Dios destruirá a las naciones de Canaán
1 Oye, Israel: tú vas hoy a pasar el Jordán, para entrar a desposeer a naciones más numerosas y más poderosas que tú, ciudades grandes y amuralladas hasta el cielo; 2 un pueblo grande y alto, hijos de los anaceos, de los cuales tienes tú conocimiento, y has oído decir: ¿Quién se sostendrá delante de los hijos de Anac? 3 Entiende, pues, hoy, que es Jehová tu Dios el que pasa delante de ti como fuego consumidor, que los destruirá y humillará delante de ti; y tú los echarás, y los destruirás en seguida, como Jehová te ha dicho.
4 No pienses en tu corazón cuando Jehová tu Dios los haya echado de delante de ti, diciendo: Por mi justicia me ha traído Jehová a poseer esta tierra; pues por la impiedad de estas naciones Jehová las arroja de delante de ti. 5 No por tu justicia, ni por la rectitud de tu corazón entras a poseer la tierra de ellos, sino por la impiedad de estas naciones Jehová tu Dios las arroja de delante de ti, y para confirmar la palabra que Jehová juró a tus padres Abraham, Isaac y Jacob.
La rebelión de Israel en Horeb
(Ex. 31.18—32.35)6 Por tanto, sabe que no es por tu justicia que Jehová tu Dios te da esta buena tierra para tomarla; porque pueblo duro de cerviz eres tú. 7 Acuérdate, no olvides que has provocado la ira de Jehová tu Dios en el desierto; desde el día que saliste de la tierra de Egipto, hasta que entrasteis en este lugar, habéis sido rebeldes a Jehová. 8 En Horeb provocasteis a ira a Jehová, y se enojó Jehová contra vosotros para destruiros. 9 Cuando yo subí al monte para recibir las tablas de piedra, las tablas del pacto que Jehová hizo con vosotros, estuve entonces en el monte cuarenta días y cuarenta noches, sin comer pan ni beber agua; 10 y me dio Jehová las dos tablas de piedra escritas con el dedo de Dios; y en ellas estaba escrito según todas las palabras que os habló Jehová en el monte, de en medio del fuego, el día de la asamblea. 11 Sucedió al fin de los cuarenta días y cuarenta noches, que Jehová me dio las dos tablas de piedra, las tablas del pacto. 12 Y me dijo Jehová: Levántate, desciende pronto de aquí, porque tu pueblo que sacaste de Egipto se ha corrompido; pronto se han apartado del camino que yo les mandé; se han hecho una imagen de fundición.
13 Y me habló Jehová, diciendo: He observado a ese pueblo, y he aquí que es pueblo duro de cerviz. 14 Déjame que los destruya, y borre su nombre de debajo del cielo, y yo te pondré sobre una nación fuerte y mucho más numerosa que ellos. 15 Y volví y descendí del monte, el cual ardía en fuego, con las tablas del pacto en mis dos manos. 16 Y miré, y he aquí habíais pecado contra Jehová vuestro Dios; os habíais hecho un becerro de fundición, apartándoos pronto del camino que Jehová os había mandado. 17 Entonces tomé las dos tablas y las arrojé de mis dos manos, y las quebré delante de vuestros ojos. 18 Y me postré delante de Jehová como antes, cuarenta días y cuarenta noches; no comí pan ni bebí agua, a causa de todo vuestro pecado que habíais cometido haciendo el mal ante los ojos de Jehová para enojarlo. 19 Porque temí a causa del furor y de la ira con que Jehová estaba enojado contra vosotros para destruiros. Pero Jehová me escuchó aun esta vez. 20 Contra Aarón también se enojó Jehová en gran manera para destruirlo; y también oré por Aarón en aquel entonces. 21 Y tomé el objeto de vuestro pecado, el becerro que habíais hecho, y lo quemé en el fuego, y lo desmenucé moliéndolo muy bien, hasta que fue reducido a polvo; y eché el polvo de él en el arroyo que descendía del monte.
22 También en Tabera, en Masah y en Kibrot-hataava provocasteis a ira a Jehová. 23 Y cuando Jehová os envió desde Cades-barnea, diciendo: Subid y poseed la tierra que yo os he dado, también fuisteis rebeldes al mandato de Jehová vuestro Dios, y no le creísteis, ni obedecisteis a su voz. 24 Rebeldes habéis sido a Jehová desde el día que yo os conozco.
