La caída de Babilonia
1 Después de esto vi a otro ángel descender del cielo con gran poder; y la tierra fue alumbrada con su gloria. 2 Y clamó con voz potente, diciendo: Ha caído, ha caído la gran Babilonia, y se ha hecho habitación de demonios y guarida de todo espíritu inmundo, y albergue de toda ave inmunda y aborrecible. 3 Porque todas las naciones han bebido del vino del furor de su fornicación; y los reyes de la tierra han fornicado con ella, y los mercaderes de la tierra se han enriquecido de la potencia de sus deleites. 4 Y oí otra voz del cielo, que decía: Salid de ella, pueblo mío, para que no seáis partícipes de sus pecados, ni recibáis parte de sus plagas; 5 porque sus pecados han llegado hasta el cielo, y Dios se ha acordado de sus maldades. 6 Dadle a ella como ella os ha dado, y pagadle doble según sus obras; en el cáliz en que ella preparó bebida, preparadle a ella el doble. 7 Cuanto ella se ha glorificado y ha vivido en deleites, tanto dadle de tormento y llanto; porque dice en su corazón: Yo estoy sentada como reina, y no soy viuda, y no veré llanto; 8 por lo cual en un solo día vendrán sus plagas; muerte, llanto y hambre, y será quemada con fuego; porque poderoso es Dios el Señor, que la juzga.
9 Y los reyes de la tierra que han fornicado con ella, y con ella han vivido en deleites, llorarán y harán lamentación sobre ella, cuando vean el humo de su incendio, 10 parándose lejos por el temor de su tormento, diciendo: ¡Ay, ay, de la gran ciudad de Babilonia, la ciudad fuerte; porque en una hora vino tu juicio!
11 Y los mercaderes de la tierra lloran y hacen lamentación sobre ella, porque ninguno compra más sus mercaderías; 12 mercadería de oro, de plata, de piedras preciosas, de perlas, de lino fino, de púrpura, de seda, de escarlata, de toda madera olorosa, de todo objeto de marfil, de todo objeto de madera preciosa, de cobre, de hierro y de mármol; 13 y canela, especias aromáticas, incienso, mirra, olíbano, vino, aceite, flor de harina, trigo, bestias, ovejas, caballos y carros, y esclavos, almas de hombres. 14 Los frutos codiciados por tu alma se apartaron de ti, y todas las cosas exquisitas y espléndidas te han faltado, y nunca más las hallarás.
15 Los mercaderes de estas cosas, que se han enriquecido a costa de ella, se pararán lejos por el temor de su tormento, llorando y lamentando, 16 y diciendo: ¡Ay, ay, de la gran ciudad, que estaba vestida de lino fino, de púrpura y de escarlata, y estaba adornada de oro, de piedras preciosas y de perlas! 17 Porque en una hora han sido consumidas tantas riquezas. Y todo piloto, y todos los que viajan en naves, y marineros, y todos los que trabajan en el mar, se pararon lejos; 18 y viendo el humo de su incendio, dieron voces, diciendo: ¿Qué ciudad era semejante a esta gran ciudad? 19 Y echaron polvo sobre sus cabezas, y dieron voces, llorando y lamentando, diciendo: ¡Ay, ay de la gran ciudad, en la cual todos los que tenían naves en el mar se habían enriquecido de sus riquezas; pues en una hora ha sido desolada! 20 Alégrate sobre ella, cielo, y vosotros, santos, apóstoles y profetas; porque Dios os ha hecho justicia en ella.
21 Y un ángel poderoso tomó una piedra, como una gran piedra de molino, y la arrojó en el mar, diciendo: Con el mismo ímpetu será derribada Babilonia, la gran ciudad, y nunca más será hallada. 22 Y voz de arpistas, de músicos, de flautistas y de trompeteros no se oirá más en ti; y ningún artífice de oficio alguno se hallará más en ti, ni ruido de molino se oirá más en ti. 23 Luz de lámpara no alumbrará más en ti, ni voz de esposo y de esposa se oirá más en ti; porque tus mercaderes eran los grandes de la tierra; pues por tus hechicerías fueron engañadas todas las naciones. 24 Y en ella se halló la sangre de los profetas y de los santos, y de todos los que han sido muertos en la tierra.
