Viviendo en el Espíritu
1 Ahora, pues, ninguna condenación hay para los que están en Cristo Jesús, los que no andan conforme a la carne, sino conforme al Espíritu. 2 Porque la ley del Espíritu de vida en Cristo Jesús me ha librado de la ley del pecado y de la muerte. 3 Porque lo que era imposible para la ley, por cuanto era débil por la carne, Dios, enviando a su Hijo en semejanza de carne de pecado y a causa del pecado, condenó al pecado en la carne; 4 para que la justicia de la ley se cumpliese en nosotros, que no andamos conforme a la carne, sino conforme al Espíritu. 5 Porque los que son de la carne piensan en las cosas de la carne; pero los que son del Espíritu, en las cosas del Espíritu. 6 Porque el ocuparse de la carne es muerte, pero el ocuparse del Espíritu es vida y paz. 7 Por cuanto los designios de la carne son enemistad contra Dios; porque no se sujetan a la ley de Dios, ni tampoco pueden; 8 y los que viven según la carne no pueden agradar a Dios.
9 Mas vosotros no vivís según la carne, sino según el Espíritu, si es que el Espíritu de Dios mora en vosotros. Y si alguno no tiene el Espíritu de Cristo, no es de él. 10 Pero si Cristo está en vosotros, el cuerpo en verdad está muerto a causa del pecado, mas el espíritu vive a causa de la justicia. 11 Y si el Espíritu de aquel que levantó de los muertos a Jesús mora en vosotros, el que levantó de los muertos a Cristo Jesús vivificará también vuestros cuerpos mortales por su Espíritu que mora en vosotros.
12 Así que, hermanos, deudores somos, no a la carne, para que vivamos conforme a la carne; 13 porque si vivís conforme a la carne, moriréis; mas si por el Espíritu hacéis morir las obras de la carne, viviréis. 14 Porque todos los que son guiados por el Espíritu de Dios, estos son hijos de Dios. 15 Pues no habéis recibido el espíritu de esclavitud para estar otra vez en temor, sino que habéis recibido el espíritu de adopción, por el cual clamamos: ¡Abba, Padre! 16 El Espíritu mismo da testimonio a nuestro espíritu, de que somos hijos de Dios. 17 Y si hijos, también herederos; herederos de Dios y coherederos con Cristo, si es que padecemos juntamente con él, para que juntamente con él seamos glorificados.
18 Pues tengo por cierto que las aflicciones del tiempo presente no son comparables con la gloria venidera que en nosotros ha de manifestarse. 19 Porque el anhelo ardiente de la creación es el aguardar la manifestación de los hijos de Dios. 20 Porque la creación fue sujetada a vanidad, no por su propia voluntad, sino por causa del que la sujetó en esperanza; 21 porque también la creación misma será libertada de la esclavitud de corrupción, a la libertad gloriosa de los hijos de Dios. 22 Porque sabemos que toda la creación gime a una, y a una está con dolores de parto hasta ahora; 23 y no solo ella, sino que también nosotros mismos, que tenemos las primicias del Espíritu, nosotros también gemimos dentro de nosotros mismos, esperando la adopción, la redención de nuestro cuerpo. 24 Porque en esperanza fuimos salvos; pero la esperanza que se ve, no es esperanza; porque lo que alguno ve, ¿a qué esperarlo? 25 Pero si esperamos lo que no vemos, con paciencia lo aguardamos.
26 Y de igual manera el Espíritu nos ayuda en nuestra debilidad; pues qué hemos de pedir como conviene, no lo sabemos, pero el Espíritu mismo intercede por nosotros con gemidos indecibles. 27 Mas el que escudriña los corazones sabe cuál es la intención del Espíritu, porque conforme a la voluntad de Dios intercede por los santos.
Más que vencedores
28 Y sabemos que a los que aman a Dios, todas las cosas les ayudan a bien, esto es, a los que conforme a su propósito son llamados. 29 Porque a los que antes conoció, también los predestinó para que fuesen hechos conformes a la imagen de su Hijo, para que él sea el primogénito entre muchos hermanos. 30 Y a los que predestinó, a estos también llamó; y a los que llamó, a estos también justificó; y a los que justificó, a estos también glorificó.
