¿Quién es el mayor?
(Mr. 9.33-37Lc. 9.46-48)1 En aquel tiempo los discípulos vinieron a Jesús, diciendo: ¿Quién es el mayor en el reino de los cielos? 2 Y llamando Jesús a un niño, lo puso en medio de ellos, 3 y dijo: De cierto os digo, que si no os volvéis y os hacéis como niños, no entraréis en el reino de los cielos. 4 Así que, cualquiera que se humille como este niño, ese es el mayor en el reino de los cielos. 5 Y cualquiera que reciba en mi nombre a un niño como este, a mí me recibe.
Ocasiones de caer
(Mr. 9.42-48Lc. 17.1-2)6 Y cualquiera que haga tropezar a alguno de estos pequeños que creen en mí, mejor le fuera que se le colgase al cuello una piedra de molino de asno, y que se le hundiese en lo profundo del mar.
7 ¡Ay del mundo por los tropiezos!, porque es necesario que vengan tropiezos, pero ¡ay de aquel hombre por quien viene el tropiezo! 8 Por tanto, si tu mano o tu pie te es ocasión de caer, córtalo y échalo de ti; mejor te es entrar en la vida cojo o manco, que teniendo dos manos o dos pies ser echado en el fuego eterno. 9 Y si tu ojo te es ocasión de caer, sácalo y échalo de ti; mejor te es entrar con un solo ojo en la vida, que teniendo dos ojos ser echado en el infierno de fuego.
Parábola de la oveja perdida
(Lc. 15.3-7)10 Mirad que no menospreciéis a uno de estos pequeños; porque os digo que sus ángeles en los cielos ven siempre el rostro de mi Padre que está en los cielos. 11 Porque el Hijo del Hombre ha venido para salvar lo que se había perdido. 12 ¿Qué os parece? Si un hombre tiene cien ovejas, y se descarría una de ellas, ¿no deja las noventa y nueve y va por los montes a buscar la que se había descarriado? 13 Y si acontece que la encuentra, de cierto os digo que se regocija más por aquella, que por las noventa y nueve que no se descarriaron. 14 Así, no es la voluntad de vuestro Padre que está en los cielos, que se pierda uno de estos pequeños.
Cómo se debe perdonar al hermano
15 Por tanto, si tu hermano peca contra ti, ve y repréndele estando tú y él solos; si te oyere, has ganado a tu hermano. 16 Mas si no te oyere, toma aún contigo a uno o dos, para que en boca de dos o tres testigos conste toda palabra. 17 Si no los oyere a ellos, dilo a la iglesia; y si no oyere a la iglesia, tenle por gentil y publicano. 18 De cierto os digo que todo lo que atéis en la tierra, será atado en el cielo; y todo lo que desatéis en la tierra, será desatado en el cielo. 19 Otra vez os digo, que si dos de vosotros se pusieren de acuerdo en la tierra acerca de cualquiera cosa que pidieren, les será hecho por mi Padre que está en los cielos. 20 Porque donde están dos o tres congregados en mi nombre, allí estoy yo en medio de ellos.
21 Entonces se le acercó Pedro y le dijo: Señor, ¿cuántas veces perdonaré a mi hermano que peque contra mí? ¿Hasta siete? 22 Jesús le dijo: No te digo hasta siete, sino aun hasta setenta veces siete.
Los dos deudores
23 Por lo cual el reino de los cielos es semejante a un rey que quiso hacer cuentas con sus siervos. 24 Y comenzando a hacer cuentas, le fue presentado uno que le debía diez mil talentos. 25 A este, como no pudo pagar, ordenó su señor venderle, y a su mujer e hijos, y todo lo que tenía, para que se le pagase la deuda. 26 Entonces aquel siervo, postrado, le suplicaba, diciendo: Señor, ten paciencia conmigo, y yo te lo pagaré todo. 27 El señor de aquel siervo, movido a misericordia, le soltó y le perdonó la deuda. 28 Pero saliendo aquel siervo, halló a uno de sus consiervos, que le debía cien denarios; y asiendo de él, le ahogaba, diciendo: Págame lo que me debes. 29 Entonces su consiervo, postrándose a sus pies, le rogaba diciendo: Ten paciencia conmigo, y yo te lo pagaré todo. 30 Mas él no quiso, sino fue y le echó en la cárcel, hasta que pagase la deuda. 31 Viendo sus consiervos lo que pasaba, se entristecieron mucho, y fueron y refirieron a su señor todo lo que había pasado. 32 Entonces, llamándole su señor, le dijo: Siervo malvado, toda aquella deuda te perdoné, porque me rogaste. 33 ¿No debías tú también tener misericordia de tu consiervo, como yo tuve misericordia de ti? 34 Entonces su señor, enojado, le entregó a los verdugos, hasta que pagase todo lo que le debía. 35 Así también mi Padre celestial hará con vosotros si no perdonáis de todo corazón cada uno a su hermano sus ofensas.