Aptovasomap tingma Babilonia
1 Natamin alhta as asoc sicvita apvayventamo lhama ángel apquinyema netin. Avanjec alhta apmopvan as ángel. Incapongmatquic alhta apyovoclhojo. Ayitsayolhma alhta intomjac as nalhpop ayinyema apcapongmatem. 2 Aptomjac alhta ángel apyimnatesa appayvam:
—Aptovasacpec lhac, aptovasacpec lhac tingma apvanyam Babilonia. Acnaycamcaclha intomjaclhac aclhamoclhojo somquic quilyicjamo as tingma. Alyinatamaclha intomjaclhac aclhamoclhojo nata almasomcaa. 3 Malha anmin alnapma enlhitaoc lhalhma anco, ayinyemaclha apyinaycaoc anmin acyitsomalhca apquilanatama. Apquilpatjetamquic alhta aplhamoclhojo apquilviscaa lhalhma anco. Apquillhamaseclhec alhta apquilnatam apquiltomja apquilyanmongsomap apnaycam lhalhma anco, ayinyema apquilyeycajasomacpo —alhta aptomjac ángel.
4 Yejemoc alhta siclinga mocjam moc appayvam ayinyema netin:
—Elanteyip as tingma apvanyam quellhip apquiltomja enlhit ajancaoc. Yoyam melvajanamquejec quellhip apquiltemaclha melyascalhma as tingma. Yoyam melvityejec acmasca acyanmongayclha. 5 Inyangvocmec apquiltemaclha melyascalhma as tingma, malha acticlhicvaycmo netin intomjac. Am colvoncacmoc Dios apquiltemaclha almasomcaa. 6 Elyanmongsiclha sat quellhip apquiltemaclha enlhitaoc. Ellhnasojo sat acyanmongayclha. Elyeycajacsojo sat tap apquilyanmoncasquiclha. Elyeycajacsojo sat tap apyatimquiscama ingjaycoc asoc acmasom, am colhoyc sat actemaclha alhta apquilmesomap quellhip. 7 Elyanmongsiclha sat quellhip actemaclha alhta acyeycajangvaycmo asoc. Ellhnasojo sat acyanmongayclha yoyam elngamcojo acmasca. Intomjac alhta apquilvalhoc: “Malha apvisqui actomjac coo. Jave coo tampeyi. Molngamqueje coo acmasca” —intomjac mataa apquilvalhoc. 8 Incovac sat lhama acnim yoyam elngamcojo acmasca: actemaclha ningitsepma najan acyitnocjayo apquilvalhoc najan ayajem mayc najan emyetic sat as tingma. Ayinyemaclha apyimnatem apanco Dios aptomja apyanmongsayclha apquiltemaclha enlhitaoc as tingma —alhta intomjac siclingay.
9 Elyipcalhic sat, eliclhamong sat najan aplhamoclhojo apquilviscaa lhalhma anco, apquilvita sat etin actiyapma tingma apmesma. Ayinyemaclha apquilpatjetaycamcolha alhta as tingma naysicsa apquilyeycajasomacpo asoc apancaoc. 10 Mocjay sat elanvomoc, ayinyemaclha elac sat yoyam ellingamcoc acmasca acyanmongayclha. Sat eltimjic:
—Quellhip layi apnaycam tingma Babilonia, tingma apvanyam najan tingma apyimnatem. Pilapcasquic lhac acvaa acyanmongayclha —sat eltimjic apquilviscaa.
