Pacto de Jehová con Israel en Moab
1 Estas son las palabras del pacto que Jehová mandó a Moisés que celebrase con los hijos de Israel en la tierra de Moab, además del pacto que concertó con ellos en Horeb.
2 Moisés, pues, llamó a todo Israel, y les dijo: Vosotros habéis visto todo lo que Jehová ha hecho delante de vuestros ojos en la tierra de Egipto a Faraón y a todos sus siervos, y a toda su tierra, 3 las grandes pruebas que vieron vuestros ojos, las señales y las grandes maravillas. 4 Pero hasta hoy Jehová no os ha dado corazón para entender, ni ojos para ver, ni oídos para oír. 5 Y yo os he traído cuarenta años en el desierto; vuestros vestidos no se han envejecido sobre vosotros, ni vuestro calzado se ha envejecido sobre vuestro pie. 6 No habéis comido pan, ni bebisteis vino ni sidra; para que supierais que yo soy Jehová vuestro Dios. 7 Y llegasteis a este lugar, y salieron Sehón rey de Hesbón y Og rey de Basán delante de nosotros para pelear, y los derrotamos; 8 y tomamos su tierra, y la dimos por heredad a Rubén y a Gad y a la media tribu de Manasés. 9 Guardaréis, pues, las palabras de este pacto, y las pondréis por obra, para que prosperéis en todo lo que hiciereis.
10 Vosotros todos estáis hoy en presencia de Jehová vuestro Dios; los cabezas de vuestras tribus, vuestros ancianos y vuestros oficiales, todos los varones de Israel; 11 vuestros niños, vuestras mujeres, y tus extranjeros que habitan en medio de tu campamento, desde el que corta tu leña hasta el que saca tu agua; 12 para que entres en el pacto de Jehová tu Dios, y en su juramento, que Jehová tu Dios concierta hoy contigo, 13 para confirmarte hoy como su pueblo, y para que él te sea a ti por Dios, de la manera que él te ha dicho, y como lo juró a tus padres Abraham, Isaac y Jacob. 14 Y no solamente con vosotros hago yo este pacto y este juramento, 15 sino con los que están aquí presentes hoy con nosotros delante de Jehová nuestro Dios, y con los que no están aquí hoy con nosotros.
16 Porque vosotros sabéis cómo habitamos en la tierra de Egipto, y cómo hemos pasado por en medio de las naciones por las cuales habéis pasado; 17 y habéis visto sus abominaciones y sus ídolos de madera y piedra, de plata y oro, que tienen consigo. 18 No sea que haya entre vosotros varón o mujer, o familia o tribu, cuyo corazón se aparte hoy de Jehová nuestro Dios, para ir a servir a los dioses de esas naciones; no sea que haya en medio de vosotros raíz que produzca hiel y ajenjo, 19 y suceda que al oír las palabras de esta maldición, él se bendiga en su corazón, diciendo: Tendré paz, aunque ande en la dureza de mi corazón, a fin de que con la embriaguez quite la sed. 20 No querrá Jehová perdonarlo, sino que entonces humeará la ira de Jehová y su celo sobre el tal hombre, y se asentará sobre él toda maldición escrita en este libro, y Jehová borrará su nombre de debajo del cielo; 21 y lo apartará Jehová de todas las tribus de Israel para mal, conforme a todas las maldiciones del pacto escrito en este libro de la ley. 22 Y dirán las generaciones venideras, vuestros hijos que se levanten después de vosotros, y el extranjero que vendrá de lejanas tierras, cuando vieren las plagas de aquella tierra, y sus enfermedades de que Jehová la habrá hecho enfermar 23 (azufre y sal, abrasada toda su tierra; no será sembrada, ni producirá, ni crecerá en ella hierba alguna, como sucedió en la destrucción de Sodoma y de Gomorra, de Adma y de Zeboim, las cuales Jehová destruyó en su furor y en su ira); 24 más aún, todas las naciones dirán: ¿Por qué hizo esto Jehová a esta tierra? ¿Qué significa el ardor de esta gran ira? 25 Y responderán: Por cuanto dejaron el pacto de Jehová el Dios de sus padres, que él concertó con ellos cuando los sacó de la tierra de Egipto, 26 y fueron y sirvieron a dioses ajenos, y se inclinaron a ellos, dioses que no conocían, y que ninguna cosa les habían dado. 27 Por tanto, se encendió la ira de Jehová contra esta tierra, para traer sobre ella todas las maldiciones escritas en este libro; 28 y Jehová los desarraigó de su tierra con ira, con furor y con grande indignación, y los arrojó a otra tierra, como hoy se ve.
