Infidelidad de Jerusalén
1 Vino a mí palabra de Jehová, diciendo: 2 Hijo de hombre, notifica a Jerusalén sus abominaciones, 3 y di: Así ha dicho Jehová el Señor sobre Jerusalén: Tu origen, tu nacimiento, es de la tierra de Canaán; tu padre fue amorreo, y tu madre hetea. 4 Y en cuanto a tu nacimiento, el día que naciste no fue cortado tu ombligo, ni fuiste lavada con aguas para limpiarte, ni salada con sal, ni fuiste envuelta con fajas. 5 No hubo ojo que se compadeciese de ti para hacerte algo de esto, teniendo de ti misericordia; sino que fuiste arrojada sobre la faz del campo, con menosprecio de tu vida, en el día que naciste.
6 Y yo pasé junto a ti, y te vi sucia en tus sangres, y cuando estabas en tus sangres te dije: ¡Vive! Sí, te dije, cuando estabas en tus sangres: ¡Vive! 7 Te hice multiplicar como la hierba del campo; y creciste y te hiciste grande, y llegaste a ser muy hermosa; tus pechos se habían formado, y tu pelo había crecido; pero estabas desnuda y descubierta.
8 Y pasé yo otra vez junto a ti, y te miré, y he aquí que tu tiempo era tiempo de amores; y extendí mi manto sobre ti, y cubrí tu desnudez; y te di juramento y entré en pacto contigo, dice Jehová el Señor, y fuiste mía. 9 Te lavé con agua, y lavé tus sangres de encima de ti, y te ungí con aceite; 10 y te vestí de bordado, te calcé de tejón, te ceñí de lino y te cubrí de seda. 11 Te atavié con adornos, y puse brazaletes en tus brazos y collar a tu cuello. 12 Puse joyas en tu nariz, y zarcillos en tus orejas, y una hermosa diadema en tu cabeza. 13 Así fuiste adornada de oro y de plata, y tu vestido era de lino fino, seda y bordado; comiste flor de harina de trigo, miel y aceite; y fuiste hermoseada en extremo, prosperaste hasta llegar a reinar. 14 Y salió tu renombre entre las naciones a causa de tu hermosura; porque era perfecta, a causa de mi hermosura que yo puse sobre ti, dice Jehová el Señor.
15 Pero confiaste en tu hermosura, y te prostituiste a causa de tu renombre, y derramaste tus fornicaciones a cuantos pasaron; suya eras. 16 Y tomaste de tus vestidos, y te hiciste diversos lugares altos, y fornicaste sobre ellos; cosa semejante nunca había sucedido, ni sucederá más. 17 Tomaste asimismo tus hermosas alhajas de oro y de plata que yo te había dado, y te hiciste imágenes de hombre y fornicaste con ellas; 18 y tomaste tus vestidos de diversos colores y las cubriste; y mi aceite y mi incienso pusiste delante de ellas. 19 Mi pan también, que yo te había dado, la flor de la harina, el aceite y la miel, con que yo te mantuve, pusiste delante de ellas para olor agradable; y fue así, dice Jehová el Señor. 20 Además de esto, tomaste tus hijos y tus hijas que habías dado a luz para mí, y los sacrificaste a ellas para que fuesen consumidos. ¿Eran poca cosa tus fornicaciones, 21 para que degollases también a mis hijos y los ofrecieras a aquellas imágenes como ofrenda que el fuego consumía? 22 Y con todas tus abominaciones y tus fornicaciones no te has acordado de los días de tu juventud, cuando estabas desnuda y descubierta, cuando estabas envuelta en tu sangre.
