Jacob bendice a Efraín y a Manasés
1 Sucedió después de estas cosas que dijeron a José: He aquí tu padre está enfermo. Y él tomó consigo a sus dos hijos, Manasés y Efraín. 2 Y se le hizo saber a Jacob, diciendo: He aquí tu hijo José viene a ti. Entonces se esforzó Israel, y se sentó sobre la cama, 3 y dijo a José: El Dios Omnipotente me apareció en Luz en la tierra de Canaán, y me bendijo, 4 y me dijo: He aquí yo te haré crecer, y te multiplicaré, y te pondré por estirpe de naciones; y daré esta tierra a tu descendencia después de ti por heredad perpetua. 5 Y ahora tus dos hijos Efraín y Manasés, que te nacieron en la tierra de Egipto, antes que viniese a ti a la tierra de Egipto, míos son; como Rubén y Simeón, serán míos. 6 Y los que después de ellos has engendrado, serán tuyos; por el nombre de sus hermanos serán llamados en sus heredades. 7 Porque cuando yo venía de Padan-aram, se me murió Raquel en la tierra de Canaán, en el camino, como media legua de tierra viniendo a Efrata; y la sepulté allí en el camino de Efrata, que es Belén.
8 Y vio Israel los hijos de José, y dijo: ¿Quiénes son estos? 9 Y respondió José a su padre: Son mis hijos, que Dios me ha dado aquí. Y él dijo: Acércalos ahora a mí, y los bendeciré. 10 Y los ojos de Israel estaban tan agravados por la vejez, que no podía ver. Les hizo, pues, acercarse a él, y él les besó y les abrazó. 11 Y dijo Israel a José: No pensaba yo ver tu rostro, y he aquí Dios me ha hecho ver también a tu descendencia. 12 Entonces José los sacó de entre sus rodillas, y se inclinó a tierra. 13 Y los tomó José a ambos, Efraín a su derecha, a la izquierda de Israel, y Manasés a su izquierda, a la derecha de Israel; y los acercó a él. 14 Entonces Israel extendió su mano derecha, y la puso sobre la cabeza de Efraín, que era el menor, y su mano izquierda sobre la cabeza de Manasés, colocando así sus manos adrede, aunque Manasés era el primogénito. 15 Y bendijo a José, diciendo: El Dios en cuya presencia anduvieron mis padres Abraham e Isaac, el Dios que me mantiene desde que yo soy hasta este día, 16 el Ángel que me liberta de todo mal, bendiga a estos jóvenes; y sea perpetuado en ellos mi nombre, y el nombre de mis padres Abraham e Isaac, y multiplíquense en gran manera en medio de la tierra.
17 Pero viendo José que su padre ponía la mano derecha sobre la cabeza de Efraín, le causó esto disgusto; y asió la mano de su padre, para cambiarla de la cabeza de Efraín a la cabeza de Manasés. 18 Y dijo José a su padre: No así, padre mío, porque este es el primogénito; pon tu mano derecha sobre su cabeza. 19 Mas su padre no quiso, y dijo: Lo sé, hijo mío, lo sé; también él vendrá a ser un pueblo, y será también engrandecido; pero su hermano menor será más grande que él, y su descendencia formará multitud de naciones. 20 Y los bendijo aquel día, diciendo: En ti bendecirá Israel, diciendo: Hágate Dios como a Efraín y como a Manasés. Y puso a Efraín antes de Manasés. 21 Y dijo Israel a José: He aquí yo muero; pero Dios estará con vosotros, y os hará volver a la tierra de vuestros padres. 22 Y yo te he dado a ti una parte más que a tus hermanos, la cual tomé yo de mano del amorreo con mi espada y con mi arco.
José apquitquic apnaclha Jacob
1 Nalhit acnim nic nat intomjac. Intomjac nic nat amyaa apcanyacpo José: —Acmasca apyimpejic intomjac lhip apyap— nic nat intomjac amyaa.
Yejemoc nic nat apnalaclho apquitquic José, apquilvisay Manasés najan Efraín.
2 Innec nic nat altimnasquiclho Jacob: —Apvoctac lhac lhip apquitca José— nic nat intomjac amyaa. Apyimnaclhoc nic nat apna netin Jacob.
3 Aptomjac nic nat Jacob apcanya José: —Acvitac alhta Dios Visqui Apyimtalhnamo tingma Luz yoclhilhma Canaán. Eltimnasquic alhta actamila appayvam. 4 Aptomjac alhta seyanya: Quip ilanojo. Olhamascasiclhac sat lhip aptovana yoyam eltimjic appintalhnama lhalhma anco. Omquesiclhac sat aptovana as yoclhilhma cotmongvoycamlha nelha — alhta aptomjac seyanya. 5 Pac otnejic eyitquic lhip apquitquic Efraín najan Manasés. Actomja aptiyaycamlha as yoclhilhma Egipto yicpintama sicvoy coo. Ellhojoc sat eyitquic apno Rubén najan Simeón apquiltomja eyitquic. 6 Etac sat mocjam apquitquic, eltimjic sat lhip apancaoc. Eltimjic sat apquilpipma Efraín najan Manasés. Ellhocac sat apquilmayclha apquilyalhinga. 7 Acmiyantac alhta tingma Padan-aram. Nalhit amay alhta inquitsepvoctac lhip inquin acvisay Raquel, yoclhilhma Canaán. Am alhta ovocmoc tingma Efrata, moc apvisay Belén. Ayatoynquic alhta maa nalhit amay— nic nat aptomjac Jacob.
8 Yejemoc nic nat apvita apyap José apquitquic. Aptomjac nic nat apyap apcanya José: —¿Soc enlhit apquitquic apnamcaa nac aso?— nic nat aptomjac.
9 Apcatingmavoc nic nat José: —Coo eyitquic, Dios semquescama as yoclhilhma Egipto— nic nat aptomjac.
Aptomjac nic nat apyap apcanya José: —Ingyane sat jelyota yoyam oltimnacsic actamila sicpayvam— nic nat aptomjac.
10 Apvanyam apanco ilhnic nat apyap apvisay Israel. Inmasquec nic nat apvitay olhma. Apyantamaclhec nic nat José apquitquic apnaclha apquilyata. Appatjetquic nic nat apyata appitsisa apmalhimpenic.
11 Aptomjac nic nat apyap apcanya José: —Am alhta oyasamcoc yoyam otac mocjam lhip. Quilhvo eyca sicvita lhip apquitquic. Eycaso ayinyema Dios Visqui Apyimtalhnamo— nic nat aptomjac.
12 Apnam nic nat José apquitquic acpayjo aptapnaoc apquilyata. Apquinimcasquic nic nat apquitquic tap José. Yejemoc nic nat apjalhaja José napato apyap. Inticlhicvocmec nic nat napaat nalhpop. 13 Yejemoc nic nat apma apmic acyimnatamaclha apquitca Efraín. Apmic apsancalvelha nic nat apmac apquitca Manasés. Apnalaclhec nic nat apnaclha apyap. Apnec nic nat Efraín napocja apyata apsancalvelha. Apnec nic nat Manasés napocja acyimnatamaclha. 14 Yejemoc nic nat apya'mongsa moc apmeoc apyata. Apninquinquic nic nat apmeoc apyitsicsaoc. Appiquinquic nic nat apmic acyimnatamaclha apyitsicsic Efraín aptomja apsilhyo. Appiquinquic nic nat apmic apsancalvelha apyitsicsic Manasés aptomja apteyam apmamyi.
15 Apquiltimnasquic nic nat actamila appayvam apquilyata:
Dios aptomja Visqui ingac.
Apquilyajaclhoc nat sicyeyjamcaa Abraham najan Isaac.
Dios aptomja setamilquiscama mataa.
Aclhamoclhojo acnim sictiyascam coo.
16 Altamjoc coo epasmoc Dios ángel apanco as apquitcoc,
acno setamilquiscama mataa naysicsa acyimtalhnama.
Colvoncamejec sat mataa coo sicvisay najan apvisay sicyeyjamcaa Abraham najan Isaac.
Ellhamiclhac sat apquitquic.
Eltimjic sat appintalhnama lhalhma anco— nic nat aptomjac.
17 Am nic nat colcac apvalhoc José appicanma apyap apmic acyimnatamaclha apyitsicsic Efraín. Apyinyovcasquic nic nat José apmic apyap yoyam epquinic apyitsicsic poc apquitca.
18 Aptomjac nic nat José apcanya apyap: —Jave lha, tata. Poc aptomja apvaneycaoc apmamyi. Ipquin sat apmic acyimnatamaclha apyitsicsic— nic nat aptomjac José.
19 Apmiyovquic nic nat apyap. Apcatingmavoc nic nat: —Sictamongvoyam, acyasamcoc coo. Elhamiclhac sat najan Manasés. Eltimjic sat appintalhnama lhalhma anco. Eyca apyalhing etnejic apyimtalhnamo apanco melhoc sat apipma. Eltimjic sat appintalhnama apanco lhalhma anco— nic nat aptomjac apyap.
20 Apquiltimnasquic nic nat actamila appayvam as acnim: —Collhenalhcac sat mataa apquilvisay naysicsa apquiltimnascama actamila appayvam. Cotnejic sat mataa apquillhanmaclha: Dios Apyimtalhnamo epasmoc sat lhip acno appasmom nic nat Efraín najan Manasés — sat eltimjic mataa— nic nat aptomjac Jacob.
Aptimescasquic nic nat Israel etnejic apyimtalhnamo apanco Efraín, melhoyc sat apipma Manasés.
21 Aptomjac nic nat apyap apcanya José: —Quip ilanojo. Ongvitsapoc sat coo. Aplhalhma sat mataa etnejic Dios Apyimtalhnamo. Eltajicsojoc sat quellhip apcaoclha apquilyeyjamcaa. 22 Elhcac sat lhip yoclhilhma acyivey anco, am colhno yoclhilhma apancaoc apquilpipma. Elhic sat lhip yoclhilhma Siquem, amorreos alhta apquilaoclha. Ningminlhinquic alhta naysicsa ningilnapomalhca. Ingancoc ningiltomjac as yoclhilhma— nic nat aptomjac Jacob (Israel).