Acab y la viña de Nabot
1 Pasadas estas cosas, aconteció que Nabot de Jezreel tenía allí una viña junto al palacio de Acab rey de Samaria. 2 Y Acab habló a Nabot, diciendo: Dame tu viña para un huerto de legumbres, porque está cercana a mi casa, y yo te daré por ella otra viña mejor que esta; o si mejor te pareciere, te pagaré su valor en dinero. 3 Y Nabot respondió a Acab: Guárdeme Jehová de que yo te dé a ti la heredad de mis padres. 4 Y vino Acab a su casa triste y enojado, por la palabra que Nabot de Jezreel le había respondido, diciendo: No te daré la heredad de mis padres. Y se acostó en su cama, y volvió su rostro, y no comió.
5 Vino a él su mujer Jezabel, y le dijo: ¿Por qué está tan decaído tu espíritu, y no comes? 6 Él respondió: Porque hablé con Nabot de Jezreel, y le dije que me diera su viña por dinero, o que si más quería, le daría otra viña por ella; y él respondió: Yo no te daré mi viña. 7 Y su mujer Jezabel le dijo: ¿Eres tú ahora rey sobre Israel? Levántate, y come y alégrate; yo te daré la viña de Nabot de Jezreel.
8 Entonces ella escribió cartas en nombre de Acab, y las selló con su anillo, y las envió a los ancianos y a los principales que moraban en la ciudad con Nabot. 9 Y las cartas que escribió decían así: Proclamad ayuno, y poned a Nabot delante del pueblo; 10 y poned a dos hombres perversos delante de él, que atestigüen contra él y digan: Tú has blasfemado a Dios y al rey. Y entonces sacadlo, y apedreadlo para que muera. 11 Y los de su ciudad, los ancianos y los principales que moraban en su ciudad, hicieron como Jezabel les mandó, conforme a lo escrito en las cartas que ella les había enviado. 12 Y promulgaron ayuno, y pusieron a Nabot delante del pueblo. 13 Vinieron entonces dos hombres perversos, y se sentaron delante de él; y aquellos hombres perversos atestiguaron contra Nabot delante del pueblo, diciendo: Nabot ha blasfemado a Dios y al rey. Y lo llevaron fuera de la ciudad y lo apedrearon, y murió. 14 Después enviaron a decir a Jezabel: Nabot ha sido apedreado y ha muerto.
15 Cuando Jezabel oyó que Nabot había sido apedreado y muerto, dijo a Acab: Levántate y toma la viña de Nabot de Jezreel, que no te la quiso dar por dinero; porque Nabot no vive, sino que ha muerto. 16 Y oyendo Acab que Nabot era muerto, se levantó para descender a la viña de Nabot de Jezreel, para tomar posesión de ella.
17 Entonces vino palabra de Jehová a Elías tisbita, diciendo: 18 Levántate, desciende a encontrarte con Acab rey de Israel, que está en Samaria; he aquí él está en la viña de Nabot, a la cual ha descendido para tomar posesión de ella. 19 Y le hablarás diciendo: Así ha dicho Jehová: ¿No mataste, y también has despojado? Y volverás a hablarle, diciendo: Así ha dicho Jehová: En el mismo lugar donde lamieron los perros la sangre de Nabot, los perros lamerán también tu sangre, tu misma sangre.
20 Y Acab dijo a Elías: ¿Me has hallado, enemigo mío? Él respondió: Te he encontrado, porque te has vendido a hacer lo malo delante de Jehová. 21 He aquí yo traigo mal sobre ti, y barreré tu posteridad y destruiré hasta el último varón de la casa de Acab, tanto el siervo como el libre en Israel. 22 Y pondré tu casa como la casa de Jeroboam hijo de Nabat, y como la casa de Baasa hijo de Ahías, por la rebelión con que me provocaste a ira, y con que has hecho pecar a Israel. 23 De Jezabel también ha hablado Jehová, diciendo: Los perros comerán a Jezabel en el muro de Jezreel. 24 El que de Acab fuere muerto en la ciudad, los perros lo comerán, y el que fuere muerto en el campo, lo comerán las aves del cielo.