23 Y sucedió que después de toda tu maldad (¡ay, ay de ti! dice Jehová el Señor), 24 te edificaste lugares altos, y te hiciste altar en todas las plazas. 25 En toda cabeza de camino edificaste lugar alto, e hiciste abominable tu hermosura, y te ofreciste a cuantos pasaban, y multiplicaste tus fornicaciones. 26 Y fornicaste con los hijos de Egipto, tus vecinos, gruesos de carnes; y aumentaste tus fornicaciones para enojarme. 27 Por tanto, he aquí que yo extendí contra ti mi mano, y disminuí tu provisión ordinaria, y te entregué a la voluntad de las hijas de los filisteos, que te aborrecen, las cuales se avergüenzan de tu camino deshonesto. 28 Fornicaste también con los asirios, por no haberte saciado; y fornicaste con ellos y tampoco te saciaste. 29 Multiplicaste asimismo tu fornicación en la tierra de Canaán y de los caldeos, y tampoco con esto te saciaste.
30 ¡Cuán inconstante es tu corazón, dice Jehová el Señor, habiendo hecho todas estas cosas, obras de una ramera desvergonzada, 31 edificando tus lugares altos en toda cabeza de camino, y haciendo tus altares en todas las plazas! Y no fuiste semejante a ramera, en que menospreciaste la paga, 32 sino como mujer adúltera, que en lugar de su marido recibe a ajenos. 33 A todas las rameras les dan dones; mas tú diste tus dones a todos tus enamorados; y les diste presentes, para que de todas partes se llegasen a ti en tus fornicaciones. 34 Y ha sucedido contigo, en tus fornicaciones, lo contrario de las demás mujeres: porque ninguno te ha solicitado para fornicar, y tú das la paga, en lugar de recibirla; por esto has sido diferente.
35 Por tanto, ramera, oye palabra de Jehová. 36 Así ha dicho Jehová el Señor: Por cuanto han sido descubiertas tus desnudeces en tus fornicaciones, y tu confusión ha sido manifestada a tus enamorados, y a los ídolos de tus abominaciones, y en la sangre de tus hijos, los cuales les diste; 37 por tanto, he aquí que yo reuniré a todos tus enamorados con los cuales tomaste placer, y a todos los que amaste, con todos los que aborreciste; y los reuniré alrededor de ti y les descubriré tu desnudez, y ellos verán toda tu desnudez. 38 Y yo te juzgaré por las leyes de las adúlteras, y de las que derraman sangre; y traeré sobre ti sangre de ira y de celos. 39 Y te entregaré en manos de ellos; y destruirán tus lugares altos, y derribarán tus altares, y te despojarán de tus ropas, se llevarán tus hermosas alhajas, y te dejarán desnuda y descubierta. 40 Y harán subir contra ti muchedumbre de gente, y te apedrearán, y te atravesarán con sus espadas. 41 Quemarán tus casas a fuego, y harán en ti juicios en presencia de muchas mujeres; y así haré que dejes de ser ramera, y que ceses de prodigar tus dones. 42 Y saciaré mi ira sobre ti, y se apartará de ti mi celo, y descansaré y no me enojaré más. 43 Por cuanto no te acordaste de los días de tu juventud, y me provocaste a ira en todo esto, por eso, he aquí yo también traeré tu camino sobre tu cabeza, dice Jehová el Señor; pues ni aun has pensado sobre toda tu lujuria.
44 He aquí, todo el que usa de refranes te aplicará a ti el refrán que dice: Cual la madre, tal la hija. 45 Hija eres tú de tu madre, que desechó a su marido y a sus hijos; y hermana eres tú de tus hermanas, que desecharon a sus maridos y a sus hijos; vuestra madre fue hetea, y vuestro padre amorreo. 46 Y tu hermana mayor es Samaria, ella y sus hijas, que habitan al norte de ti; y tu hermana menor es Sodoma con sus hijas, la cual habita al sur de ti. 47 Ni aun anduviste en sus caminos, ni hiciste según sus abominaciones; antes, como si esto fuera poco y muy poco, te corrompiste más que ellas en todos tus caminos. 48 Vivo yo, dice Jehová el Señor, que Sodoma tu hermana y sus hijas no han hecho como hiciste tú y tus hijas. 49 He aquí que esta fue la maldad de Sodoma tu hermana: soberbia, saciedad de pan, y abundancia de ociosidad tuvieron ella y sus hijas; y no fortaleció la mano del afligido y del menesteroso. 50 Y se llenaron de soberbia, e hicieron abominación delante de mí, y cuando lo vi las quité. 51 Y Samaria no cometió ni la mitad de tus pecados; porque tú multiplicaste tus abominaciones más que ellas, y has justificado a tus hermanas con todas las abominaciones que tú hiciste. 52 Tú también, que juzgaste a tus hermanas, lleva tu vergüenza en los pecados que tú hiciste, más abominables que los de ellas; más justas son que tú; avergüénzate, pues, tú también, y lleva tu confusión, por cuanto has justificado a tus hermanas.