31 ¿Qué, pues, diremos a esto? Si Dios es por nosotros, ¿quién contra nosotros? 32 El que no escatimó ni a su propio Hijo, sino que lo entregó por todos nosotros, ¿cómo no nos dará también con él todas las cosas? 33 ¿Quién acusará a los escogidos de Dios? Dios es el que justifica. 34 ¿Quién es el que condenará? Cristo es el que murió; más aun, el que también resucitó, el que además está a la diestra de Dios, el que también intercede por nosotros. 35 ¿Quién nos separará del amor de Cristo? ¿Tribulación, o angustia, o persecución, o hambre, o desnudez, o peligro, o espada? 36 Como está escrito:
Por causa de ti somos muertos todo el tiempo;
Somos contados como ovejas de matadero.
37 Antes, en todas estas cosas somos más que vencedores por medio de aquel que nos amó. 38 Por lo cual estoy seguro de que ni la muerte, ni la vida, ni ángeles, ni principados, ni potestades, ni lo presente, ni lo por venir, 39 ni lo alto, ni lo profundo, ni ninguna otra cosa creada nos podrá separar del amor de Dios, que es en Cristo Jesús Señor nuestro.
Nintemaclha alhnancoc ayinyema Espíritu apanco Dios
1 Nasoc anco, mongiltovasalhquejec sat ningiltomja ninpasmeyquiclha Cristo Jesús. Mongilyiplovsejec mocjam nintemaclha inganco. Ongilyiplovsic sat mataa actemaclha ayinyema Espíritu apanco Dios. 2 Actemaclha ayinyema Espíritu apanco Dios actomja acyimnatescama ingnenyaoc, ayinyema ninpasmeyquiclha Cristo Jesús. Eycaso actomja singilvomquiscama tap naysicsa ningyiplovquiscama actemaclha mongilyascalhma najan actemaclha ningitsepmaclha. 3 Am alhta covanac jingilvomsic tap singanamaclha Moisés. Ayinyemaclha nintemaclha inganco actomja ayinmelhaycam. Apvanquic alhta Dios jingilvomsic tap: Apcapajasquic alhta Apquitca ningyesicsa naysicsa ningyiplovquiscama mongilyascalhma. Aptomjaclhec alhta enlhit apanco, ningno nincoo. Apmascosquic alhta Cristo acmovan mongilyascalhma. Ayinyemaclha am eyiplovcasac mataa mongilyascalhma. 4 Ingvanquic nincoo onsavojo ningyiplovquiscama singanamaclha Moisés. Incaymalhquic mongyiplovseje nintemaclha inganco. Ongilyiplovsic sat actemaclha apmayjayoclha Espíritu apanco Dios.
5 Ningyiplovcasquic sat ancoc nintemaclha inganco, colhenic sat mataa ingvalhoc nintemaclha inganco. Ningyiplovcasquic sat ancoc aptemaclha Espíritu apanco Dios, colhenic sat mataa ingvalhoc actemaclha ayinyema Espíritu apanco Dios. 6 Inlhenquic sat ancoc ingvalhoc nintemaclha inganco yoyam ongyiplovcasojo, coyiplovjoc sat ningitsepma. Inlhenquic sat ancoc ingvalhoc actemaclha ayinyema Espíritu apanco Dios yoyam ongyiplovcasojo, coyiplovjoc sat actimem acyimnatem ingnenyaoc najan actamilaycam ingilvalhoc. 7 Inlhenquic sat ancoc ingvalhoc nintemaclha inganco yoyam ongyiplovcasojo, ontimjic sat ninginmelhaycam Dios, jintimjic sat metnaja apnaymacoc. Am jingilyacmoc ongyiplovcasojo singanamaclha Dios, mongvanquejec najan ongyiplovcasojo. 8 Ningyiplovcasquic sat ancoc nintemaclha inganco, jingiltanovac sat Dios.
9 Apquilvatsamquic quellhip apquilyiplovquiscama apquiltemaclha apanco. Apquilyiplovcasquic quellhip actemaclha ayinyema Espíritu apanco Dios. Ayinyemaclha apnec apquilvalhoc quellhip Espíritu apanco Dios. Am sat ancoc elhnac ingvalhoc Espíritu apanco Cristo, mongvanquejec ontimjic apmolhama. 10 Apnec sat ancoc Cristo apquilvalhoc quellhip, melyiplovsejec sat mataa actemaclha melyascalhma. Malha ayitsepma apquilyovoclhojo sat cotnejic. Alhnancoc eyca apquilvanmoncama quellhip. Ayinyemaclha Dios aptimesquiscama apquilpeyvomo quellhip. 11 Apnec sat ancoc apquilvalhoc quellhip Espíritu apanco Dios aptomja alhta aplhaticjasquiyam Cristo Jesús. Enalhaticjascomoc sat najan Dios apquilyovoclhojo quellhip yoyam colyimnavomoc apnenyaoc. Eycaso ayinyema Espíritu apanco Dios apna apquilvalhoc quellhip.
