Eliseo y Naamán
1 Naamán, general del ejército del rey de Siria, era varón grande delante de su señor, y lo tenía en alta estima, porque por medio de él había dado Jehová salvación a Siria. Era este hombre valeroso en extremo, pero leproso. 2 Y de Siria habían salido bandas armadas, y habían llevado cautiva de la tierra de Israel a una muchacha, la cual servía a la mujer de Naamán. 3 Esta dijo a su señora: Si rogase mi señor al profeta que está en Samaria, él lo sanaría de su lepra. 4 Entrando Naamán a su señor, le relató diciendo: Así y así ha dicho una muchacha que es de la tierra de Israel. 5 Y le dijo el rey de Siria: Anda, ve, y yo enviaré cartas al rey de Israel.
Salió, pues, él, llevando consigo diez talentos de plata, y seis mil piezas de oro, y diez mudas de vestidos. 6 Tomó también cartas para el rey de Israel, que decían así: Cuando lleguen a ti estas cartas, sabe por ellas que yo envío a ti mi siervo Naamán, para que lo sanes de su lepra. 7 Luego que el rey de Israel leyó las cartas, rasgó sus vestidos, y dijo: ¿Soy yo Dios, que mate y dé vida, para que este envíe a mí a que sane un hombre de su lepra? Considerad ahora, y ved cómo busca ocasión contra mí.
8 Cuando Eliseo el varón de Dios oyó que el rey de Israel había rasgado sus vestidos, envió a decir al rey: ¿Por qué has rasgado tus vestidos? Venga ahora a mí, y sabrá que hay profeta en Israel. 9 Y vino Naamán con sus caballos y con su carro, y se paró a las puertas de la casa de Eliseo. 10 Entonces Eliseo le envió un mensajero, diciendo: Ve y lávate siete veces en el Jordán, y tu carne se te restaurará, y serás limpio. 11 Y Naamán se fue enojado, diciendo: He aquí yo decía para mí: Saldrá él luego, y estando en pie invocará el nombre de Jehová su Dios, y alzará su mano y tocará el lugar, y sanará la lepra. 12 Abana y Farfar, ríos de Damasco, ¿no son mejores que todas las aguas de Israel? Si me lavare en ellos, ¿no seré también limpio? Y se volvió, y se fue enojado. 13 Mas sus criados se le acercaron y le hablaron diciendo: Padre mío, si el profeta te mandara alguna gran cosa, ¿no la harías? ¿Cuánto más, diciéndote: Lávate, y serás limpio? 14 Él entonces descendió, y se zambulló siete veces en el Jordán, conforme a la palabra del varón de Dios; y su carne se volvió como la carne de un niño, y quedó limpio.
15 Y volvió al varón de Dios, él y toda su compañía, y se puso delante de él, y dijo: He aquí ahora conozco que no hay Dios en toda la tierra, sino en Israel. Te ruego que recibas algún presente de tu siervo. 16 Mas él dijo: Vive Jehová, en cuya presencia estoy, que no lo aceptaré. Y le instaba que aceptara alguna cosa, pero él no quiso. 17 Entonces Naamán dijo: Te ruego, pues, ¿de esta tierra no se dará a tu siervo la carga de un par de mulas? Porque de aquí en adelante tu siervo no sacrificará holocausto ni ofrecerá sacrificio a otros dioses, sino a Jehová. 18 En esto perdone Jehová a tu siervo: que cuando mi señor el rey entrare en el templo de Rimón para adorar en él, y se apoyare sobre mi brazo, si yo también me inclinare en el templo de Rimón; cuando haga tal, Jehová perdone en esto a tu siervo. 19 Y él le dijo: Ve en paz. Se fue, pues, y caminó como media legua de tierra.