25 Me postré, pues, delante de Jehová; cuarenta días y cuarenta noches estuve postrado, porque Jehová dijo que os había de destruir. 26 Y oré a Jehová, diciendo: Oh Señor Jehová, no destruyas a tu pueblo y a tu heredad que has redimido con tu grandeza, que sacaste de Egipto con mano poderosa. 27 Acuérdate de tus siervos Abraham, Isaac y Jacob; no mires a la dureza de este pueblo, ni a su impiedad ni a su pecado, 28 no sea que digan los de la tierra de donde nos sacaste: Por cuanto no pudo Jehová introducirlos en la tierra que les había prometido, o porque los aborrecía, los sacó para matarlos en el desierto. 29 Y ellos son tu pueblo y tu heredad, que sacaste con tu gran poder y con tu brazo extendido.
Dios apmescama
1 Aptomjac nic nat Moisés: —Quip elaylhojo quellhip apquilmolhama Israel. Invaac acnim, yoyam elmilanic quellhip vatsam Jordán. Eltajanyac sat metnaja apquiltemolhama apquilyimnatem apanco najan apquilyimtalhnamo, am elhno quellhip. Elvitac sat tingma apquilvanyam acma apjalhtam nitno. 2 Apquilvinatem najan apquilyivey enlhitaoc maa, aptovana ilhnic nat enlhit apvinatem apvisay Anac. Inlingalhquic alhta inyicje apquillhenacpo: ¿Soc sat ingyinmelham enlhit apquilvinatem aptovana Anac? — intomjac amyaa apquillhenacpo.
3 Elyasamcojo sat quellhip. Apmamyi aplhingam sat etnejic Dios Apyimtalhnamo, enaliclhac sat quellhip. Elhojoc sat talha acvanyam enatovacsic cotnaja ingmoc. Elilhpansic sat quellhip, elyinyovsic sat actomja apquilaoclha, cotlapsic sat elvita. Acno ilhnic nat aplhanma Dios yavamlha cotnejic. 4 Apquilvitac sat ancoc quellhip malantipquiscama enlhitaoc maa, noncolhen nasa apquilvalhoc quellhip: Nincoo ayinyema ningilvascapma singnalayquinta najan singmescama as yoclhilhma — intomjac apquilvalhoc. Apquilyinyovcasquic as yoclhilhma Dios ayinyema apquiltemaclha apancaoc apquilmapsomcaa. 5 Jave ayinyema quellhip apquiltemaclha apquiltamila, ellhovamcoc as yoclhilhma. Ayinyema apquiltemaclha apquilmapsomcaa, yoyam colhic acyinyovsa as yoclhilhma. Acno aplhanma ilhnic nat Dios napatavo ningilyeyjamcaa Abraham, najan Isaac, najan Jacob, yoyam ellhovamcoc as yoclhilhma. 6 Jave ayinyema quellhip actamilaycam apquilvalhoc, ellhovamcoc as yoclhilhma actamila. Acmasom najan acnatjemo mataa apquilvalhoc quellhip — nic nat aptomjac Moisés.
Apquiltemaclha apquilinmelhaycam
(Ex 31.18—32.35)7 Aptomjac nic nat mocjam: —Coyitnam apatic quellhip apquiltemaclha apancaoc yoclhilhma actamopeycaoc. Aplovquic nic nat Dios Apyimtalhnamo apvita apquiltemaclha apancaoc quellhip. Avanjec alhta apquilinmelhaycam mataa quellhip, siclhoc alhta apquilantiyapma yoclhilhma Egipto acvaycmo apquilvoycamlha as yoclhilhma. 8 Aplovquic alhta Dios apvita apquiltemaclha apquilinmelhaycam quellhip. Inlhenquic alhta apvalhoc elnapoc sat quellhip. 9 Coo alhta sicmiyaclho netin inquilhe, yoyam olhcac sat mataymong nicjaa acnatalhesomalhca pacto actemaclha ningmiyovmalhca. Acnaclhec alhta maa cuarenta acnim najan cuarenta alhtaa, mepqui sictom, mepqui sicyam. 10 Emcasquic alhta Dios anit mataymong nicjaa aptalhescama apanco. Yitnec maa acnatalhesomalhca appayvam apanco, apquillingay alhta quellhip apcanamcaa nicja inquilhe, naysicsa talha ayinyema alhta appayvam. 11 Natamin cuarenta acnim najan cuarenta alhtaa siclhoca alhta anit mataymong nicjaa, acnatalhesomalhca pacto actemaclha ningmiyovmalhca. 12 Aptomjac alhta Dios seyanya coo: —¡Ingyapaja ityip! Apquiltemaclha apancaoc lhip apnaymacoc, apnalovsingvoyclha alhta lhip yoclhilhma Egipto. Apquilsilhnanacpec apanco maa. Apquilvatsamquic elyiplovcasojo actemaclha siyanamaclha. Apquillanac lhac quilaymasquiscama oro asoc alyinmom — alhta aptomjac seyanya.
