El ejemplo de Abraham
1 ¿Qué, pues, diremos que halló Abraham, nuestro padre según la carne? 2 Porque si Abraham fue justificado por las obras, tiene de qué gloriarse, pero no para con Dios. 3 Porque ¿qué dice la Escritura? Creyó Abraham a Dios, y le fue contado por justicia. 4 Pero al que obra, no se le cuenta el salario como gracia, sino como deuda; 5 mas al que no obra, sino cree en aquel que justifica al impío, su fe le es contada por justicia. 6 Como también David habla de la bienaventuranza del hombre a quien Dios atribuye justicia sin obras, 7 diciendo:
Bienaventurados aquellos cuyas iniquidades son perdonadas,
Y cuyos pecados son cubiertos.
8 Bienaventurado el varón a quien el Señor no inculpa de pecado.
9 ¿Es, pues, esta bienaventuranza solamente para los de la circuncisión, o también para los de la incircuncisión? Porque decimos que a Abraham le fue contada la fe por justicia. 10 ¿Cómo, pues, le fue contada? ¿Estando en la circuncisión, o en la incircuncisión? No en la circuncisión, sino en la incircuncisión. 11 Y recibió la circuncisión como señal, como sello de la justicia de la fe que tuvo estando aún incircunciso; para que fuese padre de todos los creyentes no circuncidados, a fin de que también a ellos la fe les sea contada por justicia; 12 y padre de la circuncisión, para los que no solamente son de la circuncisión, sino que también siguen las pisadas de la fe que tuvo nuestro padre Abraham antes de ser circuncidado.
La promesa realizada mediante la fe
13 Porque no por la ley fue dada a Abraham o a su descendencia la promesa de que sería heredero del mundo, sino por la justicia de la fe. 14 Porque si los que son de la ley son los herederos, vana resulta la fe, y anulada la promesa. 15 Pues la ley produce ira; pero donde no hay ley, tampoco hay transgresión.
16 Por tanto, es por fe, para que sea por gracia, a fin de que la promesa sea firme para toda su descendencia; no solamente para la que es de la ley, sino también para la que es de la fe de Abraham, el cual es padre de todos nosotros 17 (como está escrito: Te he puesto por padre de muchas gentes ) delante de Dios, a quien creyó, el cual da vida a los muertos, y llama las cosas que no son, como si fuesen. 18 Él creyó en esperanza contra esperanza, para llegar a ser padre de muchas gentes, conforme a lo que se le había dicho: Así será tu descendencia. 19 Y no se debilitó en la fe al considerar su cuerpo, que estaba ya como muerto (siendo de casi cien años ), o la esterilidad de la matriz de Sara. 20 Tampoco dudó, por incredulidad, de la promesa de Dios, sino que se fortaleció en fe, dando gloria a Dios, 21 plenamente convencido de que era también poderoso para hacer todo lo que había prometido; 22 por lo cual también su fe le fue contada por justicia. 23 Y no solamente con respecto a él se escribió que le fue contada, 24 sino también con respecto a nosotros a quienes ha de ser contada, esto es, a los que creemos en el que levantó de los muertos a Jesús, Señor nuestro, 25 el cual fue entregado por nuestras transgresiones, y resucitado para nuestra justificación.
Singillhicmoscama aptemaclha ilhnic nat Abraham
1 Pac oyitsic aptemaclha ilhnic nat ningilyeyjamcaa nano. ¿Jalhco ilhnic nat aptemaclha ningilyeyjamcaa Abraham? 2 Aplhenacpec Abraham aptomja ilhnic nat appeyvomo napato Dios ayinyema apyiplovquiscama actemaclha actamila. Apvanquic nic nat inyicje eyimtalhnesacpoc apanco Abraham. Am nic nat copvanac eyimtalhnesacpoc apanco napato Dios. 3 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca: “Am nic nat eyascacmoc Abraham actemaclha aplhanma Dios. Eycaso ayinyema aptimesomap appeyvomo napato Dios” —nic nat intomjac. 4 Ningyasamcoc nincoo: Ningiltamjam sat ancoc nincoo, ongillhovac sat acyanmongam. Jave singmescama nasa. Actomja eyca acyanmongam nintamjaycam. 5 Am sat ancoc coyitnac nintamjaycam actamila yoyam colhenalhcac. Am sat ancoc ongilyascacmoc Dios aptomja aptimesquiscama apquilpeyvomo enlhit melyascalhma, colhic sat sintimesa ningilpeyvomo ayinyema mongyasquiyam. 6 Acno ilhnic nat aplhanma apvisqui David. Ningillhenalhquic nincoo ningiltomja ningilinyejemo. Ayinyemaclha Dios aptomja singiltimesquiscama ningilpeyvomo mepqui aclhenomalhca nintamjaycam actamila. 7 Aptomjac nic nat apvisqui David:
Apquilinyejemoc anco enlhit, ayinyemaclha Dios aptomja apmascoscama aptemaclha acmasom. Najan aptomja apmascoscama mongilyascalhma.
8 Apquilinyejemoc anco enlhit, ayinyemaclha Visqui ingac aptomja melyipsatem melyascalhma as enlhit
—nic nat aptomjac.