29 Las cosas secretas pertenecen a Jehová nuestro Dios; mas las reveladas son para nosotros y para nuestros hijos para siempre, para que cumplamos todas las palabras de esta ley.
Pacto ningmiyovmalhca yoclhilhma Moab
1 Eycaso appayvam ayinyema Dios Apyimtalhnamo aplhanma pacto ningmiyovmalhca apcanyacpo Moisés elngacsic nipyesicsa israelitas yoclhilhma Moab. Najan maa pacto siclhoc nat ayinyema apquilpamejitsomap payjoc inquilhe acvinatem Horeb (Sinaí). 2 Apcansaclhec nic nat Moisés apyovoclhojo israelitas, aptomja apquilanya:
Apquilvitac nat quellhip aptomjaclha Dios Apyimtalhnamo yoclhilhma Egipto apnaclha apvisqui faraón najan apquillhalhmaa najan apyovoclhojo egipcios. 3 Quellhip apquiltomja apquilvitaycamco asoc monquinatquiscama najan aptamjaycam simpilapquiscama Dios. 4 Am alhta elyasingvocmoc quellhip aptomjaclha Dios. 5 Coo alhta sicnalayclha quellhip yoclhilhma actamopeycaoc acvaycmo cuarenta años ningileyvam. Am alhta elyaptacpoc mataa apava apquilantalhnama quellhip, am alhta colyancalhcatac mataa tiyayipeoc apmancoc quellhip. 6 Am alhta eltavac quellhip pan, am alhta elyinamcoc quellhip uva ayingmenic najan anmin, yoyam elyasingvomoc aptomja nasoc anco Dios Visqui apancaoc quellhip.
7 Ningilvocmec alhta as yoclhilhma, pilapcasquic alhta singilimpocja apvisqui Sehón de Hesbón najan apnaymacoc, najan apquilinyema moc yoclhilhma apvisqui Og de Basán najan apnaymacoc. Ningilyimnatem nincoo naysicsa ningilnapomalhca. , 8 Ningilmec alhta yoclhilhma maa, yiplovcoc ningmilasictem amyipayc nipyesicsa apquilmolhama tribu Rubén, najan apquilmolhama tribu Gad, najan apquilmolhama media tribu Manasés. 9 Elsavojo sat quellhip apquilyiplovquiscama singanama pacto ningmiyovmalhca, yoyam elmiyovacpoc sat quellhip naysicsa apquileyvam acvoncaclhojo— nic nat aptomjac Moisés.
10 Aptomjac nic nat mocjam Moisés: —Apnam quellhip apyovoclhojo quilhvo nac jay napato Dios Apyimtalhnamo: apquilviscaa tribus apquilmolhama, najan apquilvanyam apnaymacoc, najan apquilimja apmamyi, najan apyovoclhojo enlhitaoc Israel. 11 Najan acyovoclhojo quilvanaa, najan ayitquic, najan metnaja israelitas apquilpalhaviyam nipyesicsa quellhip, najan maa enlhit apquiltamjaycam nalhma, najan enlhit apquilyajangviyam. 12 Ongillhenic sat mepqui ningyeycajascaoc ongyiplocasojoc sat mataa singanama pacto ningmiyovmalhca, ayinyema appayvam Dios Apyimtalhnamo quilhvo nac jay. 13 Quellhip apquillhanma nasoc anco Dios aptomja Visqui apancaoc quellhip, apquiltomja Dios apquilyacyescama, najan apquilmasma quellhip Dios, acno ilhnic nat aplhanma Dios mepqui apyeycajascaoc napato Abraham, najan Isaac, najan Jacob, apquilyeyjamcaa ilhnic nat quellhip. 14 Jave apquilvamlha quellhip apquillhenacpo pacto ningmiyovmalhca najan aplhanma Dios mepqui apyeycajascaoc. 15 Apquillhenacpec najan apnaymacoc melvactama as acnim nac jay ninganeyquiclha napato Dios. 16 Apquilyasamcoc quellhip actemaclha ningileyvam alhta yoclhilhma Egipto, najan maa nalhit amay ningillhingam cotnajaclha ningilaoclha, ningvitay mataa enlhit cotnaja nimpayvomó lhama. 17 Najan actemaclha ningvitay mataa quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios, allanomalhca yamit, najan allanomalhca mataymong, najan allanomalhca oro najan plata, apquiltemaclha enlhitaoc apquilayo as quilaycmasquiscama. 18 Elavojo quellhip, noelyinyov nasa Dios, najan enlhitaoc, najan quilvanaa, najan apquilmolhama familias, najan apquilmolhama tribus. Noeltime nasa apquilayo quilaycmasquiscama apancaoc enlhit metnaja israelitas. Noellhojo nasa quellhip panatem acmascama najan veneno singajem — nic nat aptomjac Moisés.
