Caída de Jerusalén
(Jer. 39.1-7Jer. 52.3-11)1 Aconteció a los nueve años de su reinado, en el mes décimo, a los diez días del mes, que Nabucodonosor rey de Babilonia vino con todo su ejército contra Jerusalén, y la sitió, y levantó torres contra ella alrededor. 2 Y estuvo la ciudad sitiada hasta el año undécimo del rey Sedequías. 3 A los nueve días del cuarto mes prevaleció el hambre en la ciudad, hasta que no hubo pan para el pueblo de la tierra. 4 Abierta ya una brecha en el muro de la ciudad, huyeron de noche todos los hombres de guerra por el camino de la puerta que estaba entre los dos muros, junto a los huertos del rey, estando los caldeos alrededor de la ciudad; y el rey se fue por el camino del Arabá. 5 Y el ejército de los caldeos siguió al rey, y lo apresó en las llanuras de Jericó, habiendo sido dispersado todo su ejército. 6 Preso, pues, el rey, le trajeron al rey de Babilonia en Ribla, y pronunciaron contra él sentencia. 7 Degollaron a los hijos de Sedequías en presencia suya, y a Sedequías le sacaron los ojos, y atado con cadenas lo llevaron a Babilonia.
Cautividad de Judá
(2 Cr. 36.17-21Jer. 39.8-10Jer. 52.12-30)8 En el mes quinto, a los siete días del mes, siendo el año diecinueve de Nabucodonosor rey de Babilonia, vino a Jerusalén Nabuzaradán, capitán de la guardia, siervo del rey de Babilonia. 9 Y quemó la casa de Jehová, y la casa del rey, y todas las casas de Jerusalén; y todas las casas de los príncipes quemó a fuego. 10 Y todo el ejército de los caldeos que estaba con el capitán de la guardia, derribó los muros alrededor de Jerusalén. 11 Y a los del pueblo que habían quedado en la ciudad, a los que se habían pasado al rey de Babilonia, y a los que habían quedado de la gente común, los llevó cautivos Nabuzaradán, capitán de la guardia. 12 Mas de los pobres de la tierra dejó Nabuzaradán, capitán de la guardia, para que labrasen las viñas y la tierra.
13 Y quebraron los caldeos las columnas de bronce que estaban en la casa de Jehová, y las basas, y el mar de bronce que estaba en la casa de Jehová, y llevaron el bronce a Babilonia. 14 Llevaron también los calderos, las paletas, las despabiladeras, los cucharones, y todos los utensilios de bronce con que ministraban; 15 incensarios, cuencos, los que de oro, en oro, y los que de plata, en plata; todo lo llevó el capitán de la guardia. 16 Las dos columnas, un mar, y las basas que Salomón había hecho para la casa de Jehová; no fue posible pesar todo esto. 17 La altura de una columna era de dieciocho codos, y tenía encima un capitel de bronce; la altura del capitel era de tres codos, y sobre el capitel había una red y granadas alrededor, todo de bronce; e igual labor había en la otra columna con su red.
18 Tomó entonces el capitán de la guardia al primer sacerdote Seraías, al segundo sacerdote Sofonías, y tres guardas de la vajilla; 19 y de la ciudad tomó un oficial que tenía a su cargo los hombres de guerra, y cinco varones de los consejeros del rey, que estaban en la ciudad, el principal escriba del ejército, que llevaba el registro de la gente del país, y sesenta varones del pueblo de la tierra, que estaban en la ciudad. 20 Estos tomó Nabuzaradán, capitán de la guardia, y los llevó a Ribla al rey de Babilonia. 21 Y el rey de Babilonia los hirió y mató en Ribla, en tierra de Hamat. Así fue llevado cautivo Judá de sobre su tierra.