53 Yo, pues, haré volver a sus cautivos, los cautivos de Sodoma y de sus hijas, y los cautivos de Samaria y de sus hijas, y haré volver los cautivos de tus cautiverios entre ellas, 54 para que lleves tu confusión, y te avergüences de todo lo que has hecho, siendo tú motivo de consuelo para ellas. 55 Y tus hermanas, Sodoma con sus hijas y Samaria con sus hijas, volverán a su primer estado; tú también y tus hijas volveréis a vuestro primer estado. 56 No era tu hermana Sodoma digna de mención en tu boca en el tiempo de tus soberbias, 57 antes que tu maldad fuese descubierta. Así también ahora llevas tú la afrenta de las hijas de Siria y de todas las hijas de los filisteos, las cuales por todos lados te desprecian. 58 Sufre tú el castigo de tu lujuria y de tus abominaciones, dice Jehová.
59 Pero más ha dicho Jehová el Señor: ¿Haré yo contigo como tú hiciste, que menospreciaste el juramento para invalidar el pacto? 60 Antes yo tendré memoria de mi pacto que concerté contigo en los días de tu juventud, y estableceré contigo un pacto sempiterno. 61 Y te acordarás de tus caminos y te avergonzarás, cuando recibas a tus hermanas, las mayores que tú y las menores que tú, las cuales yo te daré por hijas, mas no por tu pacto, 62 sino por mi pacto que yo confirmaré contigo; y sabrás que yo soy Jehová; 63 para que te acuerdes y te avergüences, y nunca más abras la boca, a causa de tu vergüenza, cuando yo perdone todo lo que hiciste, dice Jehová el Señor.
Apquilyitsomacpo israelitas lhama quilvana acyamasma atava
1 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: 2 Lhip enlhit, ilngas sat lhip amyaa apquiltemaclha apancaoc co Jerusalén moyisponcama coo. 3 Itne sat lhip elanic: Eycaso appayvam ayinyema Visqui ingac: Apquilyitsomacpo quellhip sicaa quilvana ayitcoc, actiyaycamlha Canaán, inyap alhta amorreo, inquin alhta hitita. 4 Intiyacmec alhta sicaa, paj coyatemenalhcac atalhna, paj coyapasalhcac yingmin paj colicalhcac ayimpejic, paj calalhcac alhta apava. 5 Mepqui alhta actamilquiscama inquin, paj najan anaymacoc, inyinyovalhquic alhta sicaa amyip malha asoc apac. Innoc alhta apquiltiyaycamlha quellhip israelitas. 6 Pilapcasquic alhta sicvita ema najan acpaysacmo ayimpejic sicaa. Inlhenquic evalhoc omyoc as sicaa macyamasma, yoyam ovanimsic. 7 Acvanimcasquic alhta sicaa, acno siyictinquiscama ilhnamoc. Invanamyic alhta sicaa, actomjayclho quilvana anco actamila. Inmasquec alhta acvisay sicaa, actomja eyca quilvana mepqui atava ayalhnayo, mepqui apava actalhnama.
8 Alanoc alhta quilvana actamila anco. Actimec coo etava as quilvana. Acmesquic alhta apava cotalhniclhac quilvana, cotnatsalhquejec sat actomja nasoc anco etava. Allanac alhta pacto ningmiyovmalhca najan mepqui ningyamasma naysicsa ningileyvam. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana sictimem etava. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc.