19 Aptomjac nic nat mocjam Moisés: —Apquiljalhno inyicje quellhip apquilanyacpo elavojo. Noncolhen nasa apquilvalhoc apquiltamila apancavo quellhip, coymalhquejec mataa elavojoc quellhip, ellingamcojoc sat macnatovascama. 20 Mengyasicjiclhejec sat mocjam Dios, eyanmongsiclhac sat aptemaclha apanco enlhit apmapsom, elngamcojoc sat acyimtalhnama aclhanma as vaycajac, elmasquingvomoc sat aptovana as enlhit apmapsom, ayinyema Dios. 21 Etipsacpoc sat enlhit apmapsom nipyesicsa apquilmolhama tribu israelita. Elngamcojoc sat acyimtalhnama, acno aclhanma as pacto vaycajac singanamaclha, aplhenacpo enlhit apmapsom. 22 Elvitac sat quellhip aptovana apquileyvam nanoc sat, najan metnaja israelitas apquileyvam moc yoclhilhma, actemaclha ningmasquem najan acmasca apyimpeoc enlhit, yoyam ingyapajacsic sat as nalhpop Dios Apyimtalhnamo. 23 Cotalhcac sat nalhpop azufre acpayesayclha talha, najan yasic, najan lhopactic acmeta. Mepqui actictiyapma ninganma sat cotnejic, mepqui acyilhna, mepqui paat ayimja, acno ilhnic nat macnatovascama tingma apquilvanyam Sodoma, najan Gomorra, najan Adma, najan Zeboim. Naysicsa aplom pac Dios, aptomja apnatovascama as tingma.
24 Sat eltimjic elanic enlhitaoc: ¿So actomja yi? ¿Co laa ayinyema aplom pac Dios? — sat eltimjic. 25 Elyasingvomoc sat maa: Ayinyema alhta apquilyamasma Dios Visqui apancaoc, mepqui apquilyiplovquiscama pacto singanamaclha, aplhanma ilhnic nat Dios napatavo apquilyeyjamcaa, apquilantiyapma yoclhilhma Egipto. 26 Najan ayinyema apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios mepqui acmovan. 27 Eycaso ayinyema aplom pac Dios, apyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc enlhit, acno aclhanma as vaycajac actalhesomalhca. 28 Apyinyovcasquic alhta apquileyvomaclha Dios, naysicsa aplom, naysicsa apvennécam as enlhitaoc apquilmapsomcaa, naysicsa mepqui apquilmasma. Apquilhpancasquic alhta eltimjic apquilmomap moc yoclhilhma, ningvitay nac lha — sat eltimjic elatingmojo.
29 Yitnec mocjam moc asoc mepqui ningilyascamco. Apyasamcoc apvamlha apanco Dios Apyimtalhnamo. Yitnec mataa asoc singlingascama nincoo najan inquitquic, yoyam ongilyiplovcasojo mataa: acvisay singanamaclha ayinyema Dios — nic nat aptomjac Moisés.