Jesús predice la destrucción del templo
(Mr. 13.1-2Lc. 21.5-6)1 Cuando Jesús salió del templo y se iba, se acercaron sus discípulos para mostrarle los edificios del templo. 2 Respondiendo él, les dijo: ¿Veis todo esto? De cierto os digo, que no quedará aquí piedra sobre piedra, que no sea derribada.
Señales antes del fin
(Mr. 13.3-23Lc. 21.7-24)3 Y estando él sentado en el monte de los Olivos, los discípulos se le acercaron aparte, diciendo: Dinos, ¿cuándo serán estas cosas, y qué señal habrá de tu venida, y del fin del siglo? 4 Respondiendo Jesús, les dijo: Mirad que nadie os engañe. 5 Porque vendrán muchos en mi nombre, diciendo: Yo soy el Cristo; y a muchos engañarán. 6 Y oiréis de guerras y rumores de guerras; mirad que no os turbéis, porque es necesario que todo esto acontezca; pero aún no es el fin. 7 Porque se levantará nación contra nación, y reino contra reino; y habrá pestes, y hambres, y terremotos en diferentes lugares. 8 Y todo esto será principio de dolores.
9 Entonces os entregarán a tribulación, y os matarán, y seréis aborrecidos de todas las gentes por causa de mi nombre. 10 Muchos tropezarán entonces, y se entregarán unos a otros, y unos a otros se aborrecerán. 11 Y muchos falsos profetas se levantarán, y engañarán a muchos; 12 y por haberse multiplicado la maldad, el amor de muchos se enfriará. 13 Mas el que persevere hasta el fin, este será salvo. 14 Y será predicado este evangelio del reino en todo el mundo, para testimonio a todas las naciones; y entonces vendrá el fin.
15 Por tanto, cuando veáis en el lugar santo la abominación desoladora de que habló el profeta Daniel (el que lee, entienda), 16 entonces los que estén en Judea, huyan a los montes. 17 El que esté en la azotea, no descienda para tomar algo de su casa; 18 y el que esté en el campo, no vuelva atrás para tomar su capa. 19 Mas ¡ay de las que estén encintas, y de las que críen en aquellos días! 20 Orad, pues, que vuestra huida no sea en invierno ni en día de reposo; 21 porque habrá entonces gran tribulación, cual no la ha habido desde el principio del mundo hasta ahora, ni la habrá. 22 Y si aquellos días no fuesen acortados, nadie sería salvo; mas por causa de los escogidos, aquellos días serán acortados. 23 Entonces, si alguno os dijere: Mirad, aquí está el Cristo, o mirad, allí está, no lo creáis. 24 Porque se levantarán falsos Cristos, y falsos profetas, y harán grandes señales y prodigios, de tal manera que engañarán, si fuere posible, aun a los escogidos. 25 Ya os lo he dicho antes. 26 Así que, si os dijeren: Mirad, está en el desierto, no salgáis; o mirad, está en los aposentos, no lo creáis. 27 Porque como el relámpago que sale del oriente y se muestra hasta el occidente, así será también la venida del Hijo del Hombre. 28 Porque dondequiera que estuviere el cuerpo muerto, allí se juntarán las águilas.
La venida del Hijo del Hombre
(Mr. 13.24-37Lc. 21.25-36Lc. 17.25-36Lc. 12.41-48)29 E inmediatamente después de la tribulación de aquellos días, el sol se oscurecerá, y la luna no dará su resplandor, y las estrellas caerán del cielo, y las potencias de los cielos serán conmovidas. 30 Entonces aparecerá la señal del Hijo del Hombre en el cielo; y entonces lamentarán todas las tribus de la tierra, y verán al Hijo del Hombre viniendo sobre las nubes del cielo, con poder y gran gloria. 31 Y enviará sus ángeles con gran voz de trompeta, y juntarán a sus escogidos, de los cuatro vientos, desde un extremo del cielo hasta el otro.
32 De la higuera aprended la parábola: Cuando ya su rama está tierna, y brotan las hojas, sabéis que el verano está cerca. 33 Así también vosotros, cuando veáis todas estas cosas, conoced que está cerca, a las puertas. 34 De cierto os digo, que no pasará esta generación hasta que todo esto acontezca. 35 El cielo y la tierra pasarán, pero mis palabras no pasarán.
