Ocasiones de caer
(Mt. 18.6-7Mt. 21-22Mr. 9.42)1 Dijo Jesús a sus discípulos: Imposible es que no vengan tropiezos; mas ¡ay de aquel por quien vienen! 2 Mejor le fuera que se le atase al cuello una piedra de molino y se le arrojase al mar, que hacer tropezar a uno de estos pequeñitos. 3 Mirad por vosotros mismos. Si tu hermano pecare contra ti, repréndele; y si se arrepintiere, perdónale. 4 Y si siete veces al día pecare contra ti, y siete veces al día volviere a ti, diciendo: Me arrepiento; perdónale.
Auméntanos la fe
5 Dijeron los apóstoles al Señor: Auméntanos la fe. 6 Entonces el Señor dijo: Si tuvierais fe como un grano de mostaza, podríais decir a este sicómoro: Desarráigate, y plántate en el mar; y os obedecería.
El deber del siervo
7 ¿Quién de vosotros, teniendo un siervo que ara o apacienta ganado, al volver él del campo, luego le dice: Pasa, siéntate a la mesa? 8 ¿No le dice más bien: Prepárame la cena, cíñete, y sírveme hasta que haya comido y bebido; y después de esto, come y bebe tú? 9 ¿Acaso da gracias al siervo porque hizo lo que se le había mandado? Pienso que no. 10 Así también vosotros, cuando hayáis hecho todo lo que os ha sido ordenado, decid: Siervos inútiles somos, pues lo que debíamos hacer, hicimos.
Diez leprosos son limpiados
11 Yendo Jesús a Jerusalén, pasaba entre Samaria y Galilea. 12 Y al entrar en una aldea, le salieron al encuentro diez hombres leprosos, los cuales se pararon de lejos 13 y alzaron la voz, diciendo: ¡Jesús, Maestro, ten misericordia de nosotros! 14 Cuando él los vio, les dijo: Id, mostraos a los sacerdotes. Y aconteció que mientras iban, fueron limpiados. 15 Entonces uno de ellos, viendo que había sido sanado, volvió, glorificando a Dios a gran voz, 16 y se postró rostro en tierra a sus pies, dándole gracias; y este era samaritano. 17 Respondiendo Jesús, dijo: ¿No son diez los que fueron limpiados? Y los nueve, ¿dónde están? 18 ¿No hubo quien volviese y diese gloria a Dios sino este extranjero? 19 Y le dijo: Levántate, vete; tu fe te ha salvado.
La venida del Reino
(Mt. 24.23-28Mt. 36-41)20 Preguntado por los fariseos, cuándo había de venir el reino de Dios, les respondió y dijo: El reino de Dios no vendrá con advertencia, 21 ni dirán: Helo aquí, o helo allí; porque he aquí el reino de Dios está entre vosotros. 22 Y dijo a sus discípulos: Tiempo vendrá cuando desearéis ver uno de los días del Hijo del Hombre, y no lo veréis. 23 Y os dirán: Helo aquí, o helo allí. No vayáis, ni los sigáis. 24 Porque como el relámpago que al fulgurar resplandece desde un extremo del cielo hasta el otro, así también será el Hijo del Hombre en su día. 25 Pero primero es necesario que padezca mucho, y sea desechado por esta generación. 26 Como fue en los días de Noé, así también será en los días del Hijo del Hombre. 27 Comían, bebían, se casaban y se daban en casamiento, hasta el día en que entró Noé en el arca, y vino el diluvio y los destruyó a todos. 28 Asimismo como sucedió en los días de Lot; comían, bebían, compraban, vendían, plantaban, edificaban; 29 mas el día en que Lot salió de Sodoma, llovió del cielo fuego y azufre, y los destruyó a todos. 30 Así será el día en que el Hijo del Hombre se manifieste. 31 En aquel día, el que esté en la azotea, y sus bienes en casa, no descienda a tomarlos; y el que en el campo, asimismo no vuelva atrás. 32 Acordaos de la mujer de Lot. 33 Todo el que procure salvar su vida, la perderá; y todo el que la pierda, la salvará. 34 Os digo que en aquella noche estarán dos en una cama; el uno será tomado, y el otro será dejado. 35 Dos mujeres estarán moliendo juntas; la una será tomada, y la otra dejada. 36 Dos estarán en el campo; el uno será tomado, y el otro dejado. 37 Y respondiendo, le dijeron: ¿Dónde, Señor? Él les dijo: Donde estuviere el cuerpo, allí se juntarán también las águilas.
