1 Entonces Isaac llamó a Jacob, y lo bendijo, y le mandó diciendo: No tomes mujer de las hijas de Canaán. 2 Levántate, ve a Padan-aram, a casa de Betuel, padre de tu madre, y toma allí mujer de las hijas de Labán, hermano de tu madre. 3 Y el Dios omnipotente te bendiga, y te haga fructificar y te multiplique, hasta llegar a ser multitud de pueblos; 4 y te dé la bendición de Abraham, y a tu descendencia contigo, para que heredes la tierra en que moras, que Dios dio a Abraham. 5 Así envió Isaac a Jacob, el cual fue a Padan-aram, a Labán hijo de Betuel arameo, hermano de Rebeca madre de Jacob y de Esaú.
6 Y vio Esaú cómo Isaac había bendecido a Jacob, y le había enviado a Padan-aram, para tomar para sí mujer de allí; y que cuando le bendijo, le había mandado diciendo: No tomarás mujer de las hijas de Canaán; 7 y que Jacob había obedecido a su padre y a su madre, y se había ido a Padan-aram. 8 Vio asimismo Esaú que las hijas de Canaán parecían mal a Isaac su padre; 9 y se fue Esaú a Ismael, y tomó para sí por mujer a Mahalat, hija de Ismael hijo de Abraham, hermana de Nebaiot, además de sus otras mujeres.
Dios se aparece a Jacob en Bet-el
10 Salió, pues, Jacob de Beerseba, y fue a Harán. 11 Y llegó a un cierto lugar, y durmió allí, porque ya el sol se había puesto; y tomó de las piedras de aquel paraje y puso a su cabecera, y se acostó en aquel lugar. 12 Y soñó: y he aquí una escalera que estaba apoyada en tierra, y su extremo tocaba en el cielo; y he aquí ángeles de Dios que subían y descendían por ella. 13 Y he aquí, Jehová estaba en lo alto de ella, el cual dijo: Yo soy Jehová, el Dios de Abraham tu padre, y el Dios de Isaac; la tierra en que estás acostado te la daré a ti y a tu descendencia. 14 Será tu descendencia como el polvo de la tierra, y te extenderás al occidente, al oriente, al norte y al sur; y todas las familias de la tierra serán benditas en ti y en tu simiente. 15 He aquí, yo estoy contigo, y te guardaré por dondequiera que fueres, y volveré a traerte a esta tierra; porque no te dejaré hasta que haya hecho lo que te he dicho. 16 Y despertó Jacob de su sueño, y dijo: Ciertamente Jehová está en este lugar, y yo no lo sabía. 17 Y tuvo miedo, y dijo: ¡Cuán terrible es este lugar! No es otra cosa que casa de Dios, y puerta del cielo.
18 Y se levantó Jacob de mañana, y tomó la piedra que había puesto de cabecera, y la alzó por señal, y derramó aceite encima de ella. 19 Y llamó el nombre de aquel lugar Bet-el, aunque Luz era el nombre de la ciudad primero. 20 E hizo Jacob voto, diciendo: Si fuere Dios conmigo, y me guardare en este viaje en que voy, y me diere pan para comer y vestido para vestir, 21 y si volviere en paz a casa de mi padre, Jehová será mi Dios. 22 Y esta piedra que he puesto por señal, será casa de Dios; y de todo lo que me dieres, el diezmo apartaré para ti.
1 Tén axta Isaac apcháneyáncha'a m'a Jacob, apkelmaxnéssessek axta aqsok éltaqmela, aptáhak axta apcháneya s'e: “Ná ema aqsa xama kelán'a enxoho s'e yókxexma nak Canaán. 2 Emyekxa sa' ma'a Padán-aram, aphakxa nak apyáta' Betuel, ema sa' xama Labán apketche m'a, apyaha nak xép. 3 Dios meyke ekhémo sa' epasmok xép, egkések sa' apxámokma apagko' aptawán'ák neptámen, yaqwayam sa' yenyék apkelánteyapma exchep apxámokma m'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák. 4 Elmések sa' xép aqsok éltaqmela, tén han ma'a aptawán'ák neptámen nak, apkeltennassama axta elmések ma'a Abraham, yaqwayam etnahagkok apagkok se'e xapop negheykegkaxa nak kaxwo', nentéma máxa énxet apkeleñama mók apkelókxa, hakte apkeltennassegkek axta Abraham ma'a.” 5 Cháxa ektémakxa axta Isaac apcháphassama Jacob ma'a Padán-aram. Apweykmek axta Jacob ma'a Labán apxagkok, apketche axta m'a Betuel, apteme axta arameo, yáxeg axta m'a Rebeca, Jacob axta egken, tén han Esaú.