12 Quellhip elyalhinga elyasamcojo: Mongvanquejec nincoo ongilinlhanmojo ningyiplovquiscama nintemaclha inganco. 13 Ayinyemaclha apquilyiplovcasquic sat ancoc quellhip apquiltemaclha apanco, coyiplovjoc sat apquilitsepma. Apquilvatsamquic sat ancoc quellhip apquiltemaclha apanco, malha apquilnapayclha sat cotnejic ayinyema Espíritu apanco Dios. Colhic sat acyimnatem apnenyaoc quellhip.
14 Apquilvamlha aptomja apnalayclha Espíritu apanco Dios, eycaso apquiltomja Dios apquitquic. 15 Apquillhocac alhta quellhip Espíritu apanco Dios. Am eltamjoc Espíritu apanco Dios yoyam elyiplovcasojo quellhip apquiltemaclha nano, malha apquilmomap naysicsa apquilay. Ingiltimescasquic nincoo yoyam ongiltimjic Dios apquitquic. Espíritu apanco Dios ayinyema apcanem ontimjic mataa: “Ingyapam nincoo”. 16 Espíritu apanco Dios aptomja apyascasingviyam ingvalhoc ningiltomja nasoc anco Dios apquitquic. 17 Ongillhovac sat singaycaoc Dios aplhanma yoyam jingilmesic, ayinyemaclha ningiltomja apquitquic. Ongiltimjic sat ninlhoyo lhama Cristo. Ningiltomjac sat ancoc ninlingaycamco lhama acmasca Cristo, ongilpasmoc sat najan Cristo naysicsa gloria aptomja apyimtalhnamo.
18 Acyasamcoc coo. Mongvanquejec mongvita acmasca as nalhpop. Acyiviy anco sat cotnejic gloria aptemaclha apyimtalhnamo yoyam ongilpasmoc nincoo, am colhno actemaclha ninlingaycamco acmasca quilhvo nac jay. 19 Avanjec apquililjalhanma aplhamoclhojo enlhitaoc, inquililjalhnec najan aclhamoclhojo asoc apquillanay nic nat Dios, yoyam covac sat acnim yoyam elvitacpoc Dios apquitquic. 20 Colmasquingvomoc sat aclhamoclhojo asoc apquillanay nic nat Dios. Jave ayinyema alsilhnanomalhca anco aclhamoclhojo asoc. Eycaso apquiltemoclha apanco cotnejic Dios yoyam colmasquingvomoc. Yitnec malha aljalhanma ingvalhoc. 21 Covac sat acnim yoyam comascoc sat alitsepma aclhamoclhojo asoc. Colmasquingvomejec sat mataa. Colpasmoc sat aclhamoclhojo asoc naysicsa mactimesquiscama apquilyimtalhnamo Dios apquitquic apquiltomja apquilvomsomap tap. 22 Ningyasamcoc nincoo aclhamoclhojo asoc apquillanay Dios actomja ninlingaycamco lhama acmasca nincoo acvocmo acnim nac jay. Malha quilvana aclingaycamco acmasca amamyi actimquiscama ayitca. 23 Jave acvamlha aclhamoclhojo asoc allingaycamco acmasca. Najan nincoo lha ningilmiyovsica acyitna ingvalhoc Espíritu apanco Dios singmescama ingmamyi Dios. Ningiljalhnec nincoo yoyam onlhojoc sat lhama Dios ningiltomja apquitquic. Yoyam najan cotniclha moc actemaclha ningilyovoclhojo, am colhno actemaclha ningilyovoclhojo as nalhpop. 24 Ningilvomsalhquic nincoo tap ayinyema aljalhneycam ingvalhoc. Cotnaja aljalhneycam ingvalhoc asoc ningvitay quilhvo nac jay. Ningvitac sat ancoc asoc, mongvanquejec ongilaylhic mocjam. 25 Asoc actomja aljalhneycam mongvanquejec ongvita quilhvo nac jay. Incaymalhquic ongilinlhanmojo ningiljalhanma, malha naysicsa singilipvoyam.