Sẽlésso anlának mólya'assáxma
(Mt 18.6-7Mt 21-22Mc 9.42)1 Axta aptemék apkelanagkama apkeltáméséyak Jesús se'e: “Megkatnehek sa' chá'a megkeytno éltémo nak chá'a elanagkok melya'assáxma énxet'ák; ¡énxet sa' laye apkelánesso nak chá'a melya'assáxma apnámakkok! 2 Tásek kólyenyók kañe' wátsam ekwányam yetlo kéltehetchesso apyespok meteymog ekyawe kéltekxekxo nak chá'a aqsok aktek, kaxnók kólhok elanaksek mey'assáxma xama s'e sakcha'a apketcheyetse nak. 3 ¡Kóláwho sa' kéxegkáxa!
“Apkelanak sa' agkok chá'a mey'assáxma kélyáxeg, kólpaqhetches; apyaqmagkassekmek sa' agkok nahan aptémakxa, kólásekhekxoho sa'. 4 Siete sa' eykhe katnehek apteméssesseykmoho exma ekmaso kéxegke xama ekhem, siete sa' agkok nahan táhak apya'eykekta etnehek yának se'e: ‘Matnekxeyk sa' chá'a kaxwo'’, kólásekhekxoho sa'.”
Magya'ásseyam ekha ekmowána
5 Axta aptemék apkenagkama apkelápháseykha Wesse' egegkok s'e:
—Hegmés sa' makham negko'o mók néten magya'ásseyam.
6 Axta aptemék apchátegmoweykegko Wesse' egegkok se'e:
—Kaxtemék kéxegke ekha megkólya'ásseyam, kaxhok eykhe m'a ekweykenxal'a mostaza aktek, kélwanchek kóltéhek kólának se'e yámet ekyawe nak: ‘Kapatyep xa, katnegwom wátsam ekwányam awáxok’, kalyahakxohok nahan.’
Apchánémap nak chá'a elának ma'a Dios apkeláneykha
7 “Yetneyk agkok kélxama kéxegke kélláneykha apweykta enxoho yenyenták ma'a namyep natámen appeyncheyam xapop, essenhan natámen apkeláneseykha kélnaqtósso weyke, ¿kóltéheya kólának se'e: ‘Emyenta s'e, exa, etwok sa' apto’? 8 Ma' megkóltéhe', wánxa aqsa kóltéhek kólának se'e: ‘Hélanés sa' sekto taxnám, epenchesho sa nahan aptáhakxa yaqwayam hélanha neyseksa sekto sekto tén han neyseksa sekya s'e sekya nak. Keñe sa' xép etwok axayo'.’ 9 Megkólmések nahan ekxeyenma kélwáxok kéxegke kélláneykha eñama apteméssesso m'a kéltamhókxa enxoho etnéssesek. 10 Hawók nahan kéxegkáxa, kéllanak agkok chá'a ekyókxoho m'a apkeltémókxa nak chá'a kóltéhek ma'a Dios, kéméxcheyk chá'a kóltéhek kélpeywa s'e: ‘Negko'o nenteme kélásenneykha mékoho, hakte wánxa aqsa chá'a negko'o nenláneykegko m'a nélánémaxko nak chá'a anlána'.’”
Jesús apkeltaqmelchesseyam diez negmasse ektepelchamáxche egyempehek ektamhéyak
11 Axta appéwomók Jesús apmeyeykekxo Jerusalén ma'a neyseksa nak Samaria, tén han ma'a Galilea. 12 Apweykmek axta xama apheykegkaxa énxet, apkelánteyapmakxa axta apmonye' apkelanyexeykegko diez énxet'ák ektamhéyak axta negmasse ektepelchamáxche egyempehek, makhawók axta nahan apchaqnágweyk apkenmeykegkaxa m'a Jesús. 13 Axta aptemék apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e:
—¡Jesús, sẽlxekmósso, kapyósho henlanok negko'o!
14 Xama axta apkelweteya m'a Jesús, axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kólmeyekxa sa' ma'a apheykegkaxa nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok.
Keláxñeykekxeyk axta aqsa nahan apyempe'ék ektémakxa axta apkelháxamap neyseksa apkelxega. 15 Xama axta apweteya eyáxñeykekxo apyempehek ma'a xama, aptaqhémok axta yetlo apyennaqtéssamo appeywa apkelteméssessama apcheymákpoho m'a Dios. 16 Apkeltekxekweykekxeyk axta nahan aptapnák apmonye' m'a Jesús, aphaxegkek axta ekweykmoho náxop yaqwayam egkések ekxeyenma apwáxok. Samaria axta apkeñamak xa énxet nak. 17 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—¿Háweya exchek diez kélyókxoho eyáxñákxo exchek kélyempe'ék ma'a ektémakxa axta kélháxamáxche? ¿Háxko apkelmahágkaxa m'a nueve exchek? 18 ¿Wánxaya aqsa aptaqhegwokmo s'e énxet apkeñama nak mók nekha yaqwayam egkések ekxeyenma apwáxok ma'a Dios?
