Todo tiene su tiempo
1 Todo tiene su tiempo, y todo lo que se quiere debajo del cielo tiene su hora. 2 Tiempo de nacer, y tiempo de morir; tiempo de plantar, y tiempo de arrancar lo plantado; 3 tiempo de matar, y tiempo de curar; tiempo de destruir, y tiempo de edificar; 4 tiempo de llorar, y tiempo de reír; tiempo de endechar, y tiempo de bailar; 5 tiempo de esparcir piedras, y tiempo de juntar piedras; tiempo de abrazar, y tiempo de abstenerse de abrazar; 6 tiempo de buscar, y tiempo de perder; tiempo de guardar, y tiempo de desechar; 7 tiempo de romper, y tiempo de coser; tiempo de callar, y tiempo de hablar; 8 tiempo de amar, y tiempo de aborrecer; tiempo de guerra, y tiempo de paz. 9 ¿Qué provecho tiene el que trabaja, de aquello en que se afana?
10 Yo he visto el trabajo que Dios ha dado a los hijos de los hombres para que se ocupen en él. 11 Todo lo hizo hermoso en su tiempo; y ha puesto eternidad en el corazón de ellos, sin que alcance el hombre a entender la obra que ha hecho Dios desde el principio hasta el fin. 12 Yo he conocido que no hay para ellos cosa mejor que alegrarse, y hacer bien en su vida; 13 y también que es don de Dios que todo hombre coma y beba, y goce el bien de toda su labor. 14 He entendido que todo lo que Dios hace será perpetuo; sobre aquello no se añadirá, ni de ello se disminuirá; y lo hace Dios, para que delante de él teman los hombres. 15 Aquello que fue, ya es; y lo que ha de ser, fue ya; y Dios restaura lo que pasó.
Injusticias de la vida
16 Vi más debajo del sol: en lugar del juicio, allí impiedad; y en lugar de la justicia, allí iniquidad. 17 Y dije yo en mi corazón: Al justo y al impío juzgará Dios; porque allí hay un tiempo para todo lo que se quiere y para todo lo que se hace. 18 Dije en mi corazón: Es así, por causa de los hijos de los hombres, para que Dios los pruebe, y para que vean que ellos mismos son semejantes a las bestias. 19 Porque lo que sucede a los hijos de los hombres, y lo que sucede a las bestias, un mismo suceso es: como mueren los unos, así mueren los otros, y una misma respiración tienen todos; ni tiene más el hombre que la bestia; porque todo es vanidad. 20 Todo va a un mismo lugar; todo es hecho del polvo, y todo volverá al mismo polvo. 21 ¿Quién sabe que el espíritu de los hijos de los hombres sube arriba, y que el espíritu del animal desciende abajo a la tierra? 22 Así, pues, he visto que no hay cosa mejor para el hombre que alegrarse en su trabajo, porque esta es su parte; porque ¿quién lo llevará para que vea lo que ha de ser después de él?
Moclhama actemaclha as nalhpop
1 Dios Visqui ingac ayinyema moclhama actemaclha as nalhpop:
2 Actemaclha nintiyam najan actemaclha ningitsepma. Actemaclha ninganma actic najan actemaclha ningaptama (ninliclama) acyilhna.
3 Actemaclha ningajem najan actemaclha nintamilquisquiyam meyimnatem. Actemaclha nintovascama asoc najan actemaclha ningillanayclha asoc (ningillanay).
4 Actemaclha ningvinama najan actemaclha ningitsovascama. Actemaclha acmayovsa ingvalhoc najan actemaclha ningitsovascama fiesta.
5 Actemaclha ningilhpanquiscama mataymong najan actemaclha ningansayclha mocjam. Actemaclha ningmam tacja najan actemaclha nintajayclha mocjam.
6 Actemaclha ningvitay asoc najan actemaclha nintimquiscama asoc. Actemaclha nintamilquiscama asoc najan actemaclha ningilhacjam asoc.
7 Actemaclha ningyaptama asoc najan actemaclha ningyipnatem asoc. Actemaclha ningilvanmeycam najan actemaclha ningilyataycam.
8 Actemaclha ningasicjayo najan actemaclha nintanoncama asoc. Actemaclha ningilimpocjay cotnaja ingmoc najan actemaclha actamilaycam ingvalhoc.
9 Avanjec mataa ningilvascapma nintamjaycam, ¿so actomja yi? 10 Dios ayinyema, yoyam ongyiplovcasojo najan onlingamcojo naysicsa ningileyvam. 11 Dios nic nat apquillanay asoc altamila anco. Aptimescasquic Dios, yoyam comoc ingilvalhoc. Mongvanquejec onsavojo ningyasingvoyam aptomjaclha Dios, ongilyasingvomoc mataa nicja ayitcoc.
12 Acyasingvocmec alhta coo: Sictemaclha actamila actomja acpayjayclha evalhoc naysicsa sictingyey asoc altamila as nalhpop. 13 Nintemaclha nintoycaoc najan ningyinaycaoc naysicsa ningiltamjaycam, eycaso ayinyema singmescama Dios. 14 Acyasingvocmec coo mocjam: Cotningvomejec sat nelha aptemaclha Dios as nalhpop. Mongvanquejec ongilpalhacsic asoc, mongvanquejec ongiljalhyovacsic asoc. Dios Visqui ingac alinyema aclhamoclhojo asoc, yoyam ontimjic ningilayo. 15 Actemaclha nanoc nat ningvita quilhvo nac jay. Nanoc sat ongvita actemaclha ayinyema nanoc nat. Cotniclhac sat mataa actemaclha actajovsayclha, ayenmoclha acvaycmo nelha.
Mepqui acpeyvomo nintemaclha
16 Acyasingvocmec alhta mocjam: Mepqui actemaclha acpeyvomo naysicsa apquilyicpilquemo enlhit mayayo. Yitnec apquilmopvan amyaa najan apquilyinimquiscama. 17 Inlhenquic alhta evalhoc: Elyicpilcacpoc sat enlhit apquilpeyvomo najan apquilmapsomcaa ayinyema Dios. Actemaclha singyicpilquemo ayinyema mataa Dios.
18 Inlhenquic alhta evalhoc: Dios ayinyema singyicpilquemo, monginatsejec nintemaclha ningileyvam nincoo, acno aleyvam ninatoscama. 19 Ningno nincoo ninatoscama, ongitsapoc sat nincoo, colitsapoc sat najan ninatoscama. Acno moc ninginamam, mepqui moc actemaclha ninatoscama. Alhto inyicje nintingyey moc actemaclha. 20 Ongiltajojoc sat ningilinyemayaclha, acvisay lhopactic ningillanomalhca nincoo, ongiltimiclhac sat mocjam lhopactic. 21 ¿Soc enlhit apyasamcoc actomjaclha nelha, naso ya netin acyascama ingjangaoc nincoo? ¿Naso ya congne malhic acyascama ajangaoc nintoscama? 22 Acyasingvocmec coo: Incaymalhquic copayjiclhac ingilvalhoc ningvita asoc altamila ayinyema ningiltamjaycam. Eycaso ayinyema Dios. ¿Apvanqui ya enlhit eyasamcojo actemaclha niptamin, yavamlha cotnejic?