El pecado escrito en el corazón de Judá
1 El pecado de Judá escrito está con cincel de hierro y con punta de diamante; esculpido está en la tabla de su corazón, y en los cuernos de sus altares, 2 mientras sus hijos se acuerdan de sus altares y de sus imágenes de Asera, que están junto a los árboles frondosos y en los collados altos, 3 sobre las montañas y sobre el campo. Todos tus tesoros entregaré al pillaje por el pecado de tus lugares altos en todo tu territorio. 4 Y perderás la heredad que yo te di, y te haré servir a tus enemigos en tierra que no conociste; porque fuego habéis encendido en mi furor, que para siempre arderá.
5 Así ha dicho Jehová: Maldito el varón que confía en el hombre, y pone carne por su brazo, y su corazón se aparta de Jehová. 6 Será como la retama en el desierto, y no verá cuando viene el bien, sino que morará en los sequedales en el desierto, en tierra despoblada y deshabitada.
7 Bendito el varón que confía en Jehová, y cuya confianza es Jehová. 8 Porque será como el árbol plantado junto a las aguas, que junto a la corriente echará sus raíces, y no verá cuando viene el calor, sino que su hoja estará verde; y en el año de sequía no se fatigará, ni dejará de dar fruto.
9 Engañoso es el corazón más que todas las cosas, y perverso; ¿quién lo conocerá? 10 Yo Jehová, que escudriño la mente, que pruebo el corazón, para dar a cada uno según su camino, según el fruto de sus obras.
11 Como la perdiz que cubre lo que no puso, es el que injustamente amontona riquezas; en la mitad de sus días las dejará, y en su postrimería será insensato.
12 Trono de gloria, excelso desde el principio, es el lugar de nuestro santuario. 13 ¡Oh Jehová, esperanza de Israel!, todos los que te dejan serán avergonzados; y los que se apartan de mí serán escritos en el polvo, porque dejaron a Jehová, manantial de aguas vivas.
14 Sáname, oh Jehová, y seré sano; sálvame, y seré salvo; porque tú eres mi alabanza. 15 He aquí que ellos me dicen: ¿Dónde está la palabra de Jehová? ¡Que se cumpla ahora! 16 Mas yo no he ido en pos de ti para incitarte a su castigo, ni deseé día de calamidad, tú lo sabes. Lo que de mi boca ha salido, fue en tu presencia. 17 No me seas tú por espanto, pues mi refugio eres tú en el día malo. 18 Avergüéncense los que me persiguen, y no me avergüence yo; asómbrense ellos, y yo no me asombre; trae sobre ellos día malo, y quebrántalos con doble quebrantamiento.
Observancia del día de reposo
19 Así me ha dicho Jehová: Ve y ponte a la puerta de los hijos del pueblo, por la cual entran y salen los reyes de Judá, y ponte en todas las puertas de Jerusalén, 20 y diles: Oíd la palabra de Jehová, reyes de Judá, y todo Judá y todos los moradores de Jerusalén que entráis por estas puertas. 21 Así ha dicho Jehová: Guardaos por vuestra vida de llevar carga en el día de reposo, y de meterla por las puertas de Jerusalén. 22 Ni saquéis carga de vuestras casas en el día de reposo, ni hagáis trabajo alguno, sino santificad el día de reposo, como mandé a vuestros padres. 23 Pero ellos no oyeron, ni inclinaron su oído, sino endurecieron su cerviz para no oír, ni recibir corrección.
24 No obstante, si vosotros me obedeciereis, dice Jehová, no metiendo carga por las puertas de esta ciudad en el día de reposo, sino que santificareis el día de reposo, no haciendo en él ningún trabajo, 25 entrarán por las puertas de esta ciudad, en carros y en caballos, los reyes y los príncipes que se sientan sobre el trono de David, ellos y sus príncipes, los varones de Judá y los moradores de Jerusalén; y esta ciudad será habitada para siempre. 26 Y vendrán de las ciudades de Judá, de los alrededores de Jerusalén, de tierra de Benjamín, de la Sefela, de los montes y del Neguev, trayendo holocausto y sacrificio, y ofrenda e incienso, y trayendo sacrificio de alabanza a la casa de Jehová. 27 Pero si no me oyereis para santificar el día de reposo, y para no traer carga ni meterla por las puertas de Jerusalén en día de reposo, yo haré descender fuego en sus puertas, y consumirá los palacios de Jerusalén, y no se apagará.
Judá énxet'ák melya'assáxma tén han kéllegassáseykegkoho
1 “Énxet'ák Judá,
táxésamaxcheyk kéxegke
megkólya'assáxma m'a
táxésso élánamáxche nak sawo,
kélqahassegkek meteymog ekyennaqte
ekmahanta naw'a m'a
meteymog ekyetnama nak
kañe' kélwáxok,
tén han ma'a élámha nak nekhaw'ék
élmahamtakcha'a m'a
kélwatnamakxa nak chá'a aqsok.
2 Kelxénweykekxók chá'a apkelwáxok
kélketchek ma'a
kélwatnamakxa axta chá'a aqsok,
tén han ma'a yámet awhók
kéleykmássesso
kélpeykessamo axta chá'a,
ekheykegko axta m'a nekha nak
yenta'a élyentaxno pessesse agkok,
tén han ma'a néten egkexe nak,
3 tén han ma'a néten
meteymog élwenaqte
élaqneykegko nak yókxexma.
Wának sa' ko'o kólmenyexchesek
aqsok kélagkok ekxámokma nak,
tén han ma'a aqsok élmomnáwa kélagkok,
eñama megkólya'assáxma,
wának sa' kalmaxchek
aqsok kélagkok
ekhéyak nak néten egkexe
kélpeykessamókxa nak chá'a
kéleykmássesso,
cham'a ekyókxoho kañe' nak
xapop kélagkok.
4 Kólántépok sa' ma'a xapop
sekmeyáseykekxa axta ko'o
kéxegke,
atnéssesek sa'
apkelásenneykha naqsa
kélenmexma m'a apchókxa
megkólya'ásegkaxa nak kéxegke,
hakte eklókek ko'o,
máxa táxa sa' katnehek
kamasséssók kéxegke.”
Amya'a élpaxqamáxche
5 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Etaqnaweykpok sa' chá'a m'a
ekyamasma nak chá'a
ko'o apwáxok,
apchásenneykekxa nak
chá'a m'a énxetók xamo',
apye'eykekxa nak chá'a
eltamhok epasmok.
6 Máxa pegke sa' etnahagkok
apkelámha nak
yókxexma meykexa énxet,
meyke agko' la'a chá'a éláneykha:
apteyapmal'a chá'a m'a
neyseksa meteymog,
tén han ma'a yásek xapop nak,
cham'a meykexa nak ekha.