9 Altamjoc oltimnacsic mocjam quellhip: ¿Apquilvamlha ya judíos acma asoc monquinatquiscama apyimpeoc eltimjic apquilinyejemo? ¿Metnaja judíos ya najan yoyam eltimjic apquilinyejemo? Eje, najan maa. Aplhenacpec nic nat Abraham aptimesomap appeyvomo napato Dios ayinyema meyasquiyam. 10 Amamyi ilhnic nat aptimesomacpo appeyvomo Abraham napato Dios. Alhayi ilhnic nat mactimesquiscama asoc monquinatquiscama apyimpejic Abraham. 11 Apvitac nic nat Abraham asoc monquinatquiscama apyimpejic, yoyam colhejec acyascacmo aptomja aptimesomap amamyi appeyvomo napato Dios ayinyema meyasquiyam. Apquiltamjoc nic nat Dios yoyam etnejic Abraham apvisay “mongyasquiyam inyap”. Yoyam etnejic malha apquilyap aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco apquiltomja melyasquiyam. Ayinyemaclha Dios aptimesquiscama apquilpeyvomo enlhitaoc lhalhma anco mepqui asoc monquinatquiscama apyimpeoc. 12 Aptomjac najan Abraham aptovana niptamin aplhamoclhojo judíos apquiltomja apquilyiplovquiscama actemaclha meyasquiyam Abraham. Ayinyemaclha amamyi ilhnic nat aptimem meyasquiyam ingilyap Abraham. Alhayi ilhnic nat mactimesquiscama asoc monquinatquiscama apyimpejic.
Invocmec nic nat nelha aplhanmaclha Dios actomja nasoc anco ayinyema mongyasquiyam
13 Aplhenquic nic nat Dios actomja nasoc anco yoyam emquesic sat Abraham aclhamoclhojo asoc nalhpop. Yoyam najan elmesic aplhamoclhojo aptovana niptamin, malha ningillhoy ingilyap apquilnatam. Eycaso aplhanma ilhnic nat Dios ayinyema actemaclha meyasquiyam Abraham mepqui apyiplovquiscama singanamaclha. Aptimesacpec nic nat appeyvomo Abraham napato Dios. 14 Apquillhenacpec sat ancoc enlhit apquilyiplovquiscama singanamaclha yoyam ellhovac apquilvamlha asoc ayinyema Dios. Alhtoc sat cotnejic actemaclha mongyasquiyam, alhtoc sat najan cotnejic aplhanmaclha Dios aptomja nasoc anco. 15 Yitnec mataa acyanmongsayclha ayinyema singanamaclha acyanmongam mongyiplovquiscama. Am sat ancoc coyitnac singanamaclha, colhejec sat ningilsilhnanomalhca.
16 Nasoc anco as amyaa: Inlhenalhquic actemaclha mongyasquiyam najan actemaclha singamliyam ayinyema Dios. Eycaso aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco yoyam elmesic aplhamoclhojo aptovana niptamin Abraham. Jave apquilvamlha yoyam ellhovac apquiltomja apquilyiplovquiscama singanamaclha. Eyca yoyam ellhovac aplhamoclhojo apquiltomja melyasquiyam, acno ilhnic nat actemaclha meyasquiyam Abraham. Eycaso ayinyema ningiltimem ingilyap Abraham. 17 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca: “Actimescasquic lhip yoyam etnejic apquilyap aplhamoclhojo enlhitaoc” —nic nat intomjac. Ayinyemaclha am nic nat eyascacmoc Abraham aplhanmaclha Dios aptomja aplhaticjasquiyam apquilmasquingvaycmo najan aptomja apquilantipquiscama asoc colvitamalhca mocjam.
18 Yitnec nic nat aljalhneycam apvalhoc Abraham naysicsa meyascaoc asoc yoyam covac sat. Am nic nat eyascacmoc Abraham. Eycaso ayinyema aptimesquiscama Dios yoyam etnejic Abraham “aptovana niptamin aplhamoclhojo enlhitaoc”. Ayinyemaclha aptomjac nic nat Dios apcanya Abraham: “Quip ilanojo apyova netin mongmovan ongilyipsitic. Sat ellhojoc aptovana niptamin” —nic nat aptomjac. 19 Apvanyam nic nat aptomjac Abraham. Apvocmec nic nat cien años. Acvanyam nic nat aptava acvisay Sara. Apyasamcoc nic nat Abraham, inmasquec acvitay ayitca aptava. Am nic nat eyca comasquingvocmoc aptimem meyasquiyam. 20 Am nic nat eyascacmoc Abraham aplhanmaclha Dios actomja nasoc anco. Inyangvocmec nic nat aptimem meyasquiyam. Apcayo ilhnic nat aptomjac Abraham Dios Ingyapam. 21 Apyasamcoc nic nat Abraham actemaclha apmopvan Dios yoyam esavojo aplhanmaclha actomja nasoc anco. 22 Eycaso ayinyema aptimesquiscama appeyvomo Dios ayinyema meyasquiyam Abraham.
23 Intalhesalhquic nic nat as amyaa, jave apvamlha aplhenamap Abraham. 24 Ningillhenalhquic nincoo. Ayinyemaclha nincoo lha colhic sat sintimesa ningilpeyvomo napato Dios ayinyema mongyasquiyam. Am ongilyascacmoc nincoo Dios aptomja aplhaticjasquiyam Visqui ingac Jesús nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. 25 Apyinyovacpec alhta Jesús yoyam ematong acyanmongam mongilyascalhma. Aplhaticjascacmec alhta Dios yoyam colhic sintimesa ningilpeyvomo napato Dios.