Elías predice la sequía
1 Entonces Elías tisbita, que era de los moradores de Galaad, dijo a Acab: Vive Jehová Dios de Israel, en cuya presencia estoy, que no habrá lluvia ni rocío en estos años, sino por mi palabra. 2 Y vino a él palabra de Jehová, diciendo: 3 Apártate de aquí, y vuélvete al oriente, y escóndete en el arroyo de Querit, que está frente al Jordán. 4 Beberás del arroyo; y yo he mandado a los cuervos que te den allí de comer. 5 Y él fue e hizo conforme a la palabra de Jehová; pues se fue y vivió junto al arroyo de Querit, que está frente al Jordán. 6 Y los cuervos le traían pan y carne por la mañana, y pan y carne por la tarde; y bebía del arroyo. 7 Pasados algunos días, se secó el arroyo, porque no había llovido sobre la tierra.
Elías y la viuda de Sarepta
8 Vino luego a él palabra de Jehová, diciendo: 9 Levántate, vete a Sarepta de Sidón, y mora allí; he aquí yo he dado orden allí a una mujer viuda que te sustente. 10 Entonces él se levantó y se fue a Sarepta. Y cuando llegó a la puerta de la ciudad, he aquí una mujer viuda que estaba allí recogiendo leña; y él la llamó, y le dijo: Te ruego que me traigas un poco de agua en un vaso, para que beba. 11 Y yendo ella para traérsela, él la volvió a llamar, y le dijo: Te ruego que me traigas también un bocado de pan en tu mano. 12 Y ella respondió: Vive Jehová tu Dios, que no tengo pan cocido; solamente un puñado de harina tengo en la tinaja, y un poco de aceite en una vasija; y ahora recogía dos leños, para entrar y prepararlo para mí y para mi hijo, para que lo comamos, y nos dejemos morir. 13 Elías le dijo: No tengas temor; ve, haz como has dicho; pero hazme a mí primero de ello una pequeña torta cocida debajo de la ceniza, y tráemela; y después harás para ti y para tu hijo. 14 Porque Jehová Dios de Israel ha dicho así: La harina de la tinaja no escaseará, ni el aceite de la vasija disminuirá, hasta el día en que Jehová haga llover sobre la faz de la tierra. 15 Entonces ella fue e hizo como le dijo Elías; y comió él, y ella, y su casa, muchos días. 16 Y la harina de la tinaja no escaseó, ni el aceite de la vasija menguó, conforme a la palabra que Jehová había dicho por Elías.
17 Después de estas cosas aconteció que cayó enfermo el hijo del ama de la casa; y la enfermedad fue tan grave que no quedó en él aliento. 18 Y ella dijo a Elías: ¿Qué tengo yo contigo, varón de Dios? ¿Has venido a mí para traer a memoria mis iniquidades, y para hacer morir a mi hijo? 19 Él le dijo: Dame acá tu hijo. Entonces él lo tomó de su regazo, y lo llevó al aposento donde él estaba, y lo puso sobre su cama. 20 Y clamando a Jehová, dijo: Jehová Dios mío, ¿aun a la viuda en cuya casa estoy hospedado has afligido, haciéndole morir su hijo? 21 Y se tendió sobre el niño tres veces, y clamó a Jehová y dijo: Jehová Dios mío, te ruego que hagas volver el alma de este niño a él. 22 Y Jehová oyó la voz de Elías, y el alma del niño volvió a él, y revivió. 23 Tomando luego Elías al niño, lo trajo del aposento a la casa, y lo dio a su madre, y le dijo Elías: Mira, tu hijo vive. 24 Entonces la mujer dijo a Elías: Ahora conozco que tú eres varón de Dios, y que la palabra de Jehová es verdad en tu boca.
Elías apxeyenma katnehek meyke yegmen
1 Aptáhak axta Elías apcháneya m'a Ahab, cham'a Elías, apteme axta Dios appeywa aplegasso apkeñama axta Tisbé, yókxexma nak Galaad: “¡Naqsók ko'o ektemessásak yetlo sekxeyenma apwesey Wesse' egegkok, Dios nak Israel, sekyetleykencha'a nak ko'o, megkammakyek sa' se'e apyeyam nak, tén han egmonye' nak, megkatyemek sa' nahan yálye, ekwokmoho séltamho sa' ko'o makham!”
2 Tén axta aptáha apcháneya Wesse' egegkok ma'a Elías: 3 “Emhók sa' ekpayho nak ekteyapmakxa ekhem, éxánegwom sa' ma'a alwáta' nak Querit, ekyetnama nak ma'a neyp Jordán, ekpayho nak ekteyapmakxa ekhem. 4 Sa' ének chá'a yegmen ma'a ekyetno nak alwáta', éltennássek eyke ko'o kágqag yaqwayam kalsakxések chá'a apto.”
5 Apkelyahákxók axta Elías ma'a apkeltamhókxa axta etnehek Wesse' egegkok, apxegkek axta aphakmo m'a neyáwa nak alwáta' Querit, ekpayho nak ekteyapmakxa ekhem ma'a teyp Jordán. 6 Kasakxések axta chá'a kágqag pán, tén han ápetek, axto'o tén taxnám. Tén axta ének chá'a yegmen ma'a alwáta' nak. 7 Yáma wenaqtémok axta han, keñe ekyamáya m'a alwáta', hakte axta kammayék xa apchókxa nak.