13 Aptomjac alhta mocjam seyanya: —Acvitac coo apquiltemaclha apancaoc. Cayjec apquilvalhoc as enlhitaoc. 14 Ingva, osavojoc sat silnapma as enlhitaoc. Colhenalhquejec sat mataa apquilvisay. Olhamasiclhac sat lhip aptovana mongmovan ongilyipsitic, am elhno as enlhitaoc — alhta aptomjac seyanya — nic nat aptomjac Moisés.
15 Aptomjac nic nat mocjam Moisés: —Actipquic alhta coo inquilhe acvinatem naysicsa talha alayvom. Acsantac alhta coo anit mataymong nicjaa actalhesomalhca pacto actemaclha ningmiyovmalhca. 16 Acvitac alhta coo apquiltemaclha apquilsilhnanomap apanco quellhip napato Dios. Apquillanac alhta quellhip quilaycmasquiscama oro asoc alyinmom. Apquilvatsamquic alhta quellhip elyiplovcasojo singanamaclha ayinyema Dios. 17 Acmec alhta anit mataymong nicjaa sicyinyova nalhpop, actomjayclho navayc mataymong. 18 Acticlhiquic alhta etapnaoc napato Dios Apyimtalhnamo. Acnaclhec alhta maa cuarenta acnim najan cuarenta alhtaa, mepqui sictom najan mepqui sicyam. Ayinyema apquiltemaclha apquilsilhnanomap apancaoc quellhip. Apquilvennam alhta quellhip apquillovquisa Dios Apyimtalhnamo. 19 Incacoc alhta enquenyic eticyoc sat quellhip, ayinyema acyivey aplom pac Dios. Apjalhnoc alhta Dios silmalhnancama. 20 Aplovquic alhta Dios apvita aptemaclha apanco Aarón. Apquiltamjoc alhta Dios ematong Aarón, coo eyca silmalhnesquisa, yoyam emyovacpoc mocjam. 21 Acpatjetquic alhta coo quilaycmasquiscama vayqui actomja acsilhnanoncama quellhip, sicyinyova natilh. Intomjaclhec alhta anic, sictipilquem quilaycmasquiscama. Ayilhaquic alhta congne yingmin vatsam ayitcoc actiyapma inquilhe.
22 Yitnec alhta mocjam apquiltemaclha apquilsilhnanoncama apanco quellhip payjoc Tabera, najan payjoc Masah, najan payjoc Kibrot-hataava. Aplovquic alhta Dios apvita apquiltemaclha apancaoc quellhip. , , 23 Apquilanyacpec alhta quellhip elyinyoc yoclhilhma Cades-barnea, yoyam ellhocac yoclhilhma alhnancoc Dios apmescama. Apquilinmelham alhta quellhip Dios ayinyema melilyajayquiclho appayvam najan apquilyasquiyam quellhip. , , 24 Acyasamcoc coo mataa apquiltemaclha apancaoc apquilinmelhaycam quellhip Dios. 25 Inlhenquic alhta apvalhoc Dios elnapoc quellhip. Acticlhiquic alhta etapnaoc silmalhnesquisa quellhip, acvaycmo cuarenta acnim najan cuarenta alhtaa. 26 Actomjac coo siyanya: —Dios Visqui ingac, ilmiyov sat lhip as enlhitaoc. Lhip apnaymacoc as enlhitaoc, aptomja apyinyovquiscama alhta lhip yoclhilhma Egipto, ayinyema lhip apmopvan apanco najan aptemaclha apyimtalhnamo. 27 Coyitnam apatic lhip apquilancam Abraham najan Isaac najan Jacob. Noncolhen nasa apvalhoc apquiltemaclha apancaoc najan apquilsilhnanomap apanco as enlhitaoc. 28 Cotnejic sat amyaa yoclhilhma ningilinyemayaclha: Copvanquejec Dios Visqui apancaoc enaliclha yoclhilhma alhnancoc as enlhitaoc. Aptanovquic alhta Dios apquiltemaclha as enlhitaoc. Apnalaclhec alhta yoclhilhma actamopeycaoc, yoyam elitsapoc maa — sat cotnejic amyaa. 29 Lhip apnaymacoc as enlhitaoc, lhip apquitquic. Apyinyovcasquic alhta lhip yoclhilhma Egipto, ayinyema lhip apmopvan apanco — alhta intomjac silmalhnesquiscama — nic nat aptomjac Moisés.