Las bodas de Caná
1 Al tercer día se hicieron unas bodas en Caná de Galilea; y estaba allí la madre de Jesús. 2 Y fueron también invitados a las bodas Jesús y sus discípulos. 3 Y faltando el vino, la madre de Jesús le dijo: No tienen vino. 4 Jesús le dijo: ¿Qué tienes conmigo, mujer? Aún no ha venido mi hora. 5 Su madre dijo a los que servían: Haced todo lo que os dijere. 6 Y estaban allí seis tinajas de piedra para agua, conforme al rito de la purificación de los judíos, en cada una de las cuales cabían dos o tres cántaros. 7 Jesús les dijo: Llenad estas tinajas de agua. Y las llenaron hasta arriba. 8 Entonces les dijo: Sacad ahora, y llevadlo al maestresala. Y se lo llevaron. 9 Cuando el maestresala probó el agua hecha vino, sin saber él de dónde era, aunque lo sabían los sirvientes que habían sacado el agua, llamó al esposo, 10 y le dijo: Todo hombre sirve primero el buen vino, y cuando ya han bebido mucho, entonces el inferior; mas tú has reservado el buen vino hasta ahora. 11 Este principio de señales hizo Jesús en Caná de Galilea, y manifestó su gloria; y sus discípulos creyeron en él.
12 Después de esto descendieron a Capernaum, él, su madre, sus hermanos y sus discípulos; y estuvieron allí no muchos días.
Jesús purifica el templo
(Mt. 21.12-13Mr. 11.15-18Lc. 19.45-46)
13 Estaba cerca la pascua de los judíos; y subió Jesús a Jerusalén, 14 y halló en el templo a los que vendían bueyes, ovejas y palomas, y a los cambistas allí sentados. 15 Y haciendo un azote de cuerdas, echó fuera del templo a todos, y las ovejas y los bueyes; y esparció las monedas de los cambistas, y volcó las mesas; 16 y dijo a los que vendían palomas: Quitad de aquí esto, y no hagáis de la casa de mi Padre casa de mercado. 17 Entonces se acordaron sus discípulos que está escrito: El celo de tu casa me consume. 18 Y los judíos respondieron y le dijeron: ¿Qué señal nos muestras, ya que haces esto? 19 Respondió Jesús y les dijo: Destruid este templo, y en tres días lo levantaré. 20 Dijeron luego los judíos: En cuarenta y seis años fue edificado este templo, ¿y tú en tres días lo levantarás? 21 Mas él hablaba del templo de su cuerpo. 22 Por tanto, cuando resucitó de entre los muertos, sus discípulos se acordaron que había dicho esto; y creyeron la Escritura y la palabra que Jesús había dicho.
Jesús conoce a todos los hombres
23 Estando en Jerusalén en la fiesta de la pascua, muchos creyeron en su nombre, viendo las señales que hacía. 24 Pero Jesús mismo no se fiaba de ellos, porque conocía a todos, 25 y no tenía necesidad de que nadie le diese testimonio del hombre, pues él sabía lo que había en el hombre.
Sẽlyamhopma ekyetno axta Caná yókxexma Galilea
1 Ántánxo ekhem axta entemék keñe élánamáxko sẽlyamhopma m'a Caná, yókxexma Galilea. Weykmek axta anhan Jesús egken ma'a. 2 Apcháneymakpek axta anhan Jesús yetlo apkeltáméséyak epásegwók xa sẽlyamhopma nak. 3 Kelyamásamáxcheyk axta vino, keñe axta ektéma eyenagkama egken Jesús se'e:
—Kelyamásexcheyk hek vino.
4 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Kelán'a, ¿Yaqsa ektáha ektáha nak seyáneya xa? Megkawokmok ko'o makham yaqwánxa axekmósaxche'.
5 Keñe axta ektéma élanagkama énxet'ák ektáha axta kélásenneykha s'e:
—Kólyahakxoho sa' ekyókxoho aptáhakxa enxoho apkeláneya.
6 Apheykegkek axta nahan seis yátegwáxwa meteymog ma'a, apkelyetméyak axta chá'a yegmen judíos apkelmeykha yaqwayam elyenyesagkok apyempe'ék. Cincuenta litros axta nahan chá'a kaxhok yegmen xama m'a yátegwáxwa nak, essenhan setenta litros. 7 Axta aptemék Jesús apkelanagkama m'a énxet'ák ektáha axta kélásenneykha:
—Kólyetmák sa' yegmen xa yátegwáxwa nak.
Apkellánésagkók axta nahan apkelyetméyak. 8 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—Kólyáwa sa' kaxwók ketse', kólsakxés sa' ma'a apkemha apmonye' nak sẽlyamhopma.
