán'a tampe' meyke aqsok ekmésso aqsok Dios
(Mc 12.41-44)
1 Apkeláneykha axta Jesús apxatmeykegko chá'a selyaqye énxet'ák ekxámokma axta aqsok apagkok ma'a kélxátamakxa axta chá'a selyaqye kélmésso Dios, 2 apweteyak axta anhan xama kelán'a tampe' meyke aqsok eknegkenma ánet sawo selyaqye. 3 Tén axta aptéma appeywa s'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke, cháxa kelán'a tampe' meyke aqsok nak awanhek ekpekkenma selyaqye, kaxnók ma'a apyókxoho énxet'ák nak; 4 hakte apyókxoho énxet chá'a apnegkenak ma'a selyaqye apagkok ekyeykhágweykmoho nak, keñe xa kelán'a nak ekpekkena ekyókxoho selyaqye agkok yaqwayam eykhe kamha neyseksók ekha, neyseksa eykhe ekteme meyke aqsok.
Jesús apxeyenma kóltegkesek tegma appagkanamap
(Mt 24.1-2Mc 13.1-2)
5 Nápakha énxet axta apkelxeyenmak tegma appagkanamap, cham'a ektémakxa nak éltaqmalma meteymog tén han ma'a aqsok kélmésso nak yaqwayam kólnáxegkesha. Axta aptemék Jesús se'e:
6 —Kammok sa' ekhem yaqwánxa kamassegwók kélwete ekyókxoho kéxegke m'a kélweteya nak chá'a, megkeymaxcheyk sa' xama enxoho ektaháneykekxa mók meteymog. Kólmasséssók sa' ekyókxoho.
Magkenatchesso yaqwánxa sa' katnehek amonye' ektemegwánxa néxa ekhem
(Mt 24.3-28Mc 13.3-23)
7 Tén axta aptéma apkelmaxneyeykencha'a apkeltáméséyak se'e:
—Sẽlxekmósso, ¿Yaqsa sa' ekhem katnehek xa? ¿háxko sa' katnehek aqsok magkenatchesso agwetak eyágketwokmo sa' yaqwánxa katnehek xa?
8 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e: “Kóllanagko sa', yaqwayam enxoho megkólhók kólyexanchesha. Hakte elwak sa' apxámokma énxet apkeltemessásamap nak ko'o. Sa' etnehek apkelpeywa s'e: ‘Ko'o s'e’. Sa' etnehek nahan se'e: ‘Wokmek kaxwók ekhem.’ Eyke nágkólyetlakxa aqsa kéxegke. 9 Kélleg'ak sa' agkok amya'a ektepa kempakhakma tén han éllámáxche, nágkólyegwe aqsa, hakte cháxa yaqwánxa katnehek sekxók amonye' xa; háwe eyke makham yaqwánxa katnégwók néxa ekhem xa.”
10 Axta aptemék makham se'e: “Elnapakpok sa' énxet xama yókxexma, yenmexek ma'a pók énxet'ák nak, kampakhaxchek sa' nahan xama apkelókxa yenmexek ma'a mók apkelókxa nak. 11 Katyapok sa' ekyennaqte agko' ekyawheykha xapop, meyk segaqhe tén han negmasse ekyókxoho apheykegkaxa énxet, keñe sa' néten kataxchek aqsok magésso nak agè', tén han aqsok magkenatchesso nak agweta' élyawe agko'.
12 “Kólmaxchek sa' eyke sekxók kéxegke amonye' ekteme xa, kólmenxenmakha sa' nahan. Kólnaqlakxak sa' yaqwayam kólyekpelchexkohok ma'a kañe' apchaqneykekxexa nak judíos, kólxatmok sa' kañe' sẽlpextétamakxa, kólnaqlók sa' nahan nápaqta'awók ma'a kelwesse'e apkelwányam, tén han ma'a apkeláneykha nak apkelókxa, ko'o éñamakxa. 13 Keñe sa' keytek yaqwayam hélxenek ko'o. 14 Nágkaxén aqsa kélwáxok kólpenaksohok kóllánekxak kéltáhakxa yaqwayam kólátegmowagkok amya'a, 15 hakte agkések sa' ko'o kéxegke kélpeywa ekyawe agko' ekmowána, megkamopwána nak elenmaxakpohok ma'a apkelenmexma nak kéxegke tén han megkamopwána nak yátegmowagkok xama enxoho m'a kéltáhakxa kélpeywa. 16 Kawomhok sa' eyke appelakkassesso kéxegke yának kólmaxchek ma'a kélyapmeyk nak, kélyapma', kélteme kélnámakkok, tén han ma'a kélxegexma'a nak chá'a. Kóltekyók sa' nahan chá'a kélnápakha kéxegke, 17 apyókxoho énxet sa' nahan eltaqnók kéxegke ko'o éñamakxa; 18 megkaxyenmek sa' eyke xama enxoho m'a kélwa nak. 19 ¡Kólyennaqtés sa' kélteme megkólya'ásseyam, yaqwayam sa' kólewának kólwagkasaxchek teyp!