Elías tén han kelán'a tampe' eñama nak Sarepta
8 Keñe axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya Elías se'e: 9 “Emhók sa' ma'a tegma apwányam nak Sarepta, apyetnama nak Sidón, exnem sa' ma'a. Éltennássek eyke ko'o kelán'a tampe' ekha nak ma'a séltamho chá'a kagkok apto.”
10 Apxegkek axta Elías apmahágko m'a Sarepta. Apwomók axta aqsa m'a nentaxnamakxa nak tegma apwányam, apwet'a xama kelán'a tampe' ekyekhámencha'a yántapák. Apwóneyha axta, keñe aptáha apcháneya s'e:
—Heyekwés hana yegmen yaqwayam eynek ko'o.
11 Ketók ektaqhémókxa axta makham peya kasakxések, keñe aptáha makham apwónéncha'a Elías:
—Hesantagkasho sa' han pán.
12 Chátegmowágkek axta m'a kelán'a:
—Naqsók ko'o sektáha seyáneya exchep yetlo sekxeyenma apwesey Dios Wesse' apagkok, méko ko'o m'a pán sekmakhetchesso nak. Wánxa aqsa apyetna apqántawók hótáhap ma'a sekxata nak sokpayhe, tén han ketsék pexmok égmenek ma'a sekyeta nak, yántapák eyke ekyeykhámeyha ko'o kaxwo', yaqwayam wahanchessekxak ma'a hatte, tén han ko'óxa. Antawagkok sa' negko'o, keñe sa' natámen óletsapok meyk sẽlnapma.
13 Apchátegmowágkek axta Elías:
—Nágkatneykha aqsa awáxok. Kahanwakxa sa' ma'a ekxéna nak. Hélanés sa' eyke ko'o sekxók xama torta apketchetseyk ma'a hótáhap apyetna nak xeye', keñe sa' hesantagkasek, tén sa' kalánekxak makham pók yaqwayam katwok, xeye' tén han étche. 14 Hakte apxénchek axta Wesse' egegkok, Dios nak Israel, mesawhakpehek chá'a hótáhap ma'a sokpayhe nak, tén han pexmok égmenek ma'a kélyeta nak, ekwokmoho apkeltamho makham kammék Wesse' egegkok keso náxop.
15 Taqháwok axta kelán'a tampe' élánegwákxo m'a apkeltamho axta kalának ma'a Elías. Cháxa kelán'a nak yetlo étche tén han Elías, xámok axta ektéyak yaqwayam kalmaha ekxámokma agko' ekhem. 16 Axta esawhomákpok hótáhap ma'a sokpayhe kélxata nak, keñe han pexmok égmenek kélyeta nak, aptáhakxa axta m'a Wesse' egegkok, apchásenneykekxo axta m'a Elías.
17 Keñe axta natámen apháxamákpo étche m'a kelán'a tampe' nak, yentexók agko' axta han apháxamap, apketsepmeyk axta han. 18 Keñe axta kelán'a tampe' ektáha eyáneya m'a Elías:
—¡Yaqsa ektáha setnéssesa nak xeyep xa ektáha nak, xép apteme nak Dios énxet apagkok! ¡Apxegeykmek enxeykel'a exchep yaqwayam hey'assásegwakxohok may'assáxma tén han yának yetsapok ma'a hatte!
19 Apchátegmowágkek axta Elías:
—Kay'ásenta sa' étche s'e.
Apcheynchek axta Elías ekpekkenágkaxa axta awáxok étche m'a kelán'a tampe', apya'ásekxeyk axta m'a apteyenmakxa axta néten, appekkenwákxeyk axta m'a néten apyetnamakxa. 20 Keñe axta aptáha apyennaqtésawo appeywa apwónéncha'a Wesse' egegkok: “Dios Wesse' ahagkok, ¿peya han éntaxnéssesek awáxok se'e kelán'a tampe' sekteyenwaya nak ko'o axagkok, apmáheyo yaqhássesek ma'a étche?”
21 Yetlókok axta han apteme ántánxo aptaháneykekxa chá'a m'a sakcha'a, keñe apyennaqtésawo appeywa aptáha apcháneya Wesse' egegkok: “Dios Wesse' ahagkok, ¡éltamhók eykhe ko'o exátekhássók makham se'e sakcha'a nak!”
22 Aphaxnawók axta han Wesse' egegkok apkelmaxnagko m'a Elías, apxátekhássekmek axta makham ma'a sakcha'a. 23 Yetlókok axta apmeykekxa makham Elías ma'a sakcha'a apya'ásento m'a apwáxok tegma kóneg nak, keñe apmeyásekxo m'a egken, axta aptáhak apcháneya s'e:
—¡Keso étche s'e, apxátekhágwokme'!
24 Chátegmowágkek axta m'a kelán'a:
—Ekya'ásegwokmek kaxwók xeyep apteme Dios énxet apagkok, tén han ekteme naqso' chá'a m'a appeywa eñama nak Wesse' egegkok apmésso.