Nacimiento de Isaac
1 Visitó Jehová a Sara, como había dicho, e hizo Jehová con Sara como había hablado. 2 Y Sara concibió y dio a Abraham un hijo en su vejez, en el tiempo que Dios le había dicho. 3 Y llamó Abraham el nombre de su hijo que le nació, que le dio a luz Sara, Isaac. 4 Y circuncidó Abraham a su hijo Isaac de ocho días, como Dios le había mandado. 5 Y era Abraham de cien años cuando nació Isaac su hijo.
6 Entonces dijo Sara: Dios me ha hecho reír, y cualquiera que lo oyere, se reirá conmigo. 7 Y añadió: ¿Quién dijera a Abraham que Sara habría de dar de mamar a hijos? Pues le he dado un hijo en su vejez.
Agar e Ismael son echados de la casa de Abraham
8 Y creció el niño, y fue destetado; e hizo Abraham gran banquete el día que fue destetado Isaac. 9 Y vio Sara que el hijo de Agar la egipcia, el cual esta le había dado a luz a Abraham, se burlaba de su hijo Isaac. 10 Por tanto, dijo a Abraham: Echa a esta sierva y a su hijo, porque el hijo de esta sierva no ha de heredar con Isaac mi hijo. 11 Este dicho pareció grave en gran manera a Abraham a causa de su hijo. 12 Entonces dijo Dios a Abraham: No te parezca grave a causa del muchacho y de tu sierva; en todo lo que te dijere Sara, oye su voz, porque en Isaac te será llamada descendencia. 13 Y también del hijo de la sierva haré una nación, porque es tu descendiente. 14 Entonces Abraham se levantó muy de mañana, y tomó pan, y un odre de agua, y lo dio a Agar, poniéndolo sobre su hombro, y le entregó el muchacho, y la despidió. Y ella salió y anduvo errante por el desierto de Beerseba.
15 Y le faltó el agua del odre, y echó al muchacho debajo de un arbusto, 16 y se fue y se sentó enfrente, a distancia de un tiro de arco; porque decía: No veré cuando el muchacho muera. Y cuando ella se sentó enfrente, el muchacho alzó su voz y lloró. 17 Y oyó Dios la voz del muchacho; y el ángel de Dios llamó a Agar desde el cielo, y le dijo: ¿Qué tienes, Agar? No temas; porque Dios ha oído la voz del muchacho en donde está. 18 Levántate, alza al muchacho, y sostenlo con tu mano, porque yo haré de él una gran nación. 19 Entonces Dios le abrió los ojos, y vio una fuente de agua; y fue y llenó el odre de agua, y dio de beber al muchacho. 20 Y Dios estaba con el muchacho; y creció, y habitó en el desierto, y fue tirador de arco. 21 Y habitó en el desierto de Parán; y su madre le tomó mujer de la tierra de Egipto.
Pacto entre Abraham y Abimelec
22 Aconteció en aquel mismo tiempo que habló Abimelec, y Ficol príncipe de su ejército, a Abraham, diciendo: Dios está contigo en todo cuanto haces. 23 Ahora, pues, júrame aquí por Dios, que no faltarás a mí, ni a mi hijo ni a mi nieto, sino que conforme a la bondad que yo hice contigo, harás tú conmigo, y con la tierra en donde has morado. 24 Y respondió Abraham: Yo juraré. 25 Y Abraham reconvino a Abimelec a causa de un pozo de agua, que los siervos de Abimelec le habían quitado. 26 Y respondió Abimelec: No sé quién haya hecho esto, ni tampoco tú me lo hiciste saber, ni yo lo he oído hasta hoy. 27 Y tomó Abraham ovejas y vacas, y dio a Abimelec; e hicieron ambos pacto. 28 Entonces puso Abraham siete corderas del rebaño aparte. 29 Y dijo Abimelec a Abraham: ¿Qué significan esas siete corderas que has puesto aparte? 30 Y él respondió: Que estas siete corderas tomarás de mi mano, para que me sirvan de testimonio de que yo cavé este pozo. 31 Por esto llamó a aquel lugar Beerseba; porque allí juraron ambos. 32 Así hicieron pacto en Beerseba; y se levantó Abimelec, y Ficol príncipe de su ejército, y volvieron a tierra de los filisteos.