25 (A la verdad ninguno fue como Acab, que se vendió para hacer lo malo ante los ojos de Jehová; porque Jezabel su mujer lo incitaba. 26 Él fue en gran manera abominable, caminando en pos de los ídolos, conforme a todo lo que hicieron los amorreos, a los cuales lanzó Jehová de delante de los hijos de Israel.)
27 Y sucedió que cuando Acab oyó estas palabras, rasgó sus vestidos y puso cilicio sobre su carne, ayunó, y durmió en cilicio, y anduvo humillado. 28 Entonces vino palabra de Jehová a Elías tisbita, diciendo: 29 ¿No has visto cómo Acab se ha humillado delante de mí? Pues por cuanto se ha humillado delante de mí, no traeré el mal en sus días; en los días de su hijo traeré el mal sobre su casa.
Nabot apanco ayimjaclha uva
1 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apnec nic nat tingma Jezreel enlhit apvisay Nabot, acyitna amyip ayimjaclha uva. Ningatoc nic nat maa tingma pac apvisqui Acab, apvisqui co Samaria.
2 Aptomjac nic nat apvisqui Acab apcanya Nabot: —Pac omoc lhip apanco amyip ayimjaclha uva, ocniclhac sat ninganma ayitcoc napocja tingma ajac. Omquecsic sat lhip acyanmongam moc amyip ayimjaclha uva actamila anco, am colhnoc as amyip. Apquiltamjo inlhojo lhip, oyinyoc sat acyanmongam solyayem — nic nat aptomjac apvisqui Acab.
3 Apcatingmavoc nic nat Nabot: —Cotnejic sat apmasma Dios, movanquejec oyinyoc siclhoy amyip apancaoc sicyeyjamcaa — nic nat aptomjac.
4 Aptajaclhec nic nat apvisqui Acab naysicsa acmayovsa apvalhoc, ayinyema aplingay Nabot appayvam, aplhanma amyip comopvan eyinyoc, ayinyema apquilyeyjamcaa. Apyitnaclhec nic nat apyitnamaclha, coyacmo inlhojo etac lhama asoc, coyacmoc nic nat etoc aptom.
5 Inyoclhec nic nat aptava Jezabel, actomja ayanya: —¿Co la' ayinyema acmayovsa apvalhoc, coyacmo inlhojo etoc aptom? — nic nat intomjac.
6 Apcatingmavoc nic nat Acab: —Acpamejitcasquic alhta Nabot co Jezreel, omoc sat amyip apanco ayimjaclha uva acyanmongam solyayem. Apquiltamjo inlhojo acyanmongam moc amyip ayimjaclha uva, tasic najan maa. Apmiyovquic alhta Nabot — nic nat aptomjac.
7 Incatingmavoc nic nat aptava Jezabel: —¡Lhip nac apvisqui nipyesicsa co Israel! Coyit actamilaycam apvalhoc, itov sat aptom. Coo sat otingyasquisic ayimjaclha uva, amyip apanco Nabot — nic nat intomjac.
8 Intalhosquic nic nat cartas vaycajac quilvana, malha ayinyema apvisqui Acab, acyipitquisa sello pac apvisqui rey. Incapajasquic nic nat aclhamoclhojo vaycajac nipyesicsa apquilvanyam najan mayayo, payjoc tingma apnaycamó lhama Nabot. 9 Intomjac nic nat vaycajac acnatalhesomalhca: Ingyaniclha sat apyovoclhojo tingma, cotnejic sat apquilmalhnancama mepqui aptoycaoc. Apmamyi sat elhic Nabot. 10 Eltingyasquis sat apcanit apquilmopvancaa amyaa, eltimjic sat malha apquilvitaycamco elinmelham Nabot. Elhenacpoc sat apmapsom Nabot, ayinyema apyamneycam alhta Dios najan apyamneycam apvisqui rey — sat eltimjic apquilmopvancaa amyaa. Elyantemiclha sat tap tingma, ematong sat maa apquilyicnay mataymong — nic nat intomjac vaycajac.
