Cántico de Débora y de Barac
1 Aquel día cantó Débora con Barac hijo de Abinoam, diciendo:
2 Por haberse puesto al frente los caudillos en Israel,
Por haberse ofrecido voluntariamente el pueblo,
Load a Jehová.
3 Oíd, reyes; escuchad, oh príncipes;
Yo cantaré a Jehová,
Cantaré salmos a Jehová, el Dios de Israel.
4 Cuando saliste de Seir, oh Jehová,
Cuando te marchaste de los campos de Edom,
La tierra tembló, y los cielos destilaron,
Y las nubes gotearon aguas.
5 Los montes temblaron delante de Jehová,
Aquel Sinaí, delante de Jehová Dios de Israel.
6 En los días de Samgar hijo de Anat,
En los días de Jael, quedaron abandonados los caminos,
Y los que andaban por las sendas se apartaban por senderos torcidos.
7 Las aldeas quedaron abandonadas en Israel, habían decaído,
Hasta que yo Débora me levanté,
Me levanté como madre en Israel.
8 Cuando escogían nuevos dioses,
La guerra estaba a las puertas;
¿Se veía escudo o lanza
Entre cuarenta mil en Israel?
9 Mi corazón es para vosotros, jefes de Israel,
Para los que voluntariamente os ofrecisteis entre el pueblo.
Load a Jehová.
10 Vosotros los que cabalgáis en asnas blancas,
Los que presidís en juicio,
Y vosotros los que viajáis, hablad.
11 Lejos del ruido de los arqueros, en los abrevaderos,
Allí repetirán los triunfos de Jehová,
Los triunfos de sus aldeas en Israel;
Entonces marchará hacia las puertas el pueblo de Jehová.
12 Despierta, despierta, Débora;
Despierta, despierta, entona cántico.
Levántate, Barac, y lleva tus cautivos, hijo de Abinoam.
13 Entonces marchó el resto de los nobles;
El pueblo de Jehová marchó por él en contra de los poderosos.
14 De Efraín vinieron los radicados en Amalec,
En pos de ti, Benjamín, entre tus pueblos;
De Maquir descendieron príncipes,
Y de Zabulón los que tenían vara de mando.
15 Caudillos también de Isacar fueron con Débora;
Y como Barac, también Isacar
Se precipitó a pie en el valle.
Entre las familias de Rubén
Hubo grandes resoluciones del corazón.
16 ¿Por qué te quedaste entre los rediles,
Para oír los balidos de los rebaños?
Entre las familias de Rubén
Hubo grandes propósitos del corazón.
17 Galaad se quedó al otro lado del Jordán;
Y Dan, ¿por qué se estuvo junto a las naves?
Se mantuvo Aser a la ribera del mar,
Y se quedó en sus puertos.
18 El pueblo de Zabulón expuso su vida a la muerte,
Y Neftalí en las alturas del campo.
19 Vinieron reyes y pelearon;
Entonces pelearon los reyes de Canaán,
En Taanac, junto a las aguas de Meguido,
Mas no llevaron ganancia alguna de dinero.
20 Desde los cielos pelearon las estrellas;
Desde sus órbitas pelearon contra Sísara.
21 Los barrió el torrente de Cisón,
El antiguo torrente, el torrente de Cisón.
Marcha, oh alma mía, con poder.
22 Entonces resonaron los cascos de los caballos
Por el galopar, por el galopar de sus valientes.
23 Maldecid a Meroz, dijo el ángel de Jehová;
Maldecid severamente a sus moradores,
Porque no vinieron al socorro de Jehová,
Al socorro de Jehová contra los fuertes.
24 Bendita sea entre las mujeres Jael,
Mujer de Heber ceneo;
Sobre las mujeres bendita sea en la tienda.
25 Él pidió agua, y ella le dio leche;
En tazón de nobles le presentó crema.
26 Tendió su mano a la estaca,
Y su diestra al mazo de trabajadores,
Y golpeó a Sísara; hirió su cabeza,
Y le horadó, y atravesó sus sienes.
27 Cayó encorvado entre sus pies, quedó tendido;
Entre sus pies cayó encorvado;
Donde se encorvó, allí cayó muerto.
28 La madre de Sísara se asoma a la ventana,
Y por entre las celosías a voces dice:
¿Por qué tarda su carro en venir?
¿Por qué las ruedas de sus carros se detienen?
29 Las más avisadas de sus damas le respondían,
Y aun ella se respondía a sí misma:
30 ¿No han hallado botín, y lo están repartiendo?
A cada uno una doncella, o dos;
Las vestiduras de colores para Sísara,
Las vestiduras bordadas de colores;
La ropa de color bordada de ambos lados, para los jefes de los que tomaron el botín.
31 Así perezcan todos tus enemigos, oh Jehová;
Mas los que te aman, sean como el sol cuando sale en su fuerza.
Y la tierra reposó cuarenta años.
Débora ekmeneykmasso tén han Barac
1 Cháxa ekhem, Débora tén han Barac, apketche nak Abinóam, kelmeneykmássek axta s'e negmeneykmasso nak:

2 “Kóltemésses
sa' kélyókxoho
apcheymákpoho
Wesse' egegkok,
hakte apháha makham
Israel énxet'ák
appenchessamo
nak aptamhágkaxa
yaqwayam yempakha';
yetneyk makham
nepyeseksa énxet'ák
meltaqhessamo
nak kóláneyha
yaqwayam yempakha'.
3 ¡Kóleyxho sekpeywa
kéxegke kelwesse'e
apkelwányam nak!
¡Kóleyxho sekpeywa
kéxegke kéltaqmelchesso
nak kélókxa!
¡Anneykmássesek sa'
ko'o Wesse' egegkok!,
¡anneykmássesek sa' ma'a
Dios apagkok nak Israel!

4 “Wesse' egegkok,
xama axta apteyapma
exchep ma'a Seír;
xama axta apteyapma
m'a Edom,
yawheykha axta náxop,
tén han néten,
weyweykenteyk
axta ekmámeye
eñama m'a yaphope.
5 Kelyawheyha axta
egkexe nápaqtók xép
Wesse' egegkok,
yawheykha axta
egkexe Sinaí
nápaqtók xép
Dios nak Israel.
6 Massegkek axta
apkelyetleykekxa ámay,
apkelpéwomókxa axta
chá'a apkelxega m'a énxet'ák,
apyennaqtamakxa
axta m'a Samgar,
Anat axta apketche,
tén han apyennaqtamakxa
axta m'a Jael,
apkelyetleykekxeyk axta
aqsa chá'a m'a ámay
étkok éltaqhahéyak nak;
7 apkeltaqmópeykegkek
axta m'a tegma
apketkók nak Israel,
tén axta ko'o
sémpeykekxo néten,
¡ko'o, Débora,
sekteme nak sekho
egken ma'a énxet'ák Israel!

8 “Yetneyk axta chá'a
apkelyéseykha kaxwe
aqsok apcháyókxa,
neyseksa émpakhamaxche
m'a nekha atña'ák
nak tegma apwányam,
méko axta eyke xama
enxoho apmeykha
apcháhakkásamap
tén han sawhéwa
nepyeseksa m'a
cuarenta mil israelitas.

9 “¡Ekméssek ko'o
ekxeyenma ewáxok
ma'a apkelámha
apmonye'e apancha'awo
nak ma'a Israel,
tén han ma'a
sekhawóxama nak,
ektáha axta
apkelyeheykekxoho
kéláneyeykha,
yaqwayam yempakha'!
¡Kóltemésses
sa' kélyókxoho
apcheymákpoho
Wesse' egegkok!

10 “Kólteme sa' kéxegke
s'e kélchántamo nak chá'a
yámelyeheykok élmope;
keñe han kéxegke,
kélheykha nak chá'a
néten keltahanchesso;
tén han kélxega nak chá'a:
11 ¡kólxén segmallahanchesso
kempakhakma Wesse' egegkok
ma'a ekyeneykegkaxa nak
yegmen aqsok kélnaqtósso,
yetlo kélpáwasso m'a
aqsok élyaqye étkók
ekhól'a sokpayhe,
tén han
apkelmallahanchesso
m'a tegma apketkók
apagkok nak Israel!

12 “¡Kaxatakha', Débora,
kaxatakha' kanneykmés
xama negmeneykmasso!
¡Etnemekxa néten Barac,
Abinóam nak apketche,
enaqlakxa énxet'ák apkelma!

13 “Tén axta
apkelweywento
israelitas apheykha
axta m'a egkexe
yaqwayam elnapakpok
ma'a énxet'ák apkelyennaqte;
ey'aweykteyk axta ko'o
Wesse' egegkok
sẽlpextétamo apagkok
yaqwayam elnapakpok
ma'a kempakhakma
yapmeyk nak.
14 Nápakha Efraín
énxet'ák apagkok axta
apkelpéwók ma'a
ekyapwátegweykenxa
nak xapop,
apkelxegkek axta
neptámen ma'a
Benjamín énxet'ák apagkok.
Keñe axta apkeleñama nak
nepyeseksa Maquir
énxet'ák apagkok,
apkelxegakmo m'a
apkelámha apmonye'e
apagkok nak,
keñe m'a apkeleñama
nak nepyeseksa Zabulón
énxet'ák apagkok,
apkelxegakmo chá'a
m'a apkeltaqmelchesso
nak apkelókxa.
15 Apkelyetlókek
axta han Débora m'a
apkelámha apmonye'e
apagkok axta m'a Isacar;
appasmomchek axta
han Isacar ma'a Barac,
hakte apxegamchek
axta neptámen,
appéwomo m'a
ekyapwátegweykenxa
nak xapop.

