1 Porque la ley, teniendo la sombra de los bienes venideros, no la imagen misma de las cosas, nunca puede, por los mismos sacrificios que se ofrecen continuamente cada año, hacer perfectos a los que se acercan. 2 De otra manera cesarían de ofrecerse, pues los que tributan este culto, limpios una vez, no tendrían ya más conciencia de pecado. 3 Pero en estos sacrificios cada año se hace memoria de los pecados; 4 porque la sangre de los toros y de los machos cabríos no puede quitar los pecados. 5 Por lo cual, entrando en el mundo dice:
Sacrificio y ofrenda no quisiste;
Mas me preparaste cuerpo.
6 Holocaustos y expiaciones por el pecado no te agradaron.
7 Entonces dije: He aquí que vengo, oh Dios, para
hacer tu voluntad,
Como en el rollo del libro está escrito de mí.
8 Diciendo primero: Sacrificio y ofrenda y holocaustos y expiaciones por el pecado no quisiste, ni te agradaron (las cuales cosas se ofrecen según la ley), 9 y diciendo luego: He aquí que vengo, oh Dios, para hacer tu voluntad; quita lo primero, para establecer esto último. 10 En esa voluntad somos santificados mediante la ofrenda del cuerpo de Jesucristo hecha una vez para siempre.
11 Y ciertamente todo sacerdote está día tras día ministrando y ofreciendo muchas veces los mismos sacrificios, que nunca pueden quitar los pecados; 12 pero Cristo, habiendo ofrecido una vez para siempre un solo sacrificio por los pecados, se ha sentado a la diestra de Dios, 13 de ahí en adelante esperando hasta que sus enemigos sean puestos por estrado de sus pies; 14 porque con una sola ofrenda hizo perfectos para siempre a los santificados. 15 Y nos atestigua lo mismo el Espíritu Santo; porque después de haber dicho:
16 Este es el pacto que haré con ellos
Después de aquellos días, dice el Señor:
Pondré mis leyes en sus corazones,
Y en sus mentes las escribiré,
17 añade:
Y nunca más me acordaré de sus pecados y transgresiones.
18 Pues donde hay remisión de estos, no hay más ofrenda por el pecado.
19 Así que, hermanos, teniendo libertad para entrar en el Lugar Santísimo por la sangre de Jesucristo, 20 por el camino nuevo y vivo que él nos abrió a través del velo, esto es, de su carne, 21 y teniendo un gran sacerdote sobre la casa de Dios, 22 acerquémonos con corazón sincero, en plena certidumbre de fe, purificados los corazones de mala conciencia, y lavados los cuerpos con agua pura. 23 Mantengamos firme, sin fluctuar, la profesión de nuestra esperanza, porque fiel es el que prometió. 24 Y considerémonos unos a otros para estimularnos al amor y a las buenas obras; 25 no dejando de congregarnos, como algunos tienen por costumbre, sino exhortándonos; y tanto más, cuanto veis que aquel día se acerca.
Advertencia al que peca deliberadamente
26 Porque si pecáremos voluntariamente después de haber recibido el conocimiento de la verdad, ya no queda más sacrificio por los pecados, 27 sino una horrenda expectación de juicio, y de hervor de fuego que ha de devorar a los adversarios. 28 El que viola la ley de Moisés, por el testimonio de dos o de tres testigos muere irremisiblemente. 29 ¿Cuánto mayor castigo pensáis que merecerá el que pisoteare al Hijo de Dios, y tuviere por inmunda la sangre del pacto en la cual fue santificado, e hiciere afrenta al Espíritu de gracia? 30 Pues conocemos al que dijo: Mía es la venganza, yo daré el pago, dice el Señor. Y otra vez: El Señor juzgará a su pueblo. 31 ¡Horrenda cosa es caer en manos del Dios vivo!
32 Pero traed a la memoria los días pasados, en los cuales, después de haber sido iluminados, sostuvisteis gran combate de padecimientos; 33 por una parte, ciertamente, con vituperios y tribulaciones fuisteis hechos espectáculo; y por otra, llegasteis a ser compañeros de los que estaban en una situación semejante. 34 Porque de los presos también os compadecisteis, y el despojo de vuestros bienes sufristeis con gozo, sabiendo que tenéis en vosotros una mejor y perdurable herencia en los cielos. 35 No perdáis, pues, vuestra confianza, que tiene grande galardón; 36 porque os es necesaria la paciencia, para que habiendo hecho la voluntad de Dios, obtengáis la promesa.
37 Porque aún un poquito,
Y el que ha de venir vendrá, y no tardará.
38 Mas el justo vivirá por fe;
Y si retrocediere, no agradará a mi alma.
39 Pero nosotros no somos de los que retroceden para perdición, sino de los que tienen fe para preservación del alma.
1 Singanamaclha Moisés actomja malha quilaycmasquiscama yamactamila ayinyema asoc altamila yoyam colvac sat. Cotnaja asoc actomja nasoc anco, acvamlha malha quilaycmasquiscama. Covanquejec mataa singanamaclha Moisés cotnesquisic apquilpeyvomo napato Dios enlhitaoc apquilmescama mataa asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios aclhamoclhojo años. 2 Inmascosalhquic sat ancoc melyascalhma enlhitaoc yoyam cotnejic ayalhno apquilvalhoc, coymalhquejec mocjam elmesic asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios. 3-4 Am nic nat colmascosalhcac mataa melyascalhma ayinyema ema ac asoc acticyovam. Apquilyasingvoclhoc nic nat mataa enlhitaoc acyitna melyascalhma, ayinyema apquilmescama mataa asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios aclhamoclhojo años.
5 Apvaac alhta Cristo as nalhpop. Aptomjac alhta Cristo apcanya Dios:

Am colcac apvalhoc lhip asoc acticyovam najan moc asoc macmescama lhip.
Jellanescasquic lhip sicyovoclhojo.
6 Am colcac apvalhoc lhip asoc acticyovam malvatnama najan asoc acticyovam macmescama lhip acyanmongam melyascalhma enlhitaoc.
7 Actomjac coo: “Lhip Tata coo, ayilhyacmec coo yoyam otnejic lhip apmayjayoclha acno selhanma vaycajac actalhesomalhca”

—alhta aptomjac.
8 Aptomjac alhta siclho Cristo: “Am colcac apvalhoc lhip asoc acticyovam najan moc asoc macmescama lhip, najan asoc acticyovam malvatnama najan asoc acticyovam macmescama lhip acyanmongam melyascalhma enlhitaoc” —alhta aptomjac. Apquilanyacpec alhta inyicje enlhitaoc elmesic asoc acticyovam macmescama Dios, ayinyema singnamaclha Moisés. 9 Aptomjac alhta mocjam Cristo: “Lhip Tata coo, ayilhyacmec coo yoyam otnejic lhip apmayjayoclha” —alhta aptomjac. Apmascosquic alhta Dios actemaclha ningmescama asoc acticyovam. Apyanmongsaclhec moc actemaclha yoyam ontimjic nincoo. 10 Inmascosalhquic mongilyascalhma ayinyema apvajaneycaoc Jesucristo apmayjayoclha Dios. Acvamlha lhama apmesomap apanco Cristo actemaclha macmescama Dios.
11 Apnam mataa Dios apquilancam Leví apmolhama congne tingma apponquinomap aclhamoclhojo acnim yoyam eltamjam. Apquilmasquic mataa asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios. Am eyca colmascosac mataa melyascalhma enlhitaoc. 12 Acvamlha lhama apmescama Jesucristo, aptomja apmesomap apanco actemaclha macmescama Dios acyanmongam mongilyascalhma. Apnesacpec alhta apanco apnaclha Dios apquilmilaneycaoc yoyam elhic napocja actamilaclha cotmongvoycamlha nelha. 13 Apquiljalhnec maa Cristo yoyam elmacpoc cotnaja apnaymacoc. Colhic sat apnincanvactamo apnaclha, malha apquiltoyam sat etnejic. 14 Aptimescasquic alhta apquilpeyvomo napato Dios aplhamoclhojo acyitna ayalhnayo apquilvalhoc, ayinyema acvamlha lhama macmescama Dios. 15 Aplingasquic nic nat Espíritu Santo appayvam:

16 Eycaso actomja monquinatquiscama sicmayjayoclha siclhanma yoyam ollanesic sat nipyesicsa enlhitaoc nalhit acnim sat —nic nat aptomjac Dios.
Aptomjac nic nat mocjam:
Opquinic sat apquilvalhoc enlhitaoc siyanamaclha ajanco.
Otalhocsic sat apquilvalhoc enlhitaoc siyanamaclha ajanco.
17 Molhenamejec sat mataa melyascalhma apancaoc najan apquiltemaclha almasomcaa enlhitaoc

—nic nat aptomjac.
18 Inquilmascosalhquic sat ancoc mongilyascalhma, coymalhquejec sat mataa asoc macmescama Dios.
Incaymalhquic ongilyoclhojo apnaclha Dios
19 Quellhip elyalhinga. Quilhvoc ingvanquic mataa ongilantilhic acyitna mongyasquiyam mepqui ningay congne tingma “apponquinomap apanco”, moc ningiltimem apnaclha Dios. Eycaso ayinyema apquitsepma Jesucristo. 20 Ingillanescasquic alhta Jesucristo amay alhnancoc actomja acyimnatescama ingnenyic. Ingvanquic ongilyoclhojo apnaclha Dios tap apava apjalhtamomap, apyaptama alhta Jesucristo, moc ningiltimem apmesomap apanco actemaclha macmescama Dios. 21 Apnec nincoo Jesús aptomja Dios apquilancam apyimtalhnamo nipyesicsa Dios apmolhama. 22 Ingilane sat ongilyoclhojo apnaclha Dios acyitna ingvalhoc ayalhnayo najan acyitna acyimnatem mongyasquiyam. Innec alhta alalhnasa ingilvalhoc. Inmasquec najan alsilhnanomalhca ingvalhoc. Innec alhta singyapasquisa yingmin ningyovoclhojo, ayinyema yingmin ayalhnayo. 23 Ingilane sat ongilinlhanmojo ninlingascama apvisay Visqui ingac ningiltomja aljalhneycam ingvalhoc. Mejingilyinimsejec sat Dios actemaclha aplhanma actomja nasoc anco. 24 Ingilane sat colhic alpayesaclho ingvalhoc ningyesicsa yoyam ongilyiplovcasojo actemaclha ningasicjayo najan actemaclha actamila. 25 Noelvatsaoc nasa apquilpasmom ninpayvam. Apquilvatsamquic alhta napocja ingilyalhinga. Ingilane sat colhic acyimnatesa mongyasquiyam. Ingilane sat colhic singilyascasingvoclho ningyesicsa. Ayinyemaclha apquilvitac quellhip ayamquitvaa acnim apvoyctamlha Visqui ingac.
26 Ningilyasingvocmec sat ancoc amyaa actomja nasoc anco. Ningyiplovcasquic sat ancoc mongilyascalhma naysicsa ningyascamco, coytejec sat mataa moc asoc macmescama Dios acyanmongam mongilyascalhma. 27 Avanjec sat cotnejic ningay naysicsa ningiljalhanma acnim yoyam jingyicpilcojoc sat Dios, yoyam eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc ayinyema cosponeyaclha talha apquiltomja apquilinmelhaycam. 28 Acno ilhnic nat actemaclha singanamaclha Moisés. Aptovasquic sat ancoc enlhit singanamaclha Moisés naysicsa apyascamco, ayinyema apquillhanma apcanit inlhoyqui laa apnatqui enlhit apquiltomja apquilvitaycamco, coyiplovjoc sat apmatnam. Colhejec sat acmiyova ematong. 29 Coyangvomoc sat apyanmongsayclha Dios aptemaclha enlhit aptomja apvinéycam Dios Apquitca najan aptomja apvinéycam em pac Jesucristo najan aptomja aptipsaycam apvisay Espíritu apanco Dios aptomja singasicjayo. Ayinyemaclha Jesucristo em pac actomja asoc monquinatquiscama apmayjayoclha Dios aplhanma alhta yoyam colhejec acyascacmo. 30 Ningyasamcoc nincoo aptomja ilhnic nat appayvam: “Coo sat oyanmongsiclha apquiltemaclha enlhitaoc” —nic nat aptomjac. Aptomjac nic nat mocjam: “Visqui sat eyanmongsiclha enlhit apquiltemaclha apancaoc” —nic nat aptomjac. 31 Acyiviy anco sat cotnejic apquilay enlhitaoc naysicsa yoyam elmoc Dios aptomja apquilmilaneycaoc yoyam eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc.
32 Colyit apatic quellhip nintamin alhta. Apquilyanmoncasquic alhta apquilvalhoc quellhip, malha apquilvitay ayitsayolhma alhta intomjac. Apquilinlhanacmec quellhip naysicsa apquillingaycamco acmasca, malha apquilnapomap alhta intomjac. 33 Innec alhta actipsamcaa apquilvisay napocja quellhip. Apquillingamcoc alhta acmasca napocja quellhip. Napocja apquiltomja apquillingaycamco lhama acmasca apnaymacoc. 34 Apquilimlacmoc alhta quellhip apnaymacoc apquilmomap naysicsa apquillingaycamco acmasca. Inpayjeclhec alhta apquilvalhoc quellhip naysicsa apquilatamomap apquilnatam. Ayinyemaclha apquilyasamcoc quellhip acyitna netin apquilnatam actamila anco najan actomja comasquingvoyam. 35 Noelvatsaoc nasa actemaclha melyasquiyam quellhip, ayinyemaclha acyiviy sat cotnejic apyanmonquiscama Dios actemaclha melyasquiyam quellhip. 36 Incaymalhquic elinlhanmojo quellhip yoyam elyiplovcasojo actemaclha apmayjayoclha Dios yoyam najan ellhovac aplhanma Dios actomja nasoc anco. 37 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca:

Cotlapsic sat evotac aptomja apcanyomap evota.
Meyeycajacseje yoyam evota.
38 Coytic sat acyimnatem apnenyic ayinyema meyasquiyam enlhit actomja sictimesquiscama appeyvomo.
Colquejec sat evalhoc sicvita inlhojo apquilvatseycaoc

—nic nat aptomjac.
39 Nincoo eyca mongilvatsamquejec actemaclha mongyasquiyam yoyam mongiltovasalhquejec sat. Ningilinlhanacmec nincoo actemaclha mongyasquiyam yoyam ongilvomsalhcac sat tap.