11 Apquilyiplovcasquic nic nat ayanamaclha actalhesomalhca apyovoclhojo enlhit natingma, najan apquilvanyam najan mayayo. 12 Apcaneclhec nic nat eltimjic apquililmalhnancama mepqui aptoycaoc, apquilnesa apmamyi Nabot, napatavo apnaymacoc. 13 Apquilanyacpec nic nat apcanit apquilmopvancaa amyaa, eltimjic malha apquilvitaycamco elinmelham Nabot. Aplhenacpec nic nat apmapsom Nabot, aptomja apyamneycam Dios najan apyamneycam apvisqui rey. Apquilyantamaclhec nic nat tap tingma, apquilyicna mataymong, apmatnec nic nat maa. 14 Innec nic nat altimnasa amyaa Jezabel aptemaclha apmatnam Nabot, apquitsepqui — nic nat intomjac.
15 Inlingac nic nat amyaa Jezabel, actomja ayanya atava Acab: —Itne sat lhip apanco amyip ayimjaclha uva, apmasma alhta Nabot, payjoc tingma pac Jezreel. Apmatnec alhta Nabot, apquitsepqui — nic nat intomjac Jezabel.
16 Aplingac nic nat Acab amyaa apquitsepma Nabot. Aptiyaningvocmec nic nat maa etnejic apanco as amyip. 17 Aptomjac nic nat Dios apcanya Elías, profeta ilhnic nat tingma Tisbe: 18 Ityaningvomjo sat lhip Acab, apvisqui nipyesicsa enlhitaoc Israel tingma Samaria. Apnec quilhvo nac jay amyip ayimjaclha uva, actomja alhta apanco Nabot. Aptimec alhta apanco as amyip Acab. 19 Itne sat lhip ingyanic: Eycaso appayvam Dios: Lhip nac Acab. Lhip alhta ayinyema apmatnam Nabot, yoyam etnejic apanco amyip ayimjaclha uva. Apmatnec alhta Nabot, simjing alhta actom em'pac. Coltovamcoc sat simjing lhip em'pac payjoc apmatnamaclha alhta Nabot — sat itne ingyanic — nic nat aptomjac profeta Elías.
20 Apcatingmavoc nic nat Acab: —¿Cotnaja ingmoc nac lhip, quilhvo ya seta'a? — nic nat aptomjac.
—Eje, acvitac coo lhip — nic nat aptomjac Elías. Lhip aptemaclha apmapsom napato Dios. 21 Eycaso appayvam Dios apcanya: Elngamcojoc sat lhip acyimtalhnama. Eticyoc sat lhip aptovana, apyovoclhojo apquilinava apquilmolhama Israel. 22 Olhnasojoc sat sicyanmongsayclha apquiltemaclha lhip apquilmolhama, acno sicyanmongsayclha alhta apquiltemaclha apquilmolhama Jeroboam, Nabat apquitca. Najan apquilmolhama alhta Baasa, Ahías apquitca. Lhip alhta ayinyema apsilhnanimquiscama enlhitaoc, elsilhnanacpoc enlhitaoc Israel — alhta aptomjac Dios. 23 Yitnec appayvam Dios ayanyomalhca Jezabel: Coltovamcoc sat simjing Jezabel acmatnam payjoc amyip Jezreel — alhta aptomjac Dios. 24 Apticyovquic sat ancoc apquilmolhama natingma, coltovamcoc sat maa simjing. Apticyovquic sat ancoc apquilmolhama amyip, eltovamcoc sat maa mama — alhta aptomjac — nic nat aptomjac Elías.
25 (Avanjec nic nat apsilhnanomap Acab ayinyema Jezabel, am nic nat elhno poc apvisqui. 26 Aptimec nic nat apcayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios acno ilhnic nat apquiltemaclha amorreos. Apyinyovcasquic nic nat Dios apquilaoclha amorreos, yoyam elhnam israelitas.)
27 Pilapcasquic nic nat apvisqui Acab aplinga amyaa. Apyaptec nic nat aptalhnama, aptalhneclhec nic nat apava acmayovsa apvalhoc. Am nic nat etavac aptom. Am nic nat eljalhyovasac as apquilantalhnama naysicsa aptiyanma. 28 Aptomjac nic nat Dios apcanya Elías: 29 ¿Apvita ya lhquip actemaclha mepqui ayajamalhco apvalhoc Acab? Acvitac coo lha. Mellingamquejec sat acyimtalhnama apquilmolhama naysicsa aptiyascam apvisqui Acab. Coyiplovjoc sat sicyanmongsayclha apquiltemaclha, sicvita inlhojo aptimem apvisqui Acab apquitca — nic nat aptomjac Dios.