Llamamiento de Moisés
1 Apacentando Moisés las ovejas de Jetro su suegro, sacerdote de Madián, llevó las ovejas a través del desierto, y llegó hasta Horeb, monte de Dios. 2 Y se le apareció el Ángel de Jehová en una llama de fuego en medio de una zarza; y él miró, y vio que la zarza ardía en fuego, y la zarza no se consumía. 3 Entonces Moisés dijo: Iré yo ahora y veré esta grande visión, por qué causa la zarza no se quema. 4 Viendo Jehová que él iba a ver, lo llamó Dios de en medio de la zarza, y dijo: ¡Moisés, Moisés! Y él respondió: Heme aquí. 5 Y dijo: No te acerques; quita tu calzado de tus pies, porque el lugar en que tú estás, tierra santa es. 6 Y dijo: Yo soy el Dios de tu padre, Dios de Abraham, Dios de Isaac, y Dios de Jacob. Entonces Moisés cubrió su rostro, porque tuvo miedo de mirar a Dios.
7 Dijo luego Jehová: Bien he visto la aflicción de mi pueblo que está en Egipto, y he oído su clamor a causa de sus exactores; pues he conocido sus angustias, 8 y he descendido para librarlos de mano de los egipcios, y sacarlos de aquella tierra a una tierra buena y ancha, a tierra que fluye leche y miel, a los lugares del cananeo, del heteo, del amorreo, del ferezeo, del heveo y del jebuseo. 9 El clamor, pues, de los hijos de Israel ha venido delante de mí, y también he visto la opresión con que los egipcios los oprimen. 10 Ven, por tanto, ahora, y te enviaré a Faraón, para que saques de Egipto a mi pueblo, los hijos de Israel. 11 Entonces Moisés respondió a Dios: ¿Quién soy yo para que vaya a Faraón, y saque de Egipto a los hijos de Israel? 12 Y él respondió: Ve, porque yo estaré contigo; y esto te será por señal de que yo te he enviado: cuando hayas sacado de Egipto al pueblo, serviréis a Dios sobre este monte.
13 Dijo Moisés a Dios: He aquí que llego yo a los hijos de Israel, y les digo: El Dios de vuestros padres me ha enviado a vosotros. Si ellos me preguntaren: ¿Cuál es su nombre?, ¿qué les responderé? 14 Y respondió Dios a Moisés: YO SOY EL QUE SOY. Y dijo: Así dirás a los hijos de Israel: YO SOY me envió a vosotros. 15 Además dijo Dios a Moisés: Así dirás a los hijos de Israel: Jehová, el Dios de vuestros padres, el Dios de Abraham, Dios de Isaac y Dios de Jacob, me ha enviado a vosotros. Este es mi nombre para siempre; con él se me recordará por todos los siglos. 16 Ve, y reúne a los ancianos de Israel, y diles: Jehová, el Dios de vuestros padres, el Dios de Abraham, de Isaac y de Jacob, me apareció diciendo: En verdad os he visitado, y he visto lo que se os hace en Egipto; 17 y he dicho: Yo os sacaré de la aflicción de Egipto a la tierra del cananeo, del heteo, del amorreo, del ferezeo, del heveo y del jebuseo, a una tierra que fluye leche y miel. 18 Y oirán tu voz; e irás tú, y los ancianos de Israel, al rey de Egipto, y le diréis: Jehová el Dios de los hebreos nos ha encontrado; por tanto, nosotros iremos ahora camino de tres días por el desierto, para que ofrezcamos sacrificios a Jehová nuestro Dios. 19 Mas yo sé que el rey de Egipto no os dejará ir sino por mano fuerte. 20 Pero yo extenderé mi mano, y heriré a Egipto con todas mis maravillas que haré en él, y entonces os dejará ir. 21 Y yo daré a este pueblo gracia en los ojos de los egipcios, para que cuando salgáis, no vayáis con las manos vacías; 22 sino que pedirá cada mujer a su vecina y a su huéspeda alhajas de plata, alhajas de oro, y vestidos, los cuales pondréis sobre vuestros hijos y vuestras hijas; y despojaréis a Egipto.