7 “Tásek eyke chá'a katnehek
apxénamap ma'a énxet
seyáyo nak chá'a ko'o,
seyásenneykekxa nak chá'a.
8 Máxa sa' etnehek ma'a yámet
kélcheneykekxal'a neyáwa wátsam,
élweykmohol'a kepmenák ma'a
ényahamakxa nak yegmen,
megkayél'a kawak ma'a
ekmexanma exma,
hakte megkamassegwomek chá'a
ekxámokma m'a áwa',
wokmek agkok han ekhem
ekteme meyke yegmen,
megkatneykha chá'a awáxok,
megkamassegwomek han chá'a ekyexna.

9 “Méko xama enxoho
ekyeykhágweykmoho
ekmowána amya'a
tén han ekmaso ektémakxa
ektéma nak apwáxok ma'a énxet.
¿Yaqsa awanchek kay'asagkoho'?
10 Ko'o sélányo chá'a
apwáxok énxet,
sektáha nak Wesse',
tén han sekya'áseykegkoho
chá'a m'a kañók agko' nak
élchetámeykegkaxa apwáxok;
tén han sekméssamól'a chá'a
xama m'a ekpayhawo nak chá'a
atnéssesek sellegassáseykegkoho,
cham'a ektémakxa nak chá'a
aqsok apkeláneyak.”

11 Máxa sénhek
apkeltahanwayam la'a aqsa
megkatnahakxa appok ma'a
énxet apxámasso nak
aqsok apagkok
eñama apmenyexeykha.
Ekyennákxoho apyempehek
sa' nahan kamassegwók ma'a
ekxámokma aqsok apagkok,
keñe sa' natámen etnehek ekyeyháxma.

12 Nentaháno eyeymáxkoho m'a
tegma appagkanamap
egagkok nak,
kélpekkenma axta nanók agko',
eyeynamo m'a sekxók agko' axta.