20 Entonces Giezi, criado de Eliseo el varón de Dios, dijo entre sí: He aquí mi señor estorbó a este sirio Naamán, no tomando de su mano las cosas que había traído. Vive Jehová, que correré yo tras él y tomaré de él alguna cosa. 21 Y siguió Giezi a Naamán; y cuando vio Naamán que venía corriendo tras él, se bajó del carro para recibirle, y dijo: ¿Va todo bien? 22 Y él dijo: Bien. Mi señor me envía a decirte: He aquí vinieron a mí en esta hora del monte de Efraín dos jóvenes de los hijos de los profetas; te ruego que les des un talento de plata, y dos vestidos nuevos. 23 Dijo Naamán: Te ruego que tomes dos talentos. Y le insistió, y ató dos talentos de plata en dos bolsas, y dos vestidos nuevos, y lo puso todo a cuestas a dos de sus criados para que lo llevasen delante de él. 24 Y así que llegó a un lugar secreto, él lo tomó de mano de ellos, y lo guardó en la casa; luego mandó a los hombres que se fuesen. 25 Y él entró, y se puso delante de su señor. Y Eliseo le dijo: ¿De dónde vienes, Giezi? Y él dijo: Tu siervo no ha ido a ninguna parte. 26 Él entonces le dijo: ¿No estaba también allí mi corazón, cuando el hombre volvió de su carro a recibirte? ¿Es tiempo de tomar plata, y de tomar vestidos, olivares, viñas, ovejas, bueyes, siervos y siervas? 27 Por tanto, la lepra de Naamán se te pegará a ti y a tu descendencia para siempre. Y salió de delante de él leproso, blanco como la nieve.
Profeta Eliseo najan Naamán
1 Singilpilhtetemo apvisqui ilhnic nat general Naamán. Apvisqui ilhnic nat yoclhilhma Siria, nipyesicsa singilpilhtetemo apancaoc. Apyimtalhnamo ilhnic nat general Naamán napato apvisqui co Siria. Apquilyimnatem nic nat co Siria naysicsa apquilnapomap cotnaja ingmoc. Dios aptomja apmasma enlhitaoc co Siria. Innec nic nat ayaco general Naamán. Ningmasquem lepra ilhnic nat incajac.
2 Innec nic nat tingma pac lhama quilvana ayitcoc acmomalhca. Co Siria ilhnic nat apquilmam naysicsa quimpocjay enlhitaoc Israel. Alancam nic nat quilvana ayitcoc Naamán aptava.
3 Intomjac nic nat quilvana ayitcoc ayanya avisqui ac: —Incaymalhquic lhiya atava eyoclhojoc profeta apna yoclhilhma Samaria. Etamilquiscomoc sat profeta — nic nat intomjac.
4 Yejemoc nic nat appamejitquisquiclho Naamán apvisqui pac. Aptomjac nic nat apcanya: —Aclingac lhac amyaa actemaclha aclhanma quilvana ayitcoc co Israel — nic nat aptomjac.
5 Apcatingmavoc nic nat apvisqui co Siria: —Iyas sat maa. Otalhocsic sat vaycajac esaclhesic lhip apvisqui yoclhilhma Israel — nic nat aptomjac.
Aplhinquic nic nat general Naamán. Apsovquic nic nat diez talentos plata asoc alyinmom, najan seis mil piezas oro asoc alyinmom, najan diez apava apquilantalhnama apquiltamila. 6 Apsovquic nic nat vaycajac ayinyema apvisqui yoyam elyipsitic apvisqui yoclhilhma Israel. Eycaso ilhnic nat aptalhescama apvisqui: —Ilyipsit sat lhip as vaycajac. Nasoc anco siyapajascama selancam Naaman. Altamjoc coo lhip etamilquiscomoc — nic nat intomjac vaycajac.
7 Apquilyipsatquic nic nat vaycajac apvisqui yoclhilhma Israel. Apyaptec nic nat aptalhnama ayinyema acpilapquiscama. Aptomjac nic nat apcanya: —Jave coo Dios. Paj coyitnac sicmovan yoyam otamilquiscomoc najan yoyam ongvajic. Apquiltamjoc maa otamilquiscomoc enlhit actimem ningmasquem lepra. Apquiltamjoc jesilhnana yoyam ongilnapalhca — nic nat aptomjac.
