Los filisteos devuelven el arca
1 Estuvo el arca de Jehová en la tierra de los filisteos siete meses. 2 Entonces los filisteos, llamando a los sacerdotes y adivinos, preguntaron: ¿Qué haremos del arca de Jehová? Hacednos saber de qué manera la hemos de volver a enviar a su lugar. 3 Ellos dijeron: Si enviáis el arca del Dios de Israel, no la enviéis vacía, sino pagadle la expiación; entonces seréis sanos, y conoceréis por qué no se apartó de vosotros su mano. 4 Y ellos dijeron: ¿Y qué será la expiación que le pagaremos? Ellos respondieron: Conforme al número de los príncipes de los filisteos, cinco tumores de oro, y cinco ratones de oro, porque una misma plaga ha afligido a todos vosotros y a vuestros príncipes. 5 Haréis, pues, figuras de vuestros tumores, y de vuestros ratones que destruyen la tierra, y daréis gloria al Dios de Israel; quizá aliviará su mano de sobre vosotros y de sobre vuestros dioses, y de sobre vuestra tierra. 6 ¿Por qué endurecéis vuestro corazón, como los egipcios y Faraón endurecieron su corazón? Después que los había tratado así, ¿no los dejaron ir, y se fueron? 7 Haced, pues, ahora un carro nuevo, y tomad luego dos vacas que críen, a las cuales no haya sido puesto yugo, y uncid las vacas al carro, y haced volver sus becerros de detrás de ellas a casa. 8 Tomaréis luego el arca de Jehová, y la pondréis sobre el carro, y las joyas de oro que le habéis de pagar en ofrenda por la culpa, las pondréis en una caja al lado de ella; y la dejaréis que se vaya. 9 Y observaréis; si sube por el camino de su tierra a Bet-semes, él nos ha hecho este mal tan grande; y si no, sabremos que no es su mano la que nos ha herido, sino que esto ocurrió por accidente.
10 Y aquellos hombres lo hicieron así; tomando dos vacas que criaban, las uncieron al carro, y encerraron en casa sus becerros. 11 Luego pusieron el arca de Jehová sobre el carro, y la caja con los ratones de oro y las figuras de sus tumores. 12 Y las vacas se encaminaron por el camino de Bet-semes, y seguían camino recto, andando y bramando, sin apartarse ni a derecha ni a izquierda; y los príncipes de los filisteos fueron tras ellas hasta el límite de Bet-semes. 13 Y los de Bet-semes segaban el trigo en el valle; y alzando los ojos vieron el arca, y se regocijaron cuando la vieron. 14 Y el carro vino al campo de Josué de Bet-semes, y paró allí donde había una gran piedra; y ellos cortaron la madera del carro, y ofrecieron las vacas en holocausto a Jehová. 15 Y los levitas bajaron el arca de Jehová, y la caja que estaba junto a ella, en la cual estaban las joyas de oro, y las pusieron sobre aquella gran piedra; y los hombres de Bet-semes sacrificaron holocaustos y dedicaron sacrificios a Jehová en aquel día. 16 Cuando vieron esto los cinco príncipes de los filisteos, volvieron a Ecrón el mismo día.
17 Estos fueron los tumores de oro que pagaron los filisteos en expiación a Jehová: por Asdod uno, por Gaza uno, por Ascalón uno, por Gat uno, por Ecrón uno. 18 Y los ratones de oro fueron conforme al número de todas las ciudades de los filisteos pertenecientes a los cinco príncipes, así las ciudades fortificadas como las aldeas sin muro. La gran piedra sobre la cual pusieron el arca de Jehová está en el campo de Josué de Bet-semes hasta hoy.
19 Entonces Dios hizo morir a los hombres de Bet-semes, porque habían mirado dentro del arca de Jehová; hizo morir del pueblo a cincuenta mil setenta hombres. Y lloró el pueblo, porque Jehová lo había herido con tan gran mortandad. 20 Y dijeron los de Bet-semes: ¿Quién podrá estar delante de Jehová el Dios santo? ¿A quién subirá desde nosotros? 21 Y enviaron mensajeros a los habitantes de Quiriat-jearim, diciendo: Los filisteos han devuelto el arca de Jehová; descended, pues, y llevadla a vosotros.