11 Elyipcalhic sat, eliclhamong sat najan aplhamoclhojo apquilyanmoncasomap apnaycam lhalhma anco. Ayinyemaclha colmalhquejec sat mocjam asoc apancaoc acnaycaoc: 12 oro asoc alyinmom najan plata asoc alyinmom najan asoc alyinmom ayitcoc najan lamom alyinmom najan apava apquilhyevay najan apava yamapyapamatem najan apava apyelcomap najan apava apyilhvasem. Najan aclhamoclhojo asoc allanomalhca yamit acmasis najan asoc allanomalhca yamnapolhing apmaoc najan moc asoc allanomalhca yamit actamila najan tava ápaoc najan mataymong acmamnave. 13 Najan canela asoc ningincajay nintom najan asoc masis najan asoc acmasis ningvatnama najan mirra yamit anic acmasis. Najan uva yingmenic najan mocva apyingmenic najan sepo yompac (motajap) najan motajap apactic. Najan vayqui yamquilvanaa najan nipquesic najan nolhing najan calo najan apquilancam apquilmomap najan enlhit apquilvanmoncama. 14 Sat eltimjic apquiltomja apquilyanmongsomap:
—Paj mocjam acyilhna altamila apquilyisponcama alhta quellhip. Inmasquingvocmec aclhamoclhojo asoc altamila melvityejec sat mataa cotmongvoycamlha nelha —sat eltimjic.
15 Elyipcalhic sat, eliclhamong sat najan apquiltomja apquilyanmongsomap as tingma. Apquiltomja alhta apquillhamasayclha apquilnatam. Mocjay sat elanvomoc, ayinyemaclha elac sat acyanmongayclha. 16 Sat eltimjic apquiltomja apquilyanmongsomap:
—Quellhip layi apnaycam tingma apvanyam. Apquilantalhnama alhta quellhip apava apquilhyevay najan apava yamapyapamatem najan apyilhvasem. Apquilnatanma alhta oro asoc alyinmom najan asoc alyinmom ayitcoc najan lamom alyinmom. 17 Pilapcasquic lhac acvaa acyanmongayclha —sat eltimjic.
—Apnam maa aplhamoclhojo barco avisqui ac najan aplhamoclhojo maycaa apquilquinamtem netin barco najan marineros apquiltamjaycam netin barco najan apquiltomja apquiltamjaycam niyava yingmin. 18 Mocjay alhta apcanam apquilvita etin actiyapma tingma apmesma. Apquilpalhamam alhta:
—Paj lhama tingma apno as tingma apvanyam —alhta apquiltomjac.
19 Apquilhpajacpec alhta apanco lhopactic. Apquilyipcalhquic alhta apquilpamejitsa:
—Quellhip layi apnaycam tingma apvanyam. Apquillhamaseclhec alhta apquilnatam ayinyema as tingma aplhamoclhojo acma barco apancaoc. Pilapcasquic lhac aptovasacpo tingma apvanyam —alhta apquiltomjac.
20 Elitsovacsojo sat quellhip apnaycam netin apquilvita aptovasomap tingma. Elitsovacsojo sat quellhip Dios apquilyacyescama najan quellhip apóstoles apquilapajasomap najan quellhip profetas Dios apquillingascama. Ayinyemaclha apyanmongsaclhec Dios apquiltemaclha enlhitaoc as tingma, acno actemaclha aclhanma apquilvalhoc quellhip —alhta aptomjac ángel apyimtalhnamo.
21 Acvitac alhta lhama ángel apyimnatem. Apyaseclhec alhta netin mataymong acyiviy, malha mataymong acticlhomalhquilha motajap apactic. Apyinyovquic alhta ángel naysicsa yingmin acvanyam. Aptomjac alhta ángel:
—Sat cotnejic eyinyovacpoc tingma apvanyam apvisay Babilonia yoyam evayvamcoc. Metacpejec sat mocjam cotmongvoycamlha nelha. 22 Colngalhquejec sat mocjam as tingma apquilpayvascama yatalhpong najan apquilpayvascama yammamoc najan apquilpayvascama trompeta. Melvitacpejec sat mocjam enlhit apquiltamjaycam as tingma. Colngalhquejec sat mocjam acticlhamaclha as tingma.
23 Cotalhquejec sat mocjam ayapongmatem calevascama. Colngalhquejec sat mocjam appameteycam enlhit najan quilvana quilhva alyimjapma. Enlhit apquilyimtalhnamo apquiltomja alhta apquilyanmongsomap as tingma. Inquilyeyjac alhta olhma enlhitaoc lhalhma anco ayinyema apyinaycaoc apquilyatmeycam.
24 Invatnalhquic as tingma em pac apticyovam profetas Dios apquillingascama najan apticyovam Dios apquilyacyescama najan apticyovam aplhamoclhojo poc enlhitaoc as nalhpop —alhta aptomjac ángel.