Los mensajeros de Juan el Bautista
(Lc. 7.18-35)1 Cuando Jesús terminó de dar instrucciones a sus doce discípulos, se fue de allí a enseñar y a predicar en las ciudades de ellos.
2 Y al oír Juan, en la cárcel, los hechos de Cristo, le envió dos de sus discípulos, 3 para preguntarle: ¿Eres tú aquel que había de venir, o esperaremos a otro? 4 Respondiendo Jesús, les dijo: Id, y haced saber a Juan las cosas que oís y veis. 5 Los ciegos ven, los cojos andan, los leprosos son limpiados, los sordos oyen, los muertos son resucitados, y a los pobres es anunciado el evangelio; 6 y bienaventurado es el que no halle tropiezo en mí.
7 Mientras ellos se iban, comenzó Jesús a decir de Juan a la gente: ¿Qué salisteis a ver al desierto? ¿Una caña sacudida por el viento? 8 ¿O qué salisteis a ver? ¿A un hombre cubierto de vestiduras delicadas? He aquí, los que llevan vestiduras delicadas, en las casas de los reyes están. 9 Pero ¿qué salisteis a ver? ¿A un profeta? Sí, os digo, y más que profeta. 10 Porque este es de quien está escrito:
He aquí, yo envío mi mensajero delante de tu faz,
El cual preparará tu camino delante de ti.
11 De cierto os digo: Entre los que nacen de mujer no se ha levantado otro mayor que Juan el Bautista; pero el más pequeño en el reino de los cielos, mayor es que él. 12 Desde los días de Juan el Bautista hasta ahora, el reino de los cielos sufre violencia, y los violentos lo arrebatan. 13 Porque todos los profetas y la ley profetizaron hasta Juan. 14 Y si queréis recibirlo, él es aquel Elías que había de venir. 15 El que tiene oídos para oír, oiga. 16 Mas ¿a qué compararé esta generación? Es semejante a los muchachos que se sientan en las plazas, y dan voces a sus compañeros, 17 diciendo: Os tocamos flauta, y no bailasteis; os endechamos, y no lamentasteis. 18 Porque vino Juan, que ni comía ni bebía, y dicen: Demonio tiene. 19 Vino el Hijo del Hombre, que come y bebe, y dicen: He aquí un hombre comilón, y bebedor de vino, amigo de publicanos y de pecadores. Pero la sabiduría es justificada por sus hijos.
Ayes sobre las ciudades impenitentes
(Lc. 10.13-16)20 Entonces comenzó a reconvenir a las ciudades en las cuales había hecho muchos de sus milagros, porque no se habían arrepentido, diciendo: 21 ¡Ay de ti, Corazín! ¡Ay de ti, Betsaida! Porque si en Tiro y en Sidón se hubieran hecho los milagros que han sido hechos en vosotras, tiempo ha que se hubieran arrepentido en cilicio y en ceniza. 22 Por tanto os digo que en el día del juicio, será más tolerable el castigo para Tiro y para Sidón, que para vosotras. 23 Y tú, Capernaum, que eres levantada hasta el cielo, hasta el Hades serás abatida; porque si en Sodoma se hubieran hecho los milagros que han sido hechos en ti, habría permanecido hasta el día de hoy. 24 Por tanto os digo que en el día del juicio, será más tolerable el castigo para la tierra de Sodoma, que para ti.
Venid a mí y descansad
(Lc. 10.21-22)25 En aquel tiempo, respondiendo Jesús, dijo: Te alabo, Padre, Señor del cielo y de la tierra, porque escondiste estas cosas de los sabios y de los entendidos, y las revelaste a los niños. 26 Sí, Padre, porque así te agradó. 27 Todas las cosas me fueron entregadas por mi Padre; y nadie conoce al Hijo, sino el Padre, ni al Padre conoce alguno, sino el Hijo, y aquel a quien el Hijo lo quiera revelar. 28 Venid a mí todos los que estáis trabajados y cargados, y yo os haré descansar. 29 Llevad mi yugo sobre vosotros, y aprended de mí, que soy manso y humilde de corazón; y hallaréis descanso para vuestras almas; 30 porque mi yugo es fácil, y ligera mi carga.