36 Pero del día y la hora nadie sabe, ni aun los ángeles de los cielos, sino solo mi Padre. 37 Mas como en los días de Noé, así será la venida del Hijo del Hombre. 38 Porque como en los días antes del diluvio estaban comiendo y bebiendo, casándose y dando en casamiento, hasta el día en que Noé entró en el arca, 39 y no entendieron hasta que vino el diluvio y se los llevó a todos, así será también la venida del Hijo del Hombre. 40 Entonces estarán dos en el campo; el uno será tomado, y el otro será dejado. 41 Dos mujeres estarán moliendo en un molino; la una será tomada, y la otra será dejada. 42 Velad, pues, porque no sabéis a qué hora ha de venir vuestro Señor. 43 Pero sabed esto, que si el padre de familia supiese a qué hora el ladrón habría de venir, velaría, y no dejaría minar su casa. 44 Por tanto, también vosotros estad preparados; porque el Hijo del Hombre vendrá a la hora que no pensáis.
45 ¿Quién es, pues, el siervo fiel y prudente, al cual puso su señor sobre su casa para que les dé el alimento a tiempo? 46 Bienaventurado aquel siervo al cual, cuando su señor venga, le halle haciendo así. 47 De cierto os digo que sobre todos sus bienes le pondrá. 48 Pero si aquel siervo malo dijere en su corazón: Mi señor tarda en venir; 49 y comenzare a golpear a sus consiervos, y aun a comer y a beber con los borrachos, 50 vendrá el señor de aquel siervo en día que este no espera, y a la hora que no sabe, 51 y lo castigará duramente, y pondrá su parte con los hipócritas; allí será el lloro y el crujir de dientes.
Jesús aplhanma etvasacpoc tingma apponquinomap
(Mr 13.1-2Lc 21.5-6)1 Yejemoc alhta aptepa Jesús tingma apponquinomap. Aplhinquic alhta. Apquilyoctac alhta apquiltamsoycaoc. Apquililtamjoc alhta ellhicmocsic aptamila apyovoclhojo tingma apponquinomap. 2 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Apquilvita ya quellhip as asoc? Actomjac coo silanya quellhip: Comoc sat acnim, yoyam etvasacpoc as tingma. Caymalhquejec sat lhama mataymong tacjalhit moc. Cosovjalhcojoc sat colhic alyanincasamcojo as mataymong —alhta aptomjac.
Asoc monquinatquiscama actamongvomlha nelha acnim
(Mr 13.3-23Lc 21.7-24Lc 17.22-24)3 Apnaclhec alhta Jesús netin inquilhe acvisay Olivos. Yejemoc alhta apquilyoctamo apquiltamsoycaoc. Apquiltomjac alhta apquilanya Jesús:
—Visqui, ¿jalhco sat acvam cotnejic as asoc aplhena lhac? ¿Soc sat asoc ongvitac monquinatquiscama, yoyam cotmongvomoc nelha as asoc apvactamo sat lhip? —alhta apquiltomjac.
4 Aptomjac alhta Jesús apquillhicmosa apquiltamsoycaoc:
—Elavojo quellhip. Noelyinimsap nasa. 5 Elilhyemoc sat aplhamoclhojo enlhit ellhenic sat coo sicvisay: “Coo nac Cristo” —sat eltimjic. Elyinimsacpoc sat aplhamoclhojo enlhit. 6 Apquillingac sat ancoc quellhip amyaa apquilnapacpilha najan quimpocjacme. Noela nasa quellhip. Mongvanquejec mongvita as asoc. Am covocmoc mocjam nelha acnim. 7 Elnapacpoc sat enlhitaoc. Elnapacpoc sat najan apquilviscaa. Coyovjam sat lhop (nalhpop) lhalhma anco. Mayc sat colnapoc enlhitaoc. 8 Eycaso actiyapmaclha siclhoc anco acmasca.