33 Y plantó Abraham un árbol tamarisco en Beerseba, e invocó allí el nombre de Jehová Dios eterno. 34 Y moró Abraham en tierra de los filisteos muchos días.
Aptiyaycamlha Isaac
1 Inlhanvocmec nic nat apvalhoc Dios actemaclha aplhanma nano. Apquiltamjoc nic nat Dios cotac Sara actemaclha aplhanma nano. 2 Inlovsoc nic nat intomjac Sara. Intimcasquic nic ayitca. Apvitac nic nat apquitca Abraham aptomjaclho apvanyam, acno actemaclha aplhanma ilhnic nat Dios. 3 Sara ayitca ilhnic nat. Apquiltimec nic nat Abraham apquitca apvisay Isaac. 4 Ocho acnim nic nat apvocmoc Isaac apquitcoc. Apquillanac nic nat Abraham asoc monquinatquiscama apyimpejic apquitca. Ayinyema apcanama siclhoc anco Dios. 5 Cien años nic nat apvocmoc Abraham aptiyacmo apquitca Isaac.
6 Intomjac nic nat avalhoc Sara: —Dios alhta setnesquiscama yoyam ongvictingmam (ongvasmacsic). Elasmacsic sat moclhama apquiltomja apquillingay aptiyacmo sictamongvoyam. 7 ¿Soc alhta acmovan eltimnacsic Abraham yoyam etyamoc apquitca, Sara neme ac sat etoc? Ayinyemaclha apvitac apquitca Abraham aptomjaclhojo apvanyam— nic nat intomjac avalhoc.
Quilvana Agar najan ayitca Ismael
8 Apvanamyic nic nat Isaac apquitcoc. Inyinyovcasquic nic nat neme ac inquin. Fiesta acvanyam nic nat apquillanac Abraham as acnim apyamasma neme Isaac apquitcoc. 9 Apnec nic nat Agar ayitca. Co Egipto ilhnic nat Agar. Apnayvamquic nic nat Ismael apquitcoc najan Isaac apquitcoc. Invitac nic nat Sara.
10 Intomjac nic nat ayanya Abraham: —Itipquis sat as quilvana najan ayitca. Copvanquejec sictamongvoyam Isaac epasmoc apmayclha as quilvana ayitca— nic nat intomjac.
11 Asquejec nic nat apjalhno Abraham aplhenamap apquitca.
12 Aptomjac nic nat Dios apcanya Abraham: —Noncoyitnocjojo nasa apvalhoc aplinga aplhenamap apquitca najan inquin Agar. Ilyejiclhojo sat mataa actemaclha acpayvam Sara, Isaac inquin. Ayinyemaclha etac sat lhip aplhamoclhojo aptovana, Isaac sat elinyema. 13 Najan lha moc aptava ayitca, lhip apquitca. Olhamascasiclhac sat aptovana eltimjic sat aplhamoclhojo apquilmolhama lhalhma anco.
14 Alhtooc anco nic nat aplhaticja Abraham. Appatimcasquic nic nat moc aptava nintom pan najan yingmin asoc ayimpejic najan ayitca, Ismael apquitcoc. Appayvasquic nic nat Abraham. Inlhinquic nic nat quilvana yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Beerseba. Am nic nat coyasamcoc acyasaclha. 15 Inyamasalhquic nic nat yingmin alhancoc. Yejemoc nic nat acyinyova ayitca coning yamit ayitcoc ayenma. 16 Mocjay nic nat innacmoc inquin. Am nic nat coltamjoc cotamcojo ingyitsapoc ayitca. Yejemoc nic nat aclinga acvinama ayitca. 17 Aplingac nic nat Dios actemaclha apvinama sicaa. Pilapcasquic nic nat aclinga ayinyema netin appayvam ángel Dios apcasinancama.
