Curación de un cojo
1 Pedro y Juan subían juntos al templo a la hora novena, la de la oración. 2 Y era traído un hombre cojo de nacimiento, a quien ponían cada día a la puerta del templo que se llama la Hermosa, para que pidiese limosna de los que entraban en el templo. 3 Este, cuando vio a Pedro y a Juan que iban a entrar en el templo, les rogaba que le diesen limosna. 4 Pedro, con Juan, fijando en él los ojos, le dijo: Míranos. 5 Entonces él les estuvo atento, esperando recibir de ellos algo. 6 Mas Pedro dijo: No tengo plata ni oro, pero lo que tengo te doy; en el nombre de Jesucristo de Nazaret, levántate y anda. 7 Y tomándole por la mano derecha le levantó; y al momento se le afirmaron los pies y tobillos; 8 y saltando, se puso en pie y anduvo; y entró con ellos en el templo, andando, y saltando, y alabando a Dios. 9 Y todo el pueblo le vio andar y alabar a Dios. 10 Y le reconocían que era el que se sentaba a pedir limosna a la puerta del templo, la Hermosa; y se llenaron de asombro y espanto por lo que le había sucedido.
Discurso de Pedro en el pórtico de Salomón
11 Y teniendo asidos a Pedro y a Juan el cojo que había sido sanado, todo el pueblo, atónito, concurrió a ellos al pórtico que se llama de Salomón. 12 Viendo esto Pedro, respondió al pueblo: Varones israelitas, ¿por qué os maravilláis de esto?, ¿o por qué ponéis los ojos en nosotros, como si por nuestro poder o piedad hubiésemos hecho andar a este? 13 El Dios de Abraham, de Isaac y de Jacob, el Dios de nuestros padres, ha glorificado a su Hijo Jesús, a quien vosotros entregasteis y negasteis delante de Pilato, cuando este había resuelto ponerle en libertad. 14 Mas vosotros negasteis al Santo y al Justo, y pedisteis que se os diese un homicida, 15 y matasteis al Autor de la vida, a quien Dios ha resucitado de los muertos, de lo cual nosotros somos testigos. 16 Y por la fe en su nombre, a este, que vosotros veis y conocéis, le ha confirmado su nombre; y la fe que es por él ha dado a este esta completa sanidad en presencia de todos vosotros.
17 Mas ahora, hermanos, sé que por ignorancia lo habéis hecho, como también vuestros gobernantes. 18 Pero Dios ha cumplido así lo que había antes anunciado por boca de todos sus profetas, que su Cristo había de padecer. 19 Así que, arrepentíos y convertíos, para que sean borrados vuestros pecados; para que vengan de la presencia del Señor tiempos de refrigerio, 20 y él envíe a Jesucristo, que os fue antes anunciado; 21 a quien de cierto es necesario que el cielo reciba hasta los tiempos de la restauración de todas las cosas, de que habló Dios por boca de sus santos profetas que han sido desde tiempo antiguo. 22 Porque Moisés dijo a los padres: El Señor vuestro Dios os levantará profeta de entre vuestros hermanos, como a mí; a él oiréis en todas las cosas que os hable; 23 y toda alma que no oiga a aquel profeta, será desarraigada del pueblo. 24 Y todos los profetas desde Samuel en adelante, cuantos han hablado, también han anunciado estos días. 25 Vosotros sois los hijos de los profetas, y del pacto que Dios hizo con nuestros padres, diciendo a Abraham: En tu simiente serán benditas todas las familias de la tierra. 26 A vosotros primeramente, Dios, habiendo levantado a su Hijo, lo envió para que os bendijese, a fin de que cada uno se convierta de su maldad.
Mactamilquisquiyam enlhit apyateyaycam
1 Apmiyaclhec alhta Pedro najan Juan tingma apponquinomap. A las tres alhta intomjac. Apquiltemaclha alhta mataa apquililmalhnancama. 2 Yejemoc alhta apquilvita enlhit apyateyaycam ayenmo aptemaclha apquitcoc. Appiquenacpec alhta mataa aclhamoclhojo acnim nicja apatong tingma apponquinomap acvisay Actamalma. Apquilanjam alhta mataa solyayem aptomja apquilantalhningvoycta mataa tingma apponquinomap. 3 Lhama alhta apvita Pedro najan Juan yoyam elantilhic tingma apponquinomap. Apquilmalhnam alhta eyca solyayem. 4 Yejemoc alhta apquilanoc Pedro najan Juan. Aptomjac alhta apcanya Pedro:
—Quip, jingilanojo nincoo —alhta aptomjac.
5 Yejemoc alhta apsicjaclho. Apquiltamjoc alhta elhcac asoc. 6 Aptomjac alhta apcanya Pedro:
—Am coyitnac coo solyayem. Moc asoc eyca inyitnac, sat omquesic lhip. Ayinyema actemaclha apmopvan Jesucristo co Nazaret. Itnimiclha netin, ityisam —alhta aptomjac.