Dios apwóneykha Moisés
1 Apkeláneseykha axta nepkések apnaqtósso apepyáta' m'a Moisés apwesey axta Jetró, apteme axta apkelmaxnéssesso énxet'ák apagkok ma'a yókxexma Madián. Xama ekhem axta nahan apkelya'ásekxak ma'a yókxexma meykexa nak énxet, apwákxók axta m'a Horeb, Dios egkexe apagkok nak, 2 cham'a apxekmowásekpexa axta anhan xama Wesse' egegkok apchásenneykha xama táxa eyáléwe neyseksa maktek. Aptaqmelchásekxók axta nahan apkelányo Moisés ma'a, apwet'ak axta eyáléweyncha'a táxa m'a neyseksa maktek, maxta eyke kamyetak. 3 Tén axta ektáha élchetama apwáxok se'e: “¡Aqsok magweteya katnehek sekwet'a! Atyánegwomhok hana, yaqsa kexa ektáha megkamyeta nak xa maktek nak.”
4 Xama axta apwet'a Wesse' egegkok apchágketchessekmo Moisés yaqwayam elano', tén axta apwóneyncha'a m'a ekpayhókxa axta énmakxa m'a maktek. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—¡Moisés! ¡Moisés!
—Tén axta aptáha apchátegmowágkokxo Moisés se'e: —Keso sénmáncha'a s'e.
5 Tén axta aptáha apcháneya Dios se'e:
—Ná épetchegwoho aqsa. Elhaxyawes sekxók apkeltéto apmagkok, hakte keso yókxexma apwa'akxa nak xép ekteme ekpagkanamaxche'.
6 Tén axta aptáha nahan apcháneya s'e:
—Ko'o sekteme Dios apagkok ma'a apyapmeyk nano' nak xeyep. Ko'o sekteme Abraham, Isaac, tén han Jacob Dios apagkok.
Appóssek axta nápat ma'a Moisés, hakte apchekak axta elanok ma'a Dios. 7 Apkelenxanakmók axta eyke aptáha apcháneya Wesse' egegkok se'e:
—Naqsók agko' ko'o sekweteya ektémakxa apkellegeykegkoho énxet'ák ahagkok ma'a apheykencha'a nak Egipto. Eklegayak nahan ko'o ektémakxa apkelpaqméteykha apkelxeyenma élleklámeykegko aptamheykegkaxa m'a apkelámha apmonye'e apxegkessesso nak chá'a apkeltamheykha, ekya'ásegkók ektémakxa apkellegeykegkoho. 8 Cháxa keñamak sekweywento nak ko'o, yaqwayam alwagkasek teyp neyseksa apkelma m'a egipcios; alántekkesek sa' ko'o s'e apkelókxa nak, alya'aksek sa' ma'a xama xapop ekyawe agko' nak tén han ektaqmalma, cham'a ényahamakxa nak weyke nagkeygmenek, tén han yányawhéna' apyegmenek ektémól'a kanyehek ma'a yegmen, cham'a apchókxa apheykegkaxa nak ma'a cananeos, hititas, amorreos, ferezeos, heveos tén han ma'a jebuseos. 9 Elano, eklegayak ko'o apkelpaqméteykha m'a israelitas. Ekwetayak nahan ko'o apnaqtawáseykegkoho ekwányam agko' ma'a egipcios. 10 Exeg sa' kaxwo', wáphaksek sa' ko'o exchep emhagkok ma'a aphakxa nak faraón yaqwayam elántekkesek Egipto m'a énxet'ák ahagkok, cham'a israelitas.
11 Tén axta Moisés aptáha apcháneya Dios se'e:
—¿Háxko atnehek ko'o ay'ammok aphakxa faraón alántekkesek Egipto m'a israelitas? Mékoho ahagko' ko'o.
12 Tén axta aptáha apchátegmowágkokxo Dios se'e:
—Ko'o sa' atnehek sekxegexma exchep. Sa' katnehek magkenatchesso ektáha ko'o exchep seyáphasso apkelántekkesa sa' Egipto m'a énxet'ák ahagkok. Kélyókxoho sa' hélpeykeshok ko'o s'e néten egkexe nak.
