José se da a conocer a sus hermanos
1 No podía ya José contenerse delante de todos los que estaban al lado suyo, y clamó: Haced salir de mi presencia a todos. Y no quedó nadie con él, al darse a conocer José a sus hermanos. 2 Entonces se dio a llorar a gritos; y oyeron los egipcios, y oyó también la casa de Faraón. 3 Y dijo José a sus hermanos: Yo soy José; ¿vive aún mi padre? Y sus hermanos no pudieron responderle, porque estaban turbados delante de él.
4 Entonces dijo José a sus hermanos: Acercaos ahora a mí. Y ellos se acercaron. Y él dijo: Yo soy José vuestro hermano, el que vendisteis para Egipto. 5 Ahora, pues, no os entristezcáis, ni os pese de haberme vendido acá; porque para preservación de vida me envió Dios delante de vosotros. 6 Pues ya ha habido dos años de hambre en medio de la tierra, y aún quedan cinco años en los cuales ni habrá arada ni siega. 7 Y Dios me envió delante de vosotros, para preservaros posteridad sobre la tierra, y para daros vida por medio de gran liberación. 8 Así, pues, no me enviasteis acá vosotros, sino Dios, que me ha puesto por padre de Faraón y por señor de toda su casa, y por gobernador en toda la tierra de Egipto. 9 Daos prisa, id a mi padre y decidle: Así dice tu hijo José: Dios me ha puesto por señor de todo Egipto; ven a mí, no te detengas. 10 Habitarás en la tierra de Gosén, y estarás cerca de mí, tú y tus hijos, y los hijos de tus hijos, tus ganados y tus vacas, y todo lo que tienes. 11 Y allí te alimentaré, pues aún quedan cinco años de hambre, para que no perezcas de pobreza tú y tu casa, y todo lo que tienes. 12 He aquí, vuestros ojos ven, y los ojos de mi hermano Benjamín, que mi boca os habla. 13 Haréis, pues, saber a mi padre toda mi gloria en Egipto, y todo lo que habéis visto; y daos prisa, y traed a mi padre acá. 14 Y se echó sobre el cuello de Benjamín su hermano, y lloró; y también Benjamín lloró sobre su cuello. 15 Y besó a todos sus hermanos, y lloró sobre ellos; y después sus hermanos hablaron con él.
16 Y se oyó la noticia en la casa de Faraón, diciendo: Los hermanos de José han venido. Y esto agradó en los ojos de Faraón y de sus siervos. 17 Y dijo Faraón a José: Di a tus hermanos: Haced esto: cargad vuestras bestias, e id, volved a la tierra de Canaán; 18 y tomad a vuestro padre y a vuestras familias y venid a mí, porque yo os daré lo bueno de la tierra de Egipto, y comeréis de la abundancia de la tierra. 19 Y tú manda: Haced esto: tomaos de la tierra de Egipto carros para vuestros niños y vuestras mujeres, y traed a vuestro padre, y venid. 20 Y no os preocupéis por vuestros enseres, porque la riqueza de la tierra de Egipto será vuestra. 21 Y lo hicieron así los hijos de Israel; y les dio José carros conforme a la orden de Faraón, y les suministró víveres para el camino. 22 A cada uno de todos ellos dio mudas de vestidos, y a Benjamín dio trescientas piezas de plata, y cinco mudas de vestidos. 23 Y a su padre envió esto: diez asnos cargados de lo mejor de Egipto, y diez asnas cargadas de trigo, y pan y comida, para su padre en el camino. 24 Y despidió a sus hermanos, y ellos se fueron. Y él les dijo: No riñáis por el camino. 25 Y subieron de Egipto, y llegaron a la tierra de Canaán a Jacob su padre. 26 Y le dieron las nuevas, diciendo: José vive aún; y él es señor en toda la tierra de Egipto. Y el corazón de Jacob se afligió, porque no los creía. 27 Y ellos le contaron todas las palabras de José, que él les había hablado; y viendo Jacob los carros que José enviaba para llevarlo, su espíritu revivió. 28 Entonces dijo Israel: Basta; José mi hijo vive todavía; iré, y le veré antes que yo muera.
Apquilyicpilcangviyam apquilpipma
1 Camjapasquic nic nat apvalhoc José nipyesicsa aplhamoclhojo apquilancam.
Apyimnatasquic nic nat appayvam apquilanya apquilancam: —Elanteyip aplhamoclhojo— nic nat aptomjac.
Apquilantipquic nic nat. Am nic nat elhnac lhama apquilancam. Inmasquec nic nat apyilhacpo José napatavo apquilpipma. 2 Avanjec nic nat apvinama José. Apquillingac nic nat aplhamoclhojo apquilancam egipcios. Inlingangvocmec nic nat amyaa apvisqui faraón tingma pac.
3 Aptomjac alhta José apquilanya apquilpipma: —Coo nac sicvisay José. ¿Apmeyje ya mocjam tata coo?— nic nat aptomjac.
—Apquilvanmamquic nic nat apquilpipma. Pilapcasquic nic nat apquillinga aplhanma.
4 Aptomjac nic nat José apquilanya: —Elmiyama jilip— nic nat aptomjac.
Apquilyacmec nic nat. Aptomjac nic nat mocjam: —Coo nac sicvisay José, elyipmaa nac quellhip, selyamasma alhta selapajasa yoclhilhma Egipto. 5 Noncoltamjam nasa apquilvalhoc, noelnatjojo nasa apquiltomjaclha alhta selyamasma. Dios aptomja alhta seyapajascama emamyi as yoclhilhma yoyam olvomsic tap quellhip. 6 Anit años intomjac quilhvo mayic lhalhma anco. 5 años mocjam cotnejic mayic. Mepqui ninginayclha actic sat cotnejic najan mepqui acnaclhamalhquilha acyilhna. 7 Dios aptomja alhta seyapajascama emamyi. Apquiltamjoc Dios elvitac quellhip aptovana, yoyam elmiyovacpoc quellhip ayinyema ningilvomsomalhca tap. 8 Jave quellhip selapajascama as yoclhilhma, Dios eyca aptomja seyapajascama. Etnescasquic alhta yatapvisqui apnaclha apvisqui faraón. Etnescasquic alhta siyimja emamyi tingma pac. Etnescasquic alhta yoyam otnejic siyanem mataa yoclhilhma Egipto. 9 Eltajiclha sat quilhvo. Eliltimnas sat coo tata: Aptomjac lhac appayvam José, lhip apquitca: Dios aptomja setnesquiscama apvisqui yoclhilhma Egipto. Ipecjicsojo sat etyaningvojo. 10 Elhic sat lhip yoclhilhma Gosén, najan aplhamoclhojo apquitquic najan aptovana najan apnatoscama najan apquilnatam. Ningatoc sat cotnejic coo lha tingma ajac. 11 Olmesic sat aptoycaoc aplhamoclhojo apmolhama najan apquillhalhmaa. Coymalhquejec sat lhama asoc. Ayinyemaclha cotnejic sat mocjam mayic acvocmo 5 años — eltime sat elanic. 12 Quellhip najan eyalhing Benjamín apquiltomja apquillingaycamco coo sicpayvam. 13 Eliltimnas sat tata actomjac sicyimtalhnamo yoclhilhma Egipto. Eliltimnas sat aclhamoclhojo asoc actemaclha apquilvitay. Elpecjicsojo elyantementa coo tata— nic nat aptomjac.
14 Appatjetquic nic nat José apyalhing Benjamín. Apvinec nic nat José. Apvinec nic nat najan Benjamín. 15 Apsovjoc nic nat José appitsisma apmalhimpenic apquilpipma. Inyiplovcoc nic nat mataa apvinama. Natamin nic nat apquilpamejitsacpo apquilpipma.
16 Aplingac nic nat amyaa apvisqui faraón. Apquilvaac lhac José apquilpipma— nic nat intomjac amyaa. Inpayjeclhec nic nat apvalhoc apvisqui faraón najan aplhamoclhojo yatapquilviscaa.
17 Aptomjac nic nat apvisqui faraón apcanya José: —Iltimnas sat apquilpipma: Elpatimcasiclha apnatoscama yamelyeyjaycoc. Eltajiclha sat apquilaoclha Canaán. 18 Elyantavoclha sat apquilyap najan apquilmolhama elmiyantac sat aso. Omquecsic sat nicja actamila anco yoclhilhma Egipto. Eltovamcoc sat actamila anco aptoycaoc. 19 Ilane sat elyantemiclha carro alyivey. Colquinamtic sat quilvanaa najan apquitquic najan apquilyap quellhip. Elmiyantac sat aso. 20 Noncolhen nasa apquilvalhoc apquilnatam yoyam elyinyoc maa. Ellhovac sat quellhip cotlaycaoc asoc altamila as yoclhilhma Egipto— nic nat aptomjac apvisqui faraón apcanya José.
21 Apquilyajaclhoc nic nat apquilpipma, moc apquilvisay Israel apquitquic. Apquilmasquic nic nat carro José najan aptoycaoc nalhit amay, actemaclha apcanama apvisqui faraón. 22 Apquillhocac nic nat apava apjalhnancoc yoyam elyanmoncasiclhac mataa poc aptalhnayclha. Aplhocac nic nat Benjamín 300 solyayem alyivey najan 5 apquilantalhnama. 23 Apquilapajascasquic nic nat apyap José apquilmescama 10 yamelyeyjaycoc. Apquilpatimcasquic nic nat asoc altamila anco ayinyema Egipto. Mocjam nic nat 10 yamelyeyjaycoc alpatam motajap apactic. Apquilpatimcasquic nic nat pan najan moc nintom, yoyam etoc sat apyap nalhit amay aplhingacmo sat.
24 Apquilapajascasquic nic nat apquilpipma José yoyam eltajiclha. Aptomjac nic nat apquilanya: —Noelnapap nasa nalhit amay— nic nat aptomjac.
25 Apquiltajavoc nic nat apquilpipma. Apquilvoclhec nic nat yoclhilhma Canaán, apquilyap tingma pac, (moc apvisay Israel). 26 Apquililtimnasquic nic nat amyaa apquilyap aptomja apjalhnancoc José. Najan aptomja apvisqui yoclhilhma Egipto. Inyimnaclhec nic nat apvalhoc apquilyap. Apyascacmec nic nat apquillhanma. 27 Apquiltimnasam nic nat actemaclha appayvam José. Apvitac nic nat apquilyap aclhamoclhojo carro. José ilhnic nat apcapajascama yoyam ingyinamtic. Intamilaclhec nic nat apvalhoc apquilyap.
28 Aptomjac nic nat apquilanya: —Vamlha. Paj oyascacmoc coo aptomja mocjam apjalhnancoc sictamongvoyam José. Olyintamalhcac sat otyaningvomjo amamyi siyitsepma— nic nat aptomjac.