“Naqsók agkok
appenchásegko
aptamhágkaxa
yaqwayam yempakhak
ma'a Rubén nak
sẽlpextétamo apagkok,
16 ¿yaqsa eyke ektáha
apháncha'a nak aqsa m'a
nepkések apxanák nak,
apkelleg'a apkelwóneykha
nepkések ma'a
apkeláneykha nak?
¡Apyapmók eykhe
m'a Rubén nak
sẽlpextétamo apagkok,
elmeneygkohok eyke!

17 “Axta apkekhegwa'ak
énxet'ák Galaad ma'a
neyp nak wátsam Jordán;
keñe axta énxet'ák Dan
apháncha'a aqsa m'a
ekhágkaxa axta yántakpayhe,
keñe axta Aser énxet'ák apagkok
apháncha'a m'a neyáwa wátsam.
Apháha axta aqsa
m'a ekheykegkaxa
nak yántakpayhe;
18 Keñe axta Zabulón
tén han Neftalí énxet'ák
apagkok megyeka apkeletsapma
m'a yókxexma egkexe
émpakháxchexa axta.

19 “Keñe axta
apkelxegakmo m'a
apkelwesse'e
apkeleñama m'a Taanac,
ekpayho nak ekyetnamakxa
yegmen ma'a Meguido;
apkelxegakmek axta m'a
apkelwesse'e nak cananeos
yaqwayam yempakha',
axta eyke elwet'ak ma'a selyaqye
tén han aqsok élmomnáwa.
20 Wokmók axta han
apkelnápomap yaw'a
m'a Sísara, cham'a
apheykegkaxa nak néten.
21 Sawhawók axta
élsawa m'a yegmen ényé,
cham'a nanók yegmen ényé
nak ma'a Quisón.
¡Xeyep sa' elteyágkasagkok
apyespa'ák ma'a ekha
nak apkelmopwancha'a!

22 “¡Kelpáwokmek
apmagkok yátnáxeg!
¡Apnaqtémokme',
apnaqtémokmek ma'a
yátnáxeg apkelyennaqte
apkeltaqmalma nak!
23 Keñe axta
Wesse' egegkok
apchásenneykha
aptáha appeywa s'e:
‘¡Káhapwak sa'
xama aqsok ekmaso
agko' ma'a énxet'ák
apheykha nak Meroz!’
Hakte axta elye'eykekták
yaqwayam epasmok
ma'a Wesse' egegkok,
aptamheykegko nak ma'a
énxet'ák apkelyennaqte nak.

24 “¡Éleñémo sa'
katnehek neyseksa
kelán'ák ma'a Jael,
aptáwa' nak ma'a Héber,
apteme nak quenita!
¡Éleñémo sa' katnehek
neyseksa m'a kelán'ák
ekheykha nak
apkelpakxeneykegkaxa!
25 Yegmen axta apkeltamhók
kólyekwések ma'a Sísara;
keñe Jael ekmésa m'a
weyke nagkeygmenek.
¡Yátegkessek axta xama
egheykok ektaqmalma
weyke nagkeygmenek
yáma ekyenneykekxa'!
26 Meyk axta násagqalwa
ámek yámet ekmahamta naw'a,
keñe axta ekma ámek
élya'assamakxa m'a
sawo ekyentaxno,
tekpagkassek axta
ekpáxqatchesa
apqátek ma'a Sísara,
mallahanchessekmók
axta ekpayhakxa nápat.
27 Apyettelegwáha axta
Sísara énmágkaxa m'a Jael;
apkekteykpek axta
aplegágkoho ekmáske
apyaqnena náxop,
axta apketsaphok han
ma'a apyaqnenakxa axta.

28 “Kelteyányáha
axta átog étkok
ma'a Sísara egken
hakte yetnakha'awók
axta awáxok.
Axta entáhak se'e:
‘¿Yaqsa ektáha
megkaw'akto nak
heykxa apchánte
yátnáxeg apyenyawasso?
¿Yaqsa ektáha
megkaw'akto nak heykxa
yátnáxeg apyenyawasso
apkenchesso nak
kempakhakma?’
29 Kelátegmowágkek
axta m'a kelán'ák
ekmanyehe axta chá'a
kátegmowagkok amya'a,
axta eyke kalwátessekmok
ekteme awáxok se'e:
30 ‘Aqsok kexa
apmelasseykpok
apkelma neyseksa
kempakhakma.
Apmelasseykpek
kexa xama essenhan
ánet kelán'a chá'a
xama kempakhakma yáp;
keñe xa Sísara apkelxaka
apáwa apkeltaqmalma
nak apkeltáxama:
xama essenhan apqánet
chá'a m'a kélótma nak chá'a
ekxámokma aptáxama,
yaqwayam kólchexenchesek
apyespok ma'a apmallane nak.

31 “¡Wesse', sa'
kóltéhek kólmasséssók
apyókxoho apkelenmexma xa,
elyenmok sa' ma'a
apchásekhayo nak chá'a,
ektémól'a ekhem
kalsaksek exma kaltátchesek!”

Keñe axta ektéma meyke ektáhakxa apheykha énxet'ák natámen xa, ekweykmoho cuarenta apyeyam.