Juan yapasquiscama yingmin inyap apquilapajascama apquiltamsoycaoc
(Lc 7.18-35)1 Lhama alhta apsovja Jesús apquillhicmoscama doce apquiltamsoycaoc. Aplhinquic alhta mocjam. Apquiltamjoc alhta elngacsic najan ellhicmocsic tasic amyaa moclhama tingma apvoclhilha.
2 Apnec alhta Juan singilpilhtetomaclha. Aplingac alhta amyaa actemaclha aptamjaycam Cristo. Yejemoc alhta apquilapajasa apquiltamsoycaoc, yoyam elilmalhnac Jesús. 3 Apquiltomjac alhta apquilanya Jesús:
—¿Lhip ya anco Cristo, yoyam eva? ¿Inlhoyqui laa ongilaylhic poc? —alhta apquiltomjac.
4 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Eltajojo sat quellhip. Eliltimnasquiclha sat Juan asoc apquilvitay najan apquillingay quellhip. 5 Innaclhec apataoc enlhit mepqui apataoc. Intamilaclhec apquillhingam enlhit apquilyateyaycam. Inquiltamilaclhec apyimpeoc actomjaycaoc lepra ningmasquem ningilyitapaycam. Apquillingaclhec amyaa mepqui apaycaoc. Apnalhaticjangvocmec apquilmasquingvaycmo alhta. Apquililtimnasacpec enlhit mepqui apquilnatam tasic amyaa.
6 Apquilinyejemoc anco enlhit aptomja mejeyasquiyam (menatjemo sictomjaclha) —alhta aptomjac.
7 Apquilvonquipquic alhta Juan apquilapajascama. Apquiltimnasam alhta amyaa Jesús enlhit aplhamoclhojo. Juan alhta aplhenacpoc:
—¿Soc alhta apquililtamjoc quellhip elvitangvomoc yoclhilhma actamopeycaoc? ¿Apquililtamjo ya elvitangvomoc yammamoc acyovjascama lhcajayam? 8 ¿Soc alhta asoc apquililtamjoc elvitac mocjam quellhip? ¿Apquililtamjo ya elvitangvomoc enlhit apma aptalhnama apyelcomap? Apquilyasamcoc quellhip enlhit apma apquilantalhnama apquilyelcomap. Apnaycam mataa as enlhitaoc apquilviscaa tingma pac. 9 ¿Soc asoc alhta apquililtamjoc elvitac mocjam quellhip? ¿Apquililtamjo ya elvita profeta Dios aplingascama? Actomjac coo silanya quellhip: Nasoc anco aptomja apyimtalhnamo, melhno profeta Dios aplingascama. 10 Juan alhta aplhenacpoc maa. Eycaso actomja ilhnic nat aclhanma Dios appayvam actalhesomalhca:
Quip elanojo. Ongvapajacsic sat soycam amyaa apmamyi lhip.
Yoyam elanecsic amay, yoyam eyacsic lhip
—nic nat intomjac.
11 Actomjac coo silanya quellhip: Naso, paj lhama enlhit lhalhma anco apyimtalhnamo apno Juan yapasquiscama yingmin inyap. Enlhit meyimtalhnamo Dios apquilnancascama, eyca as aptomja apyimtalhnamo, melhno Juan.
12 ‘Apquilinlhanacmec mataa enlhitaoc ayenmo siclhoc apvoy Juan yapasquiscama yingmin inyap acvocmo quilhvo nac jay. Apquililtamjoc elvascapoc, yoyam elnatamoc quilhvo Visqui netin apquilnancascama. Apquilnatamquic quilhvo enlhit apquilyimnatem. 13 Yitnec nic nat apcanamaclha Moisés najan apquillhicmoscama profetas Dios apquillingascama acvocmo apvoya Juan yapasquiscama yingmin inyap. Apquillingasquic nic nat Visqui netin apquilnancascama. 14 Apquililtamjoc sat ancoc melyascomoc amyaa quellhip. Juan apvisay profeta Elías aplhenamap, yoyam eva. 15 Apaycaoc innac quellhip, elaylhojo anco sicpayvam.
