1 Ahora bien, aun el primer pacto tenía ordenanzas de culto y un santuario terrenal. 2 Porque el tabernáculo estaba dispuesto así: en la primera parte, llamada el Lugar Santo, estaban el candelabro, la mesa y los panes de la proposición. 3 Tras el segundo velo estaba la parte del tabernáculo llamada el Lugar Santísimo, 4 el cual tenía un incensario de oro y el arca del pacto cubierta de oro por todas partes, en la que estaba una urna de oro que contenía el maná, la vara de Aarón que reverdeció, y las tablas del pacto; 5 y sobre ella los querubines de gloria que cubrían el propiciatorio; de las cuales cosas no se puede ahora hablar en detalle.
6 Y así dispuestas estas cosas, en la primera parte del tabernáculo entran los sacerdotes continuamente para cumplir los oficios del culto; 7 pero en la segunda parte, sólo el sumo sacerdote una vez al año, no sin sangre, la cual ofrece por sí mismo y por los pecados de ignorancia del pueblo; 8 dando el Espíritu Santo a entender con esto que aún no se había manifestado el camino al Lugar Santísimo, entre tanto que la primera parte del tabernáculo estuviese en pie. 9 Lo cual es símbolo para el tiempo presente, según el cual se presentan ofrendas y sacrificios que no pueden hacer perfecto, en cuanto a la conciencia, al que practica ese culto, 10 ya que consiste solo de comidas y bebidas, de diversas abluciones, y ordenanzas acerca de la carne, impuestas hasta el tiempo de reformar las cosas.
11 Pero estando ya presente Cristo, sumo sacerdote de los bienes venideros, por el más amplio y más perfecto tabernáculo, no hecho de manos, es decir, no de esta creación, 12 y no por sangre de machos cabríos ni de becerros, sino por su propia sangre, entró una vez para siempre en el Lugar Santísimo, habiendo obtenido eterna redención. 13 Porque si la sangre de los toros y de los machos cabríos, y las cenizas de la becerra rociadas a los inmundos, santifican para la purificación de la carne, 14 ¿cuánto más la sangre de Cristo, el cual mediante el Espíritu eterno se ofreció a sí mismo sin mancha a Dios, limpiará vuestras conciencias de obras muertas para que sirváis al Dios vivo?
15 Así que, por eso es mediador de un nuevo pacto, para que interviniendo muerte para la remisión de las transgresiones que había bajo el primer pacto, los llamados reciban la promesa de la herencia eterna. 16 Porque donde hay testamento, es necesario que intervenga muerte del testador. 17 Porque el testamento con la muerte se confirma; pues no es válido entre tanto que el testador vive. 18 De donde ni aun el primer pacto fue instituido sin sangre. 19 Porque habiendo anunciado Moisés todos los mandamientos de la ley a todo el pueblo, tomó la sangre de los becerros y de los machos cabríos, con agua, lana escarlata e hisopo, y roció el mismo libro y también a todo el pueblo, 20 diciendo: Esta es la sangre del pacto que Dios os ha mandado. 21 Y además de esto, roció también con la sangre el tabernáculo y todos los vasos del ministerio. 22 Y casi todo es purificado, según la ley, con sangre; y sin derramamiento de sangre no se hace remisión.
El sacrificio de Cristo quita el pecado
23 Fue, pues, necesario que las figuras de las cosas celestiales fuesen purificadas así; pero las cosas celestiales mismas, con mejores sacrificios que estos. 24 Porque no entró Cristo en el santuario hecho de mano, figura del verdadero, sino en el cielo mismo para presentarse ahora por nosotros ante Dios; 25 y no para ofrecerse muchas veces, como entra el sumo sacerdote en el Lugar Santísimo cada año con sangre ajena. 26 De otra manera le hubiera sido necesario padecer muchas veces desde el principio del mundo; pero ahora, en la consumación de los siglos, se presentó una vez para siempre por el sacrificio de sí mismo para quitar de en medio el pecado. 27 Y de la manera que está establecido para los hombres que mueran una sola vez, y después de esto el juicio, 28 así también Cristo fue ofrecido una sola vez para llevar los pecados de muchos; y aparecerá por segunda vez, sin relación con el pecado, para salvar a los que le esperan.
Tingma apponquinomap as nalhpop najan tingma apponquinomap netin
1 Yitnec nic nat monquinatquiscama apmayjayoclha Dios aplhanma nano aclhamoclhojo altemaclha singanamaclha. Enlhit nic nat apquillanay tingma apponquinomap. 2 Yitnec congne tingma apponquinomap lhama apvalhoc apvisay “apponquinomap”. Inquinmec maa congne ayapongmateyquiclhilha, najan lhama mesa apnaycamcolha quilpasmongam apponquinomap.
3 Yitnec alhta anit apjalhtamomap apava. Yitnec najan moc apvalhoc anit apjalhtamomap tap, apvisay “apponquinomap apanco”. 4 Yitnec alhta maa alvatnamalhquilha asoc acmasis allanomalhca oro asoc alyinmom. Yitnec najan maa yamit aysicsic acnaycamcolha singanamaclha Moisés, oro asoc alyinmom alhta ayimpejic. Yitnec alhta avalhoc yamit aysicsic ingjaycoc oro asoc alyinmom. Yitnec alhta avalhoc ingjaycoc maná nintom nano. Yitnec najan avalhoc yamit aysicsic lhama yamit acma ilhnamoc nic nat siclho, Dios apquilancam Aarón yamit apanco. Yitnec najan avalhoc yamit aysicsic anit mataymong alpayjem acnatalhesomalhca actemaclha singanamaclha Moisés. 5 Innamquic alhta anit quilaycmasquiscama netin yamit aysicsic malha ángeles alhta quilaycmasquiscama. Eycaso actomja monquinatquiscama actomja apmaclha Dios. Inpayesaclhec alhta aplhimpancoc netin yamit aysicsic, acpayjo acmascosomalhquilha mongilyascalhma. Am ongiltamjoc mocjam quilhvoc ongillhenic moclhama asoc acnaycamcolha.
6 Eycaso actemaclha alhta congne tingma apponquinomap: Apquilantalhnec mataa aclhamoclhojo acnim Dios apquilancam congne tingma apponquinomap, apvisay lhama apvalhoc yoyam ellanac asoc apyilanyomap ellana. 7 Apvamlha Dios apquilancam apquimja apmamyi apvanquic etlhic apvisay anit apvalhoc. Acvamlha lhama aptalhningvayclha lhama año. Copvanquejec etalhningvoclha mepqui apsayclha ema, ayinyema asoc acticyovam acyanmongam meyascalhma apanco najan acyanmongam melyascalhma enlhitaoc. 8 Espíritu Santo aptomja singillhicmoscama mongmovan ongilantilhic anit apvalhoc apvisay “apponquinomap apanco”. Ayinyemaclha singilyascamalhma apvisay lhama apvalhoc apyitna amamyi. 9 Eyca as lhama apvalhoc actomja acyitsomalhca yoyam ongilyasamcojo as ningvamlha nac jay. Apquilmasquic mataa as congne Dios apquilancam asoc acticyovam najan moc asoc actemaclha macmescama Dios. Copvanquejec mataa as asoc cotnesquisic actamilaycam apquilvalhoc enlhitaoc. 10 Yitnec maa aclhamoclhojo actemaclha nintoycaoc najan actemaclha ningyinaycaoc najan actemaclha ningyapascama mataa yingmin. Comascoc sat aclhamoclhojo actemaclha, acvocmo sat acnim yoyam ongvita actamila anco actemaclha, am colhno siclhoc anco.
11 Apvaac alhta Cristo aptomja Dios apquilancam apyimtalhnamo, apmopvan jingilvomsic tap. Cristo aptimem Dios apquilancam apyimtalhnamo congne tingma apponquinomap apyiviy apanco najan aptamila apanco, am elhnoc siclhoc anco. Jave enlhit apquillanay as tingma apponquinomap, am ingyinyemac as nalhpop. 12 Aptalhningvoclhec alhta Cristo moc apvalhoc tingma apponquinomap, apvisay “apponquinomap apanco”. Acvamlha lhama aptalhningvoyam alhta Cristo. Am alhta esaclhac em pac yataay apquitcoc najan vayqui ayitcoc acyanmongam melyascalhma enlhitaoc. Apsaclhec alhta Cristo em pac apanco. Eycaso actomja acyanmongam singvomquiscama tap nincoo cotmongvoycamlha nelha. 13 Apquilmec mataa Dios apquilancam ema ac asoc acticyovam, ayinyema yataay apquinavo najan vayqui inquinavo najan vayqui tajap ac acmeta. , Apquililhpajac mataa Dios apquilancam apyimpeoc enlhitaoc melyascalhma yoyam eltimjic apquilponquinomap najan yoyam comascoc comasis apyimpeoc. Eycaso ayinyema acmovan ema ac asoc acticyovam. 14 Acyiviy acmovan em pac Cristo, am colhnoc acmovan ema ac asoc acticyovam. Apmesacpec alhta apanco Cristo actemaclha macmescama Dios actomja actamila anco. Eycaso ayinyema apmopvan Espíritu Santo apquilmilaneycaoc. Cristo em pac actomja ayalhnascama ingvalhoc najan acmascoscama actemaclha ingvalhoc nano. Ingvanquic sat ongilanam Dios aptomja apquilmilaneycaoc.
15 Jesús aptomja singyipitcasquiclha Dios ayinyema monquinatquiscama apmayjayoclha Dios aplhanma alhnancoc. Apmascosquic Jesús mongilyascalhma nano naysicsa acyitnama monquinatquiscama apmayjayoclha Dios aplhanma nano, ayinyema apquitsepma acyanmongam mongilyascalhma. Ongillhoveclhac sat ningilmayclha comasquingvoyam. Ongillhoveclhac sat ninlhamoclhojo ningiltomja ningilanyomalhca, malha singilevoycam Dios. 16 Yitnec sat ancoc vaycajac actalhesomalhca apquilnatam enlhit yoyam ongillhoveclha sat, incaymalhquic emasquingvomoc siclho aptomja apquilnatam. 17 Mongvanquejec ongilmiclha apquilnatam. Apquitsepquic sat ancoc aptomja apquilnatam, natamin ongillhoveclhac sat apquilnatam, acno aclhanma actalhesomalhca. 18 Am nic nat comalhcac monquinatquiscama apmayjayoclha Dios aplhanma siclhoc anco mepqui ema ayinyema asoc acticyovam. 19 Eycaso ilhnic nat aptemaclha Moisés: Apquilyipsatquic nic nat siclho napatavo enlhitaoc vaycajac acyitna aclhamoclhojo singanamaclha Dios. Apmec nic nat Moisés yamit hisopo actong najan yatepepa acmoc. Aplovcasquic nic nat navá congne ema macyatmeyquiclha yingmin. Ayinyema ilhnic nat ema asoc acticyovam. Apquilhpajac nic nat siclho vaycajac singanamaclha Dios najan aplhamoclhojo enlhitaoc aptomja apcaneyquiclha. 20 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya enlhitaoc: “Eyca as ema actomja asoc monquinatquiscama apmayjayoclha Dios aplhanma alhta yoyam colhejec acyascacmo, Dios alhta apquillanescama quellhip” —nic nat aptomjac. 21 Apquilhpajac nic nat Moisés ema tingma apponquinomap najan aclhamoclhojo asoc apquilmaycam mataa Dios apquilancam congne tingma apponquinomap. 22 Apquilhpajac nic nat ema aclhamoclhojo asoc, inquitlhincasquic nic nat esavojo. Eycaso ayinyema ilhnic nat singanamaclha Dios. Comascosalhquejec mataa mongilyascalhma mepqui ema acyinquinomalhca.
Cristo aptomja macmescama Dios yoyam colmascosalhca mongilyascalhma
23 Incaymalhquic sat ancoc elhpajac ema tingma apponquinomap, aptomja malha quilaycmasquiscama tingma apponquinomap apyitna netin. Incaymalhquic colmesalhca netin altamila anco asoc macmescama Dios, am colhnoc asoc acticyovam as nalhpop. 24 Aptalhningvoclhec alhta Jesús tingma apponquinomap cotnaja enlhit apquillanay. Ayinyemaclha tingma apponquinomap as nalhpop aptomja malha quilaycmasquiscama ayinyema “apponquinomap apanco” netin. Aptalhningvoclhec alhta netin Cristo yoyam etnejic singilmalhnesquiscama napato Dios. 25 Aptalhningvoclhec mataa Dios apquilancam Leví apmolhama tingma apvalhoc apvisay “apponquinomap apanco” moclhama año yoyam esaclha ema ac asoc acticyovam, cotnaja em pac apanco. Lhama apmesomap apanco alhta Cristo, jave aclhamoclhojo años. 26 Copvanquejec alhta Cristo ingyitsapoc mataa aclhamoclhojo años ayenmo siclhoc nic nat allanomalhca as nalhpop. Acvamlha lhama apvoy alhta Cristo yicpintama actomjaclha nelha ningvamlha nac jay. Apmesomacpo apanco actemaclha macmescama Dios yoyam emascocsic mongilyascalhma. 27 Mongvanquejec nincoo ontimjic moc actemaclha, acvamlha lhama yoyam ongitsapoc, natamin coyiplovjoc sat acma singyicpilquemo. 28 Acno alhta aptemaclha Cristo: Acvamlha lhama alhta apmesomap apanco actemaclha macmescama Dios yoyam emascocsic melyascalhma aplhamoclhojo enlhitaoc. Evotac sat mocjam Cristo, jave yoyam emascocsic mongilyascalhma, eyca yoyam jingilvomsic tap ningiltomja ningiljalhanma.