20 “Kélwet'ak sa' agkok apwakheykxo sẽlpextétamo m'a Jerusalén, kólya'asagkoho sa' peya kólmasséssók kaxwo'. 21 Keñe sa' ma'a apheykha nak Judea, tásek sa' elmahagkok yenyahagkok ma'a néten meteymog élekhahéyak élyawe nak; keñe sa' ma'a apheykha nak Jerusalén, tásek elántépok ma'a tegma apwányam nak, keñe sa' ma'a apkelmahéyak nak yókxexma, tásek melmeyekxeyk ma'a tegma apwányam. 22 Hakte katnehek sa' ekhem sẽllegassáseykegkoho, yaqwánxa sa' katnehek ma'a ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak. 23 ¡Ayósekak sa' kelán'ák ektamhéyak nak lós'awók ma'a ekhem sa', essenhan ma'a keyetsék étchek nak! Hakte keytek sa' ekyawe agko' apkellegeykegkoho ekmáske énxet'ák ma'a apchókxa, tén han kéllegassáseykegkoho ekmaso agko' xa énxet'ák nak. 24 Nápakha sa' etekyók kélyetxaqxo sókwenaqte, keñe sa' nápakha elmakpok kólya'aksek ekyókxoho apkelókxa; keñe sa' elteyammaha Jerusalén ma'a énxet'ák melya'áseyak nak Dios ekwokmoho ekwokmo m'a ekhem appekkenchessamakxa axta m'a Dios.
Apkexyeyam sa' makham ma'a aptáha nak Apketche énxet
(Mt 24.29-35Mt 42-44Mc 13.24-37)
25 “Kataxchek sa' aqsok megkatnama nak katnehek ma'a ekhem, pelten, tén han ma'a yaw'a; melya'asagkek sa' nahan aptamhágkaxa énxet'ák apheykha nak keso náxop, elyegweyk sa' nahan eñama ekyennaqte ekpáwà awáxok yegmen ma'a wátsam ekwányam tén han élyaqyahayam. 26 Eletsapok sa' nahan chá'a apkelyennákxoho énxet'ák eñama apkelaye élxéna enxoho chá'a apkelwáxok yaqwánxa katnehek keso náxop; kawomhok sa' nahan élektamáxche m'a aqsok ekhéyak nak néten. 27 Keñe sa' etakpok aptáha nak Apketche énxet éxyók neyseksa yaphope, yetlo ekyawe agko' apmopwána, tén han apcheymákpoho. 28 Cheynawók sa' agkok ekteme xa aqsok nak, kólwasqápekxoho sa', kólleyxmakha sa' nahan, hakte kaxwók agko' sa' kólwagkasaxchek teyp kéxegke.”
29 Apkeltennassegkek axta anhan se'e aqsok apyetcháseykekxoho nak: “Kóllano ektémakxa nak higo yámet essenhan ma'a mók yámet élyawe nak. 30 Kélwet'ak agkok chá'a ektepeykxo axnagcha'ák áwa', kólya'asagkohok chá'a kéxegke eyágketwokmo m'a ekmexanmakxal'a exma. 31 Hawók nahan ektémakxa, kélwet'a sa' katnehek xa aqsok nak, kólya'asagkohok sa' eyágketwa'a m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
32 “Naqso' eyke ko'o sektáha séláneya kéxegke peya katnehek ekyókxoho xa, cham'a amonye' sa' apkeletsapma énxet'ák apheykencha'a nak se'e kaxwo' nak. 33 Kamaskok sa' néten, tén han keso náxop, megkatnehek sa' eyke megkatne m'a sektémakxa nak ko'o sekpeywa.
34 “Kóllanagkoho sa' kéltáhakxa, nágkólho kalmohok agko' kélwáxok ma'a aqsok ekmaso kélyespagkamakxa nak, tén han ma'a segaqhe nak anmen, aqsok ekxéneykha nak egwáxok neyseksók negha, yaqwayam sa' megkatlakkasek káhapwak kéxegke ekwa'a sa' xa ekhem nak 35 ektémól'a kélhanma segmà. Hakte káhapwak sa' apyókxoho énxet apheykha nak keso náxop. 36 Kóllánekxa kéltáhakxa kéxegke, kólteme chá'a nempeywa nélmaxnagko yókxoho ekhem, yaqwayam sa' kólewának kólegketaxchek kéxegke neyseksa xa ekyókxoho aqsok nak peya nak katnehek, yaqwayam sa' nahan kólewának kólchánwók nápaqtók ma'a aptáha nak Apketche énxet.”
37 Ekhakxoho ekhem axta chá'a elxekmósek Jesús énxet'ák ma'a kañe' tegma appagkanamap, keñe axta axta'a exnakxak chá'a m'a egkexe ekwesey nak élaqneykegkaxa Olivos. 38 Axto'ók axta nahan chá'a elmeyekxak énxet'ák tegma appagkanamap yaqwayam yeyxwakxohok Jesús apkeltenneykha.