Filisteos apyenseykekxa makham yántéseksek
1 Siete pelten axta ekyetnayam filisteos apchókxa m'a Wesse' egegkok yántéseksek apagkok. 2 Apkeláneyáha axta filisteos ma'a apkelmaxnéssesso nak chá'a aqsok kéláyókxa énxet'ák agkok, tén han ma'a ekha nak apkelmopwancha'a. Aptáhak axta apkeláneya s'e:
—¿Háxko sa' anteméssesek Dios yántéseksek apagkok? Hẽltennés hana, háxko antéhek agyensakxak makham ma'a ekyetnamakxa axta.
3 Aptáhak axta apkelátegmowágko:
—Peyk sa' agkok kólyensakxak makham ma'a Dios Israel nak yántéseksek apagkok, nágkólaphés aqsa meyke kélyetlókassamo xama aqsok, kólmés sa' ekyaqmageykekxa kélsexnánémaxche' m'a Wesse' apagkok. Keñe sa' kóltaqmelekxak makham kéxegke, kólyekpelchágwok sa' ektémakxa melwátesseykmo apkellegassáseykegkoho.
4 —¿Yaqsa sa' agmések ekyaqmageykekxa nélsexnánémaxche'? —axta aptáhak apkelmaxneyáncha'a m'a filisteos.
—Cinco tasqapma étkók kéleykmassáseykha sa' kólmések élánamáxche nak sawo ekyátekto ekmomnáwa —axta aptáhak apkelátegmowágko m'a apkelmaxnéssesso nak chá'a aqsok kéláyókxa énxet'ák agkok—, xama apkemha apmonye' filisteos sa' chá'a; keñe sa' han cinco pomo'o kéleykmássesso élánamáxche nak sawo ekyátekto ekmomnáwa, hakte hawók mók kéxegke kéllegeykegkoho xa aqsok ekmaso nak, ekweykekxoho apkelámha apmonye'e kélagkok. 5 Kóleykmássesha sa' tasqapma, tén han pomo'o aptawáseykencha'a nak negókxa, kóltemésses apcheymákpoho m'a Dios nak Israel; lapmaxcheyk sa' kamassegwók apkellegassáseykegkoho kéxegke, keñe han ma'a aqsok kéláyókxa nak chá'a, tén han kélókxa nak kéxegke. 6 ¿Yaqsa ektéma kéxegke élyennaqtama nak kélwáxok, aptamheykegko axta m'a egipcios tén han faraón? Eyápaqhágweykmo axta apchahayo apkelánteyapma israelitas, apkellegassáseykegkoho ekyentaxno agko' Dios nak Israel. 7 Kólána kéxegke kalanaxchek weyke ekyenyawasso axnagko'; kólma sa' ánet weyke kaxwe ektamhéyak naqláwa, meyke nak kélchexenchesso makham nagyétek yámet, kólnaqtehetches sa' ma'a ekyenyawasso nak; nágkólho aqsa kalyetlók ma'a étkók nak, kólxatmekxa sa' aqsa m'a kañe' axagkok nak. 8 Kólma sa' Dios yántéseksek apagkok, kólpekken sa' ma'a néten nak weyke ekyenyawasso, kólpekken sa' nekha m'a kélxata nak aqsok élánamáxche sawo ekyátekto ekmomnáwa, yaqwayam nak kóltéhek ekyaqmageykekxa kélsexnánémaxche'. Keñe sa' kólhok aqsa kaxog axakko' xa weyke ekyenyawasso nak. 9 Kóllanha sa': péwók sa' agkok ekmeyákxo weyke ekyenyawasso m'a Bet-semes, éñamakxa axta, eyke xa ektáha senteméssesso negko'o m'a Dios apagkok nak Israel xa aqsok ekmaso nak; sa' agkok kapéwók ma'a, agya'asagkohok sa' megkatnaha sẽllegassáseykegkoho m'a, senteme egagko' eyke.
