David y Betsabé
1 Aconteció al año siguiente, en el tiempo que salen los reyes a la guerra, que David envió a Joab, y con él a sus siervos y a todo Israel, y destruyeron a los amonitas, y sitiaron a Rabá; pero David se quedó en Jerusalén.
2 Y sucedió un día, al caer la tarde, que se levantó David de su lecho y se paseaba sobre el terrado de la casa real; y vio desde el terrado a una mujer que se estaba bañando, la cual era muy hermosa. 3 Envió David a preguntar por aquella mujer, y le dijeron: Aquella es Betsabé hija de Eliam, mujer de Urías heteo. 4 Y envió David mensajeros, y la tomó; y vino a él, y él durmió con ella. Luego ella se purificó de su inmundicia, y se volvió a su casa. 5 Y concibió la mujer, y envió a hacerlo saber a David, diciendo: Estoy encinta.
6 Entonces David envió a decir a Joab: Envíame a Urías heteo. Y Joab envió a Urías a David. 7 Cuando Urías vino a él, David le preguntó por la salud de Joab, y por la salud del pueblo, y por el estado de la guerra. 8 Después dijo David a Urías: Desciende a tu casa, y lava tus pies. Y saliendo Urías de la casa del rey, le fue enviado presente de la mesa real. 9 Mas Urías durmió a la puerta de la casa del rey con todos los siervos de su señor, y no descendió a su casa. 10 E hicieron saber esto a David, diciendo: Urías no ha descendido a su casa. Y dijo David a Urías: ¿No has venido de camino? ¿Por qué, pues, no descendiste a tu casa? 11 Y Urías respondió a David: El arca e Israel y Judá están bajo tiendas, y mi señor Joab, y los siervos de mi señor, en el campo; ¿y había yo de entrar en mi casa para comer y beber, y a dormir con mi mujer? Por vida tuya, y por vida de tu alma, que yo no haré tal cosa. 12 Y David dijo a Urías: Quédate aquí aún hoy, y mañana te despacharé. Y se quedó Urías en Jerusalén aquel día y el siguiente. 13 Y David lo convidó a comer y a beber con él, hasta embriagarlo. Y él salió a la tarde a dormir en su cama con los siervos de su señor; mas no descendió a su casa.
14 Venida la mañana, escribió David a Joab una carta, la cual envió por mano de Urías. 15 Y escribió en la carta, diciendo: Poned a Urías al frente, en lo más recio de la batalla, y retiraos de él, para que sea herido y muera. 16 Así fue que cuando Joab sitió la ciudad, puso a Urías en el lugar donde sabía que estaban los hombres más valientes. 17 Y saliendo luego los de la ciudad, pelearon contra Joab, y cayeron algunos del ejército de los siervos de David; y murió también Urías heteo. 18 Entonces envió Joab e hizo saber a David todos los asuntos de la guerra. 19 Y mandó al mensajero, diciendo: Cuando acabes de contar al rey todos los asuntos de la guerra, 20 si el rey comenzare a enojarse, y te dijere: ¿Por qué os acercasteis demasiado a la ciudad para combatir? ¿No sabíais lo que suelen arrojar desde el muro? 21 ¿Quién hirió a Abimelec hijo de Jerobaal? ¿No echó una mujer del muro un pedazo de una rueda de molino, y murió en Tebes? ¿Por qué os acercasteis tanto al muro? Entonces tú le dirás: También tu siervo Urías heteo es muerto.
22 Fue el mensajero, y llegando, contó a David todo aquello a que Joab le había enviado. 23 Y dijo el mensajero a David: Prevalecieron contra nosotros los hombres que salieron contra nosotros al campo, bien que nosotros les hicimos retroceder hasta la entrada de la puerta; 24 pero los flecheros tiraron contra tus siervos desde el muro, y murieron algunos de los siervos del rey; y murió también tu siervo Urías heteo. 25 Y David dijo al mensajero: Así dirás a Joab: No tengas pesar por esto, porque la espada consume, ora a uno, ora a otro; refuerza tu ataque contra la ciudad, hasta que la rindas. Y tú aliéntale.
26 Oyendo la mujer de Urías que su marido Urías era muerto, hizo duelo por su marido. 27 Y pasado el luto, envió David y la trajo a su casa; y fue ella su mujer, y le dio a luz un hijo. Mas esto que David había hecho, fue desagradable ante los ojos de Jehová.
David tén han Betsabé
1 Apcháphássek axta David ma'a Joab yetlo sẽlpextétamo apkelwesse'e tén han apyókxoho sẽlpextétamo israelitas, cham'a ekhem élyapweykxal'a yenta'a, apkelxegamakxa axta chá'a apkelwesse'e apkelwányam ey'ammok kempakhakma, apmasséssekmek axta m'a amonitas, apwakhegwokmek axta han ma'a tegma apwányam Rabá, keñe axta David apha aqsa m'a Jerusalén.
2-4 Xama taxnám axta apxatakha'a David natámen apkellókasso apyampe yetseksók ekhem, apweynchámeyha axta m'a néten apxagkok apyawe nak, apwetágwokmók axta han xama kelán'a ektaqmalma agko' ekyaqpasa yegmen, neyseksa apkenmeykha m'a néten nak, kaxwók axta han massak ekyenyaweykekxa ekto xa kelán'a nak, axta keñamak ekyaqpasa eyáxñásekxo émpehek. Apkeltamhók axta kóltegyesha amya'a David yaqsa kelán'a xa, keñe axta kéltennasa ektáha Betsabé, Eliam axta apketche, Urías axta aptáwa', apteme axta hitita. Keñe axta David apkeláphasa apkeláneykha apkeltamho éntawagkasek, keñe appathetágko, tén axta natámen ekmeyákxo makham axagkok.
5 Lósók axta táhak ma'a kelán'a nak, tén axta kéltennasa m'a David. 6 Tén axta David appaqhetchesa Joab, apkeltamho yának kólyentawakxések ma'a Urías, apteme axta hitita, aptemék axta han ma'a Joab. 7 Xama axta apwa'akto Urías ma'a aphakxa nak David, apkelmaxneyáha axta ektáhakxa m'a Joab tén han ma'a sẽlpextétamo, tén han apkelmaxneyáncha'a yaqsa amya'a m'a kempakhakma. 8 Keñe axta apkeltamho emyekxak ma'a apxagkok, yaqwayam epathetagkok aptáwa'.
Xama axta aptepa Urías ma'a tegma apyawe aphakxa nak David, apkeláphássessek axta nento éltaqmalma m'a wesse' apwányam apkelmésso naqsa; 9 axta eyke emyákxak apxagkok ma'a Urías, aptenchek axta aqsa m'a átog nak tegma apyawe, yetlo sẽlpextétamo apkeleyxcháseykha axta chá'a m'a wesse' apwányam. 10 Xama axta kéltennásencha'a David metaqhákxo apxagkok ma'a Urías, axta aptáhak apkelmaxneyáncha'a David se'e:
—¿Yaqsa ektáha memyákxo nak apxagkok? ¡Ahóxek xép mexma!
11 Apchátegmowágkek axta Urías:
—Yáxña'akxoho yetnók ma'a yántéseksek ekpagkanamaxche nak, ekhawo han ma'a sẽlpextétamo nak Israel keñe han ma'a Judá; tén han ma'a Joab, sẽlpextétamo apkemha apmonye' ahagkok nak, ekhawo han ma'a sẽlpextétamo apkelámha apmonye'e apagkok nak xép wesse', yókxexma aqsa apnaqteyenmak; ¡háxko atnehek ko'o amyekxak exagkok, tén han atwok sekto, keñe han eynek sekya, keñe han apathetagkok etáwa'! ¡Naqsók ko'o sekxéna malanyek xa aqsok nak, yetlo sekxeyenma Wesse' egegkok apwesey, nápaqtók xép wesse'!
12 Keñe axta aptáha apcháneya David se'e:
—Exa sa' aqsa sekxók makham sakhem se'e, saka sa' wáphaksek makham etaqhohok émpakháxchexa'.
Cháxa ektáhakxa axta aphákxo Urías ma'a Jerusalén ekweykmoho mók ekhem. 13 Apkeltamhók axta etwohok apto xamo' David ma'a tén han énhok xamo' ma'a apyá nak, apchaqhássessek axta apyá. Yáqtéssek axta keñe Urías aptepa apmeyákxo makham apteyenwákxo m'a apheykegkaxa axta sẽlpextétamo, apkeleyxcháseykha axta chá'a wesse' apwányam, axta emyákxak ma'a apxagkok.
14 Keñe axta axto'ók aptáxéssesa weykcha'áhak David ma'a Joab, axta han apseykekxésso m'a Urías. 15 Axta entáhak aptáxésso weykcha'áhak se'e: “Kólchenegkesha sa' apmonye' Urías ma'a émha amonye' nak apkeleweykekxa sẽlpextétamo, yaqwánxa sa' kampakhaxchek ekyennaqte agko', keñe sa' kólyenyók apxakko', yaqwayam enxoho kólyetxa', tén sa' yetsapok.”
16 Xama axta apwakheykxo Joab ma'a tegma apwányam yaqwayam ektamagkok, apkenegkessekmek axta Urías ma'a apwet'akxa axta ekpayhókxa apchaqnágkaxa m'a sẽlpextétamo apkelyennaqte apagko' nak, 17 xama axta apkelántepa m'a apmasma nak tegma apwányam yaqwayam elnapakpok ma'a Joab, aptekyókek axta han nápakha m'a sẽlpextétamo apkelwesse'e apagkok nak David, Urías axta han ma'a.
18 Keñe axta Joab apcháphássesa amya'a m'a David, ektáhakxa m'a kempakhakma, 19 axta aptáhak apcháneya ektáha axta apchápháseykha s'e: “Appenchessek sa' agkok apkeltennasso wesse' apwányam ekyókxoho m'a ektáhakxa kempakhakma, 20 aplókek sa' agkok wesse' apwányam, aptáha enxoho elmaxneyha s'e: ‘¿Yaqsa ektáha kélyepetchegwokmoho kélchetámegko m'a tegma apwányam? ¿Yagkólya'ásegkok apkexeykentámho chá'a aqsok élyentaxno neyseksa apchaqneykha m'a néten nak kélhaxtegkesso nepyáwa' tegma, 21 ektéma axta m'a Tebés, eyaqhama axta xama kelán'a m'a Abimélec, Jerubaal axta apketche, ekyenyeykento axta meteymog kéltekxekxo nak aqsok aktek eñama m'a néten nak kélhaxtegkesso nepyáwa' tegma? ¿Yaqsa ektáha kélyepetchegwokmoho nak ma'a kélhaxtegkesso nepyáwa' tegma?’ Keñe sa' etnehek xép yátegmowágkok se'e: ‘Apketsekkek han ma'a Urías, apteme nak hitita, sẽlpextétamo apkemha apmonye' apagkok nak xép, wesse'.’”
22 Apxegkek axta m'a kélápháseykha, xama axta apwákxo, apkeltennáseyha axta David ekyókxoho m'a aptáhakxa axta apcháneya m'a Joab. Aplókók apagko' axta David aptaqnawaya m'a Joab, axta aptáhak apcháneya m'a kélásenneykha axta:
—¿Yaqsa ektáha kélyepetchegwokmoho kélchetámegko m'a tegma apwányam? ¡Yagkólya'ásegkok apkexeykentámho chá'a aqsok élyentaxno neyseksa apchaqneykha m'a néten nak kélhaxtegkesso nepyáwa' tegma, ektéma axta m'a Tebés, eyaqhama axta xama kelán'a m'a Abimélec, Jerubaal axta apketche, ekyenyeykento axta meteymog kéltekxekxo nak aqsok aktek eñama m'a néten nak kélhaxtegkesso nepyáwa' tegma! ¿Yaqsa ektáha kélyepetchegwokmoho nak ma'a kélhaxtegkesso nepyáwa' tegma?
23 Keñe axta kélápháseykha aptáha apchátegmowágko:
—Axta aghawok negko'o sẽlpextétamo segketamakmo axta sémpakha'a m'a eyáxñé nak, néltaqheyásawók axta eyke makham ekweykekxoho m'a nentaxnamakxa nak tegma apwányam. 24 Keñe axta m'a apkelmeykha nak yágke, sẽlyát'a m'a apchaqnágkaxa axta néten tegma kélhaxtegkesso, negko'o nentáha nak sẽlpextétamo apagkok xép, wesse', keñe aptekyawa nápakha m'a sẽlpextétamo apkelwesse'e apagkok nak. Urías axta han ma'a, apteme axta hitita.
25 Tén axta David aptáha apchátegmowágko m'a kélápháseykha:
—Eltennés sa' Joab, nágyána aqsa keytnakhaksohok agko' apwáxok xa aqsok nak, ektémakxa agko' kempakhakma. Yána sa' elwasqápekxohok apagko' ektamagkokxak ma'a tegma apwányam, ekwokmoho apma m'a. Ewasqakkásekxoho sa' xép ma'a.
26 Xama axta ekleg'a amya'a apketsapa atáwa' m'a Urías axta aptáwa', kelekxagweyha axta ekxéna awáxok; 27 xama axta ekwokmo néxa' élapwayam, apkeltamhók axta kólyentawakxések ma'a David, apmeyk axta takha' m'a kañe' apxagkok apyawe nak, aptáwa' axta han aptáhak, wetássek axta han xama apketche apkenna. Axta eyke kalchak apwáxok Wesse' egegkok aptáhakxa m'a David.