16 ‘¿Soc sat oyitsic enlhitaoc as ningvamlha nac jay? Apquilna inyicje quilyimnanic apnaycam napocja tingma. Apquilvineycam mataa apnaymacoc: 17 “Ninticponcasqui inyicje vaynca. Am alhta colyavocmoc eltam. Ningilinlhacme inyicje, yoyam elyipcalhic quellhip. Am alhta colyavocmoc elyipcalhic” —inyicje intomjac amyaa apquilanyacpo. 18 Apvoctac alhta Juan. Am alhta etavac quilpasmongam. Am alhta eynac uva yingmenic. Apquiltomjac alhta apquilanya quellhip: Meyascamco nac Juan malha somquic quilyicjamo. 19 Acvaac alhta coo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Actovquic coo, acyinquic najan. Apquiltomja inyicje quellhip sellhena: Quip elanojo, enlhit mengyascama etovc aptom najan mengyascama eynic uva yingmenic. Aptomja apnaymacoc apquilmam tacja solyayem najan enlhit melyascalhma —inyicje apquiltomja sellhena. Inpeyvoc anco acyascamcolhma ayinyema Dios Ingyapam. Invitalhquic mataa apyascamcolhma actemaclha acpeyvomo —alhta aptomjac.
Enlhitaoc melilyajayquiclho layi
(Lc 10.13-15)20 Yejemoc alhta apyimnatesa appayvam Jesús apquillhena enlhitaoc apnaycam natingmaa. Apquilvitac alhta inyicje aptamjaycam sinpilapquiscama. Am alhta colyacmoc elyanmongsic apquilvalhoc. Aptomjac alhta Jesús apquilanya:
21 —¡Quellhip layi co Corazín! ¡Quellhip layi co Betsaida! Invitalhquic nat ancoc as asoc sinpilapquiscama tingma Tiro najan Sidón, quilhvoc nat elyanmongsic apquilvalhoc. Quilhvoc nat elvitacpoc apma apquilantalhnama yamquintim ajac apnaycam naysicsa tajap. 22 Acvocmo sat acnim ningyicpilcomalhcoclha coyimtilhojoc sat acyanmongayclha quellhip, am colhoyc acyanmongayclha co Tiro najan co Sidón. 23 Quellhip co Capernaum, ¿naso ya apquilyasomacpo alhta netin quellhip acvocmo netin? Colhic sat alvayvesantamo coning quellhip acvocmo alyascamaclha ingjangaoc. Invitalhquic nat ancoc as asoc sinpilapquiscama tingma Sodoma, metvasacpejec nat as tingma acvocmo acnim nac jay. 24 Acvocmo sat acnim ningyicpilcomalhcoclha, coyimtilhojoc sat acyanmongayclha quellhip, am colhoyc acyanmongayclha tingma Sodoma —alhta aptomjac.
Jelyotam, olovquisquisic sat apquilyampay
(Lc 10.21-22)25 Yejemoc alhta aptomja apquilmalhna Jesús:
—Ingyapam netin (coo Tata), lhip nac Visqui netin najan as nalhpop. Inlhenquic coo evalhoc lhip. Apyilhascasquic lhip as asoc enlhitaoc apquilyascamco lhalhma anco (najan enlhit acma apvalhoc). Am eyilhascasac lhip as asoc enlhit melyascamco malha sicaa. 26 Intasic anco Ingyapam. Actomja lhip apmayjayoclha apanco —alhta aptomjac.
27 ‘Aptomjac alhta Jesús apquilanya: Elmesquic coo Tata aclhamoclhojo asoc sicmovan. Paj lhama apyascamco sicvisay Apquitca. Apvamlha coo Tata apyasamco. Paj lhama apyascamco apvisay coo Tata. Acvamlha coo sicyascamco apvisay coo Tata. Najan maa apquilyasamcoc sictomja silyascasingviyam apvisay coo Tata. 28 Jelyotam quellhip apquiltomja apquilyampay ayinyema apquiltamjaycam najan apquilpatmeycam. Olovquisquisic sat apquilyampay. 29 Elpatmiclha sat yispaoc ajac sicmescama quellhip, yoyam elyinyovacsic. Elyasingvom sat sictemaclha ajanco. Actamilaycam evalhoc najan cajamalhco evalhoc coo. Comascoc sat alyajapmo apquilvalhoc. 30 Ayilhyevay nac yispaoc ajac sicmescama quellhip, yoyam elyinyovacsic. Cascocsejec mataa yispaoc ajac sicmescama quellhip —alhta aptomjac Jesús.