19 Tén axta aptéma apkenagkama m'a énxet nak:
—Etnamha, etaqhekxa'; mey'ásseyam xeyep keñamak aptaqmelwokmo.
Yaqwánxa sa' katnehek kawak ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios
(Mt 24.23-28Mt 36-41)20 Apkelmaxneyeykha axta fariseos ekwánxa ekhem kawak Jesús ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, tén axta aptéma apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—Háwe apyókxoho énxet yaqwayam elwetak ekwa'a sa' ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 21 Megkatnehek sa' amya'a kólánéxchek se'e: ‘Keso ekyetna s'e’, essenhan, ‘Cha'a ekyetna á’; hakte wayak kélnepyeseksa kéxegke m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
22 Tén axta aptéma apkelanagkama apkeltáméséyak se'e:
—Kammok sa' ekhem kélmakókxa eykhe kólwetak kéxegke xama ekhem apagkok ma'a aptáha nak Apketche énxet, megkólwetyehek sa' eyke. 23 Sa' etnehek apkelpeywa nápakha énxet'ák se'e: ‘Keso apha s'e’, essenhan, ‘cha'a apha á’; nágkólmohók aqsa, nágkólyetlakxa nahan. 24 Hakte cham'a ektémakxal'a takha' apkelyenma elyenmok, eltátchesek xama nekha m'a yaphope ekweykekxoho m'a mók nekha nak, sa' katnehek nahan ekhem apwa'akto sa' makham ma'a aptáha nak Apketche énxet. 25 Kéméxcheyk eyke sekxók eñegkohok ekyentaxno agko', tén han etaqnók énxet'ák apheykencha'a nak se'e kaxwo' nak. 26 Sa' katnehek nahan ekwokmo sa' ekhem apweyktamxa aptáha nak Apketche énxet ma'a ektémakxa axta m'a ekhem aphamakxa axta m'a Noé. 27 Apteykegkek axta aptéyak énxet, apyeneykegkek axta nahan apyenéyak, kelyamhápeykegkek axta nahan, ekweykmoho m'a ekhem aptaxnama axta kañe' yántakpayhe m'a Noé, wayak axta mámeye ekyawe agko', apkeletsepmeyk axta anhan apyókxoho énxet. 28 Hawók axta anhan ektémakxa m'a aphamakxa axta Lot; apteykegkek axta aptéyak énxet, apyeneykegkek axta anhan apyenéyak, apkelmeykegkek axta nahan aqsok, apkexeykekxeyk axta nahan chá'a, apkeneykekxeyk axta nahan chá'a aqsok aktek, apkeláneykegkek axta anhan chá'a tegma; 29 xama axta apteyapma Lot ma'a tegma apwányam Sodoma, palleykenteyk axta táxa éleñama néten, yetlo m'a aqsok ánek ekyátekto eyáléwomól'a, apkeletsepmeyk axta anhan apyókxoho énxet. 30 Sa' katnehek nahan ekhem apxekmowáseykpoho sa' ma'a aptáha nak Apketche énxet.
31 “Énxet apha enxoho néten apxagkok xa ekhem nak, tén han ekhéyak enxoho aqsok apagkok ma'a kañe' tegma, tásek sa' metyepek elhaxyawássekxak aqsok apagkok; keñe sa' ma'a apweynchámeykha nak yókxexma, tásek sa' memyekxeyk ma'a apxagkok. 32 Kaxénwakxoho kélwáxok ma'a ektémakxa axta Lot aptáwa'. 33 Kéxegke ektáhakxa enxoho kélmasma ektémakxa nak kélyennaqte, kólmassegwók sa'; keñe sa' ektáhakxa enxoho kéletsapma, kólwetágwók sa' kélyennaqte.
34 “Éltennássek ko'o kéxegke, cham'a axta'a ektáha sa' xa, apqánet aphéyak enxoho xama taháno, xama sa' kólyentemekxa', keñe sa' pók kólheyásekxa'. 35 Ánet kelán'a sa' agkok nahan éltekxeyéyak xamo' mók aqsok aktek, xama sa' kólyentemekxa', keñe sa' mók kólheyásekxa'. 36 Apqánet énxet sa' agkok nahan apkelweynchámeykha m'a yókxexma, xama sa' kólyentemekxa', keñe sa' pók kólheyásekxa'.”
37 Tén axta kéltéma kélmaxneyeykencha'a Jesús se'e:
—Wesse', ¿háxko sa' kapayhohok katnehek xa?
Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—Sa' yaqnekxak máma m'a ekyetnakxa enxoho kélhápak.