10 Aptamhágkek axta han xa énxet'ák nak. Apkelmágkek axta ánet weyke kaxwe ektamhéyak naqláw'ák, xama axta apxátaweykekxo étkók ma'a kañe' axagkok nak, apnaqtehetchessek axta m'a ekyenyawasso nak; 11 tén axta appekkena néten weyke ekyenyawasso m'a Wesse' egegkok yántéseksek apagkok, yetlo m'a kélxata axta chá'a kéleykmassáseykha pomo'o, tén han tasqapma, élánamáxche nak sawo ekyátekto ekmomnáwa. 12 Keñe axta élxega weyke élpéwo m'a ámay ekmahéyak nak Bet-semes, kelpáwágkek axta aqsa, kelpéwók axta aqsa han élxega meyke élyetnakhágwayam. Apkelxegkek axta natámen ma'a apkelámha apmonye'e nak filisteos, ekweykmoho m'a eyeynókxa axta xapop Bet-semes. 13 Xama axta apkelenmexawo m'a énxet'ák apheykha nak Bet-semes, apyaqtennágko axta hótáhap ma'a ekyapwátegweykenxa nak xapop, kelpayhékxók agko' axta apkelwáxok apkelwet'a m'a Wesse' egegkok nak yántéseksek apagkok. 14 Xama axta ekwákxo weyke ekyenyawasso m'a yókxexma apagkok nak Josué, apha axta Bet-semes, yetnakmek axta. Yetnegkek axta han meteymog ekyawe agko' ma'a. Yántápak axta han aptemessásekxak énxet'ák Bet-semes ma'a yántéseksek agkok nak weyke ekyenyawasso, keñe axta weyke apkelwatnésa Wesse' egegkok. 15 Nanók axta eyke aptekkesa levitas ma'a yántéseksek nak, tén han ma'a kélxata axta sawo ekyátekto ekmomnáwa kéleykmassáseykha, apnegkenwokmek axta néten meteymog ekyawe; cháxa ekhem apkelwatnésakxa axta han aqsok Wesse' egegkok ma'a énxet'ák apheykha nak Bet-semes, tén han apkelnáhakkasa chá'a aqsok apnaqtósso. 16 Apkeltaqháwok axta makham cinco apkelámha apmonye'e axta filisteos apkelmeyákxo Ecrón xa ekhem nak, natámen apkelwete xa.
17 Cháxa cinco kéleykmássesso tasqapma élánamáxche axta sawo ekyátekto ekmomnáwa, apkelmésso axta Wesse' egegkok ma'a filisteos, ekyaqmageykekxa m'a apkelsexnánémap, xama xama axta han chá'a agkok: cham'a Asdod, Gaza, Ascalón, Gat tén han Ecrón; 18 keñe axta m'a apwánxa axta pomo'o kéleykmassáseykha, hawók axta apwánxa m'a tegma apkelyawe apagkok xa cinco apkelámha apmonye'e nak filisteos, ekweykekxoho m'a tegma apkelyawe apkelyennaqte nak, tén han ma'a tegma apketkok meykexa nak kélhaxtegkesso nápakhaw'ék. Cham'a meteymog ekyawe kélpekkenmakxa axta néten Wesse' egegkok yántéseksek apagkok, egwanchek makham agwetak ma'a Josué nak yókxexma apagkok, apha axta m'a Bet-semes.
19 Apkelnapmeyk axta eyke han nápakha énxet'ák Bet-semes ma'a Wesse' egegkok, eñama apkelányo m'a kañe' yántéseksek. Setenta énxet'ák axta apkelnapmak, apkellekxagweykha axta énxet'ák, eñama apkelnapma Wesse' egegkok nepyeseksa m'a énxet'ák. 20 Keñe axta aptéma apkelpaqmeyesma apheykha nak Bet-semes: “¿Yaqsa awanchek katnamha nápaqtók ma'a Wesse' egegkok, cham'a Dios appagkanamap nak? ¿Háxko sa' agáphaksek yántéseksek apagkok yaqwayam enxoho keytnók makhawo'?” 21 Keñe axta kéláphássesa amya'a m'a apheykha nak Quiriat-jearim, ektáha apkeláneyákpo s'e: “Apyensa'akteyk makham filisteos Wesse' egegkok yántéseksek apagkok; kólwata sa'.”