13 Wesse', xép apteme
apkelhaxanma m'a Israel.
Elmegqágwakxohok sa'
apyókxoho m'a
apyamasma nak xép.
Elmassegwók sa'
apyókxoho m'a
apyetnakhasso nak xép,
ektémól'a kélwesey
kéltáxéssól'a yagkamex,
eñama apyamasma exchep,
apteme nak ekteyapmakxa
yegmen ektaqmalma.
Jeremías apwóneykha Wesse' egegkok
14 Wesse'
hetaqmelchessem ko'o,
keñe sa' ataqmelwók;
hewagkas ko'o teyp,
keñe sa' awagkasaxchek teyp,
hakte xeyep apwánxa
apagkok chá'a sélpeykessamo.
15 Aptáhak chá'a ko'o
seyáneya énxet'ák se'e:
“¿Háxko ektémakxa m'a
Wesse' egegkok appeywa axta?
¡Tásek katnehek heykxe s'e kaxwo nak!”
16 Keñe ko'o maltémo
yáphássesek ma'a aqsok ekmaso,
maltémók nahan yahak
apkellegeykegkoho ekmaso m'a.
Apya'ásegkók xép ma'a
sektáhakxa axta seyáneya,
hakte nápaqtók axta ekpaqmétak.
17 Ná etne aqsa chá'a ko'o
ségwakkasso exchep,
hakte xép apteme
sekyexánegweykekxexa
ekwa'a enxoho chá'a ekmaso sekha.
18 Yána' elmegqeyk ma'a
sénmexeykha nak chá'a ko'o,
ko'o eyke ná hetnésses;
yána elyegweyk ma'a,
ko'o eyke ná hégwakkas.
Yána káhapwak ekmaso apheykha m'a,
emasséssem ekmanyehe agko'.
Negáyo ekhem sábado
19 Aptáhak axta ko'o seyáneya Wesse' egegkok se'e: “Exeg, etnegwakxa sa' ma'a éltamhomaxchexa nak Átóg Énxet'ák, apkelántaxnegweykekxexa nak chá'a m'a kelwesse'e apkelwányam nak Judá, tén han apkelánteyapmakxa nak chá'a, keñe sa' etnéssesek han ma'a ekyókxoho atña'ák nak tegma apwányam Jerusalén. 20 Etne sa' elának énxet'ák se'e: ‘Kelwesse'e apkelwányam, tén han énxet'ák kélheykha nak ekyókxoho kañe' Judá, tén han kélheykha nak ekyókxoho kañe' Jerusalén kélántaxnegweyktámho nak chá'a s'e atña'ák nak, kóleyxho Wesse' egegkok appeywa. 21 Aptáhak Wesse' egegkok se'e: Kélmeyókek sa' agkok chá'a kélyennaqte, nágkólsakxa aqsa chá'a kélseykha ekyentaxno ekhem sábado, nágkólántaxnegwakxa han chá'a m'a atña'ák nak Jerusalén. 22 Nágkólántekkes han chá'a xama enxoho kélseykha kélxanák ma'a ekhem sábado, nágkóllána han chá'a xama enxoho kéltamheykha. Hélpagkanches chá'a ko'o ekhem sábado, ekhawo séltémókxa axta chá'a ko'o etnahagkok ma'a kélyapmeyk nano' axta. 23 Axta eyke ko'o heháxenmók ma'a, axta han hélyeheykekxoho', apkelyennaqtéssegkek axta aqsa apkelwáxok, axta hélyeheykekxoho', mopmenyeyk axta kólxekmósagkok.
24 “Ektáhak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Hélyahakxoho sa' naqsók agko', nágkólsakxa aqsa chá'a xama enxoho kélseykha atña'ák nak tegma apwányam ma'a ekhem sábado; hélpagkanches sa' chá'a ko'o xa ekhem nak, nágkóllána nahan chá'a xama enxoho m'a kéltamheykha. 25 Kéltemék sa' agkok xa ektáha nak, etepagkok sa' chá'a kelwesse'e apkelwányam apyaqmagkasso m'a David, elántexek sa' chá'a s'e apatña'ák nak tegma apwányam yetlo apkelchánte yátnáxeg apkelyenyawasso, tén han yátnáxeg, tén han yetlo apkelxegexma'a m'a apkelámha apmonye'e, tén han ma'a énxet'ák Judá, tén han Jerusalén. Megkatnehek sa' chá'a mexma énxet apheykha m'a Jerusalén. 26 Elwak sa' chá'a énxet'ák apkeleñama nak tegma apkelyawe Judá, cham'a apheykencha'a nak nepyáwa Jerusalén, tén han ma'a apkeleñama nak Benjamín xapop apagkok, tén han ma'a ekpayhegweykenxa nak xapop, tén han ma'a yókxexma ekxámokmakxa nak meteymog élekhahéyak, tén han ma'a Négueb. Enaqlanták sa' chá'a tegma appagkanamap ma'a aqsok apnaqtósso yaqwayam etnehek apkelwatno, tén han yaqwayam etnehek apkelnapma, tén han apkelmésso naqsa nak aqsok ekyexna apkeneykekxa, tén han ma'a aqsok ánek ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok, tén han ma'a aqsok apkelmésso naqsa apmésso nak ekxeyenma apkelwáxok ma'a Wesse' egegkok. 27 Sa' agkok kéxegke kólyahákxohok ma'a séltémókxa nak kóltéhek, mehelpagkanchessesa enxoho m'a ekhem sábado, kélántaxnéssákxo enxoho chá'a kélseykha atña'ák nak Jerusalén xa ekhem nak, alwatnek sa' ko'o m'a atña'ák nak tegma apwányam, táxa sa' kamasséssók ma'a tegma apkelyawe nak ma'a Jerusalén, méko sa' nahan kawának kaspanchesek.’”