9 Acvitac alhta siclho quilvana ayitcoc actiyacmo. Acliquic alhta yingmin ayimpejic, ayatsiscasquic alhta asoc acmasis. 10 Actingyascasquic alhta actalhnama apava apma aptalhamavo, actingyascasquic alhta tiyayipeoc altamila, najan lhama acyapmam nalhit cinturón, najan actalhnama apava apquilhyevay. 11 Actingyascasquic alhta alnatanma acmamnave, najan brazaletes alatquiscama ameoc, najan lamom ayispoc. 12 Actingyascasquic alhta anillo avajic, najan aretes ajaycaoc, najan corona actamila acpocanma ayitsicsic. 13 Alnatanma acvisay oro najan plata. Alantalhnama alhta apava apquilhyevay najan apma aptalhamavo. Intovquic alhta pan aptamila, najan yamyovjene, najan aceite olivo ayingmenic. ¡Sas alhta! Actamila anco quilvana, actomjayclho avisqui rey. 14 Innec ayaco as quilvana nipyesicsa enlhitaoc, ayinyema alnatanma sicmescama coo. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana avisqui rey. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc.
15 Aptomjac mocjam visqui ingac: Actamila alhta quilvana ayitcoc, acyiplomo ayajamalhco avalhoc. Inquilanoc mataa enlhit apquilyeycajay, acmajayo copatjetamcoc. Intomjaclhec alhta quilvana alanatama. 16 Innaclhec mataa payjoc acyitnamaclha quilaycmasquiscama, acpayesa apava apma aptalhamavo, actemaclha quilvana alanatama. 17 Inlhocac alhta oro najan plata sicmescama siclho, yiplovcoc allanay quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios, actemaclha seyinimquiscama coo. 18 Intalhneclhec alhta apava apma aptalhamavo as quilaycmasquiscama, acyiplomo macmescama quilaycmasquiscama asoc acmasis najan aceite, coo alhta sicmescama. 19 Mocjam macmescama quilaycmasquiscama asoc nintom, apvisay pan aptamila apanco, najan aceite, najan yamyovjene, actemaclha ofrenda. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana alanatama. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc.
20 Mocjam actemaclha anco quilvana: Am alhta comyavac ayitquic apquilinava najan quilvana ayitcoc, alvisay coo eyitquic. Apticyovquic alhta cotnejic macmescama quilaycmasquiscama, yoyam coltovamcoc quilaycmasquiscama. Actemaclha anco alanatama. 21 Mocjam actemaclha anco alnapma eyitquic, colhic alvatna talha, yoyam colhic ayaco quilaycmasquiscama. 22 Naysicsa actemaclha anco alanatama alvoncacmo actemaclha actiyaycamlha, actemaclha ayalhnayo, najan actemaclha acpaysacmo ayimpejic. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana acmasom — alhta aptomjac Visqui ingac.
23 Eycaso sicpayvam Visqui apancaoc silanya quellhip, apquilyitsomacpo quilvana: ¡Quilvana layi! Colngamcojoc sat acyanmongayclha actemaclha anco. 24 Inquillanac alhta netin inquilhe lhalhma anco mayayoclha quilaycmasquiscama, acyiplomo actemaclha alanatama mepqui ayastingam. 25 Inquillanac mataa acyitnamaclha alanatama tajescamaclha amay, copatjetamcoc enlhit apquilyeycajay eltimjic apquilanatama, ayinyema acsilhnanoncama quilvana. 26 Apquilyipitcavoc mataa egipcios as quilvana, elpatjetamcoc mepqui ayastingam, actemaclha sevenéycam coo as quilvana alanatama. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana alanatama — alhta aptomjac Visqui ingac.