9 ‘Natamin elmacpoc sat quellhip. Colhic sat ayasquisa apyimpeoc quellhip. Elticyoc sat quellhip. Eltanovacpoc sat quellhip ayinyema apquillhanma sicvisay. 10 Elvatsamcoc sat apquiltemaclha melyasquiyam aplhamoclhojo enlhit. Elanic sat mataa emacpoc poc. Etanoveclhac sat mataa poc. 11 Elvac sat apquilsoycam apquilmopvan amyaa. Elyinimsic sat aplhamoclhojo enlhit. 12 Acmasom sat cotnejic nipyesicsa enlhitaoc. Natamin comascoc sat apquilasicjayo enlhit apnaymacoc. 13 Apquilinlhanacmec sat ancoc enlhit actamongvomlha nelha, evomsacpoc sat tap. 14 Colngalhcac sat tasic amyaa Dios apquilnancascama lhalhma anco. Apsovjacpec sat ancoc enlhit apquillingay lhalhma anco, eyca pa incotmongvomoc sat nelha.
15 ‘Aptalhesquic nic nat Daniel profeta Dios aplingascama. Aclhenomalhca acyitnaclha acpasyamlha najan actovascamaclha. Apquilvitac sat ancoc quellhip as asoc tingma apponquinomap (apquilyipsatquic sat ancoc amyaa, elyasamcojo anco). 16 Enlhit apnaycam yoclhilhma Judea, elyas sat inquilha, yoyam elyilhanmoc. 17 Apnacmec sat ancoc enlhit tingma netin, nongyane nasa etyapoc, yoyam evoclha asoc apanco congne tingma. 18 Apnacmec sat ancoc enlhit amyip, nongyane nasa etajiclha, yoyam evoclhac apquilantalhnama. 19 ¡Quilvanaa sat layi actomja inlovsavo najan inalavaa! 20 Elilmalhna sat quellhip Dios Ingyapam, yoyam melinyejec sat nipyesicsoc piyam najan acnim ningnayclha. 21 Coyajapoc sat apquilvalhoc enlhitaoc apquilvita sat acmasca. Am nic nat cotamalhca actema nac jay ayenmo apquilantipquiscamaclha asoc Dios Ingyapam. Najan cotalhquejec sat mocjam actema nac jay. 22 Am sat ancoc eyavatasoc Dios Ingyapam acmasca, melvomejec sat tap enlhitaoc. Dios apquitquic apquilyacyesomap ayinyemaclha apyavatescasac acmasca.
23 ‘Aptomjac sat ancoc lhama apquilanya quellhip: “Quip elanojo Cristo apvaa,” najan lha “Apnec maa Cristo” —sat etnejic. Noelaylhojo nasa, elyasquim anco. 24 Elilhyemoc sat enlhit apquiltimesomap apanco Cristo najan apquilsoycam apquilmopvan amyaa. Ellhicmocsic sat asoc monquinatquiscama najan apquiltamjaycam sinpilapquiscama. Apquililtamjo inyicje elyinimsic Dios apquitquic apquilyacyesomap. 25 Altimnasquic lhac ajanco yicpintama cotnejic as asoc. 26 Apquiltomjac sat ancoc apquilsoycam apquilmopvan amyaa apquilanya quellhip: “Quip elanojo, apnec Cristo yoclhilhma actamopeycaoc” —sat eltimjic. Noeltiyaningvomjo nasa quellhip. Eltimjic sat elanic quellhip: “Quip elanojo, apnec Cristo congne tingma” —sat eltimjic. Noelaylhojo nasa. 27 Coo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Invocmec sat ancoc acnim sicvoyctamlha, malha quilyinmayam sat cotnejic. Colsacsic sat olhma lhalhma anco. 28 Apquiltemaclha mama, appasmec mataa acyitnaclha asoc ápac.
Apvoyctamlha sat apvisay Aptiyam Aptomja Enlhit
(Mr 13.24-37Lc 21.25-33Lc 17.26-30Lc 34-36)29 Natamin acsovjomalhca acnim acmasquilha, cajancac sat acnim, ingyajancac sat piltin. Epalentac sat apyova, colyovjam sat asoc alyimnatem netin. 30 Cotalhcac sat asoc monquinatquiscama netin, sicvactamo sat sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Elyipcalhic sat aplhamoclhojo enlhitaoc as nalhpop. Otalhcac sat sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit sicvactamo sat naysicsa yipjopay. Coyiplovjoc sat sicmovan najan gloria siyapongmatem ajanco. 31 Olapajacsic sat ayilhtingyovam apquilpayvascama ángeles. Elansiclhac sat apquitquic apquilyacyesomap. Elinyintac sat lhalhma anco. Elinyintac sat netin najan nalhpop.