26 Am sat ancoc ongvanac nincoo, jingilpasmoc sat Espíritu apanco. Mongilyasamcoc nincoo actemaclha yoyam ontimjic ningilmalhnancama. Ingilmalhnescasquic mataa nincoo Espíritu Santo napato Dios, naysicsa aptipsaycam apquinamam. Am colngalhcac mocjam appayvam actema nac lha. 27 Apyasamcoc Dios aclhamoclhojo actemaclha ingilvalhoc ingac. Apyasamcoc Dios actemaclha aclheneycam apvalhoc Espíritu apanco. Eycaso actemaclha apmayjayoclha Dios yoyam elmalhnesquisic Espíritu apanco apquiltomja Dios apquilyacyescama.
Actemaclha ningilyimnatem, am colhno actemaclha moc asoc
28 Ningyasamcoc nincoo: Ningasicjavoc sat ancoc Dios, incaymalhquic jingilyascasingvomoc aclhamoclhojo asoc altamila actemaclha ningvitay. Ayinyemaclha nincoo ningiltomja ningilanyomalhca, malha singevoycam Dios. Eycaso actomja apmayjayoclha Dios. 29 Ingilyicpilcoc nincoo Dios siclhoc anco aptomja singilyacyescama. Apquiltamjoc Dios yoyam onlhojoc nincoo Apquitca. Apquiltamjoc yoyam etnejic Apquitca apvaneycaoc apmamyi, malha apjapquininga nipyesicsa aplhamoclhojo apquilyalhinga. 30 Ingilyacyesquic nincoo Dios siclhoc anco, aptomja singilanem malha singevoycam. Singilanem nincoo Dios siclhoc anco, aptomja najan singiltimesquiscama ningilpeyvomo. Ingiltimescasquic ningilpeyvomo Dios siclhoc anco, apquiltamjoc yoyam ongilpasmoc sat gloria aptemaclha apyimtalhnamo apanco.
31 ¿Jalhco sat ongiltimjic nincoo? Aptomjac sat ancoc Dios singmasma nincoo, copvanquejec lhama enlhit jingilinmelham nincoo. 32 Am alhta emyavac Apquitca apanco Dios. Apyinyovquic alhta Apquitca yoyam ematong singyanmongam nincoo. Apcapajasquic alhta Apquitca ningyesicsa, malha singmescama. Yiplovcoc singmescama aclhamoclhojo asoc. 33 ¿Soc enlhit apquiltamjoc yoyam jingilpejesca ningilmasomcaa ningiltomja Dios singilyacyescama? Paj, copvanquejec lhama enlhit. Apnec Dios aptomja singiltimesquiscama ningilpeyvomo. 34 ¿Soc enlhit apquiltamjoc yoyam jingiltovacsic? Paj, copvanquejec lhama enlhit. Apnec Cristo apnaclha Dios aptomja singilmalhnesquiscama. Apquitsepquic alhta singyanmongam, aplhaticjangvocmec alhta mocjam. 35 ¿Soc asoc acmovan yoyam comascocsic singasicjayo ayinyema Cristo? ¿Pa ya comascoc singasicjayo Cristo ayinyema ninlingaycamco acmasca, ayinyema acyimtalhnescama ingvalhoc, ayinyema singminlhinaycam, ayinyema singajem mayc, ayinyema mepqui ningilantalhnama, ayinyema ningay acmasom inlhoyqui laa ningitsepma? Paj lhama asoc acmovan yoyam comascocsic singasicjayo Cristo. 36 Acno actemaclha ilhnic nat Dios appayvam actalhesomalhca:
Ninticyovquic mataa nincoo aclhamoclhojo acnim,
ayinyema lhip apvisay aptomja Visqui ingac.
Malha nipquesic ningiltomjac nincoo yoyam onticyo
—nic nat intomjac.
37 Apnec nincoo Cristo aptomja singasicjayo naysicsa ningvitay as asoc. Ingilmasquic nincoo ningilyimnatem. Eycaso ayinyema ningiltimem ningilyimnatem, am colhno aclhamoclhojo asoc yoyam jingiltovacsic. 38-39 Acyasamcoc coo. Paj lhama asoc acmovan yoyam comascocsic singasicjayo Dios ayinyema Jesucristo Visqui ingac. Paj acmovan actemaclha ningitsepma, paj najan actemaclha acyimnatem, paj najan ángeles, paj najan poc apquilmopvancaa, paj najan somquic quilyicjamo alyimnatem, paj najan asoc ningvitay quilhvo nac jay, paj najan asoc yoyam colvac sat. Paj najan asoc alinyema netin najan alinyema congno, paj najan moc asoc apquillanay nic nat Dios lhalhma anco. Paj lhama asoc acmovan yoyam comascocsic singasicjayo Dios.