¿Soc enlhit aptomja apyimtalhnamo apanco?
(Mr 9.33-37Lc 9.46-48)1 Natamin aplhanma Jesús as asoc apquilyoctamo apquiltamsoycaoc. Apquiltomjac alhta apquilanya Jesús:
—¿Soc enlhit aptomja apyimtalhnamo apanco Visqui netin apquilnancascama? —alhta apquiltomjac.
2 Yejemoc alhta apquevamcaa Jesús lhama sicaa. Apnesquic alhta sicaa nipyesicsa apquiltamsoycaoc. 3 Aptomjac alhta Jesús apquilanya:
—Actomjac coo silanya quellhip: Naso, am sat ancoc elyanmoncasac apquilvalhoc quellhip. Am sat ancoc eltomjac quellhip actema nac sicaa melpalhavomejec sat quellhip Visqui netin apquilnancascama. 4 Am sat ancoc ingyajacpo apanco enlhit apno as sicaa, etnejic sat apyimtalhnamo apanco Visqui netin apquilnancascama. 5 Apmec sat ancoc tacja sicaa apno as ayinyema aplhanma sicvisay eyca as enlhit aptomja semam tacja coo —alhta aptomjac.
Actemaclha ningilsilhnanoncama
(Mr 9.42-48Lc 17.1-2)6 ‘Apsilhnanaquic sat ancoc enlhit lhama sicaa apno aso aptomja mejeyasquiyam. Intasi inyicje cotjetalhca apyispoc mataymong acyimtalhnamo, yoyam colhic acyimyantamo nayingmin. 7 Enlhit layi lhalhma anco apquiltomja apquilsilhnanoncama. Mongvanqui inyicje ma incolhic singilsilhnanoncama. Enlhit layi aptomja apquilsilhnanoncama.
8 ‘Insilhnanaquic sat ancoc lhip apmic najan apminic, iyatemen, itlhajac. Intasi inyicje lhip memasquingvomoc actema nac appinsem najan apyateyaycam, am colhno eyinyovacpoc lhip cosponeyaclha talha acna anit apmeoc najan anit apmancoc. 9 Insilhnanaquic sat ancoc lhip apatic, ilic, iyinyov. Intasi inyicje lhip memasquingvomoc actema nac apyavec, am colhno eyinyovacpoc lhip cosponeyaclha talha acna anit apataoc —alhta aptomjac.
Apyitquiscama Jesús nipquesic aplhinganyam
(Lc 15.3-7)10 ‘Quip elanojo quellhip. Noelvinam nasa sicaa apno aso. Actomjac coo silanya quellhip: Apnam netin ángeles apquiltamilquiscama sicaa. Apquilanoc mataa napaat coo Tata apna netin. 11 Acvaac coo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit, yoyam olvomsic tap enlhit aplhinganyam.
12 ‘¿Jalhco apquilanya quellhip? Apquilyancac nic nat enlhit cien apnatoscama nipquesic. Aplhinganacmec nic nat lhama aptoscama. Yejemoc nic nat apquilhacjangvayclho noventa y nueve apnatoscama apquilyinatem netin inquilhe acvinatem, yoyam nic nat ectamoc aptoscama aplhinganyam. 13 Actomjac coo silanya quellhip: Naso, avanjec nic nat acpayjayclha apvalhoc apvitaclho aptoscama, am colhno aclhanma apvalhoc nic nat noventa y nueve apnatoscama mellhinganyam. 14 Innoc najan apmayjayoclha Ingyapam netin. Am eltamjoc elhnanmoc lhama sicaa apno nac aso —alhta aptomjac.
Ningasicjayclha mocjam ingyalhing
(Lc 17.3)15 ‘Aptamongvocmoc sat ancoc ingyalhing, ityaningvoclhojo sat apnaclha aplhapco elmalhneclho sat aptemaclha acmasom. Apjalhnoc sat ancoc ingyalhing lhip appayvam, epayquingvomoc sat mocjam lhip ingyalhing. 16 Am sat ancoc ingyajalhnoc lhip appayvam ingyalhing, ingyane sat elpasmoc apcanit najan apnatqui apquiltomja apquilvitaycamco. Yoyam colhejec acyascacmo aptemaclha ingyalhing. 17 Am sat ancoc ingyajalhnoc apquilpayvam apquiltomja apquilvitaycamco, iltimnas sat amyaa Jesucristo apmolhama. Am sat ancoc ingyajalhnoc apquilpayvam Jesucristo apmolhama, ingyane sat elhojoc ingyalhing enlhit apquilyasquiyam Dios Ingyapam (metnaja cristiano). Elhojoc sat najan ingyalhing enlhit apmapsom, malha apquilmam tacja solyayem.