El remanente huye a Egipto
22 Y al pueblo que Nabucodonosor rey de Babilonia dejó en tierra de Judá, puso por gobernador a Gedalías hijo de Ahicam, hijo de Safán. 23 Y oyendo todos los príncipes del ejército, ellos y su gente, que el rey de Babilonia había puesto por gobernador a Gedalías, vinieron a él en Mizpa; Ismael hijo de Netanías, Johanán hijo de Carea, Seraías hijo de Tanhumet netofatita, y Jaazanías hijo de un maacateo, ellos con los suyos. 24 Entonces Gedalías les hizo juramento a ellos y a los suyos, y les dijo: No temáis de ser siervos de los caldeos; habitad en la tierra, y servid al rey de Babilonia, y os irá bien. 25 Mas en el mes séptimo vino Ismael hijo de Netanías, hijo de Elisama, de la estirpe real, y con él diez varones, e hirieron a Gedalías, y murió; y también a los de Judá y a los caldeos que estaban con él en Mizpa. 26 Y levantándose todo el pueblo, desde el menor hasta el mayor, con los capitanes del ejército, se fueron a Egipto, por temor de los caldeos.
Joaquín es libertado y recibe honores en Babilonia
(Jer. 52.31-34)27 Aconteció a los treinta y siete años del cautiverio de Joaquín rey de Judá, en el mes duodécimo, a los veintisiete días del mes, que Evil-merodac rey de Babilonia, en el primer año de su reinado, libertó a Joaquín rey de Judá, sacándolo de la cárcel; 28 y le habló con benevolencia, y puso su trono más alto que los tronos de los reyes que estaban con él en Babilonia. 29 Y le cambió los vestidos de prisionero, y comió siempre delante de él todos los días de su vida. 30 Y diariamente le fue dada su comida de parte del rey, de continuo, todos los días de su vida.
Tegma apwányam Jerusalén apmomap
(Jer 39.1-7Jer 52.3-11)Keñe axta Sedequías apkenmexeykekxo m'a wesse' apwányam nak Babilonia. 1 Apxegkek axta han wesse' apwányam Nabucodonosor yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok apketámegko Jerusalén, keñe apwakhegwokmo, cham'a ekhem diez, pelten diez, ekwokmo axta nueve apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Sedequías. Apkelpakxenwa'ak axta han ma'a ekpayho nak tegma apwányam, apkelánegkek axta han ámay néten ma'a nepyáwa nak yaqwayam ektamagkok. 2 Apwakhamakpek axta tegma apwányam, ekwokmoho aptéma once apyeyam apteme wesse' apwányam Sedequías. 3 Keñe axta ekhem nueve, pelten cuatro xa apyeyam nak, ekyágwokmoho meyk segaqhe m'a tegma apwányam, méko axta entáhak aptókagkaxa énxet. 4 Keñe axta apyagkaxqata nápakha tegma apyawe kélhaxtegkesso, apwakhayak axta eykhe caldeos ma'a, axta eyke kahaxnak aptepa wesse' apwányam yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok tegma apwányam apkenyahágko axta'a. Apkelánteyapwokmek axta m'a átog ekyetnama axta neyseksa kélhaxtegkesso tegma, ámay ekmahéyak axta m'a kélchencháseykekxexa axta pánaqte exnók ma'a wesse' apwányam, keñe apkelyetlawa m'a ámay ekmahéyak axta ekyapwátegweykenxa m'a Jordán. 5 Apkelamhágkek axta eyke sẽlpextétamo caldeos ma'a wesse' apwányam Sedequías, aptahanyékxeyk axta m'a ekpayhegweykenxa nak xapop ma'a Jericó. Apyenyókek axta han apyókxoho sẽlpextétamo apagkok, apkexpaqneyk axta. 6 Apmeyk axta caldeos ma'a wesse' apwányam keñe kélyentamákxo m'a aphakxa nak wesse' apwányam Babilonia, ekpayho nak Riblá, yókxexma Hamat. Cha'a apxénakxa axta han Nabucodonosor apkeltamhókxa kólteméssesek ma'a Sedequías, 7 nápaqtók axta han apkeltamhók kólyaqténchesagkok apyespa'ák ma'a apketchek. Keñe m'a Sedequías, apkeltamho kólhexyawássesek apaqta'ák, tén han kólpextétek cadena kólyentemekxak ma'a Babilonia.