8 Aplingac nic nat profeta Eliseo Dios aplingascama actemaclha cotamilaycam apvalhoc acyiplomo apyaptama aptalhnama apvisqui. Apcapajasquic nic nat apquilancam profeta apnaclha apvisqui. Innec nic nat altimnasa apvisqui: —¿Soctomja apyapta nac aptalhnama? Ingyane sat jeyotac Naamán. Etac sat actomja nasoc anco pana profeta yoclhilhma Israel — nic nat intomjac amyaa.
9 Aplhinquic nic nat Naamán, carro apquinamtem, nolhing apquilyinyovascama. Apvoclhec nic nat profeta Eliseo tingma pac. Apquiningvocmec nic nat payjo atong.
10 Yejemoc nic nat apcapajasa apsovm amyaa apnaclha Naamán. Aptomjac nic nat apcanya: —Aptomjac lhac profeta: Iyas sat vatsam Jordán. Iyapas nic lhac yingmin. Itne ilhnic lhac siete apyapasayclho yingmin. Calhniclhac sat apyimpejic. Etamalvomoc sat lhip — lha aptomjac profeta — nic nat aptomjac.
11 Inlovquic nic nat apvalhoc Naamán, aptomja appametamcaa: —Ayinayc lhac coo, etyapoc sat profeta jemoc tacja coo. Epamejitsic sat Dios Apvisqui pac, elalhnacsic sat eyimpejic, comascoc sat ningmasquem lepra. 12 Yitnec payjoc tingma Damasco vatsam actamila anco acvisay Abana, moc najan vatsam actamila anco acvisay Farfar, am colhno acyovoclhojo vatsam yoclhilhma Israel. Evanqui inyicje oyapacsic eyimpejic maa, yoyam comascoc ningmasquem lepra — nic nat aptomjac appametamcaa. Aplhinquic nic nat naysicsa aclom apvalhoc Naamán.
13 Apquilinlhanacmec nic nat apquilancam, apquilpamejitsa: —Lhip visqui general. Apcanyacpec sat ancoc lhip ellana asoc acyimtalhnama, quilhvoc sat ellana lhip. Apcanyacpec lhac lhip eyapacsic yingmin apyimpejic, etniclhac sat lhip apjalhnancoc, mepqui ningmasquem lepra — nic nat apquiltamjoc.
14 Apmiyaclhec nic nat vatsam Jordán general Naamán, aplom congne yingmin acvaycmo siete veces, acno apcanama siclho profeta. Pilapcasquic nic nat apvita apyimpejic ayalhnayo, malha ilhnic nat apyimnanic apyimpejic. 15 Apquiltajavoc nic nat apyovoclhojo apnaclha profeta Eliseo.
Apyavectac nic nat Naamán, aptomja apcanya: —Acyasamcoc coo quilhvo nac jay, paj poc Dios lhalhma anco as nalhpop, apvamlha Dios Visqui apancaoc Israel. Ima sat tacja asoc sicmescama nasa lhip, sicvisay selancam lhip — nic nat aptomjac Naamán.
16 Apcatingmavoc nic nat profeta: —Aplingac sicpayvam Dios, sictomja silancam. Momeje coo simquescama nasa — nic nat aptomjac. Apquilinlhanacmec nic nat mocjam. Am nic nat coyacmoc emoc.