18 ‘Actomjac coo silanya quellhip: Naso, apquilasquic sat ancoc quellhip as nalhpop, colhic sat najan ayasa netin. Apquilavoc sat ancoc quellhip as nalhpop, colhic sat najan ayavo netin —alhta aptomjac.
19 ‘Actomjac coo mocjam silanya quellhip: Am sat ancoc coyeycajalhca apquililmalhnancama apcanit enlhit as nalhpop, ilyejiclhojoc sat asoc apquilmalhnaycam coo Tata apna netin. 20 Apquillhenquic sat ancoc sicvisay apcanito enlhit apcanayclha, olhic sat coo lha nipyesicsa —alhta aptomjac.
21 Yejemoc alhta apyoctamo Pedro. Aptomjac alhta Pedro apcanya Jesús: —Visqui, etvasquic sat ancoc ingyalhing, ¿co sat acvam otnejic siyasicjayclha lhama acnim? ¿Acvocmo siete yai? —alhta aptomjac.
22 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Eycaso sicpayvam siyanya lhip: Jave acvamlha siete apcasicjayclha ingyalhing. Itne sat setenta moclhama siete apcasicjayclho ingyalhing —alhta aptomjac.
Apyitquiscama Jesús apquilancam mengyasicjay poc
23 ‘Visqui netin apquilnancascama acyitsomalhco aptemaclha apvisqui. Apquiltamjoc nic nat elyipsatamcoc asoc apquilmaycaoc apquilancam. 24 Yejemoc nic nat apquilyipsatamco. Apvoctac nic nat lhama apquilancam aptomja apmaycaoc nasa aclhamoclhojo solyayem, malha millones tap solyayem. 25 Paj nic nat solyayem pac as enlhit. Yejemoc nic nat apcanya apvisqui eyinyovacpoc as enlhit, yoyam coyanmong solyayem apmaycaoc nasa. Najan colhic acyiplovcaso aptava najan apquitquic najan aclhamoclhojo apquilnatam. 26 Yejemoc nic nat apquilticlhicvoctac aptapnaoc apquilancam apnaclha apvisqui pac. Aptomjac apcanya: “Visqui, nopecjes nasa. Osavojoc sat omascocsic sicmaycaoc nasa” —nic nat aptomjac. 27 Apyovsec nic nat apquilano apvisqui pac. Apyamyeclhec nic nat apquilancam. Apmascoscasquic nic nat apmaycaoc nasa. 28 Yejemoc nic nat aplhinga as apquilancam. Aptajanyavoc poc aptamjaycamo lhama aptomja apmaycaoc cien solyayem. Yejemoc nic nat aplova apvisqui apquilancam. Appatjitquic nic nat apyispoc aptamjaycamo lhama. Aptomjac nic nat apvisqui apquilancam apcanya aptamjaycamo lhama: “¡Jelmes solyayem acyanmongam semaycaoc nasa alhta!” —nic nat aptomjac. 29 Yejemoc nic nat apquilticlhicvoctac aptapnaoc aptamjaycamo lhama. Aptomjac apcanya: “Nopecjes nasa, osavojoc sat omascocsic sicmaycaoc nasa” —nic nat aptomjac. 30 Am nic nat coyacmoc elaylhic solyayem. Yejemoc nic nat apnescacmo singilpilhtetomaclha, yoyam elhic maa acvocmo apmascoscama apmaycaoc nasa. 31 Apquilmancaquic nic nat poc apquiltamjaycamo lhama apquilvita aptomjaclha poc. Yejemoc nic nat apquililtimnascactamo apvisqui amyaa. 32 Yejemoc nic nat apcanya apvisqui colhic altimnasa apquilancam. Aptomjac nic nat apvisqui apcanya apquilancam: “¡Selancam apmapsom nac lhip! Alyajaclhoc coo lhip selmalhnaycam. Acmascoscasquic lhip aclhamoclhojo apmaycaoc nasa. 33 ¿Soctomja mengyasicjavo nac lhip aptamjaycamo lhama, acno coo lha siyasicjayo lhip?” —ilhnic nat aptomjac. 34 Aplovquic nic nat apvisqui. Apcanayquic nic nat emacpoc najan elyicpilhquetacpoc acyanmongayclha acvocmo apmascoscama aclhamoclhojo apmaycaoc nasa.
35 ‘Sat etnesquisic quellhip lha coo Tata apna netin. Apquiltamjoc yoyam eltimjic quellhip nasoc anco apquilasicjayclha apnaymacoc —alhta aptomjac Jesús.