Apsákxéssek axta nahan xa énxet'ák nak. 9 Apyepkeynchek axta yegmen ektamheykekxa vino m'a ektáha axta apkemha apmonye' sẽlyamhopma, axta eyke ey'áseykegkok éñamakxa; wánxa axta aqsa apkelya'áseykegkoho m'a ektáha axta kélásenneykha, hakte axta apkelyekwéyak yegmen ma'a. Keñe axta m'a apkemha apmonye' nak sẽlyamhopma apwóneykencha'a m'a kaxwe élyamhopma. 10 Axta aptemék apkenagkama s'e:
—Apyókxoho énxet'ák chá'a yának keynaxchek sekxók amonye' m'a vino ektaqmela nak, yawak agkok chá'a apyenéyak ma'a ektáha nak kéláneyeykha, kólagkok chá'a m'a vino éxyawe nak. Aptaqmelchessegkek eyke exchep vino ektaqmela ekwokmoho s'e kaxwo' nak.
11 Cháxa apkeláneya axta Jesús émha amonye' aqsok sempelakkasso agwetak ma'a Caná yókxexma Galilea, cham'a apxekmóssama axta anhan ektémakxa apcheymákpoho; axta anhan elya'ásseykmok ma'a apkeltáméséyak.
12 Keñe axta apmeyeykekxo Cafarnaúm natámen xa. Egken axta nahan apxegexma, tén han apkelyáxeg, tén han apkeltáméséyak; yáma wenaqtémók axta nahan apheykha m'a.
Jesús apcháxñesso tegma appagkanamap
(Mt 21.12-13Mc 11.15-18Lc 19.45-46)
13 Apmeyeykekxeyk axta Jesús Jerusalén, hakte chágketweykmek axta ekhem melwagqayam axta chá'a judíos kéltéma axta Pascua. 14 Apwetágweykekxeyk axta kañe' tegma appagkanamap apkexeykekxa axta chá'a weyke yágkelwán'ák, tén han nepkések, tén han wáx'ay. Apwetágweykekxeyk axta nahan apheyncha'a m'a énxet'ák apkelyaqmagkáseykekxa axta chá'a mók selyaqye. 15 Tén axta apkelmoma táma apkeláneya kelyekpexchetma, apkelántekkessegkek axta yókxexma m'a ektáha axta apheykha kañe' tegma appagkanamap, yetlo nepkések apnaqtósso tén han weyke yágkelwán'ák. Keñe axta m'a apkelyaqmagkáseykekxa axta chá'a mók selyaqye appalchessessama náxop selyaqye apagkok, apkelyaqnegkessáseykegkek axta nahan ma'a mésa. 16 Keñe m'a apkexeykekxa axta chá'a wáx'ay aptéma apkelanagkama s'e:
—¡Kólántekkes xa! ¡Nágkóltemésses kélyánmagkásamáxchexa Táta apxagkok!
17 Keñe axta apkeltáméséyak élxénweykekxoho apkelwáxok eknaqtáxésamaxche ektéma axta s'e: “Máxa táxa sewatno sa' ko'o atnehek sélmeyeykha m'a apxagkok.”
18 Axta aptemék judíos apkelmaxneyeykencha'a se'e:
—¿Yaqsa aqsok sempelakkasso agwetak peya elának xép yaqwayam henxekmósek ekpayhawo elának xép xa aqsok nak?
19 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Kóltegkes sa' se'e tegma appagkanamap nak, ántánxo ekhem sa' eyke ko'o axátekhásekxak makham.
20 Axta aptemék judíos apkelátegmoweykegkokxo s'e:
—Cuarenta y seis apyeyam axta weykmok apkelánamap se'e tegma appagkanamap nak, ¿exátekhásekxaya sa' makham xép ántánxo ekhem xa?
21 Apyókxa apagko' axta apxénak Jesús, apxéna axta m'a tegma appagkanamap. 22 Axta keñamak élxénweykekxoho apkelwáxok apkeltáméséyak aptémakxa axta appeywa Jesús, cham'a apxátekhágweykmo axta, axta elya'ásseykmok ma'a ektémakxa axta eknaqtáxésamaxche, tén han ma'a aptémakxa axta appeywa Jesús.
Jesús apteme segyekpelchémo negyókxoho
23 Apxámok axta nahan énxet apteme mey'ásseyam Jesús apkelweteya aqsok sempelakkasso nak agweta' apkelane, cham'a neyseksa apha axta m'a Jerusalén ekhem kéltéma axta Pascua. 24 Axta eyke yáyók Jesús xa énxet'ák nak, hakte apkelya'áseykegkók axta m'a apyókxoho nak. 25 Axta keyméxchek kóltennaksek Jesús apkeltémakxa xa énxet'ák nak, hakte apya'ásegkók ma'a ektémakxa nak apwáxok énxet.