17 Aptomjac nic nat Naamán apcanya: —Cotnejic ac maa. Altamjoc lhip jimquecsic lhopactic acno acpatam anit yeyjaycoc. Olanac sat ningvatnamaclha tingma ajac, actemaclha ningmescama asoc Dios Visqui ingac acyanmongam mongilyascalhma. Mopayicsoyc sat mataa quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. 18 Altamjoc olmalhnac Dios Apyimtalhnamo lhama asoc yoyam mejetanovejec sat: Opasmoc sat visqui ajac aptalhningvocmo sat tingma acyitnaclha quilaycmasquiscama acvisay Rimón, yoyam epayicsojo. Apmec mataa ectong apvisqui naysicsa appayescamo quilaycmasquiscama. Apquilpolintac sat ancoc nalhpop visqui ajac, olpolintac sat coo lha. Altamjoc coo mejetanovejec sat mataa Dios — nic nat aptomjac Naamán.
19 Apcatingmavoc nic nat profeta: —Ilhing maa. Itamilsojo sat apvalhoc — nic nat aptomjac. Aplhinquic nic nat Naamán, malha media legua nic nat invocmoc.
20 Profeta Eliseo apquilancam nic nat apvisay Giezi. Aplingac nic nat Giezi. Intomjac nic nat apvalhoc: —Am lhac coyacmoc visqui ajac elhca asoc apsayquinta Naamán co Siria. Apvitac alhta Dios. Ongvimjamcoc sat Naamán. Ongvanic sat yoyam jelmecsic asoc — nic nat intomjac apvalhoc.
21 Apquimjaoclhec nic nat Giezi. Pilapcasquic nic nat Naamán apvita apquimjayquinta. Aptipquic nic nat carro pac yoyam elamyilhamcoc. Aptomjac nic nat apcanya: —¿Soc amyaa yi? — nic nat aptomjac.
22 Apcatingmavoc nic nat Giezi: —Paj amyaa, tasi. Eyapajasquic lhac visqui ajac apnaclha lhip. Aptomjac lhac profeta: —Quip ingyeylhojo. Apquilvaac apcanit quilyimnanic profetas apquitcoc. Inquilhe Efraín apquilinyemac. Altamjoc lhip jimquecsic lhama talento solyayem acyivey najan apcanit apquilantalhnama apjalhnancoc — lha' aptomjac profeta — nic nat aptomjac Giezi.
23 Apcatingmavoc nic nat Naamán: —Pac omquecsic anit solyayem alyivey — nic nat aptomjac.
Am nic nat coyacmoc emoc siclho apquilancam. Apquilinlhanacmec nic nat Naamán yoyam emquecsic solyayem. Appilhquitquic nic nat apcanit najapa apquitcoc moclhama solyayem congne. Najan apcanit apquilantalhnama apjalhnancaoc. Apcanayquic nic nat Naamán apcanit singilpilhtetemo elsaclhesic apmamyi. 24 Apquilvoclhec nic nat netin inquilhe. Apmec nic nat asoc Giezi. Apposquic nic nat congne tingma pac. Apcanayquic nic nat eltajojoc mocjam singilpilhtetemo.
25 Apmiyaclhec nic nat apquilancam apnaclha profeta. Aptomjac nic nat profeta Eliseo apcanya: —Giezi, ¿jalhco apquinyicta? — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat: —Paj, am ovonquepó coo — nic nat aptomjac.
26 Aptomjac nic nat profeta apcanya: —Invitac lhac sicvanmoncama actemaclha aptiyapma netin carro lhama enlhit yoyam elamyilhamcoc lhip. Aplhocac lhac lhip solyayem najan apquilantalhnama. Emoc sat lhip ayimjaclha solyatictama najan ayimjaclha uva moyayit. Elmoc sat nipquesic najan vayqui yamquilvana najan apquiltimesaycam najan quilvana altimesaycam. 27 Cascoc sat lhip apyimpejic ayinyema Naamán apcajayclha lepra. Cascoc sat apyimpejic lepra aptovana lhip cotmongvoycamlha nelha — nic nat aptomjac profeta.
Aptipquic nic nat maa apquilancam. Acyiplomo ayajem lepra ningmasquem. Acmopoy nic nat apyimpejic, malha mataymong anic nic nat intomjac apyimpejic.