Tegma kélmassésseyam
(2 Cr 36.17-21Jer 39.8-10Jer 52.12-30)8 Apwokmek axta Jerusalén ma'a Nebuzaradán, apteme axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok wesse' apwányam, tén han apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok, cham'a ekhem siete, pelten cinco, ekweykmo axta diecinueve apyeyam apteme wesse' apwányam Nabucodonosor, wesse' apwányam axta m'a Babilonia, 9 apwatnékxeyk axta m'a tegma appagkanamap, tén han ma'a wesse' apwányam apxagkok apyawe, tén han ma'a apyókxoho tegma nak tegma apwányam, ekweykekxoho m'a apyókxoho kelwesse'e apxanák nak, 10 keñe axta m'a sẽlpextétamo caldeos apkelxegexma'a axta, apkelyaqnegkesa m'a kélhaxtegkesso axta m'a Jerusalén. 11 Tén axta Nebuzaradán apnaqlákxo Babilonia m'a apkeleymomap axta makham apheykha m'a tegma apwányam nak, ekweykekxoho m'a appasmeykekxa axta wesse' apwányam Babilonia, tén han ma'a apkeleymomap axta apkeláneyak chá'a aqsok. 12 Wánxa axta aqsa apkeleykmo apqántawók ma'a énxet'ák meyke agko' nak aqsok apagkok, yaqwayam enxoho elanha m'a anmen yámet kélcheneykekxa', tén han eknekxak aqsok ma'a namyep.
13 Nekha'a étkók axta aptemessásekxak caldeos ma'a sawo élyexwase ekheykegko axta m'a tegma appagkanamap nak: meteymog élámha, ekyennaqtéssamakxa, tén han ma'a kélyátamakxa yegmen ekyawe agko' nak, keñe axta apkelsákxo ekyókxoho sawo élyexwase m'a Babilonia. 14 Apkelsákxeyk axta han ma'a táhap kélxata, pála, tén han nensapanchessamól'a cháléwasso, yekweykto élyawe keñe han ma'a ekyókxoho aqsok kélmeykegkaxa élánamáxche axta sawo ekyexwase, kélmeykha axta chá'a m'a tegma appagkanamap. 15 Apkelmeyk axta han apkelsákxo ekyókxoho aqsok élánamáxche axta sawo ekyátekto élmomnáwa m'a sẽlpextétamo apkemha apmonye', tén han ma'a sawo ekmope élmomnáwa: cham'a kélnegkenmakxa nak átex, tén han egheykok élyawe. 16 Keñe m'a ánet meteymog élámha, tén han ma'a kélyátamakxa axta yegmen ekyawe, tén han ma'a ekyennaqtéssamakxa axta chá'a, apkeltémo axta kóllanaksek wesse' apwányam Salomón ma'a tegma appagkanamap, megkólwanchek axta kólyetsetagkok ekwánxa ekyentaxno. 17 Ketsék axta han yeykhágweykmohok chá'a ocho metros ekmahéyak néten ma'a xama nak meteymog élámha, sawo ekyexwase axta han ma'a étseksa'ák nak, ánet metros axta han ekmahéyak néten, wakheykekxeyk axta han nekhaw'ék ma'a sawo ekyexwase ekho axta yám'én aqta'ák, kélnáxegkáseykha axta han chá'a ekho yánta ekyexna. Hawók axta mók xa ánet nak meteymog élámha.
Judá énxet'ák kélya'asso megkatnahakxa apkelókxa
18 Apmeyk axta sẽlpextétamo apkemha apmonye' m'a Seraías, apkemha apmonye' nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, yetlo m'a Sofonías, apteme axta aptétéyak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ekha kéláyo, keñe han ma'a apqántánxo apkeláneykha axta chá'a tegma appagkanamap. 19 Keñe axta m'a tegma apwányam nak, apma m'a apkemha apmonye' nak sẽlpextétamo, tén han ma'a cinco énxet apméssamo axta chá'a appeywa m'a wesse' apwányam apheykha axta chá'a m'a tegma apwányam nak, tén han ma'a sẽlpextétamo apkelyéseykha axta chá'a énxet yaqwayam etnahagkok sẽlpextétamo, keñe han sesenta apkelwesse'e apheykha axta m'a tegma apwányam. 20-21 Apnaqlákxeyk axta apyókxoho Nebuzaradán aphakxa wesse' apwányam Babilonia xa énxet'ák nak, ekpayho nak Riblá, yókxexma Hamat. Cháxa yókxexma nak, apkeltamhókxa axta wesse' apwányam Babilonia kólnápekxa'.