13 Apchátegmowágkokxeyk axta makham ma'a Moisés. Aptáhak axta s'e:
—Ekxegkek agkok ko'o, sektáha enxoho alának israelitas se'e: ‘Eyáphássek xeyk ko'o kélnepyeseksa kéxegke m'a kélyapmeyk nano' nak Dios apagkok’ keñe sa' aptáha enxoho hélmaxneyha s'e: ¿Háxko apwesey? ¿Háxko sa' ko'o atnehek alána'?
14 Tén axta Dios aptáha apchátegmowágkokxo s'e:
—KO'O SEKTEME. Sa' etnehek elának israelitas se'e: ‘KO'O SEKTEME exchek ko'o seyáphasso kélnepyeseksa kéxegke.’
15 Aptáhak axta anhan apcháneya Dios Moisés se'e:
—Etne sa' nahan elának israelitas se'e: ‘Eyáphássek xeyk ko'o kélnepyeseksa kéxegke m'a Wesse', Dios apagkok nak ma'a kélyapmeyk nano', cham'a Abraham, Isaac, tén han ma'a Jacob nak Dios apagkok.’ Cháxa sekwesey megkatnégwayam néxa xa; sekwesey megkamassegwayam yókxoho apyeyam chá'a xa. 16 Exeg, yánchásekxa sa' ma'a apkelámha apmonye'e nak Israel. Sa' etnehek elának se'e: ‘Exekmowásekpok axta ko'o m'a Wesse' egegkok, cham'a Dios apagkok axta m'a kélyapmeyk nano' axta kéxegke, cham'a Abraham, Isaac, tén han ma'a Jacob axta Dios apagkok, tén han séltennasa ko'o apkeláneykencha'a kéxegke, apxéna nahan apwetaya kélteméssessamakxa m'a Egipto. 17 Éltennássek axta nahan ko'o apxéna kéxegke apmako elmallahanchesek ma'a ektémakxa nak kéllegeykegkoho m'a Egipto, apxéna elya'aksek ma'a yókxexma apagkok nak ma'a cananeos, hititas, amorreos, ferezeos, heveos, tén han ma'a jebuseos; cham'a xama xapop ényahamakxa nak weyke nagkeygmenek, tén han ma'a yányawhéna' apyegmenek ektémól'a kanyehek ma'a yegmen.’ 18 Elyahakxohok sa' nahan xeyep aptáhakxa m'a apkelámha apmonye'e nak; tén sa' xép exog etnehek apkelxegexma'a ey'ammok ma'a wesse' apwányam Egipto. Sa' etnehek yának se'e: ‘Enxekmowásekpok axta negko'o m'a Wesse' egegkok, aptáha nak hebreos Dios apagkok, hẽgho sa' negko'o ólmahagkok ma'a yókxexma meykexa nak énxet, cham'a ekweykmoho nak ántánxo ekhem nenxega agwomok, yaqwayam enxoho agmések negko'o aqsok kélnaqtósso ektekyawa m'a Dios Wesse' egegkok.’ 19 Ekya'ásegkók eyke ko'o wesse' apwányam Egipto megyohók kólántépok aqsa m'a megkólyennaqtésa enxoho kélyempe'ék. 20 Axekmósek sa' eyke ko'o sekmowána m'a egipcios, alnápok sa' nahan. Atekkessesek sa' nahan ekyókxoho aqsok segyegwakkassamo nak agwetak ma'a kañe' apchókxa. Keñe sa' natámen xa, yohok kólántépok ma'a wesse' apwányam faraón. 21 Wának sa' eyke nahan ko'o kaltaqmalmakha aqsa apkelwáxok elanok israelitas ma'a egipcios, yaqwayam sa' melxeghe aqsa meyke apkelseykha m'a apkelántepa enxoho. 22 Xama kelán'a sa' nahan chá'a kalmaxnegwók mók aqsok ma'a ektáhakxa nak chá'a ketók axagkok, essenhan ma'a mók kelán'a ekha nak chá'a xamo', kagkések ma'a aqsok élmomnáwa, cham'a sawo ekmope élmomnáwa nak, tén han ma'a sawo ekyátekto élmomnáwa nak, tén han ma'a apáwa, yaqwayam sa' kólántaxneyásekxak kéxegke m'a kélketchek, kólsawhaksohok sa' aqsok apagkok ekyetnakxa enxoho kéxegke m'a egipcios.