32 ‘Elyasamcojo quellhip actemaclha higo yamit. Inyimselec sat ancoc naváyc yamit, eyca pa elyasamcojo, camquitvocmec mocjitma. 33 Najan lha quellhip. Apquilvitac sat ancoc as asoc siclhena lhac, elyasamcojo sat, ayamquito sicvoyctamlha. Ningatoc, malha tingma apatong. 34 Actomjac coo silanya quellhip: Naso, colvitalhcac sat as asoc yicpintama esovjacpoc as enlhitaoc. 35 Comascoc sat netin najan nalhpop, comasquejec sat coo sicpayvam.
36 ‘Mongyasamquejec acvamlha acnim yoyam cotnejic (yoyam ovotac). Am najan elyasamcoc ángeles Dios apquilasinancama netin. Am najan eyasamcoc Dios Apquitca. Ingyapam eyca apvamlha apanco apyasamcoc.
37 ‘Innoc actema ilhnic nat apmaclha Noé, sat cotnejic sicvactamo sat sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. 38 Eycaso apquiltemaclha enlhitaoc amamyi ilhnic nat yingmin acvanyam. Apquiltovcamquic nic nat, apquilyinamquic nic nat, inquilyimjapamquic nic nat, acvocmo acnim aptalhnama Noé yamit aysicsic acyiviy actiyascam nayingmin. 39 Am nic nat elyasamcoc enlhitaoc, yoyam covac yingmin acvanyam. Invaac nic nat yingmin acvanyam. Apsovjacpoc nic nat enlhitaoc. Sat cotnejic sicvactamo sat sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. 40 Elhnam sat amyip apcanit enlhit. Lhama sat colhic acyantama, etamopamcoc sat poc. 41 Colhnam sat anit quilvanaa alticlhiclhama. Lhama sat colhic acyantama, cotamopamcoc sat moc.
42 ‘Elalh anco quellhip. Am elyasamcoc quellhip acvamlha acnim, yoyam evotac Apvisqui apancaoc. 43 Elyasamcojo quellhip actemaclha sicyitquiscama. Apyasamcoc sat ancoc enlhit apmolhama apyap acvamlha alhtaa yoyam evac apminyilhma, eyca pa elaylhic mataa, yoyam elyacsilhma apminyilhma. 44 Elpenacsojo sat quellhip lha. Apquilanayquic sat ancoc quellhip movota sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit, cotlapsic sat ovota —alhta aptomjac.
Lhama apquilancam apquilyajayquiclho, poc eyca melyajayquiclho
45 Aptomjac alhta mocjam Jesús:
—¿Soc enlhit apyitsomacpo apquilancam apquilyajayquiclho najan apyascamco? ¿Jave ya apquilancam apcanyomap etamilsic apvisqui tingma pac, aptema laa apmilasictem aptoycaoc apquiltamjaycam enlhit? 46 Apvactamo sat apvisqui, etangvotac sat aptamjaycamcaclha apcanyomap elana apquilancam. Apquilinyejemoc anco apquilancam nac maa. 47 Actomjac coo silanya quellhip: Naso, ingyanyacpoc sat etamilsic aclhamoclhojo apvisqui apquilnatam. 48 Intomjac sat ancoc apvalhoc apquilancam: Mevotayc sat lhaja quilhvo visqui ajac —sat cotnejic apvalhoc. 49 Eyca pa elyicpilhquetamcoc enlhit apquiltamjaycamo lhama. Appasmec mataa aptoycaoc najan apyinaycaoc anmin ato. 50 Evotac sat apvisqui pac naysicsa meljalhanma. Cotlapsic sat evota. 51 Ingyascacsojoc sat apyimpejic acyanmongayclha, acno acyanmongayclha apquiltemaclha apquilaycmascam. Elyipcalhic sat maa, cotovamcoc sat apmaoc —alhta aptomjac.