Esaú élyamhopma
6 Apya'ásegkok axta Esaú apkelmaxnéssessama axta aqsok éltaqmela Isaac ma'a Jacob, tén han apcháphassama axta m'a Padán-aram yaqwayam kalyamhapwók ma'a. Apya'ásegkok axta han neyseksa apkelmaxnéssesso axta aqsok éltaqmela m'a apyáp, apkeltémo memhehek xama kelán'a enxoho m'a Canaán, 7 apya'ásegkok axta han apmaheykegko axta Jacob ma'a Padán-aram, eñama axta ekteme eyenagko m'a chána. 8 Apyekpelchágwokmek axta Esaú apyáp megkamopmenyého kelán'ák nak Canaán; 9 axta keñamak apye'eykekxo m'a Ismael, Abraham axta apketche, apmomchek axta m'a apketche kelwána ekwesey axta Mahalat, apyáxeg axta m'a Nebaiot, yetneyk axta eyke han mók apnaqteyegka'a kelán'ák Canaán.
Dios apxekmowásamákpoho Jacob ma'a Betel
10 Apteyepmék axta Jacob ma'a Beerseba, appéwomo m'a ámay ekmahéyak nak Harán. 11 Apweykmek axta xama yókxexma, cham'a apteyenweykenxa axta han axta'a m'a, hakte yáqtésseykmek axta. Apmeyk axta xama meteymog ekhéyak axta m'a yókxexma nak, yaqwayam etnehek apteyamméyak, tén axta apyetna aptena. 12 Cha'a ekwanmésakxa axta han apwet'a xama kélchántéyak néten eyeynamo m'a náxop nak, ekweykekxoho néten, apkelyetlánteyk axta chá'a apkelchexyekmo m'a Dios apkelásenneykha, apkeltaqháwok axta han chá'a. 13 Apwet'ak axta han apkenmáncha'a xamo' Wesse' egegkok ma'a apkenmágkaxa axta apwanmagko, keñe han aptáha apcháneya s'e: “Ko'o sekteme Wesse', Dios apagkok nak ma'a apyáta' Abraham, tén han ma'a apyáp Isaac, agkések sa' ko'o exchep se'e xapop apyetnakxa nak, ekweykekxoho m'a aptawán'ák neptámen. 14 Exámekxohok apagko' sa' ma'a, ekweykenxal'a ekxámokma xapop ánek keso náxop, ewomhok sa' ma'a nexcheyha, nepyeyam, teyapmakxa ekhem, tén han taxnegwánxa ekhem, xép sa' kañenták apasmok ma'a apyókxoho énxet'ák apheykha nak keso náxop, tén han ma'a aptawán'ák neptámen. 15 Sekxegexma ko'o exchep, ataqmelchesek sa' chá'a m'a apmakókxa enxoho chá'a emhagkok, eyntementák sa' makham se'e xapop nak. Mayenyewek sa' aqsa chá'a meyke sélane m'a séltennassama nak chá'a alána'.”
16 Apxatakha'ak axta Jacob, axta entáhak élchetama apwáxok se'e: “Naqso' neyke agkok apha Wesse' egegkok se'e yókxexma nak, keñe ko'o may'áseykegko.” 17 Apkekawók apagko' axta, keñe axta ektáha apwáxok se'e: “Eyeymáxchexa neyke agkok se'e yókxexma nak. Neyke agkok Dios apxagkok se'e, átog ekmahéyak nak néten.”
18 Axto'ók agko' axta apxatakha'a Jacob, apmákxeyk axta m'a meteymog apmeyncha'a axta aptáha apteyáyam, apkenegkáseyha axta ektémól'a m'a xama meteymog kélchenegkáseykha, apyegkenchek axta pexmok égmenek néten apteméssesa ekpagkanamaxche'. 19 Apyetnegkek axta xama tegma apwányam xa yókxexma nak, kélteméssessama axta apwesey Luz, apyaqmagkassessek axta eyke apwesey m'a Jacob, Betel axta aptemessásekxak apwesey.
20 Cha'a apmésakxa axta han appeywa Jacob Wesse' egegkok, aptáha s'e: “Aptemék sa' agkok sekxegexma Dios, tén han setaqmelchesa enxoho neyseksa sekxega, segkésa enxoho sekto, tén han sélántaxneykekxa apáwa, 21 sekwákxo enxoho meyke setnegweykmohoxma m'a táta apxagkok, tén sa' atnehek Dios ahagkok ma'a Wesse' egegkok. 22 Keso meteymog sénegkesa nak, ektémól'a meteymog kólchenegkesek, katnehek sa' Dios apxagkok; keñe sa' agkések chá'a exchep Dios, ekwayam nak chá'a diez ekyókxoho m'a aqsok ektáha nak chá'a exchep sélmésso.”