27 Acyanmongsaclhec alhta actemaclha anco quilvana. Inmalhquic alhta nipyesicsa filisteos, apquiltomja apquiltanoncama actemaclha acmasom as quilvana. 28 Jave acvamlha actema nac jay. Intingyac alhta enlhit asirios, copatjetamcoc mepqui ayastingam. 29 Natamin intingyac alhta co Babilonia, as enlhit apquilyanmongsomap, cotnejic sat alanatama mepqui ayastingam. 30 Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc. Avanjec alhta actemaclha alanatama, mepqui acmancactama. 31 Innaclhec alhta mataa tajescamaclha amay, yoyam copatjetamcoc enlhit apquilyeycajay. Inquillanac alhta acyitnamaclha altar quilaycmasquiscama, cotnejic ayayo acyiplomo actemaclha alanatama, mepqui mataa acyanmongam. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana alanatama — alhta aptomjac Visqui ingac.
32 Quilvana acyinimquiscama alhta, ayinyema apma atava, actomja acpatjeteycaoc mataa metnaja atava. 33 Moc quilvana alanatama allhoca acyanmongam, jave eyca as quilvana. Actomja acmescama nasa asoc altamila cosilhnana enlhit apquilanatama apquilinyema lhalhma anco. 34 Moc actemaclha as quilvana alanatama, mepqui aclhoy acyanmongam, actomja eyca acmescama nasa asoc altamila enlhit apquilanatama. ¡Nasoc anco moc actemaclha as quilvana! Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana alanatama — alhta aptomjac.
35 Quip elaylhojo quellhip apquilyitsomacpo quilvana alanatama: 36 Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc: Mepqui alhta acmancactama as quilvana alanatama mepqui apava, ayalhnayo anco. Inyinyovquic alhta ayitquic, coticyoc maa actemaclha macmescama quilaycmasquiscama. 37 Ongvansiclhac sat enlhit apquilanatama, poc mataa apquilasicjamap, poc alhta apquiltanovmap. Oljalhyovacsic sat apava alantalhnama as quilvana, colhic sat ayalhnayo napatavo enlhit. 38 Comatong sat maa, ayinyema actemaclha alanatama acyamasma atava, najan actemaclha ayajem poc. Ayinyema acyivey siclom najan aclhenseycam evalhoc coo. 39 Comalhcac sat nipyesicsa as enlhitaoc. Enatovacsic sat acyitnamaclha quilvana alanatama, najan acyitnamaclha quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Conatamalhcac sat alnatanma as quilvana najan apava alantalhnama, colhic sat ayalhnayo anco. 40 Ingyaniclhac sat apnaymacoc elyicnac sat mataymong, elajic sat sovo acvinatem as quilvana. 41 Colvitac sat anaymacoc quilvanaa acyanmongayclha actemaclha anco. Comascoc sat actemaclha alanatama, coyinyovejec sat mocjam acmescama nasa enlhit. 42 Comascoc sat sictemaclha siclom, najan actemaclha aclhenseycam evalhoc, colhic sat mocjam actamilaycam evalhoc. 43 Inquilvoncacmec as quilvana sictemaclha sicmasma najan sictamilquiscama, actomja alhta ayitcoc. Insilhnanalhquic alhta as quilvana ayinyema actemaclha anco alanatama, acyiplomo acyanmongayclha actemaclha anco quilhvo nac jay. ¡Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana acsilhnanomalhca anco! Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
Acno moc quilvana najan ayitca