7 Yejemoc alhta apma Pedro apmic apquinimsaclho netin. Yejemoc alhta alyimnaclho apmancoc najan alyiptetaclha apmancoc. 8 Yejemoc alhta apnilhtinga apquinmaclho netin. Inyicpintangvocmoc alhta aplhingam. Aptalhningvocmoc alhta lhama tingma apponquinomap. Intamilaclhec aplhingam. Apnilhtingamquic netin. Apcacoc alhta Dios Ingyapam. 9 Apquilvitac alhta aplhamoclhojo enlhitaoc aplhinga najan apcayo Dios Ingyapam. 10 Apyicpilcacpoc alhta enlhit apquilanjeycam mataa solyayem. Apnec alhta mataa nicja apatong tingma apponquinomap acvisay Actamalma. Pilapcasquic alhta apvitacpo actemaclha aptamalviyam.
Apquiltimnaycam Pedro congne tingma apvisay Salomón
11 Am alhta eyinyavac mataa Pedro najan Juan enlhit aptamalviyam. Apnatemamquic alhta apquiltiyaningvaycmo napocja tingma apponquinomap, congne tingma apvisay Salomón. 12 Lhama alhta apvita Pedro. Aptomjac alhta apquilanya enlhitaoc:
—Enlhitaoc Israel. ¿Soctomja alpilapsa nac apquilvita? ¿Soctomja singilano nac nincoo? ¿Apquilanayqui ya quellhip ayinyema ningmovan inganco najan ningiltamila ningilancam napato Dios? ¿Apquilanayqui ya nintamilquisquiyam nincoo as enlhit? 13 Quip elanojo. Dios Ingyapam aptomja ilhnic nat apvisqui apancaoc Abraham najan Isaac najan Jacob. Aptimesquiscama apyimtalhnamo Apquitca apvisay Jesús. Apquilanem alhta quellhip emacpoc Jesús najan colhic acyantamo apnaclha Pilato. Apquiltamjoc alhta inyicje eyamyiclha Pilato. Quellhip alhta eyca ayinyemaclha apquiltovascama. 14 Quellhip alhta apquilmasma, yoyam colhic acyamyeclho aptomja Apponquinomap najan Appeyvomo. Apquililtamjoc alhta elyamyiclha quellhip enlhit aptomja ticyovam inyap. 15 Apquilajac alhta quellhip aptomja singmescama acyimnatem ingnenyic. Eyca Dios aptomja aplhaticjasquiyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. Ningiltomja ningilvitaycamco nincoo. 16 Eyca apvisay Jesús ayinyema meyasquiyam as enlhit. Apyimnavocmec alhta. Apquilvitac quellhip najan apquilyicpilcoc as enlhit. Meyasquiyam Jesús intamilquiscacmoc as enlhit napatavo quellhip.
17 Elyalhinga, quip elanojo. Acyasamcoc coo, am alhta elyasamcoc quellhip apquiltomjaclha apquilaja Jesús. Am alhta elyasamcoc apquiltomjaclha apquilviscaa. 18 Invocmec nelha Dios appayvam apquillhanma ilhnic nat profetas Dios apquillingascama. Aplhenacpec nic nat Cristo, am copvanac metac acmasca. 19 Elyanmonquis apquilvalhoc quellhip, yoyam colmascosalhca melyascalhma. Comoc sat acnim, yoyam colhic actamilquiscacmo apquilvalhoc ayinyema Visqui ingac. 20 Ingyapajacsic sat aplhenomacpo nano Cristo apvisay Jesús. Aplhanma ilhnic nat yoyam elvitac quellhip. 21 Apnec siclhoc maa netin acvocmo acnim, yoyam elaniclhac aclhamoclhojo asoc aplhena ilhnic nat Dios Ingyapam. Acno apquillhanma ilhnic nat mataa profetas Dios apquillingascama apquilponquinomap apquilictingam apmamyi. 22 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya ningilyeyjamcaa: “Nipyesicsa apnaymacoc sat ingyinyema profeta Dios aplingascama. Colhojoc sat setnesquiscama coo Dios Visqui ingac. Elaylhojo sat mataa actemaclha appayvam. 23 Am sat ancoc elyajaclho enlhit profeta Dios aplingascama appayvam, etvasacpoc sat nipyesicsa apnaymacoc Israel.”
24 Aplhamoclhojo ilhnic nat profetas Dios apquillingascama apquillhanma as ningvamlha nac jay. Siclhoc nic nat Samuel najan aptomja apteteycaoc. 25 Quellhip apquiltomja profetas Dios apquillingascama apquitquic. Apquilmaycam quellhip pacto (aplhanmaclha nasoc anco) ayinyema Dios Ingyapam. Apquilmasquic nic nat ningilyeyjamcaa Dios Ingyapam. Aptomjac nic nat apcanyacpo Abraham: “Ellhovac sat altamila asoc aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco ayinyema lhip aptovana niptamin.” 26 Aplhaticjascacmec alhta Apquitca Dios Ingyapam. Apcapajascama alhta siclho nipyesicsa quellhip, yoyam epasmoc quellhip. Yoyam etlhamcoc quellhip apquiltemaclha acmasom.