Cháxa ektáhakxa axta kélántekkesa kélya'asa megkatnahakxa apkelókxa m'a énxet'ák nak Judá.
Énxet'ák apkeleymomap apkelmahéyak Egipto
(Jer 40.7-10Jer 41.1-3Jer 16-18)22 Apteméssessek axta han Nabucodonosor, wesse' apwányam nak Babilonia, aptaqmelchesso apchókxa m'a Guedalías, Ahicam axta apketche, Safán axta aptáwen, yaqwayam enxoho etnehek apkeltaqmelchesso énxet'ák apkelheyáseykekxa axta m'a Judá. 23 Xama axta apkelleg'a amya'a m'a sẽlpextétamo apkelámha apmonye'e nak Judá tén han ma'a énxet'ák apagkok, apkelmeyákxeyk axta m'a Mispá, yaqwayam elpaqhetchesakpohok ma'a Guedalías. Ismael axta m'a, Netanías axta apketche; tén han Johanán, Caréah axta apketche; tén han Seraías, Tanhúmet axta apketche, apkeñama axta Netofá; tén han Jaazanías, apketche axta xama énxet apkeñama axta Maacá. Apkelyetlókek axta han énxet'ák apagkok. 24 Apméssek axta han appeywa ekmámnaqso' agko' Guedalías yetlo énxet'ák apagkok, apkeltamho megyekyek ma'a sẽlpextétamo apkelwesse'e nak caldeos elhók ma'a apchókxa', tén han etnehek apkeláneykha m'a wesse' apwányam nak Babilonia, keñe tásek katnehek apheykha.
25 Keñe axta ektáha siete pelten, apwokmek axta Ismael ma'a, Netanías axta apketche, Elisamá axta aptáwen, apkeñama axta nepyeseksa m'a wesse' apwányam apnámakkok nak Judá, diez énxet'ák axta apkelxegexma'a, apchaqhak axta m'a Guedalías, tén han apyókxoho judíos, caldeos apkelxegexma'a axta apheykha m'a Mispá. 26 Keñe axta apyókxoho énxet'ák apkelmahágko Egipto, eñama apkelaye m'a caldeos, cham'a apkelwesse'e nak, tén han meyke aqsok apagkok, tén han ma'a sẽlpextétamo apkelwesse'e nak.
Joaquín kélyenyeykekxa' tén han apxawe ekha kéláyo m'a Babilonia
(Jer 52.31-34)27 Apcheynamók axta apteme wesse' apwányam Babilonia m'a Evil-merodac, ekhem veintisiete, aptáhakxa axta doce pelten, ekwokmo axta treinta y siete apyeyam kéltekkesso kélya'asso megkatnahakxa apchókxa m'a wesse' apwányam Joaquín, apkeñama axta Judá, apyósek axta apkelano Evil-merodac ma'a Joaquín, keñe aptekkesa kañe' negmomaxchexa, 28 apyánchessamók axta han apchápeykha nepyeseksa m'a apkelwesse'e apkelwányam apkelmomap apheykha axta xamo' ma'a Babilonia. 29 Massegkek axta han apkelmeykha Joaquín ma'a apkelnaqta apkelmeykencha'awo axta chá'a neyseksa apmomap, etwohok axta chá'a apto xamo' wesse' apwányam ekwokmoho apketsapa. 30 Egkéshok axta chá'a wesse' apwányam Babilonia aqsok eyeyméxchexa m'a Joaquín, ekyókxoho ekhem, neyseksa apha.