44 Quellhip co Jerusalén, elasmesacpoc sat nipyesicsa apnaymacoc, apquilyitsomacpo quellhip quilvana: Acno moc actemaclha quilvana najan actemaclha ayitca — sat eltimjic. 45 Somcoc actemaclha ayitca, acno siclhoc alhta actemaclha inquin acyamasma atava, najan acyamasma ayitquic. Altemaclha inquilyalho najan inquilyalhing alyamasma anatamcaa najan ayitquic. Inquin alhta as quilvanaa acvisay hitita, inquilyap as quilvanaa apvisay amorreo. 46 Apquileyvec enlhit co Samaria payjoc nilhqueyja, najan poc tingma apquilvanyam, apquiltomja inquilyipmaa as quilvana. Apquileyvec enlhit co Sodoma payjoc nipiyam, najan poc tingma apquilvanyam, apquiltomja inquilyalhing as quilvana. 47 Invajanamquic as quilvana altemaclha almolhama. Inyangvocmec actemaclha acmasom, am colhno altemaclha inquilyalho najan inquilyalhing. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana. 48 Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui: Acmasom anco as quilvana najan ayitquic, am nat colhno altemaclha quilvanaa co Sodoma. 49 Eycaso alhta actemaclha anco inyalhing co Sodoma: Avanjec alhta ayajamalhco avalhoc, najan ayitquic. Cotlaycaoc alhta actoycaoc, mepqui ayaymomalhca asoc. Mepqui mataa ayimlaycmo anaymacoc mepqui apquilnatam. 50 Yitnec alhta actemaclha acmasom quilvana inyalhing yiplovcoc alhta sicyanmongsayclha actemaclha anco. 51 Asilhtec alhta coyascalhma inyalho co Samaria, avanjec anco coyascalhma quilvana co Jerusalén. 52 Colngamcojoc sat acyanmongayclha actemaclha anco co Jerusalén, ayinyema acmasom anco, am colhno quilvana inyalho najan inyalhing, malha mepqui alsilhnanomalhca. Comancangvomoc sat quilvana co Jerusalén, acyiplomo acyanmongayclha actemaclha anco acmasom. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana co Jerusalén — alhta aptomjac Visqui ingac.
53 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Comascoc sat mocjam sicyanmongsayclha actemaclha acmasom inyalhing co Sodoma, najan inyalho co Samaria, najan as quilvana co Jerusalén. 54 Comancangvomoc sat quilvana co Jerusalén, ayinyema acyivey anco actemaclha acmasom, am alhta colhno inyalho najan inyalhing. 55 Cotnejic sat actemaclha actamila nano inyalhing, najan actemaclha actamila nano inyalho, colhojoc sat actemaclha actamila co Jerusalén najan apnaycam poc tingma apquilvanyam. 56 Invenalhquic alhta inyalhing co Sodoma, incasmesalhquic alhta, ayinyema quilvana co Jerusalén actemaclha ayajamalhco avalhoc. 57 Invenalhquic quilhvo nac jay acyanmongayclha actemaclha anco acmasom, ayinyema alasmescama quilvanaa edomitas najan filisteos. 58 Colngamcojoc sat quilhvo nac jay acyanmongayclha actemaclha anco acmasom. ¡Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as quilvana acmasom co Jerusalén! Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui — alhta aptomjac.
59 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Yitnec alhta pacto ningmiyovmalhca, acvisay mepqui seyamasma etava, najan mepqui coo lha sicyamasma etava. Nasoc alhta etava seyamasma coo, actovascama pacto ningmiyovmalhca. Oyanmongsiclhac sat actemaclha anco etava co Jerusalén. 60 Inyitnec ajatic sillanay pacto ningmiyovmalhca actimem quilvana ayitcoc etava. Quilhvoc sat ollana pacto alhnancoc actemaclha ningmiyovmalhca cotmongvoycamlha nelha. 61 Otnesquisic sat quilvana inyalhing najan quilvana inyalho, coltimjic sat ayitquic etava coo. Cotlapsic sat etava, comancangvomoc sat maa. 62 Olaniclhac sat pacto ningmiyovmalhca, coyicpilcojoc sat etava sicvisay Visqui sicyimtalhnamo. 63 Coyasingvoclhac sat mocjam avalhoc etava, comancangvomoc sat maa, covanmac sat siclho, acvita inlhojo siyasicjayquiclho mocjam etava, sicmascosa coyascalhma. ¡Quellhip israelitas apquilyitsomacpo quilvana etava co Jerusalén! Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui — alhta aptomjac.