Aptomjac nic nat ángel apcanya sicaa inquin: —Lhiya Agar, ¿so actomja yi? Nonca nasa lhiya. Aplingac lhac Dios apvinaclha sicaa. 18 Cotnimiclha netin. Covoclha apmic ayitca. Olhamascasiclhac sat aptovana yoyam eltimjic aplhamoclhojo apquilmolhama lhalhma anco— nic nat aptomjac.
19 Aplhicmosquic nic nat Dios acyitnaclha yamilquit. Yejemoc nic nat acyajangvocmo. Inyatmec nic nat yingmin alhancoc. Inmasquic nic nat yingmin apyam ayitca. 20 Appasmec nic nat Dios as sicaa. Apvanamyic nic nat yoclhilhma actamopeycaoc. Apmopvan nic nat ingyajalhtapong yanca. 21 Apvaningvocmec nic nat yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Parán. Inquilyimjapcasquic nic nat inquin lhama quilvana ayitcoc ayinyema yoclhilhma Egipto.
Aplhanma actemaclha apmayjayoclha Dios napato apvisqui Abimelec
22 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apmiyaclhec nic nat apvisqui Abimelec apnaclha Abraham. Aplhalhma ilhnic nat singilpilhtetemo apvisqui apvisay Ficol.
Aptomjac nic nat apvisqui Abimelec apcanya Abraham: —Ningyasamcoc nincoo appasmec mataa Dios aclhamoclhojo acnim. 23 Ningnam nincoo aso. Ilhen sat lhip apvisay Dios yoyam colhejec acyascacmo lhip appayvam. Mejesilhnanejec sat mataa coo. Mesilhnanejec sat mataa eyitquic najan etovana coo. Iyanmongsiclha sat lhip sictemaclha alhta siyimlaycmo lhip. Ingyimlimojo sat najan aplhamoclhojo enlhitaoc aptiyascamcaclha lhip— nic nat aptomjac.
24 Apcatingmavoc nic nat Abraham: —Pac olhenic yoyam colhejec acyascacmo— nic nat aptomjac.
25 Aplhanveclhec nic nat Abraham napatoc apvisqui Abimelec actemaclha apquilmiyongviyam yamilquit apvisqui apquilancam.
26 Apcatingmavoc nic nat Abimelec: —Paj coo olngac as amyaa. Quilhvoc siclinga lhip aplhanma. Paj jeltimnascamac lhip. Paj coo oyasamcoc enlhit aptomja apquilmasma yamilquit— nic nat aptomjac.
27 Aplhocac nic nat apvisqui Abimelec nipquesic najan vayqui. Abraham nic nat apmescama apnatoscama. Apquillhenquic nic nat as acnim actemaclha mepqui apquilyeycajascaoc colhic mataa ayimlacmo. 28 Apvoclhec nic nat Abraham apquilyancaclha apnatoscama. Apquilyacyesquic nic nat siete apnatoscama nipquesic.
29 Aptomjac nic nat apvisqui Abmimelec apcanya Abraham: —¿So actomja apquilyacyesa nac siete apnatoscama nipquesic?— nic nat aptomjac
30 Apcatingmavoc nic nat Abraham: —Pac olmecsic lhip siete sicnatoscama nipquesic, yoyam cotnatsalhquejec sat mataa actomja sicmetam as yamilquit— nic nat aptomjac.
31 Eycaso ayinyema actimem acvisay as amyip Beerseba. Ayinyema ilhnic nat apcanit apquillhanma apvisay Dios yoyam colhejec acyascacmo.
32 Apquilpenasquic nic nat apquillhanma actemaclha mepqui apquilyeycajascaoc amyip Beerseba. Apquiltajavoc nic nat mocjam apvisqui Abimelec najan singilpilhtetemo apvisqui Ficol. Apquilaoclha enlhitaoc filisteos nic nat apquilyasac. 33 Apquinaclhec nic nat Abraham amyip Beerseba lhama yamit ayitcoc acvisay tamarisco. Apquilmalhnaquic nic nat maa Abraham Dios Visqui ingac Apyimtalhnamo. 34 Acvoncaclhojo ilhnic nat